Vísir - 29.05.1980, Blaðsíða 8

Fimmtudagur 29. maí 1980.
8
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri: Davíö Guömundsson.
' Ritstjórar: ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elías Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra *rétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaöamenn: Axel Ammendruo, Fríða
Astvaldsdóttir, Halldór Reynisson, lllugi Jökulsson, Jónína Michaelsdóttir, Kris+>n
Þorsteinsdóttir, Magdalena Schram, Páll Magnússon, Sigurjón Valdimarsson,
Sæmundur Guðvlnsson, bórunn J. Hafstein. Blaöamaöur á Akureyri: GísH Sigur-
geirsson. Iþróttir: Gylfi Kristiánsson, Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: 9ragi
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. Útlit og hönnun:
Gunnar Trausti Guðbjörnsson og Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Ritstjórn: Síðumúla 14 simi 86611 7 linur. Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8
simar 86611 og 82260. Afgreiösla: Stakkholti 2-4 simi 8661L
Askriftargjald er kr. 4800 á mánuöi innanlands og verö f lausasölu 240 krónur ein-
takiö. Vísirer prentaöur • Blaöaprenti h.f. Síöumúla 14.
Auka Þarf slysavarnir
Vart líður sú vika að ekki berist
tréttir um að einn eða f leiri haf i
farist af slysförum með einum
eða öðrum hætti. Auk þess slas-
ast jafnan fjöldi fólks í mánuði
hverjum og afleiðingarnar eru
stundum ævilöng örkuml eða
veruleg skerðing á starfsorku.
Rannsóknir sýna að slys á börn-
um eru algengari hér á landi en
víða annars saðar.
Þetta eru hryggilegar stað-
reyndir og ekki bætir það úr skák
að mörg slys verða vegna óvar-
kárni en ekki ytri aðstæðna sem
ekki verður ráðið við. Fámenn
þjóð greiðir hér svo þungan skatt
aðeinskis má láta óf reistað til að
fækka slysum jafnt á sjó sem
landi.
Segja má að við séum nokkuð
vel á vegi stödd hvað varðar
björgun fólks sem lent hefur í
slysum og óhöppum. Vel búnar
björgunar- og hjálparsveitir eru
reiðubúnar til starfa jafntá nóttu
sem degi og hafa á að skipa
harðduglegum og velþjálfuðum
mönnum sem leggja mikið og ó-
eigingjarnt starf af mörkum til
hjálpar nauðstöddum. Starfsemi
þessara sveita er ómetanleg og
verður aldrei fullþökkuð.
Hins vegar virðist nokkuð
skorta á fyrirbyggjandi aðgerð-
ir. Ekki leikur vafi á að með
markvissum aðgerðum má
draga úr slysum jafnt í umferð-
inni sem á vinnustöðum og
heimahúsum. Minna má á í þessu
sambandi, að dráttarvélaslys
voru óhugnanlega tíð í sveitum
fyrir nokkrum árum en nú eru
þau næsta fátíð. Þessa þróun má
þakka hertum kröfum um
öryggisbúnað dráttarvéla og er
nauðsynlegt að gott eftirlit sé
með að þessum kröfum sé fram-
fylgt svo ekki sæki í sama farið
aftur.
Slysavarnarf élag Islands,
Umferðarráð og fleiri aðilar
hafa innt af höndum mikið upp-
lýsinga- og fræðslustarf í þágu
slysavarna. Má til dæmis nefna
að fyrir öflugan áróður Slysa-
varnarfélagsins þykja björg-
unarvesti sjálfsögð þegar farið
er út á vötn eða sjó á skemmti-
bátum.
Nú fer tími sumarleyfa í hönd
með vaxandi ferðalögum um
byggðir landsins. Fyrir utan þær
hættur sem stafa af slæmum
vegum eru ölvaðir ökumenn
mesti ógnvaldur umferðarörygg-
is. Lögreglan á Selfossi tók 23
ökumenn fyrir meinta ölvun við
akstur um síðustu helgi. Lögregl-
an í Reykjavík hefur kært á
fimmta hundrað ökumenn fyrir
sömu sakir það sem af er árinu.
Tugir þeirra höfðu valdið um-
ferðaróhöppum eða slysum.
Engar tölur eru til um allan þann
fjölda ölvaðra ökumanna sem
sleppur án afskipta lögreglu.
Baráttan gegn ölvunarakstri er
einn af þeim þáttum slysavarna
sem ekki er nægilega sinnt í dag
og þar verður að gera stórt átak
svosnúa megi þessari óheillaþró-
un við. Þúsundir ökumanna virð-
ast ekki gera sér Ijóst að áfengi
og akstur fer ekki saman. Hægt
væri að nefna f jölda dæma um á-
takanleg slys sem ölvaðir öku-
menn hafa valdið en það er eins
og kæruleysið sé allsráðandi í
þessum efnum og það þyki ekki
lengur tiltökumál að missa öku-
leyfi vegna aksturs undir áhrif-
um áfengis.
