Morgunblaðið - 22.01.2003, Blaðsíða 25

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. JANÚAR 2003 25
Útsala - Útsala - Útsala
Klapparstíg 44 - sími 562 3614
víðs vegar um heim og á jafn
ólíkum stöðum og Norður-
Umpqua í Oregon í Bandaríkj-
unum, Laxá í Kjós hér á Íslandi
og Vis í Frakklandi.
Saga Jónasar Þórs, Icelanders
in North America, eða Íslend-
ingar í Norður-Ameríku, virðist
njóta nokkurra vinsælda vestan-
hafs. Bókin situr í 9. sæti á kilju-
lista McNally Robinson-bóka-
búðarinnar í Winnipeg í Kanada,
en bókabúðin er í miklum metum
þar vestra. Með því að nota bréf
Íslendinga, ensk tímarit og dag-
blöð, manntalsskrár og gömul
skjöl skoðar Jónas Þór íslensku
innflytjendurna með sjónarhorni
sem nær yfir alla heimsálfuna.
Bókin er prýdd kortum og ljós-
myndum, en um er að ræða ít-
arlega þjóðfélagssögu sem nær
yfir landnám Íslendinga í Norð-
ur-Ameríku allt frá fyrstu land-
nemabyggðum þeirra í Utah til
byggðar Nýja Íslands í Manitoba
fylki.
Íslenski hesturinn Prins
Hollensk börn hafa einnig öðl-
ast þess kost að kynnast íslenska
hestinum betur, en hann hefur
verið gerður að aðalsöguhetju
bókar þeirra Krista Ruepp og Ul-
rike Heyne.
Bókin nefnist á frummálinu
Prins de Ijslandse Pony, eða Ís-
lenski hesturinn Prins, og fjallar
í myndskreyttu máli um vináttu
hestsins og stúlkunnar Önnu og
kynni hans af íslenskri náttúru
og allt að því yfirnáttúrulegum
áhrifum umhverfisins.
NOKKUÐ virðist bera á Íslandi í
erlendum bókum og bókalistum
þessa dagana, þannig er íslenski
hesturinn aðalsöguhetjan í hol-
lenskri barnabók, íslensk lax-
veiðiá verður syni Ernest Hem-
ingways að umfjöllunarefni og
saga Íslendingabyggða í Norður-
Ameríku situr á metsölulista
bókabúðar þar vestra.
A Life Worth Living – The Ad-
ventures of a Passionate Sports-
man, sem útleggja má sem Líf
þess virði að lifa því – ævintýri
ástríðufulls íþróttamanns eftir
Jack Hemingway, elsta son hins
þekkta bandaríska rithöfundar
Ernest Hemingway, kom nýlega
út, en Jack Hemingway lést árið
2000, 77 ára að aldri. Hann var
mikill fluguveiðiáhugamaður og
var þekktur fyrir baráttu sína
fyrir verndun mikilvægra veiði-
slóða í Bandaríkjunum. Í bókinni
er lýst vaxandi áhuga hans á úti-
vist og náttúruvernd, því þó
Hemingway hafi eytt barnæsku
sinni í París í félagsskap fólks á
borð við F. Scott Fitzgerald og
Gertrude Stein, voru kærustu
minningar hans af þeim stundum
sem þeir feðgar eyddu í að fylgj-
ast með fiskimönnum við bakka
Signu. Í bókinni lýsir Hemingway
einnig reynslu sinni af veiði í ám
Íslandskynn-
ing í erlend-
um bókum
Íslenski hesturinn Prins, aðalsöguhetja hollenskrar barnabókar.
Goethe-Zentrum, Laugavegi 18
Þýska kvikmyndin Die linkshändige
Frau frá 1977 verður sýnd kl. 20.30.
Myndin tekur um 119 mín. í flutningi
og er textuð á ensku. Leikstjóri er
Peter Handke.
Myndin gerist í úthverfi Parísar og
segir af Marianne er tjáir Bruno eig-
inmanni sínum, sem kemur heim úr
viðskiptaferð, að upp frá þessari
stundu eigi hann að hætta afskiptum
af henni og syni þeirra. Ástæðurnar
fyrir þessari ákvörðun eru í fyrstu
óljósar þar sem engar ytri kreppur
varpa skugga á hjónabandið. Hálf-
volgar nálgunartilraunir Brunos
misheppnast. Marianne hefur sagt
skilið við hversdagslega rútínu sína
og öryggi til að geta hafið sjálfstætt
líf. Fyrir það greiðir hún gjald ein-
semdarinnar.
