Vísir - 30.05.1980, Blaðsíða 15

VÍSIR
Föstudagur
30. mai 1980.
dr. Evelyn var boðið að skoða eldisstöðina í Kollafirði, en forráða-
menn hennar töldu enga sérstaka ástæðu til þess að biðja hann að gera þar
sjúkdómsrannsókn...."
HVER ER
HARDODBASTUR?
Sigurður Pétursson/
gerlafræðingur/ skrifar
athugasemd í Vísi 27. maí
s.l. vegna ummæla minna
í Vísi 22. maí en í því blaði
hafði Sigurður einnig birt
grein um Laxalónsmál.
Við vorum reyndar að
fjalla hvor um sinn enda
þeirra mála, ef svo mætti
að orði komast/ Sigurður
um upphaf þeirra, en
grein min var skrifuð af
tilefni harðorðra árása á
„embættismenn"/ sem nú
hafa birt alveg nýlega í
blöðum.
SigurBur kveBst skrifa grein
sina frá 27. mai i þvi skyni aB
vara lesendur viB misskilningi,
sem hann ætlar aB geti leitt af
ummælum minum. Ber aB virBa
slika viBleitni, en þvi miBur
tekst honum ekki betur en svo
aB ég hlýt aB leiBrétta alvar-
legar missagnir i ummælum
hans. SigurBur heldur þvi fram
aB nýrnaveiki hafi komiB upp i
fleiri en einni eldisstöB
hérlendis áriB 1976-1977. Þetta
er rangt. Nýrnaveiki fannst á
þessum árum einungis i einni
eldisstöB, þ.e. i Laxalóni, þrátt
fyrir leit i öBrum stöBvum.
SigurBur segir aB fenginn hafi
veriB erlendur sérfræBingur og
hafi sá, ef hann man rétt, veriB
látinn rannsaka allar iaxeldis-
stöBvar i landinu nema rikis-
stöBina i KollafirBi. Ekki man
nú SigurBur þetta rétt. Dr.
Trevor Evelyn var kvaddur
hingaB á vegum Reykjavikur-
borgar til þess aB rannsaka
tálknaveiki I eldisstöBinni viB
ElliBaár. Auk þess var öBrum
stöBvum boBiB aB notfæra sér
þjónustu hans. ViB „sérfræB-
ingarnir” á Keldum höfBum
taliB óþarft aB bjóBa þessum
annars ágæta manni hingaB og
töldum þaB yrBi ekki annaB en
óþarfur tilkostnaBur fyrir skatt
þegna. Auk ElliBaárstöBvar-
innar tók dr. Evelyn sýni i
Laxalóni og i eldishúsi viB
Grafarlæk. Honum var boBiB aB
skoBa eldisstöBina i KollafirBi
en forráBamenn hennar töldu
enga sérstaka ástæBu tilþess aB
biBja hann um aB gera þar sjúk
dómarannsókn, og munu þeir
hafa taliB sig geta notast viB
okkur „sérfræBingana” á
Keldum, þó aB aBrir vantreystu
niBurstöBum okkar. Eins og
fram kom i fyrri grein minni,
fann dr. Evelyn enga nýrna-
veiki, nema i laxaseiBum i
Laxalóni. StaBfesti hann niBur-
stöBur okkar og lýsti sig sam-
þykkan þeim aBgerBum, sem
fisksjúkdómanefnd hafBi mælt
meB.
ÞaB er hárrétt hjá SigurBi
Péturssyni aB nýrnaveikin sem
fannst i laxaseiBum i Laxalóni
1976 og 1977 er annar sjúkdómur
en kýlaveikin, sem menn
óttuBust helst I upphafi aB hefBi
getaB borist meB regnbogasil-
ungshrognum hingaö til lands.
Þaö er hins vegar mikill mis-
skilningur hjá honum, aö allar
varúöarreglur stjórnvalda, sem
beitt hefur veriB frá upphafi til
þessa dags séu grundvallaBar á
ótta viB þennan eina sjúkdóm,
kýlapestina, sem greind var i
fyrsta skipti hérlendis i Húsa-
tóftum i Grindavfk nú á þessu
vori.
Danskur sérfræöingur,sem
rannskaöi regnbogasilung i
Laxalóni árin 1973 og 1974, fann i
honum mótefni gegn IPN-veiru
sem viöa um lönd hefur gert
usla i laxfiskum. Slik mótefni
gáfu grun um aB veira þessi
leyndist i silunginum en reynsla
var fyrir þvi frá Danmörku aB
veiki þessi kom ekki fram i fiski
þar fyrr en mörgum árum eftir
aö smit barst til landsins. Þess
vegna óskaöi fisksjúkdóma-
nefnd eftir þvi aB geröar yröu
itrekaöar tilraunir til aB rækta
þessa veiru úr regnbogasilungi I
Laxalóni, áöur en honum yröi
hleypt inn á vatnasvæöi þar sem
miklar nytjar eru haföar af
islenskum laxfiskum. Þegar
endurteknar ræktunartiíraunir
höföu reynst neikvæBar féllust
yfirvöld á þaö i árslok 1974 aö
sótthreinsuö regnbogasilungs-
hrogn yrBu flutt aö Þórodds-
stööum i ölfusi, en þá brá svo
viö aö eigandi Laxalóns sinnti
þvi leyfi engu.
Sat viB svo búiB uns nýrna-
veikin kom upp i Laxalóni, aö
visu i laxaseiBum, en svo
óheppilega vildi til aö vatn rann
af þessum sjúku seiöum á regn-
bogasilunginn og reyndist þvi
ómögulegt aö fria hann viö grun
um smit. Þess skal getiB hér aö
mjög erfitt er aö rækta nýrna-
veikisýkilinn, eins og gerla-
__ ™ __ _ , fræöingurinn sjálfsagt veit, og
engin örugg leiö er þekkt til þess
aBútiloka aö heilbrigöur smit-
XlvvULXiilivXu) beri geti leynst i þessum stofni.
