Morgunblaðið - 15.12.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 SUNNUDAGUR 15. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
BRIAN Mikkelsen, menningar-
málaráðherra Danmerkur, treystir
sér ekki til að styðja þá hugmynd
Tómasar Inga Olrich, menntamála-
ráðherra, að stofna íslensk-danska
menningarstofnun hér á landi og
að íslenskir forngripir í vörslu
Dana verði fluttir til landsins.
Mikkelsen segir hins vegar í bréfi
til Tómasar Inga, að hann sé tilbú-
inn til nánara samstarfs á sviði
menningarmála. Tómas Ingi segir
að viðræður um þetta mál haldi
áfram og hann hefur boðið Mikk-
elsen í heimsókn til Íslands á
næsta ári.
Tómas Ingi kynnti þá hugmynd í
byrjun október að hér á landi verði
komið á fót íslenskri-danskri
menningarstofnun og að íslenskir
forngripir í vörslu Dana verði flutt-
ir til landsins. Tómas Ingi fékk ný-
lega bréf frá menningarmálaráð-
herra Dana þar sem koma fram
viðbrögð við þessari hugmynd.
Kemur í heimsókn til Íslands
„Ég lít svo á að viðbrögð Mikk-
elsen við erindi mínu leggi ágætan
grundvöll að frekari viðræðum um
málið. Hann lýsir því reyndar yfir
að hann hafi fullan skilning á
áhuga Íslendinga að efla menning-
arsamstarf þjóðanna og kynna bet-
ur sameiginlega sögu þeirra. Hann
treystir sér ekki að styðja hug-
mynd mína um ís-
lensk-danska menn-
ingarstofnun í þeirri
mynd sem hún var
kynnt honum. Það er
hins vegar ljóst að við
munum á næstu mán-
uðum leita leiða til að
nálgast þau markmið
sem ég lýsti í bréfi
mínu.“
Tómas Ingi sagði að
Mikkelsen hefði lýst
áhuga á því að koma
til Íslands til að ræða
þessi mál og hefði
raunar þegið boð um
að koma í heimsókn til
landsins. Af heimsókninni yrði
væntanlega næsta vor. Tómas Ingi
sagðist ætla að fara til Kaup-
mannahafnar fljótlega eftir ára-
mótin til að ræða þessi mál frekar
við danska ráðherrann.
„Á þeim fundi munum við fara
yfir önnur samstarfsverkefni okkar
á menningarsviðinu sem tengjast
kynningu á menningu og sameig-
inlegum menningararfi þjóðanna.
Þar á ég við menningarhúsin á
Norðurbryggju sem verða opnuð í
lok næsta árs og sýningu í Þjóð-
minjasafninu sem væntanlega
verður opnuð á árinu 2004.
Það sem skiptir mestu máli í
mínum huga er að málinu hefur
verið hreyft og við-
ræðurnar eru á mjög
jákvæðum nótum. Það
er sameiginlegur
skilningur okkar að
efla menningarsam-
skipti þjóðanna.“
Tómas Ingi sagðist
ekki líta svo á að hug-
myndin um íslensk-
danska menningar-
stofnun á Íslandi væri
úr sögunni. Mikkelsen
treysti sér hins vegar
ekki til að styðja hana
eins og hún hefði ver-
ið kynnt honum. „Við
munum því leita leiða
að nálgast hvor annan í sambandi
við þessi sameiginlegu verkefni,“
sagði menntamálaráðherra.
Í Morgunblaðinu á þriðjudag var
sagt frá því að forstjórar nokkurra
stærstu safna heims hefðu samein-
ast um að lýsa því yfir að þeir
muni ekki senda umdeilda forn-
muni aftur til upprunalandanna.
Tómas Ingi sagðist telja að þessi
stefna ætti undir högg að sækja og
söfnin muni breyta afstöðu sinni.
