Vísir - 14.07.1980, Blaðsíða 21
IftSUER Mánudagur 14.
Aöalheiður Bjarnfreösdóttir,
formaöur Sóknar.
„Ég hef alltaf litiö á kvenna-
baráttu sem stéttabaráttu. Sigur
vinnst ekki nema meö launajafn-
rétti og vinnujafnrétti. Viö konur
njótum þess ekki,” segir
Aöalheiöur Bjarnfreösdóttir.
„Ég hef ekki þá trú, aö þó aö ein
kona komist á tindinn þá sé sigur
unnin. Kjarkur og áræöi Vigdisar
getur þó aukiö konum baráttuhug
— ef rétt er á haldiö. Vigdis virtist
hafa allt aö þvf jafnan stuöning
karla og kvenna. Karlmenn
viröast eitthvaö vera farnir aö
losna úr viöjum fordóma. Þaö er
áfangi í sjálfu sér.”
hafa skiptst nokkuö jafnt milli
kynja. Hvaö má ráöa af þvl?
„Maöur gæti látiö sér detta I
hug aö stuöningur karla beri vott
um talsvert stööuöryggi Islensks
karlpenings svo og aö þeir séu
talsvert róttækir I jafnréttismál-
um, a.m.k. formlega. Þetta er
heldur óábyrgt hjal, en gaman
væri aö kanna hvernig viöhorf
fólks til jafnréttismála skiptist
hér eftir aldrei, kyni, stétt og
búsetu.”
Hógværö hjartans
„Rannsóknir erlendis benda til
aö konur séu yfirleitt Ihaldssam-
ari en karlar og fastheldnari á
heföir. Uppeldiö og allt mótunar-
ferliö kynjanna hefur sjálfsagt
sitt aö segja hér.
Strax viö fæöingu er llffræöileg-
ur munur á kynjunum. Hins
vegar fá ungabörn aö þvl er
viröist mismunandi meöferö frá
upphafi. Rannsóknir sýna aö t.d.
er meybörnum hampaö meira,
svara fyrr hljóöum og brosa
meira en sveinbörn. Slöar koma
fram mismunandi væntingar til
kynjanna, „stórir strákar gráta
ekki”, „þótt stelpur gráti”.
Strákar veröa aö vera haröir,
duglegir karlmannlegir — þeim
má ekki mistakast osfrv. Stúlkur
veröa tæpast fyrir sambærilegum
þrýstingi frá umhverfinu. Þær
eiga aö vera „góöar, hlýönar,
hreinlegar og kvenlegar”.
Síöar á ævinni koma fram
mismunandi sjónarmiö kynjanna
til ýmissa þátta lifsins. Vinna
viröist t.d. ekki hafa sömu merk-
ingu I hugum karla og kvenna.
Konur lita slöur á vinnu sem
framabraut — hluta af sjálfs-
imynd sinni, en karlar.
Af leiöing mismunar I uppeldi er
e.t.v. aö hluta hin margrómaöa
kvenlega „hógværö hjartans”.
Þaö þarf kjark og viljastyrk til aö
slita af sér slika hógværö. Viö
erum komnar skammt á veg til
jafnréttis kynjanna. lslenskar
konur vinna enn flest lægst laun-
uöu störf samfélagsins, þær
hljóta minni menntim en karlar
og eiga fáa fulltrúa I opinberu
llfi.
Kjör Vigdísar,
mikilvægt fordæmi
Kjör Vigdlsar getur brotiö blaö
I jafnréttismálum á Islandi, en
hvort svo veröur I raun er ýmsu
háö. Kjör hennar gefur mikilvægt
fordæmi — Þetta er hægt.
Viö munum vonandi venjast þvl
aö kona sem I persónu sinni,
speglar sjónarmiö, málfar og
reynslu kvenna gegni æösta emb-
ætti I landinu.
Mikiö er I húfi aö vel takist og
aö þessi þjóö beri gæfu til aö
styöja veröandi forseta, foröast
aldagamlar kreddur og fordóma
og ganga á vit nýs tima þegar
manngildi fólks og þekking skipa
mönnum I stööur, en ekki ætt þess
eöa kynferöi.”
SÞ
júli 1980.
„Kvennabarátta
er meira en
hoöDy fyrlr
háskóladömur”
■| ^jyS3(3(3(X3(3(X3(3(X3(3(3(3(3(3(3(3(X3(3C3(3(3(3(3(3C3(3(3C3(3(3(3(3C3CX:
I
a
>\ 21
Aöaiheiöur sagöist vilja taka
þaö fram aö hún hafi lýst stuöningi
viö ákveöinn frambjóöanda, áöur
enframboð Vigdlsar kom til. „Ég
geng ekki á bak oröa minna,”
segir hún.
„Þaö er athyglisvert aö
formaöur og framkvæmdastjóri
jafnréttisráöi beittu sér fyrir
kjöri Vigdísar. Ég minnist þess
aö þegar Frjálslyndir og Vinstri-
menn fóru I framboö voru margar
konur sem skipuöu efstu sæti á
listum þar. Frjálslyndir fóru þess
á leit aö Jafnréttisráö og Kven-
réttindafélag Islands sýndu þess-
um konum stuöning Jafnréttisráö
visaöi þessu máli frá og
Kvenréttindafélagiö svaraöi ekki
einu sinni þessari fyrirspurn. Ég
fagna þvl aö Jafnréttisráö beitir
sér I auknum mæli fyrir jafn-
réttisbaráttu.”
