Morgunblaðið - 11.05.2002, Síða 36

UMRÆÐAN
36 LAUGARDAGUR 11. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ ER ekki nátt-
úrulögmál að Sjálfstæð-
isflokkurinn stjórni
Garðabæ. Það er í
mesta lagi valkostur.
Góður valkostur? –
varla. Ég tel að það sé
löngu tímabært að
skipta Sjálfstæðis-
flokknum út og breyta
til. Ástæðurnar eru
margar. Aftur og aftur
lendir meirihluti sjálf-
stæðismanna upp á kant
við bæjarbúa. Fyrst má
nefna Arnarnesvoginn
og stóra landfyllingu
sem ráðgerð var þar.
Íbúarnir risu upp gegn
fyllingunni og Sjálfstæðisflokkurinn
bakkaði. Áform um úthlutun lóðar
undir veitingastofu MacDonald’s í ná-
grenni Flata- og Garðaskóla vakti
einnig upp hörð viðbrögð. Þetta sýnir
einfaldlega ásamt fleiru að Sjálfstæð-
isflokkurinn er ekki í tengslum við
íbúana. Garðabæjarlistinn leggur
höfuðáherslu á að í Garðabæ verði
komið á virku íbúalýðræði. Það verð-
ur gert með íbúaþingum, hverfafund-
um og með notkun
Netsins, þar sem íbúar
geta komið á framfæri
sjónarmiðum sínum og
jafnvel kosið rafrænt
um ýmis mál.
Lækkun fast-
eignagjalda
Álagningarprósenta
fasteignagjalda er
hærri í Garðabæ heldur
en í flestum nágranna-
sveitarfélögunum.
Minnihlutinn lagði til
að álagningarprósent-
an yrði lækkuð úr
0,385% í 0,375%. Þá til-
lögu felldi Sjálfstæðis-
flokkurinn. Einnig kom í ljós að elli-
og örorkulífeyrisþegar í Garðabæ
áttu að greiða miklu hærri gjöld held-
ur en gerist annars staðar. Það var
ekki fyrr en eftir hávær mótmæli að
Sjálfstæðisflokkurinn hunskaðist til
að verða við beiðnum um lækkun.
Garðabæjarlistinn ætlar að lækka
álagningarprósentu fasteignagjalda
og auka afslátt af fasteignagjöldum til
elli- og örorkulífeyrisþega. Það er
skoðun okkar að það sé hagstætt fyrir
bæjarfélagið að hinir eldri geti verið
sem lengst í eigin húsnæði og lækkun
eða niðurfelling fasteignagjalda þar
sem það á við komi öllum til góða.
Andvaraleysi
Andvaraleysi meirihlutans í ýms-
um málum hefur verið áberandi. Á
annað hundrað störf voru lögð niður á
Vífilsstaðaspítala og flutt til Reykja-
víkur. Ekki heyrðist bofs í meirihlut-
anum varðandi þá ráðstöfun. Það
hefði verið mannsbragur á því að
senda heilbrigðisyfirvöldum mót-
mæli. Í samanburði við það að á Ak-
ureyri voru lögð niður 8 störf hjá Sím-
anum og allt varð vitlaust hefði
virkilega átt að heyrast í þeim sem
stjórna Garðabæ.
Mikil fjölgun er í bænum samfara
uppbyggingu í Ásahverfi. Barnafólk
er meirihluti þeirra sem þar búa.
Sjálfstæðimenn virðist ekki hafa átt-
að sig á þessari staðreynd, og því er
svo komið að vegna fjölgunar nem-
enda er húsnæði skólanna að springa
utan af starfseminni. Þessu vanda-
máli mætir Sjálfstæðisflokkurinn
með því að byggja við Flata- og
Garðaskóla. Byggingatími er allt of
langur og ekki er ráðgert að klára við-
byggingarnar strax, heldur skipta
verktímanum á mörg ár. Þetta teljum
við í Garðabæjarlistanum algerlega
óviðunandi. Við leggjum áherslu á að
þau mannvirki sem byggja á fyrir
skólana verði byggð hratt og vel og
kláruð þannig að þau komist sem
fyrst í gagnið.
Áætlun um máltíðir í skólum hefur
setið á hakanum um langt skeið og sú
bráðabirgðastaða sem málið er nú í er
ekki viðunandi. Garðabæjarlistinn
leggur áherslu á lífvænlegt skólaum-
hverfi sem tryggir nemendum að-
stöðu til næringarríkra daglegra mál-
tíða og nægjanlegs svigrúms til
útiveru. Við teljum líka að skólamál-
tíðir séu forsenda þess að tómstunda-
starf í framhaldi af skóladegi barna sé
raunverulegur valkostur.