„Danir eru gott dæmi um hvernig
þjóðir geta tekið skynsamlega á
þessum málum. Ég er þeirrar
skoðunar að þrýstingur muni vaxa
á að menningarverðmætum verði
skilað.“
Menningarmálaráðherra Dana um stofnun
íslensk-danskrar menningarstofnunar
Tómas Ingi Olrich
Styður ekki hugmynd
Tómasar Inga óbreytta
SVO virðist sem fólk haldi meira
um budduna í ár en undanfarin jól,
þótt útlit sé fyrir svipaða jólaversl-
un og í fyrra. Andrés Magnússon,
framkvæmdastjóri Samtaka versl-
unarinnar, segir greinilegt að fólk
hafi minna milli handanna en áður,
um 1.000 manns færri hafi atvinnu
nú en um síðustu jól sem hafi sín
áhrif.
Matvöruheildsalar finni þetta að
einhverju leyti. Margt spili inn í,
t.d. hafi hlutfall smásölu í lágvöru-
verðsverslunum aukist frá því í
fyrra, sem hafi minni framlegð í
för með sér.
Andrés segir að svo virðist sem
verslunin þessi jól verði svipuð og í
fyrra hvað smásöluna varðar. Jóla-
verslunin virðist ætla að verða
svipuð og í fyrra, en alls ekki betri.
Samkeppni í bóksölu hafi aldrei
verið jafngrimm og nú, og sam-
keppnin hafi færst yfir í leiki, spil
og geisladiska. Gífurlegt framboð
sé á kjöti sem hafi lækkað verð í
för með sér og fataverslanir hafi
stórlækkað verð.
Samdráttur
í merkjafatnaði
Sigurður Jónsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka verslunar
og þjónustu (SVÞ), á ekki von á
samdrætti í jólverslun í heildina.
Hann segir að þó sé samdráttur
áberandi í einstökum greinum, t.d.
hjá fataverslunum sem selja al-
þjóðlega merkjavöru.
Samdrátturinn þar nemi ein-
hverjum tugum prósenta það sem
af er desember í ár, miðað við
sama tímabil í fyrra. Fólk leiti
þangað sem er ódýrt, hafi minna fé
milli handanna og eyði því minna
fé í merkjavöru. Þá bendir Sigurð-
ur á að útsölurnar í sumarlok hafi
staðið langt fram eftir hausti og
hagsýnt fólk hafi jafnvel keypt til
jólanna á sumarútsölunum.
Hann segir jólaverslunina nema
um 15–20% af ársveltu t.d. skart-
gripaverslana og gjafavöruversl-
ana. Jólamánuðurinn skipti því
gríðarlega miklu máli. Þær upp-
lýsingar fengust hjá Hagstofunni
að síðustu þrjú ár hafi velta í heild-
og smásöluverslun aukist um 16–
18% í nóvember og desember,
miðað við aðra mánuði ársins.
Þetta kemur fram í tölum um skil á
virðirsaukaskatti.
SVÞ áætla að hver Íslendingur
verji að jafnaði liðlega 25 þúsund
krónum til kaupa á svonefndri
dagvöru og áfengi í desember að
virðisaukaskatti undanskildum.
Velta dagvöruverslunar sé 44%
hærri í desember en meðaltal ann-
arra mánaða ársins. Þessar tölur
miði við smásöluvísitölu SVÞ síð-
ustu 12 mánuði, samtökin geri
hvorki ráð fyrir aukningu né sam-
drætti í verslun frá því í fyrra.
Jólaverslunin
svipuð og í fyrra
RÍKISSTJÓRNIN hefur samþykkt
að láta vinna lagafrumvarp um verð-
lagningu og aðgang að opinberum
upplýsingum. Sérstök nefnd hefur
verið starfandi um þessi mál og legg-
ur hún til að aðgengi að opinberum
upplýsingum verði aukið og jafn-
framt að notendur greiði gjald sem
endurspegli kostnað við öflun upp-
lýsinganna.
