Vísir - 11.08.1980, Blaðsíða 8

VISLU Mánudagur 11. ágúst 1980.
6
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri: Davló Guómundsson.
MRitstjórar: ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.-.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guómundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaöamenn: Axel Ammendrup, Frlða
Astvaldsdóttir, Halldór Reynlsson, lllugi Jökulsson, Jónlna Michaelsdóttir, Kristln
t>orstelnsdóttlr, Magdalena Schram, Póll AAagnússon, Sigurjón Valdlmarsson,
Sæmundur Guðvlnsson, Þórunn J. Hafstein. Blaóamaóur á Akureyri: Glsll Sigur-
geirsson. Iþróttir: Gylfi Kristjánsson, Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragi
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Atexandersson. Otlit og hönnunf
Gunnar Trausti Guðbjörnsson og AAagnús ðlafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Slðumúla 14 slmi 86611 7 linur. Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8
slmar 8óóll og 82260. Afgreiósla: Stakkholti 2-4slmi 8óóll.
Askriftargjald er kr.5000 á mánuói innanlands og verö I lausasölu 250 krónur ein-
*akiö. Vlsirer prentaður I Blaöaprenti h.f. Slöumúla 14.
Þjóðviljinn og skattarnir
Verður hún 0,7% eða engin?
Sföuttu daga hafa mrna veriö aö lí I meö Uldir (aateignaakatUr hafi numift
greiötluárt og ekki minni en aei
ö fá I meö Uldir (atteignaakatUr ha(i numiö
13.2% a( tekjum manna þaöár. baö er af "77-----
I a .‘U,r*lr h*kll,ÖT ~ Auövltaö tekjum greiöalu ártmt 1»7». Jón wgöi aö líti'íía'í'V! ,US'
I lölu ííanlVerftháj 4#Ur h*ik*í l.kr4ou' t*Jö*haKsstofflun 8«6i nú ráö fyrir, aö -u!!.Ut'6 4 *>esl*r ,ölu
' hækk.ölr•ft^.rl,*.nn*^ ^*1' tékjuhækkun millt áranna 1979 og
• . , 7; un? Þur,u m*«" »á aö burga yröi aö faínaöi 52* I króm.txi.. - °i
Þaöer skoöun Alþýöubandalagsins aö skattar séu skammarlega lágir á Islandi. Þjóö-
viljinn kyrjar þennan söng og miöaö viö þaö hver ræöur á stjórnarheimilinu þarf enginn
aö hafa áhyggjur af þvi aö skattar farilækkandi.
Ragnar Arnalds fjármálaráð-
herra hefur tekið sér það fyrir
hendur að telja þjóðinni trú um
að skattar séu alltof lágir. Það
liggur við að ráðherrann skamm-
ist sín fyrir að þeir séu ekki
hærri. Helst er að skilja að skatt-
greiðendur eigi að senda honum
ástsamleg þakkarbréf fyrir
hjartagæsku enda hef ur ráðherr-
ann i ofanílag beðið skattstjóra
um að sýna aumum almenningi
sérstaka lipurð og sveigjanleika.
Þjóðviljinn hefur að sjálfsögðu
gleypt erkibiskups boðskap og
f lytur hann dyggilega dag hvern.
Málgagn sósialisma, verka-
lýðshreyfingar og þjóðfrelsis
gegnir nefnilega þvi hlutverki í
þjóðfélaginu í dag að bera lof á
kerfið eins og það leggur sig og
réttlæta gerðir hinna ábyrgu
stjórnvalda. Þjóðviljinn er ekki
lengur rödd gagnrýnandans og
mótmælandans, sem boðar upp-
reisn gegn borgaralegum lög-
málum og íhaldssömum kerfis-
körlum.
Nú þarf ekki lengur að bera
umhyggju fyrir einstæðum
mæðrum, öldruðu fólki eða réttu
og sléttu barnafólki vegna óhóf-
legrar skattbyrði. Stjórnendur og
valdhafar eru Þjóðviljanum
þóinanlegir og allt er gott og
gjavmilt sem frá þeim kemur.
Það er lærdómsríkt að fylgjast
með þessari hugarfarsbreytingu
í byltingarflokknum. Það hlýtur
að vera fróðlegt fyrir gamal-
gróna verkamenn, sem fylgt
hafa Alþýðubandalaginu að mál-
um að lesa um það í málgagni
sínu, að skattheimtuna þurfi að
herða. Það er áreiðanlega lífs-
reynsla fyrir unga fólkið, sem
kosið hefur Alþýðubandalagið
vegna einhverra hugsjóna að
hlusta á makráða foringja sína
kyrja lofsöngva um skattpíningu
launamannsins.
