Morgunblaðið - 26.01.2003, Blaðsíða 4

4 C SUNNUDAGUR 26. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐBARNASPÍTALINN
RAGNA K. Marinósdóttir er for-
maður Umhyggju – félags til
stuðnings langveikum börnum, en
Umhyggja tók virkan þátt í und-
irbúningi nýs barnaspítala. „Við
funduðum nokkrum sinnum með
byggingarnefnd og komum með
hugmyndir um úrbætur. Það var
meira og minna komið til móts við
okkar óskir sem er mjög ánægju-
legt fyrir okkur sem virkilega not-
um þessa þjónustu,“ segir Ragna.
Umhyggja er regnhlífarsamtök
13 foreldrafélaga langveikra
barna, þar á meðal Breiðra brosa –
samtaka aðstandenda barna fædd
með skarð í vör eða góm, Ein-
stakra barna – félag til stuðnings
börnum með sjaldgæfa alvarlega
sjúkdóma og Neistans – styrkt-
arfélags hjartveikra barna.
Að sögn Rögnu er félagið rúm-
lega 20 ára gamalt og var í upphafi
stofnað af fagfólki sem vann á
barnadeildunum. „Upp úr 1996 var
félaginu breytt í regnhlífarsamtök
foreldrafélaga langveikra barna.
Stór hluti af okkar skjólstæðingum
liggur á barnadeildum um lengri
og skemmri tíma með miserfiða
sjúkdóma,“ segir Ragna.
Foreldrar ánægðir
Félagið var í upphafi stofnað
með það í huga að hugsa um rétt-
indi barna inni á sjúkrahúsum en
hefur þróast með árunum. Um-
hyggja er nú þverfaglegt félag sem
vinnur að því m.a. að upplýsa
stjórnvöld, skólayfirvöld og al-
menning á Íslandi. „Við stöndum
okkur almennt vel á sjúkrahúsun-
um en þessi nýi spítali er stórkost-
legur áfangi og mun breyta allri
aðstöðu, ekki síst okkar skjólstæð-
inga, auk þess sem aðstaða for-
eldra og starfsfólks verður verður
allt önnur en nú er. Þá verður mik-
il breyting til batnaðar fyrir vöku-
deildina og þá foreldra sem eiga
börn þar, en þeir foreldrar eru
stór hluti af okkar skjólstæðing-
um.“
Aðspurð hvernig hljóðið í for-
eldrum sé við þessi tímamót segir
Ragna að það sé gott, þeir séu
ánægðir með að Barnaspítali sé
loks að taka til starfa. „Þeir sem
hafa legið inni undanfarið eru
orðnir dálítið þreyttir því það hafa
verið óvenjumikil þrengsli og erf-
iðleikar á þessum síðustu mánuð-
um fyrir flutninginn.“ Ragna segir
foreldra bjartsýna og sú staðreynd
að á nýja spítalanum séu þverfag-
leg teymi að störfum veiti foreldr-
um öryggistilfinningu.
„Það er stórt framfaraskref að
gera þessa þjónustu svona heild-
ræna.“
Morgunblaðið/Þorkell
Ragna K. Marinósdóttir, formaður Umhyggju.
„Komið var til móts
við óskir okkar“
og þar með varð ekki aftur snúið.
Félagarnir stofnuðu fyrirtækið
Newmańs Own og gerðu Úrsulu,
eiginkonu Hotchner, að fram-
kvæmdastjóra. Úrsula segist hafa
viljað taka þátt í ævintýrinu með
Paul, vini sínum en „ég veit ekki
hvert hann ætlaði þegar ég sagðist
þurfa að kaupa mér skrifstofubún-
að og húsgögn. Paul sagði að þarna
ætti ekki að bruðla með peninga
því ágóðinn ætti allur að renna til
góðgerðarmála, því hann hefði ekk-
ert með meiri peninga að gera. Ég
ætti einfaldlega að finna eitthvað
gamalt sem hægt væri að nýta.
Þarna var stefnan mótuð og nú
rúmum tuttugu árum síðar notum
við ennþá gamalt borðtennisborð
sem fundarborð,“ segir Úrsula.
Þrátt fyrir hrakspár þeirra sem
eitthvað þóttust vita um markaðs-
mál gekk hugmyndin upp og fyr-
KVIKMYNDALEIKARINN Paul
Newman ætlaði sér aldrei að stofna
fyrirtæki og fara að framleiða mat-
væli. Hann segir að það hafi allt
saman byrjað sem brandari sem
hafi á 20 árum aflað sem nemur 12
milljörðum íslenskra króna til góð-
gerðarmála.
Vinirnir Paul Newman og rithöf-
undurinn A.E. Hotchner, höfðu í
nokkur ár gefið vinum sínum og
kunningjum salatsósur í jólagjöf,
sósur sem þeir bjuggu til í eldhús-
inu hjá Paul og helltu á tómar vín-
flöskur.
Fljótlega kom í ljós að vinunum
líkaði ekki að fá sósuflösku einung-
is einu sinni á ári og báðu því sífellt
um meira. Góðhjörtuðu vinunum,
sem eyddu sífellt meiri tíma í eld-
húsinu við salatsósugerð, datt í hug
að það sem vinum þeirra líkaði gæti
sennilega fallið í kramið hjá öðrum
irtækið skilaði hagnaði strax fyrsta
árið.
