Vísir - 05.08.1980, Blaðsíða 20

20
^Umsjón:
"Magdalena
Schram
vtsm
Þriöjudagur 5. ágúst 1980.
Ballett er
tyrst 09
fremsl vfeina
Ræil vl ð Nlaríu Gísladóttur, öallerinu
Maria Gisladóttir
„Þaö er ævintýri likast”
svaraöi Maria aö bragöi, þegar
égspuröi hana hvernigþaö væri
aö koma fram á sviöiö i fyrsta
sólóhlutverkinu. Maria var i
stuttri heimsókn meö mannin-
um sinum, þau bjuggu hjá for-
eldrum hennar og viö vorum öll
aö horfa á Marlu dansa Þyrni-
rós á sjónvarpsskerminum.
Eiginmaðurinn haföi tekið
dansinn á video-band á einni af
fyrstu sýningunum á sviði Wies-
baden óperunnarog Maria hafði
ýmislegt viö sjálfa sig að at-
huga.
— Þaö er ómetanlegt aö geta
séðsjálfa sig dansa svona, ég sé
allar vitleysurnar, hluti sem ég
tek eftir hjá öörum og geri sjálf
lika. Þaö er aldrei nóg aö láta
segja sér hvaö er illa gert, það
situr ekki eins vel i manni eins
og eftir að hafa séö þaö eigin
augum.
Ætlaði að verða leik-
kona
Það eru liðin tlu ár frá þvi að
Marla fór utan til balletnáms,
þá hafði hún verið i ballet i 4 ár,
fyrst hjá Katrinu Guðmunds-
dóttur, slöan I Þjóöleikhús-
skólanum hjá Fay Werner og
Colin Russel.
Mig langaði til að veröa leik-
kona. Ég held ég hafi fariö aö
sjá Dýrin I Hálsaskógi og varð
alveg veik, mig langaöi svo til
aö komast á sviöið, fékk leik-
húsbakteriu af versta tagi.
Suöaöi og rellaöi þangaö til ég
fékk aö fara i balletskóla Þjóö-
leikhússins.
ÞU hefur þá veriö oröin 12 ára
þegar þú byrjaöir I ballett?
Já og eiginlega byrjaöi ég of
seint. En ég var liöug og lltil og
áhuginn var ofboöslegur. Lík-
lega er best aö byrja svona 8 ára
— það er lika hægt aö byrja of
snemma.
Hvernig æxlaðist það aö þú
fórst til London?
Colin og Fay hvöttu mig til
þess og hjálpuðu mér viö aö
framkvæma þaö. Ég var ekki
nema 16 ára og þegar ég hugsa
um þaönUna, finnst mér það aö-
dáunarvert aö mamma og pabbi
skyldu hleypa mér út svona
ungri”.
Hvað ég var slæm!
Tilaöbyrjameðbjóégl nokk-
urs konar heimavist, var i' her-
bergi með 4 norskum stelpum
og læröi auövitaö enga ensku.
Þá aöstoöaði Colin viö aö finna
annan stað, ég bjó eftir þaö hjá
eldri hjónum, sem leigðu nokkr
um stelpum úr balletskólanum.
Hvað kom þér mest á óvart,
þegar þU fyrst komst á skólann I
London? (The Royal School of
Ballet)
Marla þurfti ekkert aö hugsa
sig um áöur en hún svaraöi:
Hvaö ég varslæm! Ég kunni
miklu minna I öllu varöandi
ballet, þaö tók mig ár aö komast
á sama stig og hinir nem-
endumir. Eftir á frétti ég, aö
kennurunum hefði ekkert litist á
blikuna, þegar ég kom fyrst —
ákváöu þó aö leyfa mér aö
reyna i eitt ár og ég stóðst það
próf!
Nú, en vegna atvinnuleyfis-
skilmála í Englandi var ljóst.að
ég gæti aldrei haft ballettinn
fyrir atvinnu þar I landi og eftir
2 ár fór ég að hugsa mér til
hreyfings. Þá frétti ég, fyrir al-
gjöra tilviljun, að það væru
Þjóöverjar i bænum að skoöa
balletdansara fyrir óperuna I
Berlin, svo ég dreif mig I pruf-
una. Viövorum 28 sem reyndum
— þaö var alveg ferlegt, viövor-
um látin gera æfingar viö slá og
á gólfi og þama sátu 4 eða 5
manns og skoöuðu okkur eins og
þeir væru aö velja lömb til
slátrunar. Maður var alveg
hræöilega taugaóstyrkur. Nú,
en viö vorum 4, sem vorum
valdar og fórum i dansflokkinn i
Berlin.
