Vísir - 21.08.1980, Blaðsíða 16

VÍSIR
Fimmtudagur 21 ágúst 1980
*Magdalena
Schram
l minnlngu Magnúsar fl. flrnasonar
Nú er skarð fyrir
skildi i röðum islenskra
listamanna. Magnús Á.
Árnason er fallinn i
valinn. Félögum hans i
FÍM finnst það undar-
leg tilhugsun, að
Magnús skuli ekki
lengur nærtækur, þeg-
ar mikið liggur við.
Magnús var einn af
stofnendum Félags ís-
lenskra myndlistar-
manna og var sistarf-
andi að andlegum og
veraldlegum velferð-
armálum myndlistar-
manna. Hann átti sæti i
mörgum stjórnum og
sýningarnefndum og
kom fram fyrir hönd
félagsins við fjölmörg
tækifæri. Hann var
Kveöia frá FIM
einn af stofnendum
Bandalags islenskra
listamanna og fulltrúi
FÍM i stjórn þess frá
upphafi.
Magnús var prúöur maöur og
mikiö ljúfmenni. Hann naut
traustsog vinsælda félaga sinna
og brást ævinlega vel viö, ef til
hans var leitaö um störf i þágu
félagsins. Oft var þörf manns
meö hæfileika Magnúsar til
sátta og samkomulags. þegar
átök voru innan félagsins, en
meö sömu lyndisfestu varöi
hann málstaö listamanna i ræöu
og riti, ef honum þótti aö þeim
vegiö.
Magnús var óvenju fjölhæfur
listamaöur. Hann málaöi ekki
aöeins myndir og mótaöi i leir,
heldur orti hann og þýddi ljóö,
samdi lög og skrifaöi bækur.
Hann var maöur heimslistar og
lifslistar, og þetta tvennt skap-
aöi órofa heild i lifi hans.
Magnúsar veröur varla minnst,
svo aö ekki komi upp i hugann
mynd Barböru, konu hans, svo
samstillt voru þau i lifi og starfi.
Vinir Barböru og Magnúsar
muna margar góöar stundir á
heimiliþeirra, þar sem naut sin
sérstæöurog þokkafullur lifsstill
þeirra.
Þau Barbara og Magnús ferö-
uöust viöa, eins og bækur
Magnúsar meö myndskreyting-
um Barböru sýna. Og þaö ber
vitni höfingsskapar þeirra og
skilnings á þörf myndlistar-
manna á þvi aö komast i snert-
ingu viö erlenda menningu, aö
lengi styrktu þau árlega einn fé-
laga úr FIM til utanfarar. Eftir
andlát Barböru stofnuöu þeir
feögar, Magnús og Vifill, Bar-
börusjóöinn, og er úr honum
veittur árlegur styrkur á sama
hátt og áöur.
Félag islenskra myndlistar-
manna kveöur meö söknuöi góö-
an félga.
Sigrún Guöjónsdótdr.
Magnús Á Áraason, myndlistar-
maður, viö verk sitt,Mansöng ,
sem hann geröi áriö 1954.
Litið inn í Ásmundarsai:
Næstum Dví
.handasýning’
Þessa dagana er I Ásmundar-
■ sal viö Freyjugötu sýning á
■j verkum tveggja ungra lista-
I manna, þeirra Guörúnar
■ Hrannar Ragnarsdóttur og
■ Guöjóns Ketilssonar. Þau út-
Iskrifuðust bæöi úr Nýlistardeild
Myndlista- og handiöaskólans
■ áriö 1978 og lögöu þá land undir
■ fót f leit aö frekari þekkingu.
■ Guörún Hrönn fór til Holiands
™ og Guöjón til Kanada. Þaö var
ekki sist sú staöreynd, sem
vakti athygli undirritaörar; mér
þótti forvitnilegt aö spjalla um
myndlist f þessum tveimur fjar-
lægu heimshornum og kynnast
hugmyndum, sem e.t.v. væru
ólikar vegna fjarlægöarinnar.
