Morgunblaðið - 14.03.2002, Blaðsíða 30

LISTIR
30 FIMMTUDAGUR 14. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Stefán Höskuldsson
flautuleikari ásamt
Elizaveta Kopelman
píanóleikara
í tónlistarhúsinu Ými
laugard. 16. mars kl. 20
Á efnisskrá eru verk eftir:
Samuel Barber, Magnús Blöndal Jóhannsson,
Lowell Lieberman, Carl Reinecke og Franz Schubert.
Miðasala er í síma 595 7999 og 800 6434, virka daga
milli kl. 9 og 17, og á slóðinni midasala.is, en einnig má
leggja inn miðapantanir á símsvara 551 5677.
Miðasala er í húsinu klukkutíma fyrir alla viðburði.
Þú færð líka í:
Snyrtistofu Hönnu Kristínar, Faxafeni,
Snyrtivörudeild HAGKAUPS, Smáralind,
Top Shop, Lækjargötu,
Top Shop, Smáralind,
Gallerý Förðun, Keflavík,
Snyrtistofunni Jöru, Akureyri.
www.forval.is
kynnir nýtt
-LIQUID SURREAL SKIN FOUNDATION SYSTEM
farða og sósur sem svara öllum þínum þörfum
og haldast eins allan daginn!
Liquid Foundation er olíulaus og
vítamínbættur farði með vörn SPF15.
Hann hefur fallega silkimjúka áferð og helst
eins frá morgni til kvölds!
Þú getur líka bætt út í hann
Special Sauce Additives (sósu)
fengið fjóra farða út úr einni túpu.
- Matt - mattar húðina.
- Glisten - bætir við döggvotum glansa
með perluflögum.
- Glow - gerir húðina glóandi
með perlugljáa.
Ráðgjafi verður í
Snyrtivörudeild HAGKAUPS Kringlunni
fimmtudaginn 14. mars,
föstudaginn 15. mars og
laugardaginn 16. mars.
Komdu og líttu við- glæsilegur kaupauki:
De-slick þurrkur sem koma
í veg fyrir glansa í
andlitinu 30 stk.,
Zen Cleanser 8 ml,
Detox Cocktail 8 ml,
Guardian Angel 8 ml.
fylgir kaupum á 2 hlutum.
HAFI einhvern tíma orðið „troð-
fullt út úr dyrum“ á tónleikum í
orðsins fyllstu merkingu, þá var
það í Seltjarnarneskirkju s.l.
sunnudag, og mátti þakka fyrir að
ekki skyldi kvikna í eða koma jarð-
skjálfti. Háskólaborgarar voru í
meirihluta meðal flytjenda, enda
má með sanni segja, að fá 20. aldar
söngverk séu gráupplagðari fyrir
stúdenta textanna vegna en ein-
mitt Carmina Burana – fyrir nú
utan hvað þetta 65 ára gamla
meistarastykki Carls Orff hefur
haldið ótrúlega vel músíklegum
ferskleika sínum í áranna rás.
Þeim ferskleika má eflaust einnig
þakka að verkið skyldi lifa af vel-
þóknun Þriðja ríkisins eftir 1945 –
m.t.t. þess hvað sumir þóttust
framan af heyra fyrir sér naglbent
gæsagangsstapp skáreimaðra
stormdeildarmanna í taktföstustu
kórköflunum. En vísast yrði slíkt
varla skrifað á annað en reikning
þeirrar tilviljunar að óvenjuhryn-
þrungið kórverk við forna verald-
lega miðaldatexta á latínu, þýzku
og frönsku skyldi birtast á „rétt-
um“ stað og tíma. Enda mein-
kerskinn 13. aldar kveðskapur
flökkuklerka og farandstúdenta í
verkinu, ef grannt er skoðað,
miklu frekar á myllu gagnrýninnar
einstaklingshyggju en sauðtryggr-
ar yfirvaldadýrkunar.
Tónleikaskráin gaf því miður
ekkert upp um hvaðan kammerút-
gáfa verksins var runnin, þar sem
tvö píanó koma í hljómsveitar stað
(raunar munu einnig vera píanó
með í hljómsveitarútgáfunni), en
gæti vel verið sú sama og í upp-
færslu Ceciliu Rydlinger Alin í
sænskri BIS hljóðritun frá 1995.
Slaghörpuraddirnar voru leiknar
með mestu ágætum af þeim Guð-
ríði St. Sigurðardóttur og Kristni
Erni Kristinssyni, en máttu sín
ekki alveg til jafns við 6 manna
slagverkssveitina á háværustu
stöðum. Þá var hinn annars frá-
bæri endurómur kirkjunnar að
mestu úr sögunni sakir húsfyllis,
sem kom sér einkum miður fyrir
einsöngvara og kór.
