Vísir - 30.07.1980, Blaðsíða 16

^Umsjón:
“Magdalena
Schram
VÍSIR
Miðvikudagur 30. júli 1980
skeið verið n.k. tengill islenskra
myndlistarmanna við erlend
stéttarsamtök, svo sem stéttarfé-
lag norrænna myndlistarmanna.
Ég spyr hana hvaöa mál séu efst
á baugi þar.
— Nd, það er nú t.d. höfundar-
rétturinn, við viljum helst hafa
þar sema fyrirkomulag og tón-
listarmenn og rithöfundar — sem
dæmi um þetta get ég sagt þér aö
þegar sýndar eru myndir af mál-
verkum I sjónvarpi, þá fær ljós-
myndarinn borgun en höfundur
málverkanna ekki neitt.
Norræna sambandið hefur llka
unnið að hugmyndum um gesta-
vinnustofur og myndleigu, t.d. til
opinberra stofnana.
Það má gjarnan geta þess, i
þessu sambandi að UNESCO sýn-
ir alþjóðasamtökum listamanna
mikinn áhuga og stuðning, það
styrkir t.d. næsta þing Nordfag,
sem verður næst i Finnlandi árið
1982. Sameinuðu þjóðunum
a.m.k. sýnist samvinna með
listamönnum geta orðið til að
spyrna gegn upplausninni I heim-
inum.
Af Sigriði sjálfri.
Ungu hjónin eru komin aftur,
barnalaus, þau hafa ákveöið að
kaupa myndina. Það er gengið
frá kaupunum og frúin er hýr á
svipinn þegar hún kveður. Við
Sigriður snúum talinu að mynd-
um og myndakaupum og svo að
sýningum. Hún er nýkomin að ut-
an, sýndi á Norrænni kvennasýn-
ingu I Malmö.
Þetta var mikil sýning, hún
kemur hingað og veröur á
Kjarvalsstööum. Við vorum sex,
Islensku konurnar, Björg
Þorsteinsdóttir, Edda Jónsdóttir,
Valgerður Bergsdóttir, Borghild-
ur óskarsdóttir og Bergljót, hún
býr i Danmörku og vann mikiö
viö undirbúning þessarar sýning-
ar.
Og svo var ég I Glasgow, sýndi
nokkrar myndir á listahátiö, sem
haldin vari sérstöku fangelsi þar.
Fangamir eru allir llfstiöarfang-
ar, dæmdir fyrir morö og list-
sköpun hefur verið stærsti þáttur-
inn I endurhæfingu þeirra. Þaö
var alveg stórkostlegt aö hitta þá
og sjá verkin þeirra.
Niðurlag
Eiginlega hafði ég ætlað að
Sigrlður
skrifa um sýninguna I FÍM-saln-
um, Sumarlist, en það var svo
gaman að tala við Sigrlði að áður
en ég veit af, er plássið mitt I
blaöinu aö verða búið. Það var
ekki henni aö kenna, heldur mér,
ég hélt áfram aö spurja eftir
föngunum og endurhæfingu, við
töluðum um gildi skapandi lista
meðal sjúkra, Sigriður hefur
starfað mikið á sjúkrahúsum við
therapiu. Um afstöðu hins opin-
bera hér heima til þessara hluta,
sem virðist heldur neikvæð. Um
fangelsi, gildi þess að kenna föng-
um að meta traust, og þeir hafa
oft fyrir löngu gleymt hvað það er
og reynist erfitt aö trúa þvl, að
þeim sé treyst fyrir ábyrgðinni
fyrir eigin hegöun. Um opin,
„örugg” fangelsi og opin, traust-
vekjandifangelsi. Og um uppeldi,
menntun með hjálp lista.
Aður en ég veit, er kominn tlmi
til að loka sýningarsalnum og viö
kveðjum myndirnar. Þær eru af
öllu tagi, vatnslitir, olla, grafik,
keramik, þetta er þó ekki viöa-
mikil sýning en margt skemmti-
legt aö sjá. Það kostar ekkert aö
líta inn. Þessari sýningu lýkur um
næstu helgi og fer þvl hver aö
verða slðastur að skoða hana.
