Morgunblaðið - 03.08.2002, Qupperneq 30

KOMIN eru á
markað
svínarif frá
Jensen’s. Varan
er fullelduð og
tilbúin á grill eða í
ofn og er eldunar-
tími 10 mínútur, að
því er fram kemur í
fréttatilkynningu frá
Matráðum ehf. Pakkinn inniheldur
799 g af svínarifjum og 50 g af barb-
eque-sósu til að setja á rifin áður en
þau eru elduð. Vörurnar fást í flest-
um matvöruverslunum.
Svínarif
NEYTENDUR
30 LAUGARDAGUR 3. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
HÆKKANIR á gjaldskrá Lands-
símans og rafmagnsveitnanna í
fyrradag eru mikil vonbrigði og
ógna þeim stöðugleika sem náðst
hefur að viðhalda í efnahagslífinu
undanfarið, að mati forsvarsmanna
ASÍ og Neytendasamtakanna.
„Við getum ekki séð að rök séu
fyrir þessum hækkunum. Þær
koma mjög á óvart og eru okkur
áhyggjuefni,“ segir Halldór
Björnsson, varaforseti ASÍ. Hann
bendir á að þær séu ekki í takt við
það sem ASÍ og fleiri aðilar hafi
verið að stuðla að til að halda verð-
bólgunni niðri. „Afar slæmt er að
fá slíkar hækkanir ofan í þann
ótrúlega árangur sem hér hefur
náðst í efnahagslífinu frá desember
og fram á sumar.“
Hann skorar á stjórnvöld að
bregðast við hækkununum. „Mér
finnst öfugsnúið að fréttir berist af
hækkunum hjá bæði rafmagnsveit-
unum og Landssímanum sem eru
fyrirtæki í meirihlutaeigu hins op-
inbera, þegar Seðlabankinn er að
lækka vexti og forsætisráðherra
talar um batnandi horfur í verð-
bólgumálum.“ Hann bendir á að
rafmagn og sími séu kostnaðarliðir
sem heimilin geti ekki verið án og
því óumflýjanlegt að útgjöld heim-
ilanna aukist talsvert. ASÍ mun
skoða hækkanirnar vandlega eftir
helgi að sögn Halldórs.
Hækkanir á rafmagni og síma
munu koma afar illa við heimili og
fyrirtæki, að sögn Jóhannesar
Gunnarssonar, formanns Neyt-
endasamtakanna. „Við vitum að
mörg heimili mega ekki við neinu í
dag og hvað fyrirtækin varðar er
líklegt að svona hækkanir hafi
keðjuverkandi áhrif. Ef stóru fyr-
irtækin halda áfram á þessari
braut þá spyr maður sig hvað verði
um stöðugleikann,“ segir Jóhannes
og bætir við að slæmt sé að sú
bjartsýni sem hér hefur verið
ríkjandi síðustu mánuði virðist
vera að fjara út.
„Ég vænti þess að stjórnvöld
muni grípa inn í, sérstaklega í ljósi
þess að hér er um að ræða fyr-
irtæki í eigu hins opinbera.“
Óttast keðjuverkandi áhrif
ASÍ og Neytendasamtökin segja hækkanir á rafmagni og síma vonbrigði
Í 56% verslana eru verðmerkingar í
glugga í samræmi við lög og í 92%
tilvika eru þær óaðfinnanlegar inni í
versluninni, samkvæmt nýrri athug-
un Samkeppnisstofnunar á verð-
merkingum í verslunum. Könnunin
var gerð í Reykjavík, Kópavogi,
Garðabæ, Hafnarfirði, Mosfellsbæ
og á Seltjarnarnesi.
Niðurstaðan gefur til kynna að
nokkuð skorti á að verðmerkingar
geti talist viðunandi í sýningar-
gluggum en í 20% tilvika var verð-
merkingum í glugga áfátt og í 24%
tilfella vantaði þær alveg. Í 7% til-
vika voru verðmerkingar ekki í lagi
og í nokkrum verslunum var óverð-
merkt með öllu.
Mikill munur var á ástandi verð-
merkinga í gluggum eftir verslunar-
geirum. Snyrtivöruverslanir skera
sig úr fyrir lélegar verðmerkingar
en þar voru þær fullnægjandi í ein-
ungis 19% tilvika. Bóka- og rit-
fangaverslanir stóðu hvað best að
merkingum í gluggum en þar voru
þær í lagi í 71% verslana.
Þá kannaði stofnunin einnig
hvernig staðið er að verðmerkingum
á útsölum en samkvæmt lögum þarf
upprunalegt verð alltaf að koma
fram, auk útsöluverðs, bæði í versl-
ununum sjálfum og í fjölmiðlum. Í
ljós kom að hjá einungis einni versl-
un af þeim 182 sem farið var í vant-
aði upp á verðmerkingar en þar
kom upprunalegt vöruverð ekki
fram. Sá verslunareigandi fékk at-
hugasemd.
Verðmerkingum í glugg-
um áfátt í 44% verslana

