Vísir - 28.06.1980, Blaðsíða 8

VISIR Laugardagur 28. júnl 1980.
útgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri: Davió Guömundsson.
' Ritstjórar: ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaóamenn: Axel Ammendrup, Frióa
Astvaldsdóttlr, Halldór Reynlsson, lllugl Jökulsson, Jónina Michaelsdóttlr, Krlstln
Þorstelnsdóttlr, Magdalena Schram, Páll AAagnússon, Slgur|ón Valdlmarsson,
Sæmundur Guðvlnsson, Þórunn J. Hafsteln. Blaöamaóur á Akureyri: GIsll Sigur-
gelrsson. Iþróttir: Gylfl Krlstjánsson, Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragl
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. Útlit og hönnun:
Gunnar Trausti Guðbjörnsson og Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreiflngarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Slðumúla 14 slmi Bóóll 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8
slmar 86611 og 82260. Afgreiösla: Stakkholti 2-4 slmi 86611.
Askriftargjald er kr.5 000 á mánuöi innanlands og verö I lausasölu 250 krónur ein-
takið. Vlsirer prentaöur I Blaöaprenti h.f. Slöumúla 14.
Langri en líflegri kosninga-
baráttu fyrir forsetakosningarn-
ar 1980er núað Ijúka, og léttir ef-
laust ýmsum sem staðið hafa I
ströngu síðustu vikur og mánuði.
Það er með ólíkindum, hve mikið
frambjóðendurnir og makar
þeirra hafa lagt á sig til þess að
kynna sig fyrir þjóðinni og kynn-
ast þjóðinni undanfarnar vikur,
og er Ijóst að þeir hafa allir varið
stórum hluta sólarhringsins í bíl-
um, og f lugvélum á þeytingi milli
landshorna.
Auðvitað er nauðsynlegt að
halda fundi, gefa út blöð, dreifa
bæklingum og heilsa upp á fólk á
vinnustöðum, en það er álitamál
hvort æskilegt sé að leggja jafn
mikið á frambjóðendurna á jafn
stuttum tlma og gert var fyrir
þessar kosningar.
Menn segja sem svo, að þetta
sé hið sama sem gerst hafi í
stjórnmálabaráttunni, ekki síst
fyrir síðustu alþingiskosningar.
Rétt er það, að kosningabaráttan
fyrir forsetakosningarnar nú
hefur tekið mið af þeim kosn-
ingaslag, — en kjarni málsins er
sá, að í þingkosningum eru
margir frambjóðendur á hverj-
um lista og þeir dreifa á sig verk-
efnunum, sem þó eru innan eins
Skoöanakannanir, sem geröar eru á ákveönum tlma speglastööuna þá stundina, og
eru ekki spá um úrslit I kosningum,. A sunnudaginn mun þjóöin kveöa upp úrskurö
sinn um þaö hver veröi Ijóröi íorseti Islenska lýöveldsins.
kjördæmis, en í forsetakosning-
um er landið í raun allt eitt kjör-
dæmi, þannig að yfirferðin verð-
ur margföld.
Fáir hnökrar hafa verið á
baráttu stuðningsmanna fram-
bjóðendanna. Hún hefur yfirleitt
farið vel og drengilega fram og
stór orð verið spöruð. Stuðnings-
menn frambjóðenda hafa ekki
látiðstærstu orðin falla um hina
frambjóðendurna, heldur um
síðdegisblöðin, talað um samsæri
þeirra og haldið fram að annar-
legar hvatir lægju að baki
skoðanakönnunum þeirra. Þótt
hiti sé farinn að færast í leikinn
afsakar það ekki að þeir láti út úr
sér opinberlega svo alvarlegar
aðdróttanir að þeim einu fjöl-
miðlum, sem lagt hafa sig sér-
staklega fram um að varpa Ijósi
á stöðu kosningabaráttunnar eft-
ir þvi sem á hana hefur liðið.
Skoðanakannanir eru orðinn
sjálfsagður hluti af kosninga-
baráttu f vestrænum lýðræðis-
rikjum og tilgangur þeirra er að
sýna sem best fylgi einstakra
frambjóðenda eða flokka á mis-
munandi tímum f kosninga-
baráttunni. En þær eru engin spá
um úrslit, enda margir óákveðnir
þar til í kjörklefanum.
Sjálfstæðir fjölmiðlar í vest-
rænum rfkjum telja það skyldu
sfna að leita þannig svara við
spurningum lesenda, hlustenda
eða áhorfenda sinna um gang
mála á þessu sviði sem öðrum í
þjóðlífinu. Ýmist vinna fjöl-
miðlarnir sjálfir skoðanakann-
anirnar eftir viðurkenndum regl-
um eða fela fyrirtækjum, sem að
sliku starfa framkvæmdina.
Vonandi sjá þeir menn að sér,
sem harðast hafa brigslað síð-
degisblöðunum um að hafa viljað
hafa áhrif á kosningabaráttuna
með skoðanakönnunum. Menn
verða að geta horfst f augu við
staðreyndir án þess að slá föstu
að illar hvatir búi að baki, ef
þeim líka þær ekki.
Vfsir hefur enga afstöðu tekið
með eða á móti einum né neinum
frambjóðanda í þessum forseta-
kosningum. Blaðið hefur gert öll-
um f jórum jafn hátt undir höfði.