Göngustígar sem tengja Garðabæ
við nágrannabyggðirnar hafa verið á
áætlun hjá meirihlutanum í áratug
eða meira án þess að nokkuð gerist.
Íbúar Garðabæjar hljóta að vera
farnir að sjá að sjálfstæðismenn eru
ófærir um að klára þetta mál.
Garðabæjarlistinn ætlar að klára
göngustígatengingu við nágranna-
sveitarfélögin strax og hann kemst í
aðstöðu til þess.
Við teljum einnig að það verði að
byggja upp bæinn innan núverandi
bæjarmarka áður en ráðist er í bygg-
ingu Garðaholts. Innan núverandi
bæjarstæðis er rúm fyrir 1.000–1.200
íbúðir í Arnarneslandi, Hnoðraholti
og Strandhverfi.
Hér hefur aðeins verið tæpt á örfá-
um atriðum sem marka Garðabæjar-
listanum sérstöðu. Ég hvet Garðbæ-
inga til að kynna sér stefnuskrá
Garðabæjarlistans. Það er sannfær-
ing mín að þá verði Garðbæingar mér
sammála um að það sé rétt að senda
Sjálfstæðisflokkinn í langþráð frí.
Þeir eiga það skilið.
Náttúrulögmál eða valkostur?
Sigurður
Björgvinsson
Garðabær
Ég tel að það sé löngu
tímabært, segir Sig-
urður Björgvinsson, að
skipta Sjálfstæðisflokkn-
um út og breyta til.
Höfundur skipar 1. sæti á lista
Garðabæjarlistans í komandi sveit-
arstjórnarkosningum.
ÞEGAR sú hugmynd
kom fyrst fram að rétt
væri að setja Evrópu-
sambandinu stjórnar-
skrá að hætti þjóðríkja
var ljóst að eitthvað yrði
undan að láta áður en
slíkur gjörningur feng-
ist staðfestur.
Stjórnarskrár nú-
tímans eru grundvallað-
ar á tveimur meginat-
riðum: Annars vegar
mannréttindaákvæðum
og ábyrgð ríkisins á að
þeim sé framfylgt, hins
vegar ákvæðum um
stofnanir ríkisvaldsins
og aðgreiningu þeirra. Víðast hvar á
Vesturlöndum eru og stjórnarskrár
grundvöllur annarrar löggjafar og
æðri almennum lögum.
Nú er liðið á annað ár frá því að
mannréttindasáttmáli ESB var sam-
þykktur á leiðtogafundi sambandsins
í Nice. Sáttmálin er þó enn sem komið
er ekki annað en yfirlýsing og án
lagalegs gildis. Í byrjun mars var svo
hafist handa við samningu þess sem
kallað hefur verið stjórnarskrár-
samningur ESB en það hugtak notaði
Joschka Fischer, utanríkisráðherra
Þýskalands, í frægri ræðu sem hann
hélt við Humboldt-háskólann í Berlín
fyrir réttum tveimur árum.
Hvatinn að gerð stjórnarskrár og
mannréttindayfirlýsingar fyrir Evr-
ópusambandið er margþættur en þó
má fullyrða með nokkurri vissu að
viðvarandi lýðræðishalli stjórnskip-
unar sambandsins og óánægja borg-
ara og stjórnmálamanna með óljósa
verkaskiptingu aðildarríkjanna og
sambandsins vegi þar þyngst. Því
hefur einnig verið haldið fram að
væntanleg stækkun bandalagsins
hafi flýtt fyrir hinu óhjákvæmilega,
þ.e.a.s. samningu stjórnarskrár fyrir
ESB.
Stjórnskipun Evrópusambandsins
líkist nú þegar í mörgu stjórnskipun
fullvalda ríkis. Stofnanir sambands-
ins geta tugtað til hlýðni þau aðild-
arríki sem ekki fara að lögum og
reglum sambandsins og athafnasemi
embættismanna ESB hefur einnig
veruleg bein áhrif á líf borgaranna.
Evrópusambandið hefur á liðnum ár-
um fengið veruleg völd á sviði vísinda
og mennta, matvælaframleiðslu,
menningar- og ferðamála, málefnum
innflytjenda og á sviði laga og réttar.
Það verður æ ljósara að Evrópusam-
bandið er miklu meira en samstarf
fullvalda ríkja um lausn sameigin-
legra vandamála. Sambandið færist
stöðugt nær því að vera stjórnmála-
leg eining með eigin
markmið og leiðir.