15% islendingar
■ Ég spuröi Guörúnu Hrönn
fyrst um skólann hennar i Hol-
landi, en hún er viö Jan van
■ Eyck akademiuna I
■ Amsterdam.
-Þaö eru 40 nemendur i þess-
um skóla, svaraöi Guörún. Lik-
lega er nokkuö erfitt aö komast
H inn i hann, þaö eru alltaf marg-
ir, sem sækja um. Sjálf var ég
fyrst á Freie Akademie, þangaö
■ komast allir, sem vilja og þar
fær maöur aöstööu til vinnu og
■ getur þá undirbúiö umsókn I van
■ Eyck. Ég er i deild, sem heitir
■ Experimental grafik and other
■ activities og læri þá ljósmynd-
un, kvikmyndun, video, bóka-
gerö oJl.
Vegna þess hve fáir nemend-
■ ur eru á akademiunni er aöstaö-
an auövitaö alveg stórkostleg —
nær allir nemendur hafa sitt
eigiö stúdió og aögang aö verk-
■ stæöum, sambandiö viö kenn-
ara er mjög gott og mikiö gert
okkur til stuönings. T.d. kostar
akademian útgáfu 200 eintaka
| bóka eftir okkur I lok námsins,
m sem siöan eru sendar opinber-
■ um stofnunum og söfnum og
Iþannig má segja að akademian
ýti okkur út á markaöinn!
■ Þarna er fólk alls staöar úr
heiminum, frá Norðurlöndun-
um, Suöur-Ameriku og frá aust-
antjaldslöndunum, svo aö dæmi
séu nefnd. Annars hafa þeir
vissan kvóta af útlendingum og
þarna eru alltaf nokkrir Islend-
ingar, ég held þaö séu einir 6
núna, sem er nokkuö gott, 15%
nemendanna eru Islenskir! Nei,
ég veit ekki hvers vegna tala
þeirra er svona há. Viö hljótum
bara að vera svona góöir!
Nú, fastur liöur I kennslunni
eru t.d. fyrirlestrar kunnra
listamanna, sem eru reglulega,
og viö getum fariö fram á vissa
menn. Viö eigum von á Magnúsi
Pálssyni i haust — þaö er nú
kannski tslendingalobbýiö sem
fékk þvi framgengt! — En svo
hafa komið tíl okkar menn eins
og Robert Fillion og Douwe Jan
Bakker, sem margir munu lík-
lega kannast viö. Þaö er óskap-
lega gaman aö fá aö hitta svona
menn og spjalla viö þá um hug-
myndir þeirra og manns eigin.
En þaö besta viö van Eyck
akademíuna er auövitaö vinnu-
aöstaöan, maöur veröur svo
duglegur viö aö komast i eigin
vinnustofu, þaö er bara eins og
maöur sé alvörulistamaöur,
segir Guörún og hlær aö oröum
sinum.
Kanada
En þinn skóli, Guöjón, hvaö
geturöu sagt okkur af honum?
Hann er nú miklu
stærri.hefur um 1500 nemendur
og hefur allar hugsanlegar
deildir. Stærsti hlutinn eru
hönnunardeildir alls konar og
svoerþama iönaðardeild. Skól-
innheitirNova Scotia College of
Artsand Design og er i Halifax.
Þaðer svona 200 þúsund manna
bær. Ég held þetta sé talinn
nokkuö góöur skóli.
Deildunum er dreift um
gamla miöbæinn — nú, og sjálf-
ur er ég i höggmyndadeildinni.
Þar erum viö 4 saman i stúdiói.
Mér finnst gott aö vera þarna,
annars veit ég varla hvemig ég
get lýst þessu nánar — Guönln
var aö tala um gesti — til okkar
koma lika svonefndir gisti-lista-
menn, alltaf einu sinni f viku.
Annaö sem vert er aö geta um í
sambandi viö þennan skóla, er
aö þar er mikiö fjallaö um hljóö,
án þess aö þarna sé tónlistar-
deild sem slik. I skólanum er
mjög fullkomiö upptökustúdió.