Hinn þekkti austurríski rithöfundur
Peter Handke þykir draga upp kald-
ar og ópersónulegar myndir í þess-
ari kvikmyndagerð samnefndrar
skáldsögu sinnar.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
ÞAÐ er mikið lán fyrir tónmenn-
ingu þessa lands hve losnað hefur um
bönd landamæra í Evrópu. Hingað
hafa flutt konserthljóðfæraleikarar
og söngvarar og sest að vítt og breitt
um landið og veitt oft ríkulega af tón-
listarreynslu sinni og þekkingu jafnt í
kennslu og á tónleikum, að ógleymdri
auðgun þeirra á félagslífi staðanna.
Þannig er Guido Baümer listasaxó-
fónleikari búsettur á Dalvík, þar sem
hann kennir við Tónlistarskóla Dal-
víkur og hinn snjalli píanóleikari
Aladár Rácz býr á Húsavík og kennir
við Tónlistarskóla Húsavíkur. Ekki
má heldur gleyma að með hinni öfl-
ugu uppbyggingu og skipulagningu
tónlistarskóla í landinu skapaðist
starfsgrundvöllur fyrir þetta góða
fólk. Efnisval þeirra félaga tengdist
stefnu sem nefnd er impressionismi
og kom upp á ofanverðri 19. öld, oft er
franski málarinn Monet tekinn sem
tákngervingur þeirrar stefnu, en sú
stefna leitaði m.a. fanga út um heim-
inn víðan og reyndi að afmá mæli-
stiku þá sem skipti þjóðerni í æðri og
óæðri. Hún er að því leyti eins og
þessir ágætu tónlistarmenn sem bera
til okkar áhrif víðs vegar úr heimin-
um og gera okkar tónlistarlíf ríkara.
Öll verkefnin voru eftir frönsk tón-
skáld, elsta verkið frá 1904 og það
yngsta frá 1962 og flest sóttu efni í
dansa. Einn mikill galli var á efnis-
skránni að ekkert var fjallað um lífs-
hlaup hljóðfæraleikaranna og leyfi ég
mér að bæta þar úr og setja inn í
gagnrýni mína.
Aladár Rácz er Rúmeni, fæddur
1967. Hann nam píanóleik við Tón-
listarháskólana í Búkarest og
Búdapest. Hann hefur tekið þátt í
mörgum námskeiðum hjá virtum
kennurum, m.a. hjá prófessor Hans
Leygraf og György Sándor. Aladár
hefur leikið víða um lönd, m.a. á
Spáni, Ítalíu og Tékklandi og unnið til
verðlauna í alþjóðakeppnum. Síðan
Aladár fluttist til Húsavíkur haustið
1999 hefur hann leikið með ýmsum
söngvurum og tekið þátt í leiksýning-
um á Norður- og Austurlandi.
Guido Baümer fæddist í Norður-
Þýskalandi árið 1965. Guido lauk ein-
leikaraprófi á saxófón frá Musik-
Akademie der Stadt Basel í Sviss árið
1993. Síðan lá leiðin til Bandaríkj-
anna, en þar lauk hann Artist Certifi-
cate frá Bowling Green University. Á
námsárunum í Sviss og Þýskalandi
tók Guido þátt í námskeiðum og
keppnum í Frakklandi, í Nice, Bord-
eux og Gap. Síðan Guido flutti til Dal-
víkur árið 2000 hefur hann tekið virk-
an þátt í tónlistarlífinu hér á landi,
m.a. leikið með Sinfóníuhljómsveit
Íslands og einleik með Sinfóníu-
hljómsveit Norðurlands í Saxófón-
konsert eftir Jaques Ibert.
Í upphafi fluttu Guido og Aldár
fimm þátta danssvítu eftir eina kven-
höfundinn, Paule Maurice. Pála þessi
var gift tónskáldinu Pierre Lantier,
sem var þá þekktara tónskáld en hún
og hafði m.a. unnið til hinna eftirsóttu
Rómarverðlauna (ein eftirsótt verð-
laun fyrir tónsmíðar). Verkið heitir
Minningar (Tableux) frá Provence
(hérað í Frakklandi) og samið fyrir
saxófónsnillinginn Marcel Mule, sem
var ásamt Sigurd Rascher talinn einn
helsti brautryðjandi til að gera saxó-
fóninn að eftirsóttu einleikshljóðfæri
á 20. öld. Verkið er skemmtilegt og
skiluðu andstæður hraðra, hrynléttra
þátta og ljóðrænna, ljúfra stefja sér
einkar vel í túlkun Aladárs og Guidos.