 


 
 '%
''

  (
! $)* '+* %$*
$$* '+* %)*
$$* %,* %*
%)* * ,-*
$.* %)* ',*
$+* '* ',*


        
   
    
  
    
     
!"    # 
 $         
   
       

"
%&&%'   ()(  *
.%* %,* %,*
+)* +* '$*
+,* '* %*
+%* ''* %.*
+* ',* %+*
BERJASPRETTA er víðast hvar
góð og má byrja að handtína
krækiberin fljótlega, að sögn
Sveins R. Haukssonar, læknis og
berjaáhugamanns. „Heldur lengra
er í land með bláberin, ég myndi
gefa þeim tvær til þrjár vikur í við-
bót. Sprettan gefur fyrirheit um
gott berjaár og nú er bara að vona
að sólin skíni næstu daga á meðan
þau eru að ná fullum þroska.“
Sveinn er sjálfur staddur norður
í landi og segist hann þegar hafa
skoðað berjasvæði í Svarfaðardal
og á Upsaströnd við Dalvík en þar
sé spretta mjög góð. „Ég á líka von
á því að spretta verði góð á Suður-
og Vesturlandi þar sem vorið var
hlýtt.“
Hann segir óhætt að mæla með
því að fólk sem ætli út úr bænum á
næstunni hafi með sér ílát og jafn-
vel tínur. „Ég vil minna fólk á að
hafa þótt ekki sé nema lítinn plast-
poka í vasanum því ekkert er eins
leiðinlegt en að vera staddur í góðu
berjalandi og hafa ekkert ílát.“
Hann segir að hjá sér taki nú við
berjatínsla og berjavinnsla um
kvöld og helgar í ágúst auk þess
sem hann tekur sér berjafrí úr
vinnu síðustu vikuna í ágúst og
fyrstu vikuna í september. Kræki-
berjasaft er í miklu uppáhaldi hjá
Sveini og bláber sem eftirréttur en
allra best þykir honum aðal-
bláberjasaft. „Við frystum berin og
borðum allan ársins hring svo á há-
tíðum og þegar gestir koma í heim-
sókn er dregin fram bláberjaaskja
til að hafa í eftirmat.“
Útlit fyrir
gott berjaár
HEILSA
Á MARKAÐINN
er komið hreinsi-
efni sem fjarlægir
veggjakrot. Efnið
fjarlægir blek og
túss af sléttum flöt-
um. Best er að setja
það í klút og
strjúka síðan yfir,
að því er fram kemur í fréttatilkynn-
ingu frá Jóni Bergssyni hf. sem hefur
umboð fyrir efnið. Það er í fimm lítra
brúsum og fæst hjá umboðsaðila.
NÝTT
Hreinsiefni
fyrir veggja-
krot
KOMINN er á
markaðinn reyking-
arpoki sem nota má
til að reykja kjöt
fisk eða grænmeti.
Maturinn er settur í
pokanum á grillið og
reykist hann þá, að
því er fram kemur í
fréttatilkynningu
frá Sælkeradreif-
ingu sem sér um innflutning og
dreifingu. Pokinn fæst m.a. í Hag-
kaupum, fiskbúðum og hjá Olís.
Reykingar-
poki
VERSLUN með skó í stórum núm-
erum hefur verið opnuð á Netinu.
Þar má finna dömuskó í stærðum
42–44 og herraskó númer 47–50, en
fólk sem notar skó í slíkum stæðum
hefur oft átt erfitt með að finna á sig
skó í verslunum hér á landi, að sögn
Margrétar Kjartansdóttur, eiganda
verslunarinnar. „Ég veit að ótrúleg-
ur fjöldi karla og kvenna fær ekki
skó á sig auk þess sem þetta getur
verið feiminsmál fyrir fólk, sérstak-
lega konur, þar sem stundum er talið
ókvenlegt að vera með stórar fætur.“
Hún segir hugmyndina hafa vaknað
þegar hún heyrði konu segja frá því
að fyrstu spariskóna sem hún eign-
aðist hefði hún fengið í verslun fyrir
