Vísir - 15.09.1980, Blaðsíða 8

vtsm
Mánudagur 15. september 1980
8
yuny
útgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvsmdastjóri: DaviA Guðmundsson.
Ritstjórar ölafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Asta Björnsdóttir, Friða Astvaldsdóttir, lllugi Jökulsson, Kristín Þor-
steinsdóttir, Oskar Magnússon, Páll Magnússon, Sveinn Guðjónsson og Sæmundur
Guðvinsson. Blaðamaður á Akureyri: Gfsli Sigurgeirsson. Iþróttir: Gylfi
Kristjánsson, Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Gonnar V.
Andrésson, Einar Pétursson.
Útlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Slðumúla 14 siml 86611 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8
simar 86611 og 82260. Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 slmi 86611.
Askriftarg jald er kr. 5500 á mánuði innanlands og verð f lausasölu 300 krónur ein-
takiö. Visirer prentaður I Blaðaprenti h.f. Siðumúla 14.
Alpýöubandalagsins
Aöför Alþýöubandalagsins aöFlugleiöum er ekki einagraö fyrirbæri. Hún endurspeglar
pólitiskt hlutverk þessa flokks og minnir á, aö þjóöarnauösyn ber til aö draga úr áhrif-
um flokks þessa I hvivetna.
Ahrlf
Upphlaup tiltekinna talsmanna
Alþýðubandalagsins í Flugleiða-
málinu hefur vakið mikla
reiði og hneykslan. Vinnubrögð-
in, talsmátinn og hugarfarið,
sem að baki liggja, hafa gengið
fram af mönnum. Jafnvel mál-
gögn stjórnarinnar eins og Tím-
inn hafa fordæmt athæfi Alþýðu-
bandalagsins og Alþýðublaðinu
hefur ofboðið, enda þótt jafnað-
armenn hafi aldrei verið áhuga-
samir um framgang einkafram-
taksins.
Rétt er hinsvegar að undir-
strika, að því fer f jarri að hér sé
um einangrað upphlaup að ræða.
Það er ekki tilviljun eða hvatvísi
örfárra einstaklinga innan
Alþýðubandalagsins, sem skýrir
aðförina að Flugleiðum. Hún er
aftur á móti grófasta og augljós-
asta dæmið um það hugarfar,
sem ríkir meðal sósíalista gagn-
vart frjálsum atvinnurekstri.
Alþýðubandalagið áleit, að það
gæti kastað af sér grímunni og
gengið hreint til verks í þessu
máli, vegna þess hversu slök
staða Flugleiða er, og vegna þess
hversu illa uppsagnir starfs-
manna mælast fyrir. Þeir töldu
ringulreiðina vera sér hagstæða
og hugðust fiska í því grugguga
vatni. Vopnin hafa hinsvegar
snúist í höndum þeirra. Alþýðu-
bandalagið misreiknaði sig, því
að bæði á Flugleiðir meiri og vin-
samlegri ítök meðal almennings
en þeir ímynduðu sér, og almenn-
ingur er skynugri en svo, að hann
geri sér ekki grein fyrir þeim
vanda sem að steðjar.
Þessir atburðir varpa umfram
allt Ijósi á þá pólitísku stefnu og
iðju, sem Alþýðubandalagið hef-
ur að leiðarljósi. Með óvæntum
hætti hafa augu manna opnast
fyrir skaðsemi þess að niðurrifs-
öfl af þessu tagi eru komin til
áhrifa á íslandi.
í raun og veru eiga eftirmálin
að vera þau, að heilbrigt hugs-
andi fólk endurskoði viðhorf sín
og sameinist um að gera Alþýðu-
bandalagið áhrifalaust í íslensk-
um þjóðmálum.
Völd þessa litla flokks eru
ótrúleg og óhugnanleg. Alþýðu-
bandalagið hefur átt þátt í þrem
ríkisstjórnum af þeim fimm,
sem myndaðar hafa verið á þess-
um áratug. Um þessar mundir er
það tvímælalaust með lykilstöðu
í stjórnarráðinu.