Það sem vekur at-
hygli þegar forsaga
stjórnarskrárgerðar-
innar er skoðuð er sú
staðreynd að þeir sem
ákafast hafa talað fyrir
henni vilja bæði styrkja
og veikja stofnanir
ESB. Það voru þýskir
stjórnmálamenn með
núverandi kanslara og
utanríkisráðherra í
broddi fylkingar sem
beinlínis kröfðust þess
að sambandinu yrðu
sett grundvallarlög í lík-
ingu við grundvallarlög Þýska sam-
bandslýðveldisins. Með því vilja þeir
koma í veg fyrir að stofnanir Evrópu-
sambandsins geti aukið vald sitt ein-
hliða og gripið til aðgerða á sviðum
sem ekki heyra með ákveðnum hætti
undir sambandið (sjá gr. 308 áður gr.
235 í stofnsáttmála Evrópubanda-
lagsins). Þjóðverjunum er þó einnig
mikið í mun að styrkja stofnanir ESB
og koma þannig til móts við þá sem
gagnrýnt hafa sambandið fyrir ólýð-
ræðislega starfshætti. Vandinn sem
eftir stendur felst í þeirri mótsögn að
frekari styrking lýðræðislegra stjórn-
arhátta innan ESB hlýtur óhjá-
kvæmilega að veikja völd aðildarríkj-
anna á kostnað sambandsins og þar
með draga úr möguleikum einstak-
linga til að hafa áhrif á sitt nánasta
umhverfi.
Annað vandamál og ekki minna er
sú staðreynd að vestrænt lýðræði
byggist á ákveðnum forsendum sem
Evrópusambandið hefur ekki upp á
að bjóða og mun svo verða enn um
stund. Ein þessara forsendna og lík-
lega sú veigamesta er tungumálið.
Fram til þessa hefur góður skilningur
allra borgara hvers ríkis á minnst
einu sameiginlegu tungumáli verið
talin forsenda lýðræðis. Þannig er
tryggt að allir sem rétt hafa til þátt-
töku í stjórnmálalífi viðkomandi ríkis
geti tekið þátt í opinberri umræðu um
menn og málefni. Svo fremi sem Evr-
ópusambandið verði ekki að tungu-
málabandalagi ofan á allt annað verð-
ur lýðræðishalli sambandsins því
viðvarandi þrátt fyrir mannréttinda-
yfirlýsingu og einhvers konar stjórn-
arskrá.
Hingað til hefur ríkisvald verið tal-
in forsenda þess að mannréttindi-
ákvæði séu virt og dómum á því sviði
sé framfylgt. Svo lengi sem það er
viðurkennd skoðun er vart við því að
búast að mannréttindayfirlýsing ESB
fái annað hlutverk en sem inngangur
að stjórnskipunarsamningi sam-
bandsins.
Hvað sem slíkum vangaveltum líð-
ur er samt við því að búast að stjórn-
arskrárþing Evrópusambandsins
(convent) komist að einhverri niður-
stöðu um form og efni stjórnlaga sam-
bandsins fyrir sérstaka ríkjaráð-
stefnu sem halda á um málið árið
2004. Ef eitthvað er að marka um-
ræðuna á þessu stigi málsins má
reikna með nafnabreytingu á sam-
bandinu í kjölfar samþykktar sér-
stakra grundvallarlaga ESB. Sam-
band evrópskra þjóðríkja gæti
fyrirbærið heitið. Endurskapnaður-
inn yrði þá væntanlega einhverskon-
ar sambandsríki með eigin ríkisstjórn
og sérstöku löggjafaraþingi svipuðu
því sem við þekkjum í Þýskalandi í
dag þ.e. hefðbundið fulltrúaþing og
samkunda sendinefnda þjóðþinga að-
ildarríkjanna. Það er þó langt í frá
víst að þetta verði niðurstaðan því for-
sætisráðherrar og þjóðarleiðtogar að-
ildarríkjanna hafa fulla heimild til að
breyta tillögum stjórnarskrárþings-
ins á seinni stigum.
Það sem kemur því til með að ráða
úrslitum um árangurinn af stjórnar-
skrárgerðinni er sýn leiðtoga aðild-
arríkjanna á framtíð ESB og vilji
þeirra til athafna. Eins og málum er
háttað verður að telja ósennilegt að
leiðtogar Bretlands, Írlands, Ítalíu,
Danmerkur og jafnvel Frakklands
láti hafa sig í að samþykkja nokkrar
þær breytingar á sambandinu sem
gætu fært það nær því að geta kallast
ríki af einhverju tagi. Andrúmsloftið í
öðrum ríkjum ESB getur heldur
varla talist uppörvandi fyrir þá sem
séð hafa fyrir sér veigamiklar breyt-
ingar á stofnanagerð sambandsins.
Það er því hætt við að samþykkt
stjórnarskrár eða stjórnarskrár-
samnings á næstu árum hafi litla
raunverulega þýðingu fyrir framgang
Evrópusambandsins.