Ljóðin úr Carmina Burana (þ.e.
kvæði frá Benediktbeurenklaustri í
Bæjaralandi) skiptast í meðförum
Orffs í þrjá þætti auk inngangs-
kaflans, Fortuna imperatrix mundi
(Forsjóninin [er] keisaraynja
heimsins), sem vísar í fallvalt ham-
ingjuhjólið líkt og Heimsósómi
Skáld-Sveins. Síðan koma Primo
vere (Vorið), In taberna (Á kránni)
og Cour d’amours (Hirð ástarinn-
ar), en loks endað á inngangskórn-
um. Fleiri hafa orðið til að álasa
Orff fyrir „naívísk“ hryn- og lag-
ferli hans í þessu heillandi verki en
hafa getað leikið honum listina eft-
ir – þ.e. að gera einfaldan rithátt
áhugaverðan – enda tókst honum
sjálfum aldrei betur upp síðan,
þrátt fyrir að sagan segi að hann
hafi eftir frumflutninginn tekið öll
undangengnu verk sín úr umferð.
Þó er langt í frá að allt sé sem
sýnist með einfaldleikann, og næg-
ir að benda á Fortune plango vuln-
era (2.), sem beitir útsmoginni
hrynrænni textaútfærslu langt
handan við frumeiginleika bragar-
háttarins með nærri því vestur-
heimskri sveiflu. Kórinn söng hér
sem síðar af innlifuðum krafti, og
varla við stjórnandann að sakast
þó að karlaraddir, einkum tenór,
skyldu vera til vandræða fáskip-
aðar, enda karlekla þrálátur drag-
bítur á íslenzkum blönduðum kór-
um.
Svolítill asi virtist yfir hröðu
tempóvalinu í Ecce gratum, þrátt
fyrir smitandi sönggleði kórsins.
Nett pákuspil Eggerts Pálssonar
prýddi ósungna dansinn á enginu
(Uf dem anger) og kórkonur sungu
laglega í Floret silva nobilis og
Chramer, gib die varwe mir (tilval-
inn auglýsingatexti fyrir Revlon!),
þrátt fyrir smá hráleika á efstu
tónum. Sama hrjáði karlana í Swaz
hie gat umbe, og lokahey!ið í Were
diu werlt var anzi ámáttlegt. Estu-
ans interius, krársöngur Ólafs
Kjartans, var fyrir bjartan barýton
og fyrir vikið heldur píndur á efsta
tónsviði. Söngur steikta svansins
(Olim lacus colueram) var hins
vegar í hárréttum kómískum hönd-
um hjá Þorgeiri J. Andréssyni,
sem á sínum tíma sló í gegn í ná-
væmlega sama atriði í eftirminni-
legri uppfærslu Íslenzku óperunar.
Velhífaði ábótinn (hefði sómt sér
prýðilega meðal munka á Möðru-
völlum) í Ego sum abbas Cucan-
iensis var frekar ofkeyrður hjá
Ólafi og vantaði viðeigandi kenni-
manns-„patos“, og loka „Wafna!“-
kallið var vitamáttlaust hjá körlum
kórsins, sem og söngur þeirra In
taberna quando sumus næst á eft-
ir. Ungu telpur Stúlknakórsins
voru feimnislega veikróma en þó
viðeigandi sætar kerúbínur í Amor
volat undique. Ólafi tókst vel upp í
heimsmannssöngnum Dies, nox et
omnia, og ekki síður Sigrúnu
Hjálmtýsdóttur í nístandi tæru
smámyndinni af ungmeynni á
rauðum kyrtli, Stetit puella. Ólafur
var sömuleiðis hress í Circa mea
pectora, þó að þar sem víðar væri
ekki alltaf gætt nákvæmni í texta-
framburði, og kórkonurnar fóru
létt með spretthart tempóval
stjórnandans í Manda liet viðlag-
inu. Fáskipaðir tenórarnir áttu á
hinn bóginn takmarkaðan mögu-
leika í blautlegu karlagrobbsvís-
unni Si puer cum puellula, en kór-
inn var þó frísklegur í Veni, veni
venias.