Og það er alveg sérstök upplif-
un fyrir íslenska kjósendur að
fylgjast með því hvernig sam-
starfsmönnum Alþýðubanda-
lagsins gengur vel og f Ijótt að til-
einka sér hugsunarhátt þessa
kerfisf lokks.
Forsætisráðherra hefur lengi
veriðtalsmaður lækkaðra skatta,
og boðaði það reyndar í f yrravet-
ur, að næstu f járlög fælu í sér
skattalækkanir. í viðtali við Visi
á laugardaginn er byrjað að
draga í land, og nú skal „leggja
áherslu á, að halda útgjöldum
ríkissjóðs í skefjum til þess að
skapa grundvöll og möguleika
fyrir einhverri skattalækkun".
Næsta skrefið verður síðan að
upplýsa þjóðina um, að ekki hafi
reynst mögulegt að skapa grund-
völl fyrir „einhverri lækkun" og
að lokum verður „einhver
skattalækkun" orðin að skatta-
hækkun, því ekki hafi reynst
mögulegt að halda útgjöldum
ríkissjóðs í skef jum.
Alþýðubandalagið hefur auð-
vitað ekki áhuga á „einhverri
skattalækkun" á sama tíma og
það heldur uppi þeim málflutn-
ingi, að skattarnir séu skammar-
lega lágir. Og það er lýðum Ijóst
hver ræður á stjórnarheimilinu.
Upplýst er að tekjur einstakl-
inga 1979, þ.e. á framtalsárinu,
voru 564 milljarðar króna. Af
þessum tekjum greiða skattborg-
arar 119 milljarða í beina skatta
eða 21.1% Það er hæsta hlutfall
sem þekkist á íslandi. Það er
hækkun um 25 milljarða króna
frá meðaltali áranna 1974-1977
sem var 16,6% eða ein milljón á
hverja fjögurra manna fjöl-
skyldu. Þá eru ótaldir allir
óbeinu skattarnir en með
hækkun á þeim hafa tekjur ríkis-
ins hækkað um 30 milljarða
króna á tveim árum. Jaf nvel þótt
notaðar séu reiknikúnstir Þjóð-
viljans og miðað við tekjur á
greiðsluári, hækka tekjuskattar
einir sér frá því í fyrra um sex
miiljarða. Það er alveg sama
hvernig hæstvirtir ráðherrar eða
heilaþvegnir ritstjórar velta upp
þessu dæmi. Útgjöld heimila,
stjörnutékkar og skattseðlar tala
sinu máli og það mál skilur al-
menningur.
Verslunarmannahelgin er um
garð gengin og þaö án teljandi
óhappa. Þessi mesta feröahelgi
smnarsins hefur oft skiliö eftir
sig mikla harmsögu. Þaö er
augljóst mál aö sá mikli áróöur
neöanmáls
Kári Arnórsson
skólastjóri skrifar um
hið illræmda vegakerfi
sem þjóðin býr við og
segir að bundið slitlag
á vegi sé arðbærasta
fjárfestingin á landinu
nú.
sem I frammi var haföur og si
fræðsla sem i té var látin hefui
haft áhrif til hins betra. Þaö ei
einnig ljóst aö hiö háa verö í
bensini dregur Ur þvi að fóli
þeysist langar vegalengdir í
skömmum tima og dregur jafi
framt Ur hrööum akstri. Aöal
einkenni þessarar helgar vai
hins vegar mikil notkun áfengis
Þar var áberandi hve ungii
neytendurnir voru.Það er miki
nauösyn á þvi aö áfengisvanda
máliö á Islandi sé tekiö fastari
tökum en nU er gert. Það er orö-
in alvarleg meinsemd i þjóö-
félaginu þegar mikill fjöldi fólks
á öllum aldri leitar á vit
áfengisins helgi eftir helgi til aö
flýja veruleikann. Þeim fjölgar
Iskyggilega sem hafa þá eina
ánægju aö drekka sig fulla flest-
ar helgar ársins. 1 þessum efn-
um er þaö fyrirmynd hinna full-
orönu sem hefur mest aö segja
og allir fullorönir veröa aö gera
sér þess grein aö þeir eru uppal-
endur hvort sem þeir eiga börn
eöa ekki.
En snúum okkur aftur aö um-
feröinni. Umferö á íslandi er
meö sérstökum hætti þegar
miöaö er viö nágranna okkar.
