Morgunblaðið - 29.01.2003, Blaðsíða 15
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. JANÚAR 2003 15
Smiðjuvegi 14 • Kópavogi • www.veislusmidjan.is • Pantanir og uppl. í síma 587 3800 og 899 2959
Þorramaturinn
eins og þú vilt hafa hann
Meira af þessu og minna af hinu
Hafðu samband eins oft og þú vilt!
Þorrablótið í sal Ferðafélagsins í Mörkinni
AÐ MINNSTA kosti átján
uppreisnarmenn hafa fallið
síðustu daga í orrustu milli
blandaðs herliðs undir for-
ystu Bandaríkjamanna og
skæruliða nærri suðaustur-
landamærum Afganistans,
að Pakistan. Greindu tals-
menn bandaríska herliðsins
í Afganistan frá þessu í gær
en norskum herþotum var
m.a. beitt í loftárásum.
Herflugvélar banda-
manna hafa síðan á mánu-
dag gert ítrekaðar spreng-
juárásir á meint fylgsni
skæruliða úr röðum talibana
og al-Qaeda-liða í Adi Ghar-
fjöllum, norður af landa-
mærabænum Spin Boldak.
Þetta eru hörðustu bar-
dagar í landinu frá því að
stjórn talibana var komið
frá völdum fyrir níu mánuð-
um. Bandarískur talsmaður
skýrði frá því að skæru-
liðarnir við Spin Boldak
væru í bandalagi við bók-
stafstrúarmanninn Gul-
buddin Hekmatyar, sem var
einn af æðstu ráðamönnum
Afganistan fyrr á árum og
barðist gegn sovéska hernámsliðinu,
að sögn vefsíðu BBC. Hekmatyar
fer huldu höfði og hefur undanfarna
mánuði reynt að grafa undan stjórn
Hamid Karzais forseta í Kabúl.
Að sögn Saeed Jans, talsmanni yf-
irvalda í Spin Boldak, áttu hermenn
bandamanna og úr röðum afganska
stjórnarhersins í átökum við „um 70
skæruliða talibana“. Í tilkynningu
Bandaríkjahers er tekið fram að
ekki sé vitað til þess að neinn úr liði
bandamanna hafi fallið. Í henni segir
að átök hafi brotizt út á mánudag, er
sveit bandarískra sérsveitamanna
og afganskra hermanna varð fyrir
skotárás norður af Spin Boldak, sem
er um 450 km suð-austur af Kabúl
og um 100 km frá helztu
borginni í suðurhluta lands-
ins, Kandahar.
Hermenn bandamanna
hafa verið að elta uppi
skæruliða talibana og al-
Qaeda-liða, aðallega í Suð-
ur- og Suðaustur-Afganist-
an, allt frá því talibanar
voru hraktir frá völdum í
landinu haustið 2001.
Norskar þotur
tóku þátt
Norska blaðið Aftenpost-
en greindi frá því í gær, að
tvær F-16 orrustuþotur
norska flughersins hefðu
tekið þátt í loftárásum
bandamanna á fjallafylgsni
skæruliða í fyrradag. Mun
þetta vera í fyrsta sinn frá
lokum síðari heimsstyrjald-
ar sem norski flugherinn
gerir loftárás. Haft er eftir
Per Højby, talsmanni yfir-
stjórnar hersins, að eftir því
sem næst yrði komizt hefðu
tíu manns fallið er flug-
skeyti norsku þotnanna
hittu eitt byrgja skæruliða.
Síðar sagði Kristin Krohn
Devold varnarmálaráðherra að ekki
væri vitað hvort nokkur hefði fallið.
Hún sagði engan vafa leika á því að
þátttaka norsku flugmannanna í
árásinni hefði verið í fullu samræmi
við heimildir sem ríkisstjórnin hefði
á sínum tíma fengið hjá Stórþinginu
varðandi friðargæsluna í Afganist-
an.
Norskum herþotum
beitt í Afganistan
Uppreisnarmenn úr röðum talibana við Spin Boldak
sagðir vera í bandalagi við skæruliða Hekmatyars
Bagram-flugvelli. AFP.
Reuters
Rússnesk-smíðuð BM-21 flugskeyti í Kabúl, höfuðborg
Afganistans, á mánudag. Þau fundust í Tara Khail-
héraði í grennd við Bagram-flugbækistöðina.
RÚSSUM ber engin skylda til að
biðjast afsökunar á hungursneyðinni
í Úkraínu á fjórða áratug síðustu
aldar. Lét Míkhaíl Stsjvydkoí, menn-
ingarmálaráðherra Rússlands, svo
ummælt í gær en Vladímír Pútín,
forseti Rússlands, er kominn til
Úkraínu til viðræðna við Leoníd
Kútsjma, forseta landsins. Talið er,
að átta milljónir Úkraínumanna hafi
látið lífið er Jósef Stalín neyddi upp á
þá samyrkjubúskapnum.
Í tilefni af heimsókn Pútíns var
Stsjvydkoí spurður hvort Rússar
hygðust biðjast afsökunar á hung-
ursneyðinni en hann sagði, að Rúss-
ar minntust „kúgunarinnar á Úkr-
aínumönnum, ekki síður en kúgunar-
innar á Rússum sjálfum“.