En það er Ijóst, að sigurvegar-
inn verður aðeins einn. Þrír
munu tapa. Og á kosninganóttina
reynir á hvort þeir og stuðnings-
menn þeirra geta sætt sig við að
hlíta úrskurði þjóðarinnar.
AF HÚNVEfNÍNGUM]
á förnum
vegi
Gfsli Jónsson skrifar
„Húnavatnssýsla er hálend-
asta sýsla landsins. Þar er
ekkert nema fjöll og fimindi. —
Þd er þar einn dalur, og heitir
Svarfaöardalur. Um hann renn-
ur Svarfaöardalsá út I
Svarfaöardalsvatn, sem er lok-
aö I annan endann.”
Þessi gamla landsprófsrit-
gerö um Húnavatnssýslu er
merkileg fyrir margra hluta
sakir, einkum og sérilagi fyrir
þann gáfulega bakþanka sem
lýsir sér I þvl, aö endursköa
glannalega fullyröingu. Og
smám saman hverfur höfundur
af villigötum staöhæfinganna og
tekur aö draga úr. Lýsingin fær
á sig meiri blæ nákvæmni og
vandvirkni, þó aö staöþekking
sé I lágmarki.
Ég er reyndar á leiö vestur I
þessa sýslu, þar sem aöeins er
einn dalur. Ósköp finnst mér
gaman aö vera allt I einu kom-
inn aftur f rútuna. Nú get ég lát-
iö fara notalega um mig;setiö i
makindum og horft út um allar
jaröir, þarf ekki aö hafa áhyggj-
ur af akstri. Ekki er aö spyrja
aö veöraskilunum á Oxnadals-
heiöi. Allt er fljótandi I regni og
sudda Eyjafjaröarmegin, ekki
komiö dropi úr lofti f Skaga-
fjaröariiéraöi. Moldin rýkur I
mekki úr veginum, þegar ekiö
er ofan Blönduhlföina, þar sem
sóleyjar veröa fleiri en annar-
staöar. Mikiö lifandis skelfing
eru túnin stórkostlega gul á
Kúskerpi og úlfsstööum.
Húnvetningar voru snemma
á feröinni aö stofna meö sér
samtök til eflingar landbúnaöi.
Fyrir miöja sföustu öld var
komiö á laggirnar jaröabóta-
félag f Svfnavatns- og
Bólstaöarhlíöarhreppum. Ekki
miklu sföar hófu Húnvetningar
útgáfu tfmarits og fengu sjálfan
Bólu-Hjálmar til aö yrkja i þaö
forystukvæöi um búnaöarsam-
tök sfn. Hjálmar brást viö vel og
drengilega og setti saman
„drepling” undir ljóöahætti.
Þar má finna þetta erindi sem
er jafnágætt aö hugsun og
myndmáli:
Mikiö sá vann
sem vonarisinn
braut meö súrum sveita.
Hægra er slöan
aöhalda þlöri
heilla veiöivök.
Húnvetningar hafa lika
vissulega haldiö heillavök sinni
ófreöinni. Þar er nefnilega
ýmislegt fleira en fjöll og fim-
indi, þegar betur er aö gáö.
Blönduós er I miklum upp-
gangi, og nálgast Ibúatalan
þúsundiö. Nýbyggöin er svo aö
segja öll utan viö á, en I „gamla
miöbænum” er þó hóteliö enn á
sinum staö. Þar er nú allt i
endurreisn og nýsmfö. Ég er svo
heppinn aö fá aö vera fyrsti
gesturinn eftir nýsköpunina og
er tekiö meö kostum og kynjum
eftir þvf sem föng eru tilr Ekki er
aö efa aö margur feröamaöur-
inn mun eiga þarna góöa vist og
þægilega hvild á næstunni.
Mikiö er þaö héraö sem liggur
aö Blönduósi og veitir staönum
veg og líf. Aö minnsta kosti þyk-
ir Svarfdælingi ekki lltiö koma
til víölendisins og landrýmisins.
A Kólkumýrum er þvilikt flæmi
ræktarlands aö f fljótu bragöi
viröist mega halda þar hundruö
og þúsundir kúa, en bú-
skammtskerfi og annaö þvíllkt
bannar mönnum þess konar
draumsýnir. En þótt menn hafi
ekki kýr f þúsundatali, leynir
sér ekki reisn og dugnaöur
húnvetnskra bænda. Þar byggir
ung og atorkusöm kynslóö á
gömlum, traustum grunni. Þar
hafa menn ekki látiö frjósa yfir
neina heillavök. Og fornar
dyggöir Islendinga eru i heiöri
haföar. Viötökur eru stórmann-
legar og alúölegar I senn. Allt er
I þeim stil sem mönnum er boö-
aöur I Hávamálum. Saman fer
góöur viöurgjörningur, gott viö-
mót og fróölegar og skemmti-
legar viöræöur.
Vera má aö menn beri ugg
I brjósti um framtiö Islenskr-
ar menningar, og aldrei er of
varlega fariö meö þaö fjöregg.
En hafi menn látiö daprast viö
þá sannfæringu aö islensk
sveita — eöa bændamenning sé
komin á fallanda fót og eigi sér
ekki viöreisnar von, þá bregöi
menn sér vestur I Húnavatns-
sýslu og heimsæki t.d. bændur
og húsfreyjur á Torfalæk. Ekki
kvlöi ég framtfö Islenskrar
sveitamenningar eftir aö hafa
um sinn kynnst viö fólkiö þar.
22.6.'80
G.J.