Morgunblaðið - 12.03.2002, Blaðsíða 48

48 ÞRIÐJUDAGUR 12. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ






 
 

  
 

 


 



 


 


  
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
ÞAÐ er rík ástæða til að óska sjáv-
arútvegsráðherra til hamingju með
nýjar tillögur um auðlindagjald á út-
gerðina. Við fyrstu sýn virðist honum
nefnilega hafa tekist að fá nær alla
aðila, við enda allra háborða útvegs-
mála, upp á móti hinum nýja skatti.
Ásamt að sjálfsögðu stjórnarand-
stöðu. Það er órækt dæmi um að út-
spilið gengur upp. Öðrum aðila þykir
þetta reyndar of hátt gjald og hinum
of lágt, en það er aukaatriði. Aðilar
eru sammála um að vera ósammála
ráðherra og það er nýtt í þessari
óstöðvandi langrunu-hakkavél í
formi ritaðs og mælts máls krossbera
sannleikans um hvar réttlæti og
meintar „patent“-lausnir liggi.
Það er satt að segja stórmerkilegt
að heyra fulltrúa smábáta, stórút-
gerða og sjómanna sitjandi í spjall-
þætti segjandi amen á eftir hver öðr-
um. Það hélt maður nú að seint
heyrðist. Ríghald réttlætis og frels-
ishetja sjávarútvegsmála síðustu ár
hefur verið í svokallað auðlindagjald.
Það átti að tryggja réttlæti að
ákveðnu marki. Hvar er þeir nú sem
hrópuðu á slíkt. Og vel að merkja:
fulltrúar Samfylkingar hrópuðu
hæst. Sátt sjávarútvegsráðherra nú
átti að vera að koma til móts við
þennan kór.
Er ekki kominn tími til að einhver
kveiki á perunni með að meint „rétt-
læti“ í íslenskri sjósókn verður aldrei
til staðar svo öllum líki meðan að-
gangur að auðlindinni er tak-
markaður. Af hverju er aldrei deilt
um síld, loðnu eða ufsa á Alþingi?
Svarið er einfalt. Þær afurðir gefa
ekki eins hátt kílóaverð og sá guli.
Rót allrar þessarar „réttlætis“-um-
ræðu er takmarkað heimsframboð af
lúxusvöru sem alltaf selst. Þetta er
hin stórmerka og ótrúlega fjöl-
breytta saga þessarar afurðar sem
heitir þorskur. Þessi saga aldanna
hefur verið fest á bókfell en er sem-
sagt í þessu formi árið 2002 á Íslandi.
Við verðum því að sætta oss við, þó
hvimleitt sé, að umræðan og deilurn-
ar halda áfram um þessa mikilvægu
atvinnugrein. Það breytist ekki fyrr
en verðið lækkar á komandi árum eða
áratugum sem útlit er fyrir nú með
vaxandi eldi og ræktun. Þá er eins
gott fyrir Íslendinga að hafa víðari
sýn á möguleika atvinnulífsins en fel-
ast í þorskkvóta, hárgreiðslustofum
eða tínslu fjallagrasa.
VALDIMAR GUÐJÓNSSON,
bóndi, Gaulverjabæ.
Sjávarútvegsnagg
Frá Valdimari Guðjónssyni:
ER ÞAÐ hlutverk ríkisins að styðja
og vernda eitt trúfélag umfram önn-
ur? Er það hlutverk ráðherra að
skipa presta og forseta að skipa bisk-
up? Ég hef svarað þessum spurning-
um neitandi og talið að ríkisvaldið
ætti ekki að vera að blanda sér með
beinum hætti í trúarlíf þjóðarinnar,
né taka beina afstöðu með einu trú-
félagi. Þessari skoðun hef ég deilt
með meirihluta landsmanna, en
ítrekað hafa skoðanakannanir sýnt
að meirihluti þjóðarinnar vill aðskilja
ríki og kirkju. Með þessari skoðun er
ég alls ekki að kasta rýrð á það ágæta
starf sem unnið er í ríkiskirkjunni.
Staðreyndin er sú að flest trúfélög
vinna að ýmsum þjóðþrifamálum, þó
