Vísir - 20.09.1980, Blaðsíða 9

Flugleiðamál og
fjölmiðlaþjón us ta
Flugleiðamálið hefur borið mála hæst í frétta-
flutningi vikunnar/ og er þetta reyndar ekki sú
fyrsta/ sem kalla mætti viku Flugleiða.
Ég lái þeim ekki, sem orðnir eru dauðleiðir á öllu
málþófinu f kringum Flugleiðir, og vel má vera, að
ýmsir sem þar hafa komið við sögu hefðu betur
haft þar um færri orð en meiri árangur hefði orðiö
af gerðum þeirra. En málefni Flugleiða og framtfð
Atlantshafsflugsins snertir hundruð íslendinga.
Þess vegna geta fréttamiðlar, sem leggja mikið
upp úr því að rækja upplýsíngaþjónustu sína við al-
menning, ekki leitt slík mál hjá sér, og leitast við að
segja sem best frá öllu, sem fram vindur.
I þessu augnamiði hefur einn blaðamanna Vfsis
verið í Luxemborg alla vikuna til þess að segja
fréttir af Flugleiðamálinu frá þeim sjónarhóli og
fylgjast með viðræðum íslenskra ráðamanna og
starfsbræðra þeirra f þessu smáríki i Mið-Evrópu,
sem hefur orðið svo samofið flugsögu Islendinga
síðasta aldarf jórðunginn.
Segja Flugleiðir
já eða nei?

Sá kafli Flugleiöamálsins,
sem gerst hefur f þessari viku
snýst um þátttöku opinberra aö-
ila i Luxemburg i greiöslu á þvi
tapi sem veröur á Noröur-
Atlantshafsflugi Flugleiöa,
veröi þvi haldiö áfram. Mál-
efnaleg umræöa af þvf tagi er á
vissan hátt góö hvfld frá útúr-
snúninga- og dylgjuherferö
þeirri, sem stóö vikuna á undan
i Flugleiöamálinu þar sem þeir
félagar Baldur og Konn.... nei,
fyrirgefiö Baldur og Ólafur
Grimsson léku aöalhlutverkin.
Þaö var eins gott aö þeim var
ekki leyft aö fara meö til
Luxemborgar.
Þegar þetta er ritaö eru leiö-
angursmennirnir islensku ó-
komnir frá Luxemborg og
endanlegra niöurstaöna ekki aö
vænta fyrr en I næstu viku varö-
andi þaö, hvernig Flugleiöir og
starfsfólk fyrirtækisins munu
bregöast viö tilboöum rikis-
stjórna Islands og Luxemborg-
ar varöandi stuöning viö flug-
starfsemi þess.
Ýmsar blikur eru aftur á móti
á lofti þess efnis, aö Flugleiöa-
mönnum litist ekki á aö þenja
sig i samkeppnisfluginu á þeim
grundvelli, sem unniö hefur
veriö aö þvi aö mynda, og er
eins vist aö þeir afþakki rikis-
stuöninginn.
Þeir sem efuöust um aö Flug-
leiöamenn heföu metiö stööuna
rétt I viöræöum sinum viö for-
ráöamenn flugfélaga i Luxem-
borg i sumar ættu alla vega aö
hafa áttaö sig á stööunni eftir
fundi fulltrúa rikisstjórnanna
tveggja um máliö vikunni.
Um London eða
Keflavík
Annars er vafasamt aö
nokkur skynsemi sé i þvi aö
halda áfram umfangsmiklu á-
ætlunarflugi á vegum islenskra
aöila milli Luxemborgar og
Bandarikjanna úr þvi sem kom-
iö er.
Fréttir hafa nú borist um aö
breska flugfélagiö British Air-
ways hafi i vikunni óskaö eftir
aö fá aö stunda flug frá
Luxemborg til Bandarlkjanna
meö viökomu i London á lægra
veröi en þvi, sem Flugleiöir
bjóöa nú, og er sagt undir kostn-
aöarveröi. Ef af þessu flugi
veröur er ótrúlegt aö margir
fari meö Flugleiöum yfir hafiö
meö viökomu i Keflavik fyrir
hærra verö, ekki sist þegar tekið
er tillit til þess, aö British Air-
ways býöur mönnum aö lenda
þar sem þeim hentar i Banda-
rikjunum allt frá Kyrrahafs-
ströndinni til Atlantshafs-
strandarinnar.
Þetta getur félagiö vegna þess
aö frá London eru daglega ferö-
ir á þess vegum til margra
borga i Bandarikjunum og
myndu farþegarnir frá Luxem-
borg sem millilentu i London
geta fariö með hverri þeirra,
sem þeir óskuöu vestur um haf.
Flugleiöir myndu aftur á móti
einungis bjóöa mönnum New
York borg, sem ákvöröunarstaö
og þá er ekki litill spölur eftir til
dæmis fyrir þá, sem ætla sér til
fjarlægasta hluta þessara viö-
lendu rlkja, t.a.m. til Los Ang-
eles eöa San Francisco.
Niðurgreidd samkeppni
Ef úr veröur aö Flugleiöir
samþykki aö stjórnvöld i
Luxemborg og hér á Islandi
borgi áætlaöan hallarekstur af
fluginu yfir hafið, er þar einung-
is um aö ræöa aö fela þaö at-
vinnuleysi, sem skapast myndi I
báöum löndunum ef þessi þáttur
atvinnustarfseminnar félli niö-
ur. Þetta er i raun gert I þvl
formi, aö farmiöarnir eru niöur-
greiddir, þaö er seldir undir
kostnaöarveröi. Vel má segja,
aö i þess staö væri hægt aö
greiöa þvi flugfólki, sem ekki
fær atvinnu eftir aö uppsagna-
frestur þess rennur út, atvinnu-
leysisbætur, og yröi þaö eflaust
ódýrari kostur.