Puccini-litaða aríettan In trutina
var dáfallega sungin, en blásaklaus
stúlka textans kannski ívið verald-
arvön í túlkun Sigrúnar. Fyrri
hlutar kórkaflans Tempus es ioc-
undum fóru fullgeyst, e.t.v. afleið-
ing af stressuðum lífshraða nú-
tímans. Hins vegar blómstruðu
kórkonurnar og Sigrún alsælar í
Oh, oh, oh, totus floreo. Háa d³-ið í
Dulcissime! sem mörgum sópran
hefur orðið hált á vafðist ekki fyrir
Sigrúnu í bráðfallegri ástarjátn-
ingu ungu stúlkunnar. Í Blanziflor
et Helena, síðasta atriðinu á undan
ítrekun O fortuna í lokin, voru
efstu kórnóturnar svolítið klemmd-
ar, en ekki til stórskaða.
Að mörgu leyti tókst þessi stúd-
entappfærsla á miðaldastúdenta-
söngvum mjög vel hjá ungu fólki
Hákonar Leifssonar. Sum hraðavöl
stjórnandans voru kannski í
greiðara lagi en samt oft vel
heppnuð. Styrkræn mótun kórsins
var aftur á móti heldur lin og vant-
aði stundum snarpari áherzlur.
Engu að síður var uppfærslan
kærkomin eftir margra ára kyrr-
þey, og fengur var að vönduðum
þýðingum Hjörvars Péturssonar í
vel frágenginni tónleikaskránni.
Bæverskir munkar
á Möðruvöllum
TÓNLIST
Seltjarnarneskirkja
Carl Orff: Carmina Burana (kamm-
erútgáfa). Ólafur Kjartan Sigurðarson
barýton, Sigrún Hjálmtýsdóttir sópran &
Þorgeir J. Andrésson tenór. Háskólakór-
inn, Vox academica & Stúlknakór. Guð-
ríður St. Sigurðardóttir & Kristinn Örn
Kristinsson, píanó; Árni Áskelsson, Egg-
ert Pálsson, Frank Aarnink, Ólafur Hólm
Einarsson, Pétur Grétarsson & Steef van
Oosterhout, slagverk. Stjórnandi: Hákon
Leifsson. Sunnudaginn 10. marz kl. 20.
KÓRTÓNLEIKAR
Ríkarður Ö. Pálsson
Út er komin hjá
Árnastofnun í
Kaupmannahöfn
ný fræðileg útgáfa
Egils sögu Skalla-
grímssonar. Þetta
er stafrétt útgáfa
svokallaðrar A-
gerðar sögunnar,
en aðaltexti henn-
ar er í Möðruvallabók, hinni miklu
sagnabók frá 14. öld. Útgefandi sög-
unnar er dr. Bjarni Einarsson, en hann
lést haustið 2000. Dr. Bjarni vann um
árabil að rannsóknum á Egils sögu og
fleiri Íslendingasögum, einkum
skáldasögum. Talsvert vantar í texta
Möðruvallabókar af Egils sögu, og eru
þau skörð hér fyllt eftir pappírs-
handritum frá seytjándu öld, sem eru
eftirrit Möðruvallabókar. Þótt Möðru-
vallabók geymi besta texta Egils
sögu, hefur þó ýmsu verið breytt þar,
stundum til lýta. Mesta nýmæli hinn-
ar nýju útgáfu er að prentaður er orða-
munur úr þremur eyfirskum hand-
ritum frá átjándu og nítjándu öld sem
dr. Bjarni sýnir fram á að geyma forn-
legan texta sögunnar, og má með
honum og öðrum orðamun, sem út-
gáfan birtir, bæta texta Möðruvalla-
bókar og komast nær frumtexta Egils
sögu en fyrri útgáfur hafa gert.
Í fréttatilkynningu um verkið segir
m.a. að upphaf þess megi rekja til
rannsókna Jóns Helgasonar prófess-
ors í Kaupmannahöfn. Hann rannsak-
aði ítarlega 70 handrit sögunnar og
gerði sér ljóst að hún er varðveitt í
þremur gerðum og að nauðsynlegt er
að gefa hverja gerð út fyrir sig. Eftir lát
Jóns tók Bjarni Einarsson að sér að
gefa út A-gerð sögunnar, en hann
starfaði þá við Stofnun Árna Magn-
ússonar á Íslandi. Bjarni vann að út-
gáfunni í mörg ár og samdi inngang-
inn. Þegar hann lést var verkið mjög
langt komið en ekki fullbúið til prent-
unar. Michael Chesnutt, starfsmaður
Árnastofnunar í Kaupmannahöfn
gekk endanlega frá verkinu í sam-
vinnu við Jonnu Louis-Jensen prófess-
or og Peter Springborg forstöðumann
stofnunarinnar.
Umsjón með dreifingu bókarinnar
hefur C.A. Reitzels Forlag í Kaup-
mannahöfn. Nørregade 20, DK-1165
Kaupmannahöfn K. Verð: 320 dkr.
Fornrit