Vísir - 19.07.1980, Blaðsíða 6

VtSIR
Laugardagur 19. júlf 1980
„FóOurbætisskatturinn er meftal annars settur til aft skapa svigrúm tii aft vfkja kvótakerfinu tif hliftar.’
Háværar deiiur hafa risift um
svonefndan fófturbætisskatt,
sem settur var á innffutt kjarn-
fóftur fyrir stuttu. Alifugl- og
svfnaræktendur telja sig beitta
miklu ranglæti meft þessari
skattlagningu og telja sig sumir
hverjir munu þurfa aft bregfta
búi. Pálmi Jónsson land-
búnaftarráftherra er þvl f
Fréttaljósinu hjá okkur I dag og
svarar spurningum um fóftur-
bætisskattinn og sitthvaft fleira
tengt landbúnafti.
Hvaba vit er f þvf aft setja lög
um fófturbætisskatt en skipa
siftan nefnd nokkrum dögum
síftar til aft athuga hvernig haga
skuli málum. Var ekki nær aft
skipa fyrst nefndina?
Ef setja ætti fófturbætisskatt á
meft þvf aft skipa nefnd til aft at-
huga alla þætti í framkvæmd
málsins, þá þýddi þaft auövitaö,
aft þeir sem betur væru stæftir
mundu hamstra fófturvöru.
Þannig kæmi fram gifurleg
mismunun milli einstakra
framleiftenda.”
Nefndin sem þú settir á stofn
til aft kanna þjófthagslegt gildi
umframframleiftslu f land-
búnafti. Hvaft llftur störfum
hennar.
Ég vonast til aft hún sé f
fullum gangi og legg mikiö upp
úr þvf aft hún geti skilaft áliti
meft haustinu.
Þú hefur lftift viljaft gefa upp
um þina stefnu i landbúnaftar-
málum og sagftir einhvers
staftar að þú vildir doka viöeftir
nefndinni sem vift erusn aft tala
um. Hvers vegna?
Mér þótti ekki sérlega smekk-
legt, aft ég færi aft tala um
stefnu I landbúnaftarmálum i
einstökum atriftum efta útfæra
hana mjög nákvæmlega meftan
nefndin er aft störfum. Ég gæti
hins vegar gert þaö. Þáttur i
stefnunni er sá fófturbætisskatt-
ur, sem nú hefur verift lagöur á.
Hefur þú gert eitthvaft annaft
en aft vera meft neyftarbjarg-
ráftstafanir frá degi til dags eins
og fófturbætisdæmift sýnir?
Hvenær ætlar þú aft opinbera
stefnu þfna, sem landbúnaftar-
ráftherra?
Þetta er nú dálftift gróft sagt.
Ég tel aft þaö hafi verift breytt
um stefnu þegar þessi rikis-
stjórn tók til starfa. Ég greindi
strax frá nokkrum atriftum sem
ég taldi nauftsynleg i land-
búnaftarstefnu en jafnframt
lagfti ég til aft sett yrfti nefnd til
aft fjalla um þessi mál og skila
tillögum. Sú nefnd er starfandi.
Ég hef lagt á þaft áherslu aft þaft
þurfi aft koma málum svo fyrir,
aft sveitafólk geti búift vift sam-
bærileg félagsleg og efnaleg
kjör og aftrar stéttir. Ég hef
sagt aft ég telji þaft nauftsyn, aft
landift sé byggt I samræmi vift
þaö sem nú er. Ég hef sagt aft
þaft þurfi aft haga framleiöslu til
aft þjóna þessum markmiöum
og þar meft hagsmunum þjóöar-
innar. Ég hef trú á þvf aö þaö sé
hagkvæmt fyrir þjóöina aö
framleiöa meira en hún neytir.
Því valda bæöi hagsmunir iön-
aöar og annarra atvinnugreina
og allrar þjóöarinnar.
Nú verftur ekki betur séft en aft
sauftfjárbændur séu Iitift háftir
fófturbæti, þannig aft skatturinn
kemur ekki til meft aft draga úr
þeirra framleiftslu. Verftum viö
þá enn vift sama heygarftshornift
meft offramleiftslu af lamba-
kjöti þrátt fyrir skattinn?
Þaö er engin vissa fyrir því,
aö viö framleiöum mjög um of
af lambakjöti. Og auövitaö
bitnar skatturinn á dilkakjöts-
framleiöendum.en minna en á
öörum, þeir eiga auöveldara
meö aft komast af án innflutts
kjarnfófturs heldur en t.d. I
mjdlkurframleiftslunni svo ekki
sé talaö um alifugla- og svína-
kjötsframleiftendur. Þrátt fyrir
þaft hefur veriö notaft verulegt
innflutt fóftur til dilkakjöts-
framleiftslu.
Nú eru bændur vffta langt
komnir meft aft framleifta upp i
kvótann. Verftur mjólkur-
skortur hér I haust?
Þaft er dálítiö spaugilegt aft
sjá þaft I fjölmiölum, þeim sem
mest hafa hrópaö um þaft aft
draga ætti saman landbúnaftar-
framleiftsluna aft nú sé allt i einu
yfirvofandi mjólkurskortur.
Kvótakerfiö, er þaft fram-
kvæmanlegt?
Þaft er torvelt aft sjá fram úr
þvl enn þann dag I dag hvort
unnt er aö framkvæma þetta
svokallaöa kvótakerfi. Þaö er
Texti óskar
Magnússon.
Mynd Gunnar
V. Andrésson.
enn I vinnslu alveg frá þvi I
fyrrahaust. Fóöurbætisskatt-
urinn var m.a. settur á til þess
aö gefa svigrúm til aö vikja þvi
til hliöar a.m.k. aö verulegu
leyti.