Aðalheiður segist sérstaklega
vona aö kjör konu I forsetastól
virki jákvætt I launabaráttunni.
„Jafnvel þó aö allir 60 þingmenn
væru konur, þá er jafnrétti
kjaftæöi á meöan konum er haldiö
i lægstu launaflokkunum”. Sú
hugarfarsbreyting karlmanna
sem viröist hafa átt sér staö
veröur vonandi til þess aö þeir
gangi ekki svona hart fram aö
tryggja sér efstu sæti á framboös-
listunum viö Alþingiskosniningar.’
Þaö er nauösynlegt aö fara rétt
aö hlutunum. Ég tel t.d. aö
árangur kvennadagsins hafi veriö
eyöilagöur aö nokkru leyti af hóp-
um kvenna lengst til hægri og
lengst til vinstri. Og ef þær ætla
aö sjá aö sér þá er ég meö.
Vigdlsi hef ég ekki kynnst á
þeim vettvangi sem ég hef
mestan áhuga á. Hún var þó mik-
iö studd t.d. af æöstu mönnum
BSRB, vonandi gætu þeir reynt aö
gera hlut kvenna þar betri. Sömu-
leiöis er hlutur kvenna I ASÍ mjög
fyrir borö borin. En eins og ég
sagöi, þá er kvennabarátta
stéttabarátta og meira en hobby
fyrir háskóladömur.”
SÞ
PP
Gefur elnstæðum
mæðrum
breytta mynfl”
„Ég léit ekki á forsetakosn-
ingarnar sem kvenréttinda-
baráttu, en þó neita ég ekki aö
kjör Vigdísar hefur liklega viss
áhrif á jafnréttisbaráttu kynj-
anna” sagöi Margrét Margeirs-
dóttir, félagsráögjafi.
„Þaö hefur veriö bent á aö
þetta geti aukið konum kjarktil aö
láta til sín taka, en um leið er
þarna verið aö aö tala um aö kon-
ur hafi minnimáttarkennd. Þab
er vissulega sérstætt og óvenju-
legt aö forsetinn skuli vera
einstæö móöir og e.t.v. getur þaö
gefiö öðrum einstæöum mæörum
breytta mynd af sjálfum sér.
En þaö þarf meira en Vigdisi til
aö breyta misrétti kynjanna.
Menntun þarf aö vera sambæri-
leg. Ef jafnmargar konur væru
lögfræðingar og læknar og karlar
eru, þá væru þær meira áberandi
I þjóöllfinu. Uppeldið og mótunin
þarf aö breytast. Hvort aö þetta
kjör breytir þvl aö stúlkur alist
upp meö þá hugmynd aö þær eigi
aö taka á sig jafna ábyrgö og
karlar, er stór spurning.
Þó veröur aö varast öfgar. Bæöi
kynin veröa aö skilja þessi
sjónarmiö sem sjálfsögð”.
Margrét segir aö fyrst og slöast
I umræöum um jafnrétti komi
móöurhlutverkiö inn I „Eins og
þjóðfélagiö er 1 dag þá er þetta
fjölgunarhlutverk hindrun fyrir
konuna. Þetta er spurning um
hvernig hægt sé aö breyta
þjóöfélaginu þannig aö sem
minnst hindrun veröi, án þess þó
aö þaö bitni á börnunum.
Viðfangsefni samfélagsins er
aö koma til móts viö uppeldið. Viö
getum ekki slitiö úr samhengi
þessa hvatningu til kvenna um aö
sækja fram meðan þaö eru svo
margar einstæöar mæður sem
eiga viö margvisleg vandamál aö
striöa. Samfélagiö kemur þó
aöeins til móts viö foreldra en
aldrei I staö þeirra.
Þaö eru margar spurningar
sem leita á aö lokum þessum
kosningum?” segir Margrét.
Embættiö breytist liklegast aö
Margrét Margeirsdóttir, félags-
ráögjafi.
einhverju leyti. Eftir baráttuna
get ég ekki gert mér grein fyrir
hvaöa atriði Vigdls mun leggja
áherslu á.
Þaö hefur alltaf veriö talað um
forsetann sem sameiningartákn.
E.t.v. er þaö ekkert aðalatriði
þegar allt kemur til alls. Má vera
aö þetta orö hafi ekki þá merk-
ingu sem þaö viröist hafa.”
POSTULÍNSSTYTTUR
frá hinu þekkta fyrirtæki
Miguel Requen
104 gerðir Tilvalin gjöf
SERVERSLUN MEÐ
GJAFAVÖRUR
COFXJS
HAFNARSTRÆTI17
simi 22850
(3(3C3(3(3(3(3(3(3(XXX3(3(3(X3(X3(3(XX3(XXXX3(3(X3(3(X3(3(X3(3(3»-:
Barnaföt -
hannyrðavörur
í fjölbreyttu úrvali
Ódýrir æfingagallar og
bolir fyrir 2ja-12 ára^-^
Opið til hádegis
á laugardögum
VERSLUNIN
SIGRÚN f
Álfheimum 4. Simi 35920.
í bílinn
Betri, glæsilegri og ódýrari
MD-530 sambyggt útvarp og kassettu stereo
segulband. FM-bylgja MPX, miöbylgja, lang-
bylgja, Auto Reverse, hraðspólun í báðar
áttir, 2x6 wött, stærð 178 (B) X44 (H) X 150 (D)
mm.
1 árs ábyrgð,
góð varahlutaþjónusta
Umboðsmenn um allt land