svo að sum búi við þröngan fjárhag.
Alþjóð veit að hvítasunnumenn hafa
rétt mörgum sem standa höllum fæti
hjálparhönd og við ásatrúarmenn
stöndum vörð um norrænan sið og
lífsgildi sem fela í sér virðingu fyrir
náttúrunni.
Það er deginum ljósara að trú-
félögum er gróflega mismunað þegar
kemur að úthlutun á opinberu fé. Töl-
ur frá fjármálaráðuneytinu sýna að
opinberu fé sem varið er til þeirra
sem standa utan þjóðkirkjunnar er
um 4% af þeim fjármunum sem ríkið
veitir vegna trúfélaga á Íslandi, en
þeir sem standa utan þjóðkirkjunnar
á Íslandi eru um 13% landsmanna.
Þetta þýðir með öðrum orðum að trú-
félög sem ekki eru í beinum tengslum
við rikisvaldið fá hlutfallslega þrisvar
sinnum lægri upphæð en þjóðkirkjan
fær á hvern meðlim.
Getur þjóðkirkjan réttlætt það sið-
ferðislega að hún eigi rétt á hlutfalls-
lega rúmlega þrefalt hærri styrk frá
hinu opinbera en önnur trúfélög? Á
síðum blaðanna undanfarnar vikur
hafa ýmsir starfsmenn þjóðkirkjunn-
ar réttlætt þetta augljósa misrétti út
frá samningi sem gerður var milli
ríkiskirkjunnar og ríkisins um
kirkjujarðir í tengslum við lög sem
sett voru um þjóðkirkjuna árið 1997.
Ef ég skil starfsmenn þjóðkirkjunnar
rétt þá túlka þeir samninginn eitt-
hvað á þá leið að laun og kostnaður
vegna um 160 starfsmanna þjóðkirkj-
unnar, presta og biskupa séu leigu-
tekjur af kirkjujörðum sem eru í eigu
þjóðkirkjunnar. Ég vil taka það fram
að ég fellst alls ekki á þessa túlkun
starfsmanna þjóðkirkjunnar, þar
sem engan veginn sé hægt að segja
að það hafi verið skilið á milli ríkis og
kirkju. Við siðaskiptin urðu eignir
klaustra að konungseign eða ríkis-
eign en alls ekki eign sjálfstæðs trú-
félags evangalísku kirkjunnar. Það
getur varla talist réttlætanlegt að
binda framtíðarskipan trúfélaga í
lýðræðisríki, þannig að henni megi
ekki breyta um aldur og ævi vegna
þess að einhverjar jarðir voru í eigu
ákveðins trúfélags, fyrir um fimm
öldum.
Gefum okkur þá einkennilegu nið-
urstöðu að réttlætanlegt sé að líta svo
á að leiga á jarðeignum sem voru í
eigu kaþólsku kirkjunar fyrir 1550
réttlæti allar launagreiðslur til þjóð-
kirkjunnar á 21. öld. Þrátt fyrir það
skýra þessar svokölluðu leigutekjur
ekki allan mun sem er á framlagi rík-
isins til trúfélaga á Íslandi. Öll sam-
þykkt trúfélög fá greidd sóknargjöld
fyrir hvern fullorðinn meðlim trú-
félagsins að upphæð kr. 6.792, en
þjóðkirkjan fær aukalega greiddar
ofan á þessa upphæð liðlega tvö þús-
und krónur á sóknargjaldið án þess
að nokkur málefnaleg rök liggi að
baki því að þjóðkirkjunni beri að fá
hærri gjöld á hvern meðlim en t.d.
fríkirkjum. Þjóðkirkjan fær aukalega
upphæð sem svarar til 29,8% af sókn-
argjöldum sem renna til þjóðkirkj-
unnar í sérstaka sjóði þ.e. jöfnunar-
sjóð sókna og kirkjumálasjóð.
Það er von mín að þessi skrif hreyfi
við réttlátum þjóðkirkjumönnum og
þeir taki höndum saman við okkur
sem stöndum utan við þjóðkirkjunn-
ar og komi því til leiðar að ríkisvaldið
deili út stuðningi til trúfélaga af
sanngirni.
SIGURJÓN ÞÓRÐARSON,
Skagfirðingabraut 13, Sauðárkróki.
Sanngirni
Frá Sigurjóni Þórðarsyni: