Morgunblaðið - 03.08.2002, Síða 13

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. ÁGÚST 2002 13
BÆJARSTJÓRN Garðabæjar hefur að fenginni til-
lögu umhverfismálanefndar veitt viðurkenningar
fyrir snyrtilegt umhverfi í Garðabæ 2002.
Fyrir lóðir íbúðarhúsnæðis hljóta viðurkenningu
eigendur Melhæðar 4, Hörgslundar 13 og Þrast-
arlundar 13.
Viðurkenningu fyrir lóðir atvinnuhúsnæðis hljóta
í ár golfvöllur Oddfellowa, Urriðavatnsdölum, og
vörugeymsla Pharmaco, Lyngási 15. Botnlanginn
Bæjargil 16–20 var valinn snyrtilegasta gatan í bæn-
um í ár.
Viðurkenningar fyrir
snyrtilegar lóðir
Ljósmynd/Erla Bil Bjarnadóttir
Garðurinn við Melhæð 4 hlaut m.a. verðlaun.
Garðabær
HVALASKOÐUNARFERÐIR
hafa lengi notið mikilla vinsælda
meðal ferðamanna sem hingað
koma og stöðugt fleiri aðilar bjóða
upp á slíkar ferðir frá nýjum stöð-
um hringinn í kringum landið.
Hægt er að fara í hvalaskoð-
unarferðir frá Reykjavíkurhöfn og
þegar gengið er niður á Ægisgarð
má sjá auglýsingaskilti á ensku og
íslensku frá nokkrum aðilum þar
sem boðið er upp á ferðir af því
tagi.
Skipið sem við tökum okkur far
með heitir Hafsúlan og er tvíbytna
og rúmar 150 farþega. Ganghraði
hennar er um 24 mílur á klukku-
stund sem þýðir að hægt er að
ferðast á skömmu tíma á hvala-
slóðir í Faxaflóa. Við höfnina eru
einnig nokkrir minni bátar til
slíkra ferða.
Um borð þennan sólríka morgun
eru 40 farþegar. Daníel Guð-
mundsson leiðsögumaður kemur
sér makindalega fyrir á þaki stýr-
ishússins þar sem útsýni er til
allra átta. Það er lygn sjór og ann-
ar hvalaskoðunarbátur er að gera
sig kláran í samskonar ferð.
Að sögn Guðmundar Gestssonar,
eiganda Hafsúlunnar, sem er með í
för þennan umrædda morgun, er
æ meira um að Íslendingar fari í
hvalaskoðunarferðir.
„Þetta byrjar venjulega þannig
að einn Íslendingur fer með hóp af
útlendingum í slíka ferð. Síðan
spyrst það út og fjölskyldan fylgir
á eftir,“ segir Guðmundur sem
hefur verið með hvalaskoðunar-
ferðir frá Reykjavíkurhöfn undan-
Stærstu spendýr sjávar má finna í Faxaflóa sem og annars staðar í kringum landið
Hvalaskoðunarferðir
fyrir borgarbúa jafnt
sem ferðamenn
Heiðskírt var í veðri og gott í
sjóinn í ferðinni fyrr í vikunni.
fyrstu hvalina. Hrefna skýtur sér
upp úr sjónum og ferðamenn um
borð hrópa upp yfir sig. Mynda-
vélum, vídeóupptökuvélum og
sjónaukum er brugðið á loft. Dan-
íel, leiðsögumaðurinn uppi á þaki,
ræskir sig, og byrjar að vísa
mönnum í hvaða átt þeir eigi að
horfa. Fólkið hleypur aftur í skut
bátsins og myndavélarnar fara á
loft. Hrefnan lætur sjá sig aftur en
í þetta skiptið við hinn enda báts-
ins. Einhverjir hlaupa í hinn end-
ann á meðan skipstjórinn snýr
bátnum við.
„Þetta snýst allt um virðingu við
hvalinn,“ segir Daníel og bendir á
að best sé að fara ekki of nálægt
hvalnum heldur leyfa honum að
nálgast bátinn.
Höfrungar synda
meðfram bátnum
Fleiri hrefnur sjást og báturinn
siglir í hægagangi í átt til þeirra. Í
eitt skiptið skýtur ein hrefna sér
upp um 20 metrum frá bátnum.
Svona gengur þetta fyrir sig, bát-
urinn hringsólar á sjónum innar-
lega í Faxaflóanum, og þegar litið
er upp áttar maður sig á hversu
nálægt landi báturinn er í raun og
veru.
Annar hvalaskoðunarbátur nálg-
ast og hringsólar á svæðinu. Eftir
nokkra stund heldur hann lengra á
haf út.
Daníel leiðsögumaður biður um
að hvalahljóðin verði sett í gang en
þar er um að ræða upptöku af
hljóðum sem hnúfubakurinn gefur
frá sér. Ýlfur, væl og smellir ber-
ast í gegnum kallkerfið á meðan
ferðamennirnir standa grafkyrrir
Morgunblaðið/Jim Smart
Hafsúlan flögraði um og fylgdist með hvölum og mannfólki.
Daníel Guðmundsson leiðsögu-
maður sagði fólki hvar ætti að
skima eftir hvölunum.
hrefnan orðið allt að 11 metrar á
lengd og tíu tonn að þyngd.