Ertu aft búa þig undir aft vlkja
þvi til hliftar?
Vitaskuld, gera þaö mögulegt,-
gera þaö mögulegt.
Þér llst þá illa á kvótakerfift?.
Mér lfst illa á kvótakerfiö já.
Þaö kemur auövitaö vel út fyrir
mjög marga bændur en aöra
leikur þaö svo grátt, aö ekki er
sýnilegt aö þeir geti lifaö án
þiess aö til komi alveg sérstök
frávik.
Er kvótakerfift þá misheppn-
aft?
Þaö er ekki enn hægt aö sjá
hvort þaö er I raun og veru
framkvæmanlegt.
En þótt þaft sé ekki Ijóst er
samt settur fóöurbætisskattur
til aft vlkja þvl til hliftar?
Ef kvótakerfiö er ekki fram-
kvæmanlegt þá þarf annarra
ráöa aö leita. Eitt þeirra er aö
nota kjarnfóöurskatt sem
stjórntæki.
Ertu ekki búinn aö afgreiöa
kvótakerfiftsem ómögulegt meft
þvl aft setja á fófturbætisskatt-
inn?
Þessi mál eru i höndum fram-
leiösluráös landbúnaöarins
hvaö framkvæmdina snertir.
Ég geri ráö fyrir aö stéttarsam-
bandsfundur bænda, sem hald-
inn veröur I haust geri sinar
ályktanir. Og lögum samkvæmt
er ráöherra ekki heimilt aö
breyta gegn samþykktum stétt-
arsambandsins og framleiöslu-
ráösins hvaö snertir val á þess-
um leiöum.
Er einhver sanngirni I þvi aö
skatturinn lendi á þeim bú-
greinum, sem eiga undir högg
aft sækja vegna þess aft þær
njóta ekki nifturgreiftslna/eins
og alifuglaræktendur og svina-
ræktendur?
Þaö er auövitaö spurning
hvaö er sanngirni og ég get fall-
istá aö þaö þarf aö fara varlega
I þeim sökum en þaft þarf lika aö
hafa I huga hvaft er hyggilegt.
Eftir aft bráftabirgöalögin voru
gefin út var gefin út reglugerft,
þar sem gefnar voru heimildir
til endurgreiftslna,þó ekki meiri
aö jafnafti en nifturgreiösla
Efnahagsbandalagslandanna er
á fóöurbæti til íslands.
Hvaö verftur gert vift þaft fé
sem inn kemur vegna kjarnfóft-
urskattsins?
Þaö er ekkert ákveöiö hvernig
þeim fjármunum veröur variö,
en á hinn bóginn var þegar
verulega liftkaft til fyrir alifugla-
og svínaræktendum meft endur-
greiftsluheimildum.
Nú hefur komift fram mikil
óánægja þeirra.er hugsanlegt aft
endurgreiftsluheimildir verfti
auknar?
Ég hef þegar skipaö nefnd.
Nefndin er samstarfsnefnd milli
framleiftenda og framleiftslu-
ráös landbúnaöarins. Ég vil
ekki fullyrfta hvaft út úr starfi
nefndarinnar kemur en ég vil
taka skýrt fram aft þaft er mikil
nauösyn aö fjölbreytni gæti I
landbúnaöarframleiöslunni.
Mega alifugla- og svinarækt-
endur þá búast vib aö komiö
verfti til móts vift þá?
Málin veröa athuguö I sam-
starfsnefndinni. Þess ber aö
gæta aö þessir framleiöendur
ráöa sjálfir veröinu á vörunni og
hafa selt heldur undir þvl veröi
sem þeir telja eölilegt. Þeir eru
þess vegna I krappri stööu. En
ef þeir færöu slna framleiðslu
yfir I verölagningakerfi land-
búnaðarins þá væri þar ákveöin
smásöluálagning á þessa vöru.
Mér er ekki grunlaust um aö
verslunarálagning kaupmanna
sé verulega hærri aö jafnaöi á
framleiösluvörur alifugla- og
svfnaræktenda heldur en á hin-
ar hefðbundnu búgreinar. Og ef
þaö nú reynist rétt þá gæti veriö
ástæöa fyrir þá aöila sem ný-
lega hafa veriö aö senda frá sér
ályktanir eins og Kaupmanna-
samtökin og Verslunarráöiö aö
álykta um þaö ef veriö er aö er
aö mismuna þessum búgreinum
verslunarálagningu. Þaö gæti
veriö verulegur póstur sem gæti
rétt hlut þessara manna.
Nú veröur allmikill afgangur
af þvf fé, sem ætlaft var til nift-
urgreiftslna vegna minnkandi
neyslu iandbúnaftarafuröa.
Hvaft verftur gert vift þetta fé?
Þaöhefur enn ekki veriö tekin
ákvöröun um þaö aö fullu en þaö
var gert ráö fyrir þessu fé á
fjárlögum til aö mæta auknum
niöurgreiöslum nokkurn veginn
til samræmis viö verölagshækk-
anir.
Verftur þá greitt niftur 1% f
vfsitölunni?
Eins og er þá hefur ekki veriö
tekin ákvöröun um þaö hvernig
þetta veröur framkvæmt en þaö
hefur legiö fyrir aö þessi af-
gangur yröi frá þvl aö fjárlög
voru afgreidd.
En er sennilegt aö fénu veröi
varift á þennan hátt?
Þaö er auövitaö æskilegt aö
beita þvl þannig aö þaö hafi
áhrif á vlsitöluútreikning.
—ÓM.
„Mér líst illa á
kvótakerfid”