Þess vegna hafa yfirvöld sett
þau skilyröi aö nýr regnbogasil-
ungsstofn sé alinn upp af sótt-
hreinsuöum hrognum vilji eig-
andi Laxalóns ala islenska
vatnafiska i sömu stöö og regn-
bogasilunginn.
Af þvi sem hér hefur veriö
rakiö virBist manni aö Siguröur
hafi ekki fylgst mjög vel meö
Laxalónsmálum eftir aB Hæsti-
réttur hnekkti undirréttardómi
þeim, sem hann stóö aö sem
meödómari áriB 1971. Ekki er
svo aB sjá, aö hann sé vel
kunnugur þeim blaöaskrifum,
sem sést hafa um þessi mál
siöan, úr þvi aö honum finnst
fyrrnefnd grein min sérstaklega
haröorö.
Lesendum læt ég eftir aö
dæma um þaö hverjir nota
stærstu oröin, en ekki tel ég mér
skylt aB sitja þegjandi undir
ýmsu af þvi, sem aö okkur
„sérfræBingum” og embættis-
mönnum hefur veriö dróttaö og
liklega heföi veriö ful nauösyn
aB svara bæöi fyrr og oftar.
Keldum 28. mal 1980.
Guömundur Pétursson.
Guðmundur Pétursson/
forstöðumaður
Tilraunastöðvar Háskól-
ans í meinafræði að
Keldum svarar hér grein
Sigurðar Péturssonar/
gerlafræðings/ um Laxa-
lónsmáliðí Vísi á dögnum
og segist þurfa að leið-
rétta alvarlegar mis-
sagnir Sigurðar.
Sjómannadagsins í Reykjavík,
1. júní 1980
Kl. 08.00 Fánar dregnir að hún á skipum í
Reykjavíkurhöfn.
Kl. 10:00 Lúðrasveit Reykjavíkur leikur létt sjó-
mannalög við Hrafnistu, Reykjavík.
Stjórnandi Þorvaldur Steingrimsson.
Kl. 11:00 Minningarguðþjónusta í Dómkirkjunni,
Biskup Islands Herra Sigurbjörn Einars-
son prédikar og minnist drukknaðra sjó-
manna/ séra Þórir Stephensen aðstoðar.
Hróbjartur Lúthersson stjórnar les pist-
il dagsins og Rafn Sigurðsson guðspjall
dagsins. Dómkórinn syngur undir stjórn
Sigurðar Isólfssonar, einsöngvari er
Garðar Cortes.
Hátíðahöldin í Nauthólsvík
Kl. 13:00 Lúðrasveit Reykjavíkur leikur létt sjó-
mannalög, stjórnandi Þorvaldur Stein-
grímsson.
Kl. 14:00 Samkoman settog kynnt, þulur er Anton
Nikulásson.
Ávörp:
A: Fulltrúi ríkisstjórnarinnar, ólafur Jó-
hannesson utanrikisráðherra, í fjarveru
sjávarútvegsráðherra.
B: Fulltrúi útgerðarmanna, ólafur Björns-
son útgerðarmaður, frá Keflavik.
C: Fulltrúi sjómanna, Björn Þorfinnsson
skipstjóri, formaður Skipstjórafélagsins
öldunnar.
D: Garðar Þorsteinsson ritari Sjómanna-
dagsráðs heiðrar aldraða sjómenn með
heiðursmerki Sjómannadagsins.
Skemmtiatriði dagsins:
Kl. 15:00 Kappsigling á seglbátum. Unglingar i
æskulýðsklúbbum Reykjavíkur og ná-
grannasveitafélagana ásamt félögum úr
Siglingasambandi Islands keppa.
Kappróður fer fram á Nauthólsvík. Margar
sveitir keppa. Björgunar- og stakkasund.
Hinn vinsæli koddaslagur fer frqm milli atriða.
Snarfaramenn sýna listir sínar á skemmti- og
sjórallbátum.
Sjómannadagsblaðið er afhent í Laugarásbíói í
dag kl. 14:00-16.00.
Merki Sjómannadagsins og Sjómannadagsblað-
ið, ásamt veitingum verða til sölu á hátíðarsvæð-
inu í Nauthólsvik.
Strætisvagnaferðir verða frá Lækjargötu og
__Hlemmtorgi frá kl. J3:00 og verða á !5 minútna_
fresti.
Þeim er koma á eigin bílum er sérstaklega bent
á að koma timanlega til að forðast umferðar-
öngþveiti. Hringakstur er um Nauthólsvík og yf-
ir öskjuhlíðina.
Sjómannahóf verður að Hótel Sögu og hefst með
borðhaldi kl. 19:30.
Sýning og sala á handavinnu vistfólks frá kl.
15:00. Á sama tíma er kaffisala og rennur allur
ágóði í skemmti- og ferðasjóð vistmanna heim-
ilisins.
Há sölulaun og auk þess aðgöngumiði að kvik-
myndasýningu í Laugarásbíói.
Sérstakir sölustaðir Sjómannadagsblaðsins eru í
Blaðsölunni Austurstræti 18, Kaffivagninum
Grandagarði, Sjóbúðinni Grandagarði, Neskjöri.
Miðasala fer fram á laugardag 31/05 að Hótel
Sögu kl. 17:00 til 19:00 — Borð hjá yfirþjóni á
sama tíma.