Vísir - 02.09.1980, Blaðsíða 22

VÍSIR
Þriöjudagur 2. september 1980.
Frá Keflavík til Malmd - síðari grein
„Vinnulíminn er slyttri
í Malmö og launln meiri”
t Rosengardshverfinu I Malmö
búa á 7. hæö i einu háhýsanna
þau Gunnhallur Antonsson og
Oddný Jónasdöttir ásamt börn-
um slnum, Unni Lóu 15 ára,
Jónasi Þór 8 ára og Júliönnu
Guörúnu 6 ára. Þau fluttust tii
Sviþjóöar i ágúst 1977, frá
Keflavik, þar sem Gunnhallur
starfaöi sem sjómaöur. Hann
vann fyrst viö bilamálun i fyrir-
tækinu Verdexa en vinnur nú á
ferju sem gengur miili Maimö
og Travemunde. Oddný vann í
verslunarmiöstööinni Tempo
þar til nú fyrir skömmu aö hún
hóf nám i matreiöslu.
Þau hjónin létu mjög vel af
dvölinni og heimfarartónn var
ekki aö heýra á þeim. Þau
keyptu sér Ibúöina fyrir ári en
hún er svokölluö insats-ibúö þar
sem ákveöinn höfuöstóll er
greiddur viö kaupin en siöan
viss leiga á mánuöi.
Gunnhallur veröur fyrst fyrir
svörum þegar þaö ber á góma
hvernigþað hafi veriö aö setjast
aö I landinu:
Gott aðfá
vinnu og húsnæði
„Okkur fannst allt I lagi aö
koma hingaö, hér var mjög gott
aö fá vinnu og auövelt aö ná i
húsnæöi. Ég var búinn aö fá
vinnuna áöur en viö komum og
gat þvi strax byrjaö aö vinna
þegar viö höföum komiö okkur
fyrir”.
Oddný sagöist ekki hafa farið
aövinna fyrsta áriö en fékk siö-
an vinnu i Tempo.
„Erfiöast viö aö koma hingaö
var aö komast inn i máliö og
eignast kunningja auk þess aö
koma krökkunum i skóla í nýju
umhverfi sem reynir gifurlega á
þau”, hélt Oddný áfram, „ann-
ars likaöi okkur miklu betur en
viö höföum nokkurn tlma þoraö
aö vona áöur en viö fórum aö
heiman”.
„Þaö er rétt”, sagöi Gunn-
hallur, „þaö hefur alls staöar
veriö tekiö vel á móti okkur og
sérstaklega þegar vitaö er aö
maöur er af Noröurlöndunum.
Þetta á bæöi viö atvinnurekend-
urna og hiö opinbera. Maöur
finnur engan mun á þvi aö
maöur sé útlendingur hvaö þaö
snertir”.
Sveiflur i launum
ræðir ekki um
„Helstu kostirnir viö það aö
búa hérna”, hélt Gunnhallur á-
fram, „finnst mér vera veðrátt-
an sem er mun betri og gefur
ýmsa möguleika á útiveru. Nú
vinnutiminn er styttri hérna en
heima og launin meiri miöaö viö
aö aðeins er unniö i átta tima.
Aöstaöa fyrir börnin er mjög
góö hérna á barnaheimilum
sem eru hlutfallslega ódýr
miðaö viö launin svo þaö eru
engin vandkvæöi fyrir hús-
móðurina aö fara út aö vinna
hvað þaö snertir”.
„Manni finnst verst”, segir
Oddný, „hvaö maöur er langt
frá sinu fólki sem maöur saknar
aösjálfsögöu. Viö höfum aö vísu
eignast mjög góöa vini og kunn-
ingja hérna sem við höfum
mikil samskipti viö, en ættingj-
amir aö heiman eiga þó alltaf
I
L
sinn sess”.
„Mér finnst verst”, bætir
Gunnhallur viö, „hvaö yfirvinn-
an er mikiö sköttuö, þaö er
hreinlega ætlast til þess aö
maöur lifi af átta tima vinnu og
ekki ætlast til þess aö unnin sé
yfirvinna, svo kostur á henni er
litill auk þess sem maöurfær aö
borga af henni 65% skatt, þann-
ig aö hér er erfitt aö gera ein-
hver uppgrip I launum á
segip Gunnhallur Antonsson, sem fór utan
ásamt tjölskyidu slnni lyrir hremur árum
Gunnhallur Antonsson, Oddný Jónasdóttir og börn þelrra.