Baldur Guðlaugsson, ráðuneytis-
stjóri í fjármálaráðuneytinu, sagði
að þróunin erlendis gerði það að
verkum að það væri nauðsynlegt að
settar yrðu almennar reglur um að-
gang og verðlagningu opinberra
upplýsinga. Hann sagði að í Banda-
ríkjunum væri aðgengi að opinberr-
um upplýsingum meira en í Evrópu,
en jafnframt væri innheimt kostnað-
argjald af þeim upplýsingum sem
veittar væru. Í Evrópu væru upplýs-
ingar almennt ekki eins aðgengileg-
ar og í Bandaríkjunum, en þróunin
væri samt greinilega í átt að sömu
stefnu og fylgt hefði verið í Banda-
ríkjunum.
Baldur sagði að starfshópurinn
hefði lagt til að lög yrðu sett um
þessi mál og hann mælti með auknu
aðgengi að opinberum upplýsingum
sem veittar yrðu gegn gjaldtöku.
Jafnframt væri lagt til að leiðir yrðu
skoðaðar til að auka framboð á opin-
berum upplýsingum á Netinu. Hann
sagði að nokkrar stofnanir hefðu
talsverðar tekjur af sölu opinberra
upplýsingar og skoða þyrfti áhrif
breyttrar stefnu á tekjur þeirra.
Áfram væri þó gert ráð fyrir gjald-
töku.
Dæmi um opinber gögn sem heyra
myndu undir lögin sem fyrirhugað
er að setja eru gögn frá Hagstofu Ís-
lands, Fasteignamatinu, Landmæl-
ingum og Veðurstofu Íslands.
Lög verði sett um
aðgang að opinber-
um upplýsingum
NÝJA hótelálman á Höfðabrekku í
Mýrdal hefur risið hratt síðustu
daga. Á tæpri viku er búið að gera
húsið fokhelt.
Í húsinu verða 24 tveggja manna
herbergi með baði. Húsið er smíðað
af fyrirtækinu Límtré á Flúðum og
kom nánast tilbúið á staðinn, aðeins
var eftir að raða því saman og festa.
250 kílóa þakplötur voru settar sinn
stað með stórum krana. Flokkur
manna frá Límtré sá um það verkið
og dugði þeim fimm dagar til verks-
ins. Gott tíðarfar gerði þeim auð-
veldara fyrir en veðrið hefur verið
eins og á góðum sumardegi.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Hótelið
rís hratt
Fagradal. Morgunblaðið.
STEFÁN Krist-
jánsson sigraði í
gærmorgun
Hvít-Rússann
Sergei Azarov í
7. umferð
Heimsmeist-
aramóts ung-
linga, 20 ára og
yngri, sem fram
fer í Goa á Ind-
landi. Azarov er
alþjóðlegur meistari. Stefán er nú
í 3.–11. sæti með fimm vinninga.
Davíð Kjartansson tapaði fyrir
kínverska FIDE-meistaranum
Qun Li og hefur 3 vinninga, er nú
í 52.–68. sæti. Efstir eru armenski
stórmeistarinn Levon Aronian og
kínverski alþjóðlegi meistarinn
Hua Ni með 5½ vinning.
Englendingurinn Luke
McShane, sem tók nýlega þótt í
mjólkurskákmótinu á Selfossi og
einn af öflugum liðsmönnum
skákfélagsins Hróksins er einnig í
3.–11. sæti.
Áttunda umferð fer fram í dag.
Þá mætir Stefán indverska stór-
meistaranum P. Harikrishna, og
Davíð mætir landa hans R. Nav-
een. Mótinu lýkur hinn 20. des-
ember en leiknar eru 13 umferð-
ir.
Stefán í 3.–11. sæti
á HM unglinga
Stefán
Kristjánsson
TALSVERÐUR erill var hjá
lögreglunni í Reykjavík aðfara-
nótt laugardags og fram á
morgun. Eins og svo oft áður
stafaði ónæðið af ölvuðu fólki.
Eitthvað var um slagsmál en
alls voru bókuð 63 mál í dagbók
lögreglunnar.
Sjö manns voru í fanga-
geymslum þegar lögreglumenn
luku næturvaktinni. Að sögn
lögreglumanna í Hafnarfirði og
Kópavogi bar ekki til sérstakra
tíðinda.
Ölvun í
borginni
og erill hjá
lögreglu