Já, svarar Marla næstu
spurningu — þaö er mikils viröi
aö fá aö dansa I Þýskalandi.
Þýskur ballet er liklega sá besti
iEvrópu. Aö vlsu er þaö þannig
þar, aö ballettinn er alltaf viö
óperuhúsin og þá er óperan nr.
1 og ballettinn nr. 2. Vinnan er
af þessum sökum glfurlega
mikil, því oft eru dansatriði i
operunum og þá veröur oft aö
dansa jafnvel á hverju kvöldi.
Sem dæmi get ég nefnt aö viö
óperuna i Wiesbaden, veröur
ballettflokkurinn meö 21 sýn-
ingu í nóvember, og það er mik-
ið álag. En þetta er samt góöur
skóli, þaö hefur svo mikiö aö
segja aö fá sviðsreynslu, án
hennar veröur maður aldrei
góöur.
Sniium okkur aftur að Berlin,
þar hefurðu verið í 8 ár?
Já. Ég fékk sólósamning eftir
2ár þar, en þaö eru alltaf nokkr-
iráslfkum samning. í flokknum
eru 55 dansarar, sólódansararn-
ir og svo ein aöalballerina.
Og hvernig er vinnunni hátt-
að? Viö æfum frá 10 til kl. 1. og
svo aftur frá 5 til kl. 8, nema
sýning sé um kvöldið.
Aðalballerinan i Wies-
baden
Nú, svo var mér boðið að
koma sem gestur og dansa
Þyrnirósu I Wiesbaden. Það er
auövitaö draumahlutverk, sem
engin lætur úr hendi sleppa. Ég
hélt þó áfram I Berlin, en flaug
til Wiesbaden og var þar nokkr-
ar vikur i senn. Flokkurinn er
minni þar, aðeins 35 dansarar
og tveir aöaldansarar, ég og Ro-
berto. sem kom með mér á
Listahátlðina i vor. Þó eru
miklu fleiri sýningar þar en I
Berlín og mikiö vinnuálag.
Vegna þess hve flokkurinn er
litill þurfa dansararnir oft aö
skipta 5-8 sinnum um búninga á
einni sýningu.
Ég hef nú verið ráöin aöal-
ballennan þarna og á aö dansa
Giselle i haust.
Maria, er þaö rétt, aö þegar
ballerinur nái næstum fullkom-
inni tækni, sé það fyrst og
fremst vöxturinn sem skiptir
máli eftir það?
— Stærð skiptir miklu máli.
Allar ballerinur þurfa auðvitaö
aö vera grannar og léttar. Aður
þurftu þær lika helst að vera
litlar en það hefur þó breyst.
Það hefur m.a.s. einu sinni
komið fyrirmigað mér varsagt
ég væri OF litilf — Það var i
Danmörku.
En þetta meöstærðina breytt-
istmeöáhrifunum frá Ameriku,
þaðan hafa komiö margar háar
og leggjalangar ballerinur og i
nýjum ballettum er oft gert ráð
fyrirstórum stiílkum. FráAme-
riku hefur komiö nýr ballettstill,
t.d. við The New York City Ball-
ett, þar sem Helgi Tómasson er,
eru margar stórar ameriskar
stúlkur. En i sólóhlutverkum,
eins og t.d. þessum gömlu
klassisku, Þyrnirós og Giselle,
er þó betra að vera litill. Þaö er
ekki tæknilega séö neitt betra,
heldur eru þessi hlutverk
þannig, Þymiróser'hvaö, 16 ára.
og fer þvi betur að litil, jafnvel
barnaleg ballerina dansi hana.
En það er sem sagt ekki rétt
lengur aö stórar stelpur hafi
ekkert aö gera I ballett. Ef þú
ert góð, skiptir stæröin engu
máli.
Til Ameriku?
María, þú ert komin á aöal-
sólósamning viö þýskan ballet-
flokk — nægir sá áfangi á
framabrautinni?
Nei, auövitað vill maður halda
áfram, bæta sig og komast
lengra. Draumurinn hefur alltaf
verið aö komast til Ameríku og
það vildi svo gremjulega til —
ég held ég verði aö oröa þaö
þannig — aö einmitt þegar ég
var bdin aö festa mig i Wiesbad-
en, bauöst mér aö fara vestur.