MS
Um daginn brá ég mér inn á
Laugarásveg, I FIM-salinn.
Reyndar var það aö kvöldi dags
og sólin var aö fikra sig niöur að
sjóndeildarhringnum og útsýni.
stórkostleg af Laugarnesinu.
Snæfellsjökull blasti við út um
gluggana á salnum, enda sagði
Sigrlður Björnsdóttir myndlistar-
kona og umsjónarmaöur Sumar-
listar, að það væri nú ekki ama-
legtaö sitja yfir myndum á svona
kvöldum. Sýningin er aðeins opin
frá kl. 7—10 og ekki óvitlaust að
byrja sólarlagsgönguferð hjá
Sigriði og myndum félagsmanna
FIM.
Og þetta er er ágætur sýningar-
salur, sagði Sigrlður, hann er lát-
laus og myndir njóta sin vel
hérna, mér hefur fundist gott aö
sýna hér. Talið barst aö skrifum
Braga Ásgeirssonar um Sumar-
list, okkur kom saman um aö
hann heföi vaknaö illa morguninn
sem hann skrifaöi, einhver snúð-
ur var á honum. — Mér fannst
hann rugla saman tveimur hlut-
um, annars vegar myndunum
sjálfum, sem hann dæmir án þess
að færa nokkur rök fyrir máli slnu
— og hins vegar hugmyndinni aö
þessari sýningu, sem hann dæmir
llka og heldur ódrengilega. Þetta
er nýbreytni, sýningartiminn,
opnunartími, sölufyrirkomulagiö
á myndunum og tilraun aö til-
breytingu. Svona neikvæður tónn
getur haft slæmar afleiöingar.
Hitt er svo aftur á móti rétt, að
auövitað á að ræða þessa tilraun,
en réttara væri að gera það eftir
á, þegar ljóst er hvernig hefur
tekist. Og vitanlega hefur sýning-
arnefnd fullt umboð félagsmanna
til að setja upp sýningu, hún er
kosin til þess og þar með gefið
leyfi félagsmanna.
Hagsmunir félags-
manna.
Við erum truflaðar I rabbinu,
það koma gestir til aö skoða
myndirnar, sumir staldra stutt
við, aðrir eru lengur og skoða af
ákefð. Ung fjölskylda gengur um,
krakkarnir skoða llka, það er
spurt um greiöslufyrirkomulag,
konan hrósar einni myndanna,
lltur á manninn, sem sýnir á sér
fararsnið en spyr þó nánar um
skilmála. Þau fara og við förum
að tala um fjárhagsmál myndlist-
armanna.
— Hagsmunamál myndlistar-
manna eru eitt af þvi sem félagið
hefur alltaf sett á oddinn, segir
Sigrlöur. Við erum stétt, sem nýt-
ur lítils öryggis, höfum engan llf-
eyrissjóð eða aörar tryggingar.
Höfundarréttur er lltill sem eng-
inn. Flestir myndlistarmenn
veröa að vinna viö önnur störf til
aö geta lifað, sem stendur fram-
förum þeirra fyrir þrifum. En við
veröum auðvitaö að lifa eins og
aðrir. Stundum er komið til okkar
og við beöin að gefa mynd, t.d. til
góðgeröarstarfsemi, I happa-
drætti eða eitthvað þess háttar.
Þá væri eiginlega miklu nær að
spurja bara hvort við viljum ekki
gefa svona 200.000 krónur, ekki
satt?
Sigríður hefur um nokkurt
SUMARLIST I LAUGARNESINU
Hier sér ekki kmerlku lyrlr sóiinni?