Píanóleikurinn var fullsterkur í byrj-
un á móti saxófóninum, en strax í öðr-
um þætti, Söngnum um mína elsku,
nutu hrífandi, svífandi tvinnun stefja
jafnvægis í styrk og mótun beggja
hljóðfæraleikara. Frönsk tónskáld
hafa gefið tónlistarunnendum dýran
fjársjóð blásaratónlistar, sem efnis-
skrá þeirra félaga staðfesti. Fantasía
impromtu eftir Jolivet frá 1953 birtir
þessa staðreynd með sinn langa
spennuboga frá mjúkum ljúfstefjum
til „ragtime“ ólgandi, tindrandi hljóð-
falls, þar sem bæði ör taktskipti og
blöndun tóntegunda verða áberandi.
Verkið túlkuðu Guido og Aladár á
mjög sannfærandi hátt. Aladár flutti
svo L’Isle Joyeuse eftir Debussy,
Eyju gleðinnar, (sem mun hafa verið
Jersey) og er síðastur af þremur
þáttum í Bergamasque-svítunni nr. 2.
Það er mikið öldu- og tilfinningarót í
þessu verki og er Eyja gleðinnar of-
arlega á vinsældalista margra píanó-
unnenda. Margt var ljómandi vel
leikið af Aladár, en mér fannst þó að
andstæður í styrkleika og hraða
hefðu mátt vera meiri svo þetta
glæsilega verk nyti sín fullkomlega.
Að loknu hléi hljómaði Leganda,
saga, eftir Florent Schmitt viðburða-
rík og litauðug. Í lokin voru svo tvö
verk sem svo sannarlega fá blóðið til
að renna örar og flytja áheyrendur úr
mjallardrífu norðurslóðar í leiftur-
regn brasilískra hughrifa. Rumba,
mambo og samba heita þrír þættir 5
dansþátta frá 1962 eftir Jean Franc-
aix og lokaþáttur Scaramouche eftir
Milhaud heitir Brazileira og það var
hvorki um að villast hvar í heiminum
heitin áttu heima né við hvaða heims-
hluta leiðsögn Guidos og Aladárs áttu
heima. Ferðalok sem bræddu allan
snjó úr sinni og kölluðu fram gleði
allra viðstaddra. Skemmtilegir tón-
leikar, sem færðu manni enn sanninn
um það að tónlistin er náðarafl sem
gerir, þegar best lætur, öll landa-
mæri ósýnileg og færir okkur skiln-
ing um að þrátt fyrir allt er mann-
kynið eitt, það þyrftu stríðsæsinga-
menn að vita.
Frönsk tónlist í hásæti
TÓNLIST
Dalvíkurkirkja
Flytjendur: Guido Baümer saxófónleikari
og Aladár Rácz píanóleikari. Verk eftir
Paule Maurice, André Jolivet, Debussy,
Florent Schmitt, Jean Francaix og Mil-
haud. Föstudaginn 17. jan. kl. 20.
KAMMERTÓNLEIKAR
Jón Hlöðver Áskelsson
NÁMSKEIÐ vorannar í Myndlista-
skóla Margrétar eru að hefjast. Í
skólanum er boðið upp á byrjenda-
og framhaldsnámskeið í myndlist
fyrir fólk á öllum aldri. Kennt er í
litlum hópum, hámark 8 manns, eða
einkatímum. Boðið verður upp á sér-
stök námskeið ætluð eldri borgur-
um. Myndlistaskóli Margrétar er til
húsa á Laugavegi 26, 2. hæð. Leið-
beinandi á þessum námskeiðum er
Margrét Jónsdóttir.
Myndlistar-
námskeið
Glíma – Þjóð-
aríþrótt Íslend-
inga nefnist fyrsta
kennsluhefti í
glímu eftir Helga
Kjartansson, gef-
ið út fyrir grunn-
skóla. Henni er
ætlað að styðja
íþróttakennara og
aðra er vilja kenna og kynna glímuí-
þróttina fyrir byrjendum. Glíman er í
Aðalnámskrá grunnskóla og segir þar
m.a. „Þjóðaríþrótt Íslendinga, glíma,
þarf að fá ákveðið rými í íþrótta-
kennslu grunnskóla. Fangbrögð hafa
verið iðkuð á Íslandi allt frá því að
sögur hófust og því er mikilvægt að
halda þessum menningararfi við.
Þar eð glíman er eina íþróttin sem
tengist menningararfi Íslendinga er
mikils um vert að hún sé kennd í
skólum til að hún geti lifað meðal
þjóðarinnar.“
Útgefandi er Námsgagnastofnun.
Gerð í samvinnu Glímusambands Ís-
lands og Námsgagnastofnunar. 24
bls. Teikningar gerði Halldór Bald-
ursson. Prentun: Litróf ehf.
Glíma
♦ ♦ ♦