Morgunblaðið - 11.05.2002, Blaðsíða 47

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. MAÍ 2002 47
TÖLUVERÐAR
breytingar verða á
aldurssamsetningu Ís-
lendinga á komandi
árum og hafa þær
þýðingu fyrir þróun
samfélagsins. Hag-
stofa Íslands spáir því
að árið 2030 hafi fólki
sem er 67 ára og eldra
fjölgað um helming
eða í 59.000. Ef horft
er á næstu 10 ár má
reikna með að áttræð-
um og eldri fjölgi um
33%, sem þýðir að
rúmlega 250 manns
bætast í þann aldurs-
hóp á hverju ári.
Langflestir í elstu aldurshópunum
búa á suðvesturhorni landsins og
bendir því margt til þess að aukn-
ingin verði fyrst og fremst þar.
Í heilbrigðisáætlun til ársins
2010 hafa stjórnvöld sett sér eft-
irfarandi markmið í málefnum
eldri borgara: Yfir 75% einstak-
linga 80 ára og eldri eru við svo
góða heilsu að þeir geta með við-
eigandi stuðningi búið heima og að
bið eftir vistun á hjúkrunarheimili
fyrir fólk sem er í mjög brýnni
þörf verði ekki lengri en 90 dagar.
Þessi markmið hafa ákveðna þýð-
ingu að því leyti að þau benda á
verkefni sem vinna þarf að.
Mikilvægast verður að bæta
heilsufar og færni eldra fólks með
virku forvarnastarfi, nýtingu þekk-
ingar og bættri meðferð (t.d. vegna
heilabilunar og beinþynningar,
gerviliðaaðgerðum, brottnámi skýs
á auga, o.fl.). Árangur forvarna hjá
öldruðum er mikill og hefur marg-
vísleg heilsuefling, s.s. aukin hreyf-
ing og þjálfun, sýnt
ótrúlegan árangur í
auknum lífsgæðum og
seinkun stofnanadval-
ar aldraðra.
Langflestir búa við
gott heilbrigði og er
afar mikilvægt fyrir
þjóðina að það og
langlífi fylgist að. Það
er ekki eingöngu
ávinningur fyrir betra
líf einstaklingsins
heldur einnig fyrir
efnahag þjóðarinnar.
Einungis um 9% aldr-
aðra eða rúmlega 3000
einstaklingar búa við
það mikinn heilsu-
brest að þeir þarfnast langtíma-
hjúkrunar á öldrunarstofnun. Af
þeim búa 2200 einstaklingar í
hjúkrunarrými og fá sólarhring-
shjúkrun og rúmlega 1000 einstak-
lingar dveljast í þjónusturými þar
sem þjónustustig er mun lægra.
Erfiðlega hefur gengið að mæta
þörf eftir hjúkrunarrýmum og er
,,krónískur“ skortur, sérstaklega á
höfuðborgarsvæðinu, en þar bíða
að jafnaði um 260 einstaklingar
sem metnir hafa verið í mjög
brýnni þörf. Um 400 manna hópur
eldri borgara sækist síðan eftir að
komast í þjónusturými.
Aukin þjónusta við eldri borgara
bæði á forvarna- og stofnanasviði,
þýðir að vaxandi eftirspurn er eftir
starfsfólki með fjölbreyttan bak-
grunn. Áætlanir stjórnvalda, og
einkaaðila um uppbyggingu hjúkr-
unarheimila benda til að fyrir
hvert viðbótarhjúkrunarrými skap-
ast nýtt starf og ríflega það. Eitt
stöðugildi þarf vegna hvers ein-
staklings sem þarfnast sólarhring-
shjúkrunar svo viðunandi þjón-
ustustig sé tryggt allan
sólarhringinn allt árið. Afar gef-
andi er að vinna með eldri borg-
urum og hafa launakjör í umönn-
unarstörfum færst jafnt og þétt til
betri vegar. Í öldrunarþjónustu er
að finna launakjör á bili þeirra
lægst launuðu til þeirra hæst laun-
uðu í samfélaginu. Atvinnuöryggi
er hvergi tryggara og sveigjanleg-
ur vinnutími góður kostur. Þeir
sem standa á tímamótum og eru að
velta fyrir sér náms- og atvinnu-
tækifærum ættu að íhuga þann
kost að leggja fyrir sig störf með
eldri borgurum. Ungt fólk sem er
að velja sér námsleiðir á fram-
haldsskólastigi á kost á félagslið-
anámi, sjúkraliðanámi, matar-
tækni, hárgreiðslu- og snyrtinámi,
fótaaðgerðafræði, nuddnámi, skrif-
stofunámi, iðnnámi s.s. rafvirkjun
og húsasmíði. Þessar námsleiðir er
hægt að velja með eða án stúdents-
prófs. Hvað háskólanám varðar eru
hjúkrunarfræði, læknisfræði,
sjúkraþjálfun, iðjuþjálfun, djákna-
nám, guðfræði, matarfræði og nær-
ingarfræði, tannlæknisfræði,
þroskaþjálfun, talmeinafræði, list-
meðferðarfræði, tónlistarmeðferð-
arfræði, sálfræði, félagsráðgjöf,
stjórnunar- og viðskiptafræði,
mannfræði og tölvunarfræði allt
námsleiðir sem þörf er á í öldr-
unarþjónustu og veita fjölbreytt
tækifæri. Aðrir aldurshópar sem
standa á tímamótum ættu að beina
sjónum sínum að öldrunarþjónust-
unni, gefa sjálfum sér tækifæri og
mæta til starfa í gefandi og mann-
bætandi umhverfi.
Atvinnutækifæri á
nýrri öld – eldri þjóð
Anna Birna
Jensdóttir
Höfundur er formaður átakshóps um
bætta ímynd öldrunarþjónustu og
hjúkrunarforstjóri í Sóltúni.
Aldraðir
Þeir sem standa á tíma-
mótum, segir Anna
Birna Jensdóttir, ættu
að beina sjónum sínum
að öldrunarþjónustunni.
Þumalína,
Pósthússtræti 13 og Skólavörðustíg 41
Póstsendum – sími 551 2136
Meðgöngufatnaður