Þau hjónin óskar Hjartarson og Ruth Kristjánsdóttir voru aö koma úr ferö um Noreg þegar þessi mynd
vartekin af þeim viö Subaru bifreiösfna. Þaulétu mjög velaf feröalaginu og sögöust vilja hvetja alia til
aö feröast um þessi nágrannalönd, og fullyrtu, aö mikiö fengist út úr slfkri ferö. Sérstaklega rómuöu þau
viömót fólksins i þessum iöndum auk þess sem þau sögöu þaö nauösyniegt aö vera meö IFIB þegar fariö
væri meöbilinn: „Þjónustan er ótrúieg sem maöur fær út á þaö”, sagöi óskar.
skömmum tima, sllkar sveiflur
ræðir ekki um”.
Tryggingakerfið
veitir öryggi
Þá barst talið aö sælurikinu
Sviþjóö og Gunnhallur varö
fyrir svörum. — „Þaö veröur
engin breyting á þvi efni að hér
veröa menn aö vinna eins og
heima, en hér eru miklu jafnari
laun og minna bil milli verka-
manna og iönaöarmanna. Það
er reiknaö meö aö menn geti lif-
aö á 8 tima vinnu. Hinir ýmsu
styrkir sem kannski eru frægir
koma aöeins til ef tekjur eru
lágar.
Sóslallinn, eöa tryggingakerf-
iö er aöeins sem trygging ef
veikindi ber aö höndum og
þangaö leitar ekki venjulegt
heilbrigt fólk. Það er ekki eins
og margur heldur aö þar sé
hægt aö ganga út og inn og taka
út peninga fyrir ekki neitt. Veröi
maöur veikur fær maöur 90% af
laununum greitt sem kemur
sjálfkrafa frá rikinu eftir aö
veikindi hafa veriö tilkynnt.
Þetta er auðvitaö stórt jákvætt
atriöi”.
Og Oddný bætir viö: „Veröi
bam veikt og er á barnaheimili
þarf aöeins aö hringja i stofnun-
ina og þá fær maður konu heim
til aö passa barniö. Auk þess er
hægt aö „sjúkskrifa” börnin og
vera heima sjálfur á launum”.
tslenskar venjur i
hávegum
Varöandi þaö hvernig gengi
aö viöhalda islendingnum I
bömunum sögöu þau hjdnin, aö
þau geröu eins og þau gætu i þvl
efni, meö þvi aö viöhalda siöum
aö heiman og tala Islensku viö
bömin og halda islensku efni aö
þeim eins og kostur væri. „Viö
höldum allar hátiöir samkvæmt
islenskum venjum og höfum fs-
ienskan mat eins og hægt er”,
sagöi Oddný og Gunnhallur
bætti viö, aö islenskukennar-
arnir viö skólana ynnu stórkost-
legt verk og ættu miklar þakkir
skildar. Hann nefndisem dæmi,
aö börnin dáöu þessa kennara
og væri þaö til marks um ágæti
kennslunnar.
Nauðsynlegt að fá
fleiri blöð
Taliö berst aö sambandinu viö
tsland og fréttaflutningi þaöan.
„Viö höldum aö sjálfsögöu
bréflegu sambandi viö ættingj-
ana heima, segir Oddný, „og
hringjum ööru hvoru heim, auk
þess sem fólkið okkar kemur I
heimsókn. Islensk blöö fáum viö
send aö heiman öðru hvom auk
þess sem Morgunblaöiö er fáan-
legt I bókasafninu”.
„Mér finnst alveg nauösyn-
legt aö fá fleiri blöö en Mogg-
ann, þaö er allt of einhlitt aö
hafa ekkert annaö”, bætir
Gunnhallur viö. „Maöur saknar
islensku fjölmiölanna þar sem
þeir sænsku segja lltiö frá Is-
landi.en viö náum danska sjón-
varpinu og Danirnir standa sig
miklu betur aö þessu ieyti og
þaöan fáum viö heilmiklar
fréttir frá Islandi”.
Aö loknum viöræöum viö
þessa landa á erlendri grund I
góöu yfirlæti og frábærri is-
lenskri gestrisni er ljóst, aö þó
svo fólk flytjist frá heimaland-
inu um tima má ekki láta sám-
bandiö við þaö slitna. Þessu
sambandi geta Islenskir fjöl-
miðlar haldiö meö þvf aö senda
dagblööin á slóðir þessa fólks,
sem svo mikiö leggur á sig tií
þess aö viöhalda þjóöemisein-
kennum slnum og halda á lafti
þvisemislenskter. S.J.