Alþýðubandalagið er stærsti og
sterkasti f lokkurinn í borgarmál-
um. Þar eru hinir f lokkarnir skó-
sveinar og tuskubrúður.
Alþýðubandalagið hefur
hreiðrað um sig í velflestum
verkalýðsfélögum og stjórnar
ferðinni í Alþýðusambandinu
jafnt sem bandalagi opinberra
starfsmanna. Flokkurinn hefur
öll tök á fjármagni hreyfingar-
innar og lífeyrissjóðum. Flokks-
dindlar hafa komið sér fyrir í
bankakerfi, stjórnarráði og opin-
berum stofnunum.
f mennta- og menningarmálum
ráða þeir lögum og lofum, og
skiptir þá engu, þótt mennta-
málaráðherrar séu úr öðrum
flokkum. Mannaráðningar, hvort
heldur það eru skólastjórar eða
prófessorar virðast tryggár þeim
sem hafa f lokksskírteini í
Alþýðubandalaginu.
Opinberir f jölmiðlar eru óspart
misnotaðir og rógsherferðir
skipulagðar úr risherbergjum
flokksskrifstofunnar hafa rúið
bestu menn mannorði og áliti.
Hversu lengi á þetta að við-
gangast? Hvenær ætla borgara-
lega sinnaðir menn og f lokkar að
sameinast gegn þessu niðurrifs-
og afturhaldsafli og einangra
það frá áhrifum og völdum? Nú
er stefnt að því að leggja at-
vinnureksturinn í einelti og grafa
undan traustustu stoðunum. Sjá
menn ekki í gegnum þessi óþurft-
arverk, eða á endalaust að binda
trúss sitt við þessa skaðvalda og
leiða þá til hásætis? Það er von,
að spurt sé.
neöarnnals

Hafa stiömmáiamenn
enga skðlapólltík?
L
Kári Arnórsson, skóla-
stjóri, skrifar um ástand-
ið í skólamálum og segir
m.a. að island sé einc*
landið í hinum vestræna
heimi, og þó viðar væri
leitað, þar sem megin-
hluti grunnskólans er tví-
setinn.
Skólarnir hafa nú hafið göngu
sina eöa eru um þaö bil. Þúsund-
ir islenskra ungmenna sitja
á skólabekk á hverju ári. Skól-
inn er fastur þáttur á æviferli
hvers einstaklings. Þaö hlýtur
þvi aö skipta máli hvernig aö
skólahaldi er staöiö og hvernig
þessum tima af ævi manna er
variö. Nú greinir menn aö sjálf-
sögöu um þaö hvaö sé góöur
skóli. Menn greinir einnig á um
þaö aö hve miklu leyti skyldu-
skólinn á aö sinna uppeldismál-
um og aö hve miklu aö vera nær
eingöngu þekkingarmiöill.
Sjaldnast er I reynd hægt aö
skilja þessa tvo þætti aö. Hver
sá erfræöirelur llka upp, þvi öll
skipti fulloröinna viö börn og
unglinga er uppeldi. Sá kennari
sem kemur I bekkinn meö þvi
hugarfari, aö hann sé aöeins aö
kenna ákveöiö fag, en sér komi
nemendur ekki viö aö ööru leyti
er aö skapa ákveöiö viöhorf.
Þaö viöhorf er neikvætt til
mannlegra samskipta og ekki
llklegt til aö glæöa áhuga fyrir
viökomandi grein.
Mönnum er löngu oröiö ljóst
aö ógerningur er aö öölast alla
þekkingu. Þekking mannkyns
sé oröin svo viöamikil aö aöeins
sé hægt aö öölast brot af henni.
Þvi hljóti aö þurfa aö breyta
náms-og skólastarfi I samræmi
viö þetta. Þaö sé þvl afskaplega
nauösynlegt aö temja nemend-
um vinnubrögö sem auöveldi
þeim aö leita sér þekkinngar og
endurmennta sig. 1 ljósi þessa
er furöulegt hve margir Islensk-
ir skólamenn halda enn fast i
vinnuhætti sem innleiddir voru I
skólann um síöustu aldamót.