ökuleyfissviptingar og fjár-
sektir eru greinilega ekki nógu á-
hrifamiklar aðferðir einar sér til
að koma mönnum í skilning um
hættuna sem fylgir því að hafa
Bakkus undir stýri. Hér þarf að
koma til stóraukin fræðsla í f jöl-
miðlum sem væri þannig úr garði
gerð að enginn kæmist hjá því að
veita henni athygli. Einnig kæmi
til álita að breyta á einhvern hátt
þeim refsingum sem nú gilda
um ölvunarakstur.
Aðalatriðið er að tekin verði
upp virk barátta á áhrifamikinn
hátt gegn þessum slysavaldi og
þeim öðrum orsökum slysa sem á
okkar valdi er að hafa áhrif á.
Komið hefur i ljós að
um 600 tunnur af síld,
sem FiskimjöJsverk-
smiðjan á Höfn í
Hornafirði saltaði fyrir
K. Jónsson á Akureyri
eru stórskemmdar, en i
þeim hefur fundist svo-
kallaður spinnpækill.
Verið er að athuga
hvort nota megi þessa
sild i gaffalbita sem
seldir yrðu á Rúss-
landsmarkaði, eins og
frá var skýrt i Visi i
gær.
AB sögn Arna Jónssonar hjá
afuröalánadeild'Landsbanka Is-
lands geröu K. Jónsson á Akur-
eyri og Kaupfélag Austur-Skaft-
fellinga á Höfn í Hornafiröi, en
þaB rekur fiskimjölsverksmiBj-
una, meB sér kaupsamning, sem
fólst i þvf aö I fiskimjölsverk-
smiöjunni yröu saltaBar 4500
tunnur af slld fyrir K. Jónsson,
en slldin var hugsuö til fram-
leiöslu á gaffalbitum. Heföi
Landsbankinn lánaö út á þessa
framleiBslu og jafnframt fengiö
veörétt I henni.
ViB athugun, sem slldarmats-
menn frá Framleiöslueftirliti
sjávarafurBa geröu, hefBi slöan
komiB I ljós, aB spinnpækill
heföi fundist I hluta af þessari
framleiöslu.
TaliB er aB spinnpækill hafi
komiö upp vegna þess aö tunn-
urnar, sem slldin var söltuB I,
heföu veriö notaöar áBur.
Gaffalbitar þeir sem hér um
ræöir munu vera upp I fram-
leiöslu sem ætluö er á Rúss-
landsmarkaö. Leikur grunur á
aB gerill sá sem veldur spinn-
Lagmetismálið á Hfifn í Hornafirði:
Sfiltuð síid fyrir 300
milljónir er í hættu
Sfldarsöltun á Höfn I Hornafiröi: 600 tunnur af sild sem þar voru saltaöar fyrir K. Jónsson á Akureyri
hafa reynst innihalda svokallaöan spinnpækii.
pæklinum sé einnig I alls voru saltaBar SOOOtunnur af Hins vegar gæti slldin I þeim
a.m.k. 4000 öörum tunnum, en slld fyrir K. Jónsson. tunnum hugsanlega veriö hæf til
framleiöslu á gaffalbitum, þar
sem langur timi getur liBiB
þangaö til spinnpækill kemur
upp, þótt um sýkingu sé aö
ræöa, ef slldin er geymd i réttu
umhverfi, aö sögn Björn Dag-
bjartssonar forstööumanns
Rannsóknarstofnunar sjávarút-
vegsins. Björn sagöi aö fariö
heföu fram rannsóknir á þvl
hvort óhætt væri aB nota síld úr
þeim tunnum sem spinnpækill-
inn heföi fundist i til framleiöslu
á gaffalbitum. Væru þessar at-
huganir geröar I samvinnu viö
K. Jónsson. Þá heföu einnig
fundist I sýnum úr slldinni sem
hefBi veriö söltuö fyrir K. Jóns-
son of hátt hlutfall af saltpétri
miöaö viöstaöla I ýmsum þeim
löndum sem keyptu gaffalbita.
AB ööru leyti vildi hann ekki tjá
sig um máliB en tók fram aö þau
sýnisem rannsökuB heföu veriö,
heföu ekki komiö úr útflutnings-
sýnishornum, heldur eingöngu
úr hráefni til gaffalbitafram-
leiBslu.
1
Jóhann Guömundsson for-
stjdri Framleiöslueftirlits
sjávarafuröa sagöi I viBtali viB
Vísi aö ekkert leyfi heföi veriö
gefiB fyrir því aö spinnpækils-
sildin væri notuö I gaffalbita.
Mjög sjaldgæft væri aö spinn-
pækill fyndist I slld, en þess
væru dæmi aö sllk slld væri seld,
en þá eingöngu meB skriflegu
samþykki kaupandans aö hann
keypti vöruna I þvi ásigkomu-
lagi sem hún væri.
Vísir hafBi samband viö Her-
mann Hansson kaupfélags-
stjóra Kaupfélags Austur-Skaft-
fellinga en hann vildi ekkert tjá
sig um þetta mál, en taldi aö þaö
snerti kaupfélagiB ekki lengur.
Samkvæmt heimildum VIsis
mun verömæti þeirra 4500 tunna
þar sem grunur leikur á aB
spinnpækilssýkillinn geti fund-
ist, um 300 milljónir króna.
— H.R.
J