Vísir - 30.05.1980, Blaðsíða 8

Föstudagur 30. maí 1980.
8
Utgefandi: Reykjaorent h.f.
Framkvæmdastióri: Oavló Guömundsson.
’ Ritstjórar: ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstiórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jonsson. Fréttastióri
erlendra frétta: Guömundur G Pétursson. Blaöamenn: Axe' Ammenarup, Cr'ða
Astvaldsdót+'r, Halldór Reynisson, IHugi Jokulsson, Jónína Mic^aelsdóttir- Kfs*’"
Þorsteinsdóttir, NAagdalena Schram, Páll Magnússon, Sigurjón Valdimarsson,
Sæmundur Guðvinsson, bórunn J Hafstein. Blaöamaöur á Akureyri: Gfs!i Sigur-
aeirsson. Iþróttir: Gvlf' Kristjánsson. Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragi
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. Útlit og Hönnun.-
Gunnar Trausti Guðbiörnsson og Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustióri: Dá!l Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Ritstjórn: Síðumula '4 s'mi 86611 7 linur. Auglýsingar oa skrifstofur: Siðumuia 8
símar 86611 og 82260. Afgreiösla: Stakknolti 2-4 sími 86611
Askriftargiatd er kr. 4800 á manuöi innanlands og verö f lausasölu 240 krónur ein-
takiö. Vlsirer prentaöur « B’aöaprenti h.f. Síöumula 14
Tvö nýleg lagmetismál
1 þessum leiöara eru gerö aö umtalsefni tvö lagmetismál, sem fjallaö hefur veriö um á
fréttasiöum Visis aö undanförnu.
Þau gefa framleiöslu- og söluaöilum I þessari iöngrein ekki góöan vitnisburö.
Varla hefur nokkur ein grein
iðnaðar landsmanna komist
jafnmikið í sviðsljós fréttanna
hér á landi síðustu misseri og
lagmetisiðnaðurinn og í lang-
flestum tilvikum vegna ýmissa
leiðindamála, sem upp hafa
komið í þessari grein.
Því miður virðist sem menn
sýni þessari viðkvæmu út-
f lutningsgrein ekki nægilega alúð
og alvöru, og hugsi ekki sem
skyldi um, hve skaðlegt það get-
ur verið fyrir markað okkar
erlendis ef þar fer á markað
vara, sem ekki uppfyllir ströng-
ustu gæðakröfur.
Nýjasta lagmetisvandamálið
var á síðum Vísis í gær og fyrra-
dag, en þar var um að ræða yfir-
vofandi tjón af völdum efna-
breytinga í nokkur hundruð tunn-
um af saltsíld, með það fyrir
augum að hráefnið yrði notað í
gaffalbita á markað í Sovétríkj-
unum.
Athuganir eru nú gerðar á því
hvort hægt sé að nota eitthvað af
síldinni til áðurnefndrar fram-
leiðslu. Gerill, sem veldur
skemmdunum, hefur fundist í
600 tunnum af síld, og er talið
hugsanlegt að hann sé í einum
4000 tunnum til viðbótar. Þarna
gæti því verið um stórtjón að
ræða.
Ástæðan fyrir því að svo er
komið er talin sú, að í stað þess
að notaðar voru nýjar og full-
komnar tunnur undir síldina
höfðu verið notaðar við söltunina
gamlar notaðar tunnur, sem
fengust á lágu verði. Þannig gæti
þessi sparnaður á eyrinum orðið
til þess að menn hefðu verið að
fleygja krónunni, eins og svo oft
villverða.
Annað lagmetismál hef ur verið
á síðum Vísis undanfarnar vikur
og þótt rúmir tveir mánuðir séu
síðan opinberir aðilar lýstu yfir
að þar hefði verið um skýlaust
reglugerðarbrot að ræða virðist
sem málið hafi sofnað í kerfinu.
Þar var um að ræða flutning á
lagmeti úr landi án tilskilinná
vottorða og útf lutningspappíra. (
Ijós kom, er varan var komin á
hafnarbakka í Danmörku, að
engin sýnishorn höfðu verið send
af henni til Rannsóknárstofn-
unar f iskiðnaðarins, til að
athuga, hvort hún væri hæf til út-
flutnings.