Þaö gerir okkar illræmda vega-
kerfi. Island er svo vanþróaö I
vegamálum aö i þeim efnum er
þaö á bekk meö þeim þjóöum
sem styst eru komnar. En er
hægt aö bUast viö þvi aö
ástandiö sé betra hjá svona fá-
mennri þjóð I svo stóru landi?
Er þaö ekki I raun undravert aö
viö skulum hafa getaö lagt
malarvegi um allt landiö? Slik-
ar spurningar áttu rétt á sér
fyrir 10 til 15 árum en þær eiga
þaö ekki I dag. Viö höfum ekki
timt þvi að eyöa peningum og
tlma i aö byggja vegakerfið
þannig upp aö ending væri i .
Margir kaflar hinna islensku
vega eru þannig aö þeir ekki aö-
eins ofbjóöa ökutækjum okkar
heldur ekki siöur ökumönnum.
Auk þess eru þessir vegir svo
dýrir I rekstri og auka svo
reksturskostnaö bilanna aö
ekkert hóf er á.
A siöast liönu vori ók ég veg-
inn um Vaölaheiöi. Þaö er aö
visu einn af verstu fjallavegun-
um en engu aö siður mikiö ek-
inn.Mér blöskraöi svo aldeilis
aö þetta skyldi vera hluti af
islenska þjóövegakerfinu aö ég
get ekki oröa bundist. Ég veit aö
um þessa verslunarmannahelgi
hafa margir rekiö sig á hversu
vegirnir á Islandi eru viða vond-
ir, ýmist glerharöir, holöttir,
vaðandi i aur eöa ekki séö fram
ilr augunum fyrir ryki.
Vegatollur.
Meö þeirri tækni sem viö nú
búum yfir er vandalitið aö gera
góöa vegi. En þeir kosta pen-
inga segja menn. En máliö er
svo undarlegt aö þaö er samt
sem áöur aröbærasta fjárfest-
ing i landinu nú aö setja bundið
slitlag á vegina. Þaö hlýtur þvi
aö segja sig sjálft aö miklu
meiri skynsemi er i þvi að hafa
uppbyggingu veganna á hverju
ári nokkrum kilómetrunum
styttri en setja I staðinn bundiö
slitlag á það sem byggt er upp.
Meö þvi móti er hægt aö losna
viö viöhald á þeim köflum að
mestu næstu árin i staö þess aö
malarvegirnir byrja aö rjúka út
i loftiö strax og ofanfburöurinn
er kominn i þá. A skömmum
tima myndu menn sjá hagnað-
inn af slikum vinnubrögöum.
Þegar Keflavikurvegurinn
var lagöur á sinum tima var
komiö á vegaskatti. Þessi skatt-
ur var felldur niður þegar
bundiö slitlag kom á veginn
austur fyrir fjall. Hér var regin
skyssa gerö. Þaö átti aö setja
vegatoll á þann veg einnig og
halda sliku áfram þar til bundið
slitlag var komiö á allan þjóö-
veginn. Vegtollurinn var ekki
nema litið brot þess sem sparast
við aö aka á malbiki miöaö viö
malarveg. En vegatollurinn var
lagöur af vegna þess að'þáver-
andi samgöngumálaráöherra
var þingmaður þeirra fyrir
austan Hellisheiöi.
Mesta bilaþjóð heims
Það vantar ekki aö allir
stjórnmálaflokkar hafa veriö
meöyfirlýsingar um að eitthvaö
þyrfti nú aö gera i vegamálun-
um en hreyfingin er sára lltil.
Menn tala um þaö hástöfum aö
góðar samgöngur séu skilyröi
þess aö landiö haldist i byggö.
Menn viðurkenna aö félagsleg
þjónusta I dreifbýlinu byggist á
þvi aö samgöngur séu i góöu
lagi. En þróunin er hægfara.
Þaö var taliö til mikilla frétta aö
Framkvæmdastofnun rikisins
skyldi útvega 700 milljónir aö
láni sem nota skyldi i bundið
slitlag. Þaö þóttu stórum meiri
fréttir heldur en þaö aö Islend-
ingar keyptu bila á þvi sem af er
þessu ári fyrir 12000 milljónir
króna. Bilaeign Islendinga er að
verða sú mesta i heiminum
miöaö viö ibúafjölda. Svo eru
menn alltaf aö rifast um háa
skatta. íslendingar eru miklir
einstaklingshyggjumenn og
ekki gefnir fyrir að leggja i
sameiginlega sjóði. Þeir vilja
kaupa sérdýran bil þó svo hann
hrynji niöur i einhverri drullu
skompunni fyrr en yarir. Og viö
þessu hafa dreifbýlisráðherr-
arnir ágætt ráö. Þeir fá sér bara
torfæruakstursbil.