Það var þannig.aö ég fór einu
sinni meö Berlinarballettinum
til New York og dansaði þar
aöalhlutverkið i „Le Sacre du
Printemps” (Vorblót) eftir
Stravinsky. Ég fékk alveg æðis-
lega fina dóma I The New York
Times og var ánægð meö
frammistööuna. Á sýningunni
var umboðsmaöur Makarovu,
sem er ein fremsta ballerínan i
heiminum i dag. Nú er
Makarova að stofna eigin dans-
flokk sem byrjar aö sýna i októ-
ber. En tveimur árum eftir New
York sýninguna — i vetur, þeg-
ar ég var að skrifa undir i Wies-
baden, þá hringir þessi umboðs-
maöur i mig og vill fá mig I
flokkinn — hugsaöu þér, tveim-
ur árum seinna!
Makarova var aö dansa I
Þýskalandi um þetta leyti og ég
fór aö horfa á hana og á eftir fór
ég baksviðs og bankaöi upp á
hjá henni. Ég skil nU ekkert i
hvað ég var frökk, heföi aldrei
þoraö þessu heföi ekki veriö bú-
ið aö hringja i mig. Hún leit á
mig og sagði: en okkur vantar
sólóista. En ég er sólóisti, sagöi
ég, henni hefur liklega fu dist ég
dálitið barnaleg þvi' hún sagði.
Þú ert svo ung-En þótt mér hafi
sárnaö aö missa af þessu þá á
ég enn tækifæri eftir — ég er að-
eins 26 ára gömul og eflaust á ég
eftir aö læra mikiö i Wiesbaden.
Makarova sagði lika við mig aö
ég mætti alls ekki missa af að
dansa Gieselle, það er ómetan-
legt fyrir ballerinu að hafa
dansaö það.
Þér hlýtur að liða vel, maður
hefur það á tilfinningunni, að þú
standir á einhvers konar
þröskuldi — að allar hurðir séu
að opnast!
Já, þaö finnst mér eiginlega
sjálfri, segir Maria. Og sjálfs-
traustiö vex með hverjum deg-
inum, þaö hefur lika mikiö aö
segja. Þaö, aö komast til Ame-
riku og dansa þar, þaö er auö-
vitað toppurinn i balletheimin-
um og stórkostlegt til þess aö
hugsa aö sá draumur geti ein-
hvern timann orðið aö raun-
veruleika. Ég held ég sé nógu
góö en fyrst og fremst þarf aö
hafa sambönd, þetta er bara
spurning um að rétt fólk sjái
mann á réttu augnabliki.
Lokaður heimur
Maria er ekki sjálfsbyrgings-
leg þegar hún segir þetta, mér
finnst eins og hún viti alveg
hvar hún standi, þekki sin tak-
mörk en sjái ekki ástæöu til aö
þegja yfir kostunum. Enda
óþarfi. Ég spyr hana um lifið i
leikhúsinu, hvort þaö sé ekki
einangraöur heimur:
Jú, og einhvem timann tók ég
eftir þvi aö ég bara var aö veröa
heimsk, var alltaf meö ballett-
fólki, talaði um ballet og leikhús
ogvissi ekkerthvaö var aö ger-
ast utan þess. Þá fór ég aö reyna
aö umgangast annaö fólk lika!
En þaö vill vera erfitt aö halda
kunningsskap útá viö, maöurer
lokaöur inni viö æfingar mestan
hluta dagsins, kemst ekkert út á
kvöldin — þegar ég varyngri og
var aö hugsa um stráka og þess
háttar, þá hafði ég meira aö
segja áhyggjur af þessu, sá oft
konur, sem voru búnar að helga
allt sitt lif dansinum en voru
hættar, kannske um fertugt —
mér fannst þær skelfing einar
eitthvað.
Ballett er fyrst og fremst
vinna, sem krefst sjálfsaga og
liklega mikillar eigingirni, hann
veröur aö ganga fyrir. Til allrar
hamingju er maöurinn minn
með alveg jafn-mikinn áhuga og
ég og vill allt gera til aö ég getí
haldið áfram; þaö er mikil
heppni aö hafa eignast slikan
vin.
Ms
„María Gísladóttir korri/ sá og sigraði þetta
kvöld. Þessi fínlega mannvera heillaði alla með
fimi sinni, mýkt og léttleika".
...„Hún hefur barnslegt andlit, sem lætur vel að
túlka lífsgleði og léttleika.
„Væri óskandi að við fengjum oftar að njóta
nærveru Maríu, sem er mikið augnayndi fyrir
utan að vera tæknilega þrautþjálfuð".
(BS i Vísi, 20. júni, 1980).