Úrsula segir það stefnu fyrir-
tækisins að allur hagnaður verði
eftir þar sem hann myndast og á
þeim fjórtán árum sem vörurnar
hafa verið seldar hér á landi hefur
Paul Newman og fyrirtæki hans
veitt sem nemur 42 milljónum til
góðgerðarstarfa, nánast eingöngu
til veikra barna. Þar af hafa 25
milljónir runnið til Barnaspítala
Hringsins, bæði í formi peninga-
gjafa og tækjagjafa. Nú við opnun
Barnaspítalans gefur fyrirtækið
fimm hjarta- og öndunarvaka að
verðmæti 4,5 milljóna króna.
Sjálfur starfar Paul Newman við
fyrirtækið, þótt hann skipti sér
ekki lengur af daglegri stjórnun
þess. Hann tekur hins vegar allar
ákvarðanir um rekstur fyrirtækis-
ins og er með í vöruþróun.
Þótt styrkir fyrirtækisins hér á
landi séu allir til veikra barna
styrkir fyrirtækið margt fleira, svo
sem fórnarlömb náttúruhamfara,
umhverfismál, menntamál og
fleira. Úrsula segir að fyrirtækið
hafi meira að segja styrkt eyðni-
sjúklinga áður en almenningur hafi
vitað að sá sjúkdómur væri til.
En veiku börnin skipa stóran
sess í lífi Pauls Newmans því auk
beinna styrkja hefur hann sett á
laggirnir sumarbúðir fyrir langveik
börn, bæði í Bandaríkjunum og
Evrópu. Allt kapp er lagt á að þess-
ar sumarbúðir séu sem líkastar
hefðbundnum sumarbúðum þar
sem krakkar fá útrás fyrir ærsl,
ævintýri, spennu og sköpunarþrá.
Þessar sumarbúðir eru hins vegar
að einu leyti frábrugðnar þeim sem
við flest þekkjum, því þar eru færir
og góðir læknar, hjúkrunarfólk og
aðstaða til þess að veita sumar-
búðabörnunum þá þjónustu sem
nauðsynleg er vegna sjúkdóma
þeirra.
Á liðnum árum hefur á fjórða tug
veikra íslenskra barna farið utan, í
sumarbúðir í boði Newman’s Own,
flest til Írlands, en auk þess að
borga ferðir og uppihald fyrir börn-
in greiðir fyrirtækið einnig kostnað
vegna fylgdarmanna barnanna.
Elín Sigríður María Ólafsdóttir er ein
þeirra fjölmörgu langveiku barna
sem farið hafa í sumarbúðir sem
Paul Newman starfrækir í Banda-
ríkjunum.
12 milljarða króna brandari
Í GARÐI Barnaspítalans hefur verið komið fyrir myndlist-
arverki eftir Sigurð Guðmundsson myndlistarmann en
hann sigraði í samkeppni sem haldin var um listskreyt-
inguna árið 2000. Verkið er stórt tré úr bronsi og hlut-
fallslega enn stærri stóll úr graníti sem stendur á nýrna-
laga grunni úr rauðamöl. Verkinu er ætlað að örva
ímyndunarafl barna, enda er hugmyndin að því sprottin úr
ævintýrum, að sögn listamannsins.
Listaverkið sést úr þremur álmum hússins er snúa að
garðinum. Þar að auki gerði Sigurður verk á stóra gang-
glugga á þremur hæðum byggingarinnar sem sam-
anstendur af broti úr ævintýrunum um Stóra-Kláus og
Litla-Kláus, Nýju fötin keisarans og fleirum. Þriðji hlutur
verks Sigurðar eru stórir pússaðir steinar, sem listamað-
urinn segir krakka munu hafa gaman af að snerta og
strjúka.
Við afhjúpun listaverksins sagði Sigurður: „Ef fullorðin
manneskja stendur fyrir framan stólinn breytist hún í lítið
barn. Upplifunin er þannig.“
Morgunblaðið/Golli
Tré og stóll
örva ímyndunar-
afl barna
HRÓÐMAR Helgason sérfræðing-
ur á Barnaspítala Hringsins segir
að opnun nýs barnaspítala sé stór
stund fyrir alla sem tengjast spít-
alanum. „Ég er búinn að vinna hér
sem sérfræðingur í rétt liðlega 17
ár við þá aðstöðu sem hér er, sem
hefur verið slæm fyrir alla. Nýi
spítalinn er hugsaður frá grunni
með hagsmuni allra notenda spít-
alans að leiðarljósi og ég held að
þetta sé í fyrsta skipti sem sjúkra-
stofnun er hönnuð með þessum
hætti, að jafn grannt hafi verið far-
ið í saumana á öllu. Fyrst var hugs-
að um þarfirnar, og húsið síðan lag-
að að því en ekki öfugt. Þetta er
gríðarlega mikilvæg aðferðarfræði í
svona vinnu.“
Hróðmar segir að upphaflega
hafi barnaspítali átt að rísa árið
1993 en ýmislegt hafi komið upp á
sem kom í veg fyrir það. „Við höf-
um lent í ýmsum hremmingum.
Pólitíkin hefur ekki alltaf verið hlið-
holl, skilyrði voru sett um færslu
Hringbrautarinnar og svo gerðu
nágrannar athugasemdir eftir
grenndarkynningar. Allt hefur
þetta þó gengið upp að lokum og
við erum með fallega og glæsilega
byggingu sem á eftir að sinna hlut-
verki sínu með sóma,“ sagði Hróð-
mar Helgason.
Húsið hannað utan um
þarfirnar en ekki öfugt
Morgunblaðið/Golli
Hróðmar Helgason, sérfræðingur á Barnaspítala Hringsins.
Óskum Barnaspítala Hringsins
til hamingju með nýja spítalann
- Þökkum góða samvinnu -