klæðskiptinga í New York. Til að
byrja með verður verslunin aðeins á
heimasíðunni storirskor.is en Mar-
grét segir standa til að opna litla
verslun sem verði opin á fimmtudög-
um kl. 14–19 auk þess sem fólk geti
hringt og pantað tíma til að koma og
skoða úrvalið.
Netversl-
un með
stóra skó
FÆRST hefur í vöxt að fitumæling
bjóðist gegn gjaldi á líkamsræktar-
stöðvum. Ef vel er staðið að slíkri
mælingu gefur hún góðar upplýsing-
ar um fitumassa líkamans, að sögn
Stefáns Baldvins Sigurðssonar, pró-
fessors í lífeðlisfræði við Háskóla Ís-
lands. Þekkingu hvað varðar fitumæl-
ingar telur hann þó vera ábótavant
víða. „Of algengt er að starfsfólk
stöðvanna viti ekki hvernig á að bera
sig að og það getur ruglað menn í rím-
inu og valdið óþarfa áhyggjum hjá
þeim sem eru að byrja í átaki. Röng
fitumæling er þannig verri en engin.“
Rafleiðnimæling
frekar varasöm
Fitumassa er hægt að mæla á mis-
munandi vegu, en aðferðirnar eru
misjafnlega nákvæmar og kostnaðar-
samar. Langnákvæmasta aðferðin
væri sneiðmyndataka en hún er afar
kostnaðarsöm og því ekki notuð.
Algengustu mælitækin á líkams-
ræktarstöðvum hérlendis eru raf-
leiðnimæling og fituklípumæling. Sú
síðarnefnda er nákvæmari og betri,
að sögn Stefáns en hún krefst meiri
þekkingar og þjálfunar við fram-
kvæmdina. Hægt er að kaupa fitu-
klípumæla í verslunum hér og kosta
þeir frá um 5.000 til 50.000 krónur.
Rafleiðnimælingu geta nánast allir
framkvæmt en Stefán telur hana vera
frekar varasama því auðvelt er að
mistúlka niðurstöður ef kunnáttu-
menn eru ekki að verki. „Veikur raf-
straumur er leiddur gegnum líkam-
ann og viðnám mælt. Viðnámið er háð
fitumagni en einnig salt- og vatns-
magni. Salt- og vatnsmagn líkamans
getur breyst, þótt fituhlutfallið breyt-
ist ekki og þá koma skekkjur í nið-
urstöður. Rafleiðnimæling er því
stundum oftúlkuð. Því þarf að þekkja
galla þessara mælinga vel og vanda
verkið.“ Unnt er að mæla fitu með
rafleiðni á ýmsan máta, meðal annars
af vigt en skárstu aðferðina telur
Stefán vera þegar annað skautið er
sett á fót en hitt á hönd, sitthvorum
megin.
Sumar líkamsræktarstöðvar bjóða
einnig ummálsmælingu en þá er sver-
leiki á t.d. lærum, handlegg og mitti
mældur með reglulegu millibili. Þetta
er ónákvæm mæling að mati Stefáns
en ágæt svo langt sem hún nær.
Æskilegt fitumagn líkamans er ein-
staklingsbundið en fer einnig eftir
kyni og aldri fólks. Hjá yngri körlum
er æskilegt að fituprósentan sé á
bilinu 7–12% en hjá eldri karlmönn-
um á milli 10 og 20%. Fitumassi yngri
kvenna skal vera á milli 13 og 20% en
hjá þeim eldri 15–25% . Ekki telur
Stefán æskilegt að konur hafi minni
fituprósentu en 12% og karlar ekki
minna en 5%.
Sem dæmi nefnir hann að ef karl-
maður vegur 80 kíló og er með 20%
fituhlutfall, þá þýðir það að hann er
með 16 kiló af fitu en 64 kíló eru vöðv-
ar, bein og vefir.
Reuters
Japankur súmóglímukappi tyllir
sér í hylki sem m.a. er ætlað til
fitumælingar.
Röng fitu-
mæling er
verri en
engin