Aftur á móti hefur verið upp-
lýst að Framleiðsluef tirlit
sjávarafurða hafi verið búið að
dæma hráefni, sem notað var til
framleiðslunnar, ónothæft áður
en farið var að leggja síldina
niður í dósir.
Nú undanfarið hefur sá
íslenski aðili, sem stóð fyrir söl-
unni til Danmerkur verið að
reyna að fá íslenskt útflutnings-
vottorð hjá rannsóknarstofnun-
um hér á landi út á danska papp-
íra, sem hann er með upp á vas-
ann, þess efnis að varan sé
fyrsta flokks nú, þegar hún er
komin til Danmerkur.
( Fréttaauka um þetta mál hér
í Vísi nýlega kom fram, að ský-
laus reglugerðarákvæði eru um
að lagmeti, sem flutt er úr landi
„skal fylgja vottorð frá Rann-
sóknarstof nun f iskiðnaðarins um
að varan sé góð og heilnæm og
hafi tilskilið geymsluþol."
Rannsóknarstofnunin vakti
athygli viðskiptaráðuneytisins á
að þessi reglugerðarákvæði
hefðu verið brotin 7. mars síðast-
liðinn. 26. mars staðfesti ráðu-
neytið við Vísi að um brot hefði
verið að ræða. 1. apríl kvaðst
ráðuneytið vera að athuga, hvort
ástæða væri til kæru í málinu. 29.
apríl er lítil hreyfing sögð á mál-
inu og 8. maí vill talsmaður ráðu-
neytisins ekkert um málið segja
„í bili".
Brátt eru þrír mánuðir frá því
að athygli ráðuneytisins var
vakin á þessum lagmetisútf lutn-
ingi framhjá eftirlitskerfinu og
verður forvitnilegt að sjá, hvort
slíkt verður látið viðgangast óá-
talið. Ef sú verður raunin á er
hættviðað lítið rofi til í lagmetis-
málunum á næstunni.
j ‘ ÁTHIÍGASÉMD VEGÍÍfl SflMflNÍÉKTaY‘
S UM FJÁRVEITINGAR TIL HÖFUNDA
Reykjavlk um hvltasunnu 1980
Ritstjórnarfulltriii
Elfas Snæiand Jónsson —
Dagbl. VISIR.
Þriöjudag 30. mai, miöviku-
dag 21. maí og föstudag 23. mal
er miklu plássi I blaöi yöar variö
undir könnun yöar á tekjum
islenskra rithöfunda. Tvo fyrri
dagana er þetta efni dregiö út
meö heimstyrjaldarletri á
forsíöu.
Þaö leynir sér ekki aö þér
eruö hneykslaöir á því aö rlkis-
sjööur skuli greiöa þeim rösk-
lega 30 höfundum sem nú bera
upp framleiöslu Islenskra bók-
mennta sem svarar hálfsárs
launum menntaskólakennara.
Og bersýnillega ætliö þér aö
miöla lesendunum þessari
hneykslun yöar, því þér getiö
þess hvergi I „niöurstööum”
yöar aö greiöslur þessar eru
hverfandi lltill hluti af tekjum
sama rlkissjóös af verkum
þessara sömu höfunda. Svo ekki
sé talaö um þá einföldu staö-
reynd aö söluskattstekjur rlkis
sjóös af innlendri bókagerö hafa
vaxiö fyrir tilstilli Launasjóös
rithöfunda.
Þaö er semsé ekki nóg meö aö
áhugi yöar á bókmenntum ein-
skoröist viö peningamál höfund-
anna, heldur einskoröast hann
viö þaö aö sýna framá kostn-
aöarhliö rlkisins af þessu fólki.
Yöur kemur ekki tekjuhliö
málsins viö. Má ég benda yöur á
einfalt dæmi.
Röskum mánuöi áöur en þér
birtuö þessar „niöurstööur”
sáralitlar. Enda er þaö víst einn
af hornsteinum lýöræöisins.