„Úkraínumenn, Rússar, Armenar
og Georgíumenn týndu lífi í þræla-
búðunum,“ sagði Stsjvydkoí og átti
þá við fangabúðanetið í Sovétríkjun-
um frá því á þriðja áratug síðustu
aldar og fram eftir öldinni.
Úkraína hefur öldum saman verið
fræg fyrir sína frjósömu mold og
mikla framleiðslu en áætlað er, að
átta milljónir manna hafi týnt lífi í
hungursneyðinni í landinu 1933. Þá
var allur sjálfstæður búskapur upp-
rættur og samyrkjubúum komið á.
Nokkur hundruð manna söfnuðust
saman í Kíev eða Kænugarði á
mánudag til að krefjast þess, að Pút-
ín forseti bæðist afsökunar á hung-
ursneyðinni og fólkið mótmælti því,
að þetta ár, þegar 70 ár eru liðin frá
hungursneyðinni, skuli sérstaklega
hafa verið helgað samskiptum Rússa
og Úkraínumanna.
Pútín ræddi í gær við Kútsjma um
viðskipti ríkjanna en í dag ætlaði
hann að sitja leiðtogafund Samveldis
sjálfstæðra ríkja en það er samband
12 fyrrverandi sovétlýðvelda.
AP
Einn þeirra, sem komu saman í Kænugarði (Kíev) í Úkraínu á mánudag.
Krefjast afsökunar
á hungursneyð
Kíev. AFP.
LANGAR flugferðir eru ekki
það eina, sem valdið getur
hættu á blóðtappa, slímusetur
fyrir framan tölvuna eru líka
mjög varasamar. Kom þetta
fram á fréttavef BBC, breska
ríkisútvarpsins, í gær.
Vitnað er í tímarit evrópskra
öndunarfæralækna en þar seg-
ir frá ungum manni á Nýja-Sjá-
landi, sem var hætt kominn eft-
ir að hafa fengið blóðtappa.
Hafði hann þá um nokkurt
skeið setið hreyfingarlaus við
tölvuna sína í allt að 18 klukku-
stundir á dag. Blóðtappinn
myndaðist í fæti og barst þaðan
til lungna.
Fengu blóðtappa í
loftvarnabyrgjunum
Á síðustu árum hefur verið
allmikil umræða um blóðtappa,
sem rekja má til hreyfingar-
leysis, til dæmis í flugi þar sem
setið er lengi í krepptri stöðu,
en þessu fyrirbæri var raunar
fyrst lýst á heimsstyrjaldarár-
unum síðari. Þá kom það upp
hjá fólki, sem sat lengi í loft-
varnabyrgjunum í London
meðan á stóð loftárásum Þjóð-
verja.
Vísindamenn segja, að þeir,
sem þurfa að sitja lengi, til
dæmis við tölvuskjái, geti séð
við þessum vanda með því
standa upp öðru hverju og
hreyfa sig dálítið. Það dregur
úr hættunni á tappamyndun.
Slímusetur
eru hættu-
legar
UNGUR maður í Missouri í Banda-
ríkjunum komst lífs af með óvænt-
um hætti þegar hann lenti í árekstri
á Jeep Wrangler-jeppa sínum ný-
lega. Maðurinn, Joe E. Thompson,
var ekki spenntur í beltið og þeytt-
ist upp úr sætinu en var svo hepp-
inn að lenda á rafmagnslínum í 6–7
metra hæð.
Ray Myers lögreglumaður sagði
að Thompson hefði enn haldið
dauðahaldi í vírana þegar hann
kom á staðinn. „Hann virðist hafa
getað krækt höndunum í neðri vír-
inn og skriðþunginn dugði til að
hann valt yfir hann. Síðan hafði
hann vafið vírana tvo saman og
hékk á þeim.“ Slökkviliðsmenn fóru
til hjálpar og tókst að koma
Thompson aftur niður á jörðina.
Hangið á
vírunum
Blue Springs í Missouri. AP.
♦ ♦ ♦
UM tólfti hver starfsmaður í ferða-
þjónustu í heiminum eða 6,6 millj-
ónir manna hafa misst vinnuna
síðstu tvö árin vegna efnahagssam-
dráttar. Kemur þetta fram í skýrslu
Alþjóðavinnumálastofnunarinnar,
ILO, fyrir skömmu, að sögn BBC.
Samdrátturinn jókst enn eftir
árásirnar á Bandaríkin í september
2001 vegna aukinnar hræðslu við
hryðjuverkamenn. Tilræðin á Bali í
október sl. og í Kenýa í nóvember
hafa aftur aukið óttann meðal ferða-
manna sem hafa margir frestað ferð-
um til annarra landa.
Tölur ILO virðast stangast á við
upplýsingar sem Alþjóðaferðamála-
stofnunin sendi frá sér á mánudag en
þar sagði að umsvif í ferðaþjónustu
hefðu aukist um 3,1% í fyrra. Þess
ber þó að geta að aukningin varð að-
allega í stuttum ferðum innanlands.
Færri í ferða-
þjónustu