Vísir - 25.04.1980, Blaðsíða 4

Föstudagur 25. aprll 1980
4
i skosku hálöndunum eru mörg
stór og fögur vötn, og er nd hægt
aö sigla á vötnunum, og um
skipaskuröi, þvert yfir Skotland
frá Noröursjdnum til Atlantshafs-
ins. Frægast þessara vatna er
Loch Ness, þar sem sagnir herma
aö risastór dýr eöa skrlmsli lifi.
Loch Ness er lang stærst
þessara skosku vatna, sem liggja
I „Mikladal” — The Great Glen”
— sem skilur noröurhluta skosku
hálandanna frá þeim syöri.
Þessi mikli dalur er um 160 kfló-
metrar aö lengd, og þar er aö
finna eitt hiö fegursta landslag f
Skotiandi: stór vötn,
gróörivaxnar hliöar beggja vegna
og sums staöar snæviþakta fjalls-
tinda I fjarlægö.
Sjálfter Loch Ness mun stærra
en flestir gera sér grein fyrir áöur
en þeir koma á staöinn. Þaö er
um 37 kilómetrar aö lengd, og allt
aö tveir og hálfur kílómetri aö
breidd þar sem þaö er breiöast.
Vatniö er nánast svart aö sjá, og
er sá litur vatnsins tilkominn
vegna mólaga i dalnum.
Loch Ness er yfirleitt mjög
djúpt, eða 215—220 metrar. Mest
dýpt hefur hins vegar mælst
nálægt miöju vatnsins, fyrir utan
Urquhart kastalann, eöa tæplega
300 metrar. Þesar mælingar hafa
veriö geröar meö hljóðdýptar-
mælum.
Og þar er einmitt á þessu
dýpsta svæöi sem margir telja sig
hafa séö Loch Ness skrýmsliö eöa
réttara sagt skrýmslin, þvi flestir
sem áannaö borö telja aö slik dýr
séu i vatninu, eru þess fullvissir
aö um mörg dýr sé aö ræöa.
Nýleg saga
á gömlum grunni
Sögusagnir um skrýmsli i Loch
Ness eru ævagamlar, og hafa
veriö raktar allt aftur til sjöttu
aldarinnar. En þessum sögum
var yfirleitt litill gaumur gefinn
og þær taldar til þjóösagna.
Loch Ness var á þessum tíma
lokaöur heimur fyrir flesta. A þvi
varö mikil breyting áriö 1933,
þegar opnaöur var nýr þjóövegur
meöfram noröurströnd vatnsins.
Eftir aö umferö hófst um þennan
nýja veg fóru aö berast margar
frásagnir feröafólks um ókenni-
leg dýr, sem sést heföu á Loch
Ness. Þaö var svo 2. mai 1933 aö
blaöiö „Inverness Courier” f In-
vemess, sem er einskonar höfuö-
borg hálandanna, birti áhrifa-
mikla lýsingu sjónarvotts af
„risastórri skepnu”, sem vitniö
kvaöst hafa séö í lygnu vatninu
nokkrum dögum áöur. Blaöiö
nefndi dýriö „Loch Ness skrýmsl-
iö” og fór fréttin um alla heims-
byggöina.
Sfðan hefur fjöldinn allur af
fólki taliö sig hafa séö skrýmsliö,
eöa skrýmslin, og margar kenn-
ingar hafa veriö á lofti um hvaö
hér geti verið um aö ræöa.
Ljóst er, aö fólk á þessum
slóöum trúir þvi almennt aö
„Nessie” eins og skrýmsliö er
kallaö i daglegu tali, sé til, og i
ferö minni um skosku hálöndin
hitti ég fólk, sem taldi sig hafa
oröiövart viöhluti á vatninusem
ekki væri hægt að skýra Ut meö
ööru móti en aö risastórt dýr væri
þar á ferö.
ítarleg sýning um
„Nessie” væntanleg
Stærsta þorpiö viö Loch Ness er
Drumnadrochit, sem er viö
noröurströnd þess. Þar er veriö
aö leggja siöustu hönd á forvitni-
lega sýningu um „Nessie”, en
sýningin hefur þaö markmiö aö
gera grein fyrir öllum þeim
visindalegu rannsóknum, sem.
fram hafa farið i þvi skyni aö
reyna aö sanna tilveru „Nessie”.
Sýningin veröur i húsakynnum
Drumnadrochit4iótelsins, sem er
rétt viö þorpiö og aöeins I um 23
kilómetra fjarlægö frá Inverness.
Þessa sýningu ættu feröamenn
Margir hafa reynt aö gera sér I hugarlund hvernig „Nessie” kunni aö lita út. Þessar teikningar eru eftir
Sir Peter Scott, sem tslendíngum er aö góöu kunnur.
ekki aö láta framhjá sér fara.
Staöreyndin er sú, aö viötækar
og dýrar tilraunir hafa verið
geröartilþess aöfinna „Nessie”.
Fyrsta alvarlega tilraunin til þess
var gerö þegar áriö 1934. Ariö
1971 var sérstök rannsóknarstofn-
un sett á laggimar, og fylgdust
starfsmenn hennar með vatninu á
hverju sumri 1 áratug eöa svo án
árangurs. Einnig hafa veriö
gerðar tilraunir meö hljóömæli-
tækjum og sérsmlðuöum mynda-
vélum, og er fullyrt, aö mynd,
sem tekinvarmeð þeim hætti ár-
ið 1972, sýni hluta likama „stórs
dýrs”.
Frekari visindalegar tilraunir
eru fyrirhugaöar á næstu árum,
m.a. meö notkun höfrunga,
sem leita eiga aö „Nessie” og
mynda skrýmsliö.
Sagan um „Nessie” gefur Loch
Ness aö sjálfsögöu sérstakan
ævintýrablæ. En þótt fæstir
feröamenn veröi varir viö
skrýmsliö er Loch Ness eitt sér
vissulega heimsóknarinnar viröi,
hvort sem ekiö er meöfram
fagurri strandlengjunni eöa siglt
á vatninu sjálfu.
— ESJ
Ií t1?* * , , ,1

Rústir Urquhart-kastalans á bökkum Loch Ness. Úti fyrir kastalanum er vatniö dýpst, og þar hefur „Nessie” yfirleitt veriö á ferö aö þvi er sjónarvottar herma. Visismynd: ESJ.