Eftir þvi sem skólinn hefur
stækkaö þ.e. fleiri nemendum
pakkaö saman.hefur þetta kerfi
versnaö. Þar er öllum uppálagt
aö semja sig aö kerfinu.en kerf-
iö tekur litiö sem ekkert tillit til
einstaklinganna. Þaö væri mikil
nauösyn, I sambandi . viö þá
endurskoöun sem nú er unniö aö
á grunnskólalögum, aö koma
þvi ákvæöi inn I lögin aö bannaö
sé aö hafa skóla fjölmennari en
500 nemendur. Kennarafjöldi
viö sllkan skóla yröi um 25 og
það er yfriö nóg ef hægt á að
vera aö ná góöri samstööu og
samstarfi I hópnum. Þessar
skólaverksmiöjur sem reistar
hafa verið i þéttbýli landsins eru
forkastanlegar.
Einsdæmi í veröldinni
tsland er eina landiö I hinum
vestræna heimi og þó viðar væri
leitaö þar sem meginhluti
grunnskólans er tvísetinn. Þaö
vita ekki aörir en þeir sem
starfa I skólunum hversu mikill
þröskuldur sllkt er gegn bættum
starfsháttum. Kennarar hafa I
áratugi á þingum sinum itrekaö
kröfuna um einsetinn skóla. En
þeir tala fyrir daufum eyrum
ráöamanna. Stjórnmálamenn
upp til hópa virðast ekki hafa
neinn áhuga fyrir skólamálum
og allra sist innra starfi skóla.
Þetta marka ég af þvl hve um-
fjöllun um skólamál af þeirra
hendi er sáralitil. Þaö er helst
þeir risi upp á afturfæturna ef
þeir halda aö veriö sé aö kenna
Karl Marx eöa einhverja aöra
persónu sem þeim fellur ekki I
geö. Rikisfjölmiölar hafa engan
áhuga fyrir þessum málum þó
svo þau snerti hvert heimili I
landinu. Ctvarpsráö hefur
„Framkvæmd þeirrar stefnu.sem snertir innra starf skólanna hefur
veriö i algerum molum”.
hundsaö óskir grunnskólakenn-
ara og skólastjóra I gegnum ár-
in um skólamálaþætti. Bætt
kennaramenntun hefur átt mjög
erfitt uppdráttar vegna fjár-
skorts, og var reyndar á tlma-
bili reynt aö drepa kennaraskól-
ann niöur þegar honum var
breytt I menntaskóla. Þetta er
þeim mun furöulegra þar sem
breytingar á öörum sviöum
þjóölífsins hafa verið mjög örar
og þykir alveg sjálfsagt aö taka
upp alls konar nýjungar. Þaö
eru skólarnir einir sem aö mati
forráöamanna og flestra for-
eldra eiga aö vera eins og þeir
voru, er þeir sjálfir gengu I
skóla. Foreldrar og aörir for-
ráöamenn klári sig vel I þjóöfé-
laginu þrátt fyrir sina skóla-
göngu og þvi skyldi þá þurfa aö
breyta. En þaö gleymist alltaf
aöþeir hafa fengið áratuga llfs-
og starfsreynslu frá því þeir
luku skóla og þvi er slikur
samanburöur út i hött.
Grunnsktílalögin frá 1974 bera
meö sér ákveöan skólaptíliti'k,
þar örlar á skólastefnu. En lög
eru eitt, framkvæmd annaö.
Framkvæmd þeirrar stefnu
sem snertir innra starf skólanna
hefur veriö i algerum molum
þrátt fyrir harðsnúna baráttu
nokkurra forystumanna skóla-
mála. Fjármálaráðuneytið hef-
ur styrt framkvæmdinni og þá
vita menn hvert stefnir.