Punk-áhrif
Þegar þiö taliö saman um
skólana eöa þaö, sem er aö ger-
ast I þám löndum, sem þiö búiö
i, rekiö þiö ykkur á einhvern
mun?
Guöjón segirsem svo, aö hon-
um finnist evrópsk myndlist
e.t.v. ljóörænni en sú ameriska,
— þó liklega myndu nú ekki allir
vera mér sammála um það — og
Guörún kemur meö þá athuga-
semd, að I Hollandi þyki Is-
lenskar myndir oft ljóörænni og
finlegri en aörar.
En hvaö er svona efst á baugi
i Kanada á þessum sviöum?
Guöjón: Mér detta helst i hug
dansar. Þar er mikiö oröiö af
alls konar hreyfilist, sbr. þann
fræga Japana Tanaka, sem hér
var á Listahátið. Þaö.sem er aö
gerast I Kanada er eflaust mjög
sambærilegt þvf, sem á sér staö
I Bandarikjunum. Annars er
áberandi hvaö áhrif punkiö hef-
ur og t.d. eru margir punk-
hljómlistarmenn vestra kwnnir
einmitt úr myndlistarnámi. Nú,
svo eru amerfskir listamenn
alltaf aö veröa sér meðvitaöri
um þjóöfélagiö.
Þeim Guðrúnu og Guöjóni
kemur saman um, aö i loftinu
liggimikill anti-gallerí-andi, fólk
sé aö brjóta af sér viöjar sýn-
ingarsalaveggjanna. Guörún
segir hreyfilistina nær óþekkta i
Hollandi.
„ Handasýning”
Við vikjum talinu aö verkum
þeirra á sýningunni hér I As-
mundarsal. Upphaflega, segja
þau, áttiþetta aö veröa nokkurs
konar „handasýning”. Fyrir
einskæra tilviljun eru hendur og
handahreyfingar þeim báöum
mjög hugláknar og mörg verk i
þeim dúr á sýningunni. Þar eru
ljósmyndir eftir Guörúnu og
myndirog skúlptúrar eftir Guö-
jón. Skúlptúramir vekja athygli
mina, þeir mynda röö, eru smá-
ir og tilvaldir til aö handfjatla.
•Þetta eru negativur af minum
höndum, segir Guöjón.
Ég var aö reyna aö gera
myndir, málaöi hendur I þeim
litum, sem mér þótti samræm-
ast þvf, sem hendurnar aöhöfð-
ust, en hætti við það, leist betur
á þetta form. Það er auövitaö
um þessa hluti eins og raunar
alla myndlist, aö hver persóna
verður aö gera upp viö sig, hvaö
hún er aö segja. En ég var aö
hugsa um tilfinningar, allirhafa
tilfinningar og oft svipaöar, en
þó er hver svo einstaklings-
bundinn, alveg eins og þessir
hlutir, sem aöeins passa á min-
ar hendur. Ég er aö vonast til,
aö sýningargestir taki skúlptúr-
ana sér í hönd, máti þá.
Furöuleg tilviljun, að þau
skuli bæöi hafa gert hendur aö
viöfangsefni sfnu? — Já, þaö er
skrýtiö — segir Guðrún, og þó.
Hendur eru svo margvíslegar
og segja svo margt. Sjálf er hún
meö heila bók með myndum af
höndum i'alls konar stellingum.
En sem sagt, þáta varö ekki
handasýning, og ýmis önnur
mótif eru i verkunum, t.d. vel-
kunnir fossar sem Guðjón hefur
gert ýmsar kúnstír viö og ljós-
myndir af bailerinum o.fl. eftir
Guðrúnu. Og á laugardags-
kvöldiö kemur veröa þau meö
kvikmyndasýningu á eigin
myndum. Sýningin sjálf stendur
fram á mánudagskvöld.
Ms
Guojón Ketilsson og Guðrún Hrönn Ragnarsdóttir f Asmundarsal.
Ljósm. BG