Þaö er þvl nokkuö augljóst
mál aö niöurgreiöslur rfkissjóös
vegna þeirra þriggja tölublaöa
sem birtu „niöurstöður” yöar
og slógu „kostnaöinum” viö
mig og aöra rithöfunda landsins
upp meö heimstyrjaldarletri á
forsíöu hafa einnig veriö nálægt
15 mánaöarlaunum mennta-
skólakennara.
Ég er ekki aö biöja VIsi um
heiöarlegan málflutning, ég er
heldur ekki aö biöja VIsi um
neinslags fréttaflutning né
umfjöllum verka minna né
annara. Ég er ekki aö ætlast til
neinna yfimáttúrlegra hluta.
Ég er aöeins aö benda á þaö
sem óhrekjanleg staöreynd —
aö þegar skyldan kallar blaöa-
manninn Ellas Snæland Jónsson
til áróöursstarfa i þágu menn-
ingarhaturs blaöeigendanna þá
er fremur óskynsamlegt aö
honum aö velja einmitt þá leið
aö birta mynd af „snikju-
dýrinu” Þorgeiri Þorgeirssyni.
Ekki vegna þess að ógerlegt sé
aö rægja þann mann. Til þess
þarf varla nema lágmarksskyn-
semi. En það er valinn rangur
timi fyrir þessa aöferöina úrþvl
svo ber viö aö einmitt sömu
daga eru handarverk „snlkju-
dýrsins” aö borga óheyrilegan
kostnaöinn af rógherferöinni.
Þvl kannski fer söluskattur-
inn af bökunum mlnum einmitt I
niöurgreiöslurnar á blaöi yöar.
Og hrekkur þá rétt fyrir þessum
þrem tölublööum. Nei, kæri
Ellas, skltverk þarf Hka aö
yöar — föstudaginn 18. april
komu út eftir mig 3 bækur.
Tekjur rlkissjóðs af þessum
bókum veröa nálægt 15
mánaöarlaunum menntaskóla-
kennara. Blaö yöur hefur enn
ekki séð ástæðu til aö segja frá
útkomu þessara bóka né skrifa
umsagnir um þær, svo ekki sé
talaö um forslöufréttir — sem
enginn náttúrlega er aö heimta.
En hálfsárs laun min úr ríkis-
sjóöi eru forsiöufrétt. Ekki geri
ég þá vitsmunalegu eöa
mórölsku kröfu til yöar aö þér
vandiö betur störfin eöa grundiö
betur hugarfariö. Þaö er ekki I
mlnum verkahring. Þó vil ég
mega benda yöur á þaö aö pen-
ingalegar skyldur hafiö þér lika
viö rlkissjóö. Og þaö ættuö þér
aö skilja.
Sé þaö rétt aö blaö yöar, Visir,
komi Ut 120 þúsund eintökum þá
nemur sú niöurgreiösla sem
rlkiö veitir blaöinu I formi sölu-
skattstilslökunar á veröi þess,
söluskattstilslökunar á auglýs-
ingaþjónustu og beinum blaöa-
styrk ekki undir tveim
miljönum á dag. Tekjur rlkisins
af blaöinu eru á hinn bóginn
....greiöslur þessar eru hverfandi lftill hluti af tekjum sama rlkis-
sjóös af verkum þessara sömu höfunda....”
neöanmóls
Þorgeir Þorgeirsson,
rithöfundur fjallar hér
um tekjur rithöfunda i til-
efni af samantekt Vísis á
þeim málum á dögunum.
Skrif Þorgeirs eru i formi
sendibréfs til Elíasar
Snælands Jónssonar, rit-
stjórafulltrúa, sem vann
yfirlitið um opinberar
fjárveitingar til rithöf-
unda i landinu síðustu
fimm árin
vanda. Annars veröa þau bara
misheppnuö skitverk.
Meö bestu kveöjum og ósk um
farsæl störf I framtlöinni. Biö aö
heilsa önnu.
Þorgeir Þorgeirsson.