Sigurjón Sighvatsson er aö von-
ast eftir rigningu. Hvað með hey-
skapinn maður, varð mér aö oröi
en hann heyrði aldrei til mln, var
rokinn út I brakandi þurrkinn —
var aö dreifa dagskrá amerísku
kvikmyndavikunnar. Llklega
geta þeir bara sjálfum sér um
kennt, að láta sér detta I hug að
draga fólk I bló I miðjum júllmán-
uði. Annars er furöa hvað þetta
gengur, en myndirnar eru llka
fjári freistandi. Blaöamönnum
var boðið á fund meö gestum vik-
unnar, kvikmyndageröarmönn-
unum Mitchell Block og Ben
Shedd, þeir virtust vera fulltrúar
óháörar blómyndagerðar i
Bandarlkjunum og lögðu mikla
áherslu á sjálfstæöi sitt frá Holly-
wood-risunum. Og þá um leið
óskyldleika sinna myjida og
þeirra. „Þeir, sem starfa sjálf-
stætt við að búa til kvikmyndir I
Ameríku, eru hugsjónamenn og
bjartsýnismenn. Og raunsæir og
gagnrýnandi”. Verandi ein af
þeim, sem nota orðiö „amerisk-
ur” næstum þvi fyrir blótsyrði
(kvilli sem mun algengur hjá
okkur, sem aldrei hafa komiö
vestur yfir haf, segja mér þeir
sem hafa verið þar), ákvað ég á
svipstundu aö sjá allar myndirn-
ar eins og þær leggja sig.
Ameríka I hnotskurn undir Regn-
boganum! Jazz, verkalýðsmál,
ofbeldi, skemmtanaiðnaðurinn,
uppfinningamaður — já og Mail-
er. Ég myndi skrópa úr vinnunni
og þá er mikið sagt) til aö sjá
Germaine Greer og Norman
Mailermunhöggvastum konur og
kynferöis-stjórnmál. Kynferðis-
stjórnmál? Það var orö Kate
Millett, titillinn á bókinni, sem
olli Ulfaþytnum og umræöundin-
um I myndinni. (Þeir, sem ekki
kannast við þessi nöfn, ættu þvl
fremur að mæta I Regnbogann!)
„Sumar myndirnar eru bein
pólitlsk yfirlýsing, aðrar eru
óhlutdrægar lýsingar, en þær eiga
allar sameiginlegt, að höfundur-
inn fékk hugmynd og barðist fyrir
henni, þrátt fyrir allt mótlæti —
einkum fjárhagslegt — Eins og
t.d. Koppel, sem gerði Harlan
County, hún stal og laug og betl-
aði þangað til myndin var full-
gerð, þá fékk hún Óskarinn fyrir
hana.
.nolies
— En hvar eru þessar myndir
sýndar?
1 sjónvarpi, stundum sem
aukamynd með stórmynd, flestar
þessara mynda eru til á bóka-
söfnum...
— A bókasöfnum?
Já, I Amerlku er hægt að fá að
sjá kvikmyndir I bókasöfnum,
söfnin eru með stærstu viðskipta-
vinum okkar.
Þessar upplýsingar komu lík-
lega mest á óvart á fundinum.
Og margar eru notaðar við
kennslu. No Lies (um nauðgun)
er t.d. notuö I kennslu um félags-
fræði, geðlækningar, lögfræði. Ég
(hér talar Ben Shedd) var lengi
að sýna skólum fram á aö hvaöa
gagni mynd min um Gossamer
Condorinn, gæti komið. En nú er
hún notuð, ekki aðeins I sögu-
kennslu, heldur I félagsvlsindum
og ekki síst I heimsspeki og vls-
indum. HUn segir frá uppfinn-
ingu, skipulagi við Utfærslu kenn-
ingar og frá baráttu fyrir hug-
sjón. O.s.fr. o s.frv.
O.s.frv. Það verður llklega fullt
af fólki, sem ekki sér sólina fyrir
Ameríku þessa vikuna!
Ms
Dagskráin I dag:
Kl. 3: Langt niðri I Los Angeles.
1979. Carline og Frank Mouris.
kl. 5. The Wizard of Waukesha.
1979. C. Orentreich. Different
Drummer: Elvin Jones. 1979.
Edward Gray.
kl. 7. On the Road with Duke
(Ellington).
kl. 9. The Last of the Blue Devils.
1979. Bruce Ricker.
kl. 11. The Wobblies. 1979.
Steward Bird.
Fimmtudag
kl. 3. No Maps on my Taps. — No
Lies. — The Flight of the
Gossamer Condor.
kl. 5. The Wizard of Waukesha.
Different Drummer, Elvin Jones.
kl. 7. Town Bloddy Hall.
kl. 9. On The Road with Duke.
kl. 11. Harlan County USA.