Ef breska flugfélagiö British
Airways fengi heimild til þess
aö keppa viö Flugleiöir á þess-
ari leiö yfir Noröur-Atlantshafiö
frá Luxemborg, er hætt viö, aö
Flugleiöir yröu enn aö lækka sitt
verð, og þannig gæti þetta geng-
iö koll af kolli.
En hverjir væru þá i raun aö
borga tapið, eöa niöurgreiöa
fargjaldið fyrir þá, sem væru aö
flandra fram og aftur yfir hafið.
Þaö væru skattgreiöendur i
Luxemborg, á Islandi og einnig
skattgreiöendur i Bretlandi, þvi
aö British Airways nýtur veru-
legs rikisstuönings i rekstri sin-
um. Eitthvaö viröist nú vera
orðið bogiö viö slika samkeppni,
og þaö er eölilegt aö spurt sé:
Hvar endar þetta?
Þarf öll vitleysan
að vera eins?
Ef talaö er um dulbúiö at-
vinnuleysi i rekstri Flugleiöa
eftir aö fyrirgreiöslan úr rikis-
kössunum tveim kemur til
sögunnar, er eins vist, að
einhver spyrji sem svo: Er
þetta nokkuð vitlausara en aö
niöurgreiöa lambakjöt ofan i út-
lendinga fyrir enn fleiri mill-
jaröa á hverju ári, eöa þá aö
niöurgreiöa hey ofan i norskar
rollur eins og viö vorum nú aö
byrja á i sumar?
Slikar spurningar eiga auðvit-
aö rétt á sér, en þótt margt sé
undarlegt i efnahagskerfi okkar
er ekki þar meö sagt, aö öll vit-
leysan þurfi aö vera eins. Nóg er
nú, sem farið hefur úrskeiöis
hjá okkur þótt viö bætum ekki
endalaust viö þaö rugl, sem allt-
of viöa viögengst i þessu bless-
aöa sirkusþjóöfélagi okkar.
Barnaskattar og
forstjóraþyrla
En þótt mér hafi oröiö alltiö-
rætt um Flugleiðamáliö, er ekki
þar meö sagt, aö önnur mál,
sem fréttaljósinu var beint aö á
siöum Visis hafi veriö ómerkari.
Siöur en svo.
Þaö kom mörgum á óvart
þegar frá þvi var skýrt I byrjun
vikunnar, aö skattyfirvöld höm-
uöust nú viö aö leggja skatta á
börn og unglinga. Þeim mun
veröa ljóst á aöventunni hve
mikið þau þurfa aö gjalda
Ragnari Arnalds af sumar-
hýrunni sinni.
Gott dæmi um þaö hvernig
einstakirkóngar i kerfinubruöla
meö skattpeninga fulloröinna og
barna gat svo aö líta á siöum
VIsis á dögunum, þegar sagt var
frá þyrlukaupum forstjóra
Landhelgisgæslunnar. Þar er
um aö ræða fjárfestingu sem
nemur hvorki meira né minna
en 850 milljónum króna, sem
hann hefur fyrir löngu ákveðiö
aö ráöast i án þess' aö nokkur
heimild hafi enn verið fengin
fyrir þvi á fjárlögum rikisins
eöa i lánsfjáráætlun. Og þetta
gerist á sama tima og stjórn-
völd hafa ákveöið aö spara i
rekstri Landhelgisgæslunnar.
Að vekja lénsherra
kerfisins
Margt fleira mætti nefna af
tiðindum vikunnar, en ánægju-
legasti árangurinn, sem rit-
stjórn Vísis náöi I vikunni, sem
er nú á enda, var tvimælalaust
sá, aö geta hrist viö þeim, sem
ritstjórnar
pistill
ólafur Ragnarsson, rít-
stjóri skrifar.
ákvaröa hvenær konur eigi rétt
á fæöingarorlofi. Ljóst er nú
oröiö, aö kona, sem búin var aö
fá synjun um slikt orlof hefur
náö rétti sinum vegna skrifa
blaösins.
Viröist svo sem úthlutunar-
nefndir einstakra verkalýösfé-
laga hafi ekki túlkaö rétt ákvæöi
laganna um fæöingarorlof, sem
eru hluti af lögunum um at-
vinnuleysistryggingar, og hefur
þaö leitt til þess, aö konum
hefur verið neitaö um slikt orlof.
I þvi tilviki, sem varö tilefni
umfjöllunar VIsis um þessi mál,
hafði konu veriö neitaö um hálft
fæðingarorlof, vegna þess aö
hún heföi unniö fjóra og hálfan
tlma á dag i staö fjögurra,aö
sögn talsmanns verkalýösfélags
hennar.
Þetta mál er gott dæmi um
þaö, hvernig fjölmiölar geta
komiö einstaklingunum til
hjálpar I baráttunni viö kerfiö
og i samskiptum viö aöra aðila,
þar sem þeir þurfa aö leita rétt-
ar slns. En þaö er ekki einungis
konan, sem hlut átti aö upphafi
málsins, sem nýtur góös af
þessu, heldur er stjórn Atvinnu-
leysistryggingasjóös aö láta
kanna önnur hugsanleg tilvik,
sem byggö eru á svipuöum mis-
skilningi, þannig aö mun fleiri
munu liklega njóta góös af
þessu.
Slik mál hafa lika alltaf þau á-
hrif aö vekja lénsherra kerfisins
sem oft komast upp meö aö láta
einstrengingshátt og óliölegheit
stjórna geröum sinum.
ólafur Ragnarsson.
J