Síðar þennan morgun er komið
auga á höfrunga sem ferðast sam-
an, fjórir til fimm, meðfram bátn-
um. Þeir koma upp úr sjónum
nokkrum sinnum, augljóslega for-
vitnir, en halda síðan í burtu.
Einhverjum ferðalöngum er orð-
ið kalt og þá drífa þeir sig niður í
matsal þar sem hægt er að fá sér
heitt að drekka.
Fleiri tegundir sjást ekki þenn-
an morgun, þar á meðal er hinn
ógnarstóri hnúfubakur, sem ein-
hverjir hafa eflaust beðið spenntir
eftir að sjá og jafnan slær sporð-
inum í hafflötinn þegar hann
hverfur aftur í djúpið.
Báturinn er settur á fullan gang
og förinn heitið út í Lundey.
Töluvert lundavarp er í Lundey
og Viðey og í Lundey eru á bilinu
20–30 þúsund fuglar. Báturinn
siglir eins nálægt eyjunni og unnt
er og áfram er myndað. Daníel
bendir erlendum ferðalöngum á að
lundinn bragðist einnig mjög vel
og hvetur alla til að gæða sér á
honum á einhverju veitingahúsa
bæjarins.
Einhverjar grettur koma í ljós
en aðrir brosa við tilhugsunina á
leiðinni í land.
Brugðið var á það ráð að setja upptöku í gang með hljóðum sem hnúfu-
bakar gefa frá sér. Að sögn Daníels Guðmundssonar leiðsögumanns
vekur það oft forvitni hvalanna þegar þeir heyra hljóðin frá hvölunum.
farin tvö sumur. Upphaflega byrj-
aði hann með ferðir frá Keflavík á
minni bát, Gesti, sem nú er not-
aður undir sjóstangaveiðiferðir.
„Það eru auðvitað alltaf sveiflur
á milli daga,“ segir hann, aðspurð-
ur hversu vel gangi að finna hval-
ina.
„Þeir eru hingað komnir að
sunnan í ætisleit og fara þangað
sem ætið er fyrir.“
Hann bendir á að sést hafi til
hvala í næstum öllum ferðum sum-
arsins. Hvalurinn er hins vegar
misáberandi og Guðmundur segir
að áhöfnin taki það stundum full-
mikið inn á sig ef nóg er af hval í
einni ferð en minna í þeirri næstu.
Komið auga á
fyrstu hrefnurnar
Guðmundur upplýsir um helstu
tegundir sem algengast er að sjá í
hvalaskoðunarferðum, hrefnur,
hnúfubaka, hnísur, sandreyðar og
höfrunga.
Hnúfubakurinn er gríðarstór
skepna og fullvaxta er hann 12–19
m á lengd og getur vegið allt að 50
tonn. Á baki hans sitja hrúðurkarl-
ar og þegar hvalurinn kemur upp
úr sjónum snýr hann sér stundum
við og lendir á bakinu með tilheyr-
andi skvettum og gusugangi.
Guðmundur hefur myndað með
sér kenningu hvað þetta snertir og
álítur að hnúfubakurinn sé að
klóra sér. Þegar hnúfubakurinn
kemur niður er ekki óalgengt að
sjá brák á sjónum af alls kyns dýr-
um, m.a. hrúðurkörlum sem hvaln-
um hefur þá tekist að losa sig við.
Eftir um hálftíma siglingu á
hægagangi komum við auga á
Hrefna skýtur sér upp á yfirborð sjávar. Töluvert var um hrefnu inn-
arlega í Faxaflóanum og einnig höfrunga sem syntu meðfram bátnum.
Reykjavíkurhöfn
og bíða eftir að dýrið skjóti sér
upp.
Daníel bendir á að hljóðin úr
hnúfubak virki oft á tíðum vel á
hrefnurnar sem komi upp á yf-
irboðið til að athuga hvaðan þau
koma. Hnúfubakarnir kæra sig
hins vegar kollótta, að hans sögn.
Hrefnurnar sem sýna sig á haf-
fletinum þennan morgun eru allar
fremur litlar. Fullvaxta getur kristjan@mbl.is
Hvalaskoðunarferðir njóta æ meiri vinsælda meðal ferðamanna en einnig
Íslendinga sem vilja berja augum stærstu spendýr sjávar. Jim Smart og
Kristján Geir Pétursson brugðu sér í eina slíka ferð út á Faxaflóa í vikunni.
FJÖLDI þátttakenda í Reykjavíkur-
maraþoni hefur dregist saman um
rúman fjórðung frá 1994 til 2001, að
því er fram kemur í Árbók Reykja-
víkur 2001.
Alls tóku 3.720 þátt í Reykjavík-
urmaraþoni árið 1994 en árið 2001
voru keppendur 2.655.
Í skemmtiskokki kepptu 2.005 ár-
ið 1994 en 1.194 árið 2001 og í 10 km
hlaupi kepptu 1.189 árið 1994 en 849
í fyrra.
Á sama tíma hefur keppendum í
42 km maraþoni fjölgað um 40%. Ár-
ið 1994 voru keppendur 125 en í
fyrra 204. Álíka margir kepptu í hálf-
maraþoni í fyrra og árið 1994. Árið
1994 voru keppendur í hálfmaraþoni
401 en keppendur voru alls 408 í
fyrra.
Fjöldi þátttakenda
dregist saman
Reykjavík