Lýðræðismótsögn
Evrópusambandsins
Ágúst Þór Árnason
ESB
Stjórnskipun Evrópu-
sambandsins, segir
Ágúst Þór Árnason,
líkist nú þegar í mörgu
stjórnskipun
fullvalda ríkis.
Höfundur stundar stjórnar-
skrárrannsóknir í Ósló.
NÚ hafa stefnu-
skrár framboðanna,
sem bjóða fram við
sveitarstjórnarkosn-
ingar að þessu sinni,
verið kynntar. Valkost-
ir í Bessastaðahreppi
eru óvenju skýrir að
þessu sinni. Með því að
kjósa fulltrúa sjálf-
stæðisfélagsins er ljóst
að uppbygging fyrir
íbúana verður næstu
fjögur árin. Ef kjós-
andi velur Á-lista, sem
sinn kost, er klárlega
hrokkið mörg ár aftur í
tímann, með tilheyr-
andi stöðnun í aftur-
hvarfi.
„Málsvarar félagshyggju“
Það hefur vakið athygli mína og
margra annarra að þessir ,,málsvar-
ar félagshyggju“, sem þau kalla sig
og skipa Á-listann, fara nokkuð und-
arlega með sín innri skipulagsmál. Í
skoðanakönnun um val á listann,
sem fram fór fyrir nokkrum vikum,
var valið til forystu fólk, sem tekur
síðan ekki sæti á listanum. Sem sagt
ekkert farið eftir niðurstöðunni, sem
þó virtist nokkuð skýr. Einnig vekur
það athygli að núverandi hrepps-
nefndarfulltrúar þeirra eru settir út
í kuldann.
Flakkað milli framboða
Einnig er sérkennilegt að fylgjast
með frama tveggja einstaklinga á
listanum, sem voru fyrir nokkrum
árum á lista Hagsmunasamtakanna.
Síðan voru þeir á lista Álftaneslist-
ans og nú á lista Álftaneshreyfing-
arinnar. Hvar er þessum ágætu
mönnum best borgið? Hvað næst?
Eru þessir menn að óska eftir því að
fá að vinna fyrir íbúana, eða eru þeir
algerlega uppteknir af eigin frama-
brölti?
Óljós stefna Á-lista
Rætin skrif í blöðum og tölvu-
póstur, sem einn frambjóðenda
sendir út um hreppinn um þessar
mundir, eru framboðinu tæplega til
framdráttar. Þeir útúrsnúningar og
rangfærslur eru ekki málefnalegar.
Nær væri þeim að fjalla meira um
eigin áherslur og skýra betur
stefnumál sín, en gert er í stefnu-
skrá þeirra. Þar koma mjög oft fyrir
orðin ,,móta, stefna, styrkja, kanna,
tryggja“, sem segja
ekkert um það hvað
þeir ætla að gera.
Fjárglæfrar?
Umfjöllun Álftanes-
hreyfingarinnar um
störf fulltrúa Sjálf-
stæðisfélagsins á þessu
kjörtímabili er ótrúleg.
Að væna okkur um
óráðsíu, fjárglæfra,
sjónhverfingar og
blekkingar sæmir ekki
verðandi fulltrúum
íbúa í hreppsnefnd.
Þar eru á ferðinni
rakalaus og ótrúleg
skrif rökþrota fólks,
sem reyna að rífa niður störf heið-
arlegs fólks. Því svo sannarlega hef-
ur uppbygging skólamannvirkja
verið undraverð í Bessastaðahreppi,
íbúunum til mikils sóma. En þar
hafa margir góðir einstaklingar lagt
hönd á plóginn.
Ennfremur er rétt að benda á að
frambjóðendur á lista Álftanes-
hreyfingarinnar nú, þá fulltrúar Á-
og H-lista, voru sammála tillögum
fulltrúa Sjálfstæðisfélagsins í
hreppsnefnd að mikilli uppbyggingu
skólamannvirkja á þessu kjörtíma-
bili. Er þessu fólki treystandi nú
undir öðrum merkjum?
Ágæti samherji í Bessastaða-
hreppi, kynntu þér vel stefnuskrár
framboðanna tveggja, skoðaðu vel
hvar hagsmunum þínum er best
borgið. Við sem viljum uppbyggingu
í frábæru umhverfi, veljum hiklaust
D-lista Sjálfstæðisfélagsins. Annað
val er ávísun á glundroða og stöðn-
un.
Álftanes,
framtíð eða
afturhvarf
Guðmundur G.
Gunnarsson
Greinarhöfundur er oddviti hrepps-
nefndar Bessastaðahrepps og 1.
maður á lista Sjálfstæðisfélagsins.
Bessastaðahreppur
Við sem viljum upp-
byggingu í frábæru um-
hverfi, segir Guð-
mundur G. Gunnarsson
veljum hiklaust D-lista
Sjálfstæðisfélagsins.