Morgunblaðið - 31.01.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 31. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞINGMENN Vinstrihreyfingar-
innar – græns framboðs gagnrýndu
harðlega við upphaf þingfundar á
Alþingi í gærmorgun áform Lands-
virkjunar um að rannsaka jarðhita á
Torfajökulssvæðinu með tilliti til
hugsanlegrar raforkuframleiðslu.
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðarráð-
herra tók hins vegar fram að um-
rætt svæði hefði verið til rannsókn-
ar undanfarna áratugi og lagði
áherslu á að ekki væri búið að taka
neinar ákvarðanir um að virkja þar
jarðhitann. Hlutverk Landsvirkjun-
ar væri að virkja; skapa orku og það
hlyti að hafa rétt á því að skoða alla
möguleika.
„Þetta mál er ekki rekið af iðn-
aðarráðuneytinu,“ sagði hún, „og
við höfum látið í ljós þær skoðanir
að það sé ekki tímabært að fara í
rannsóknir þarna eða að fara í
framkvæmdir þarna á þessu svæði.
En ég veit að þarna er gífurleg
orka. Það vantar ekki.“
Steingrímur J. Sigfússon, for-
maður VG, sagði það rétt að menn
hefðu lengi vitað af mikilli orku á
Torfajökulssvæðinu. „En það er
líka ljóst að í um 25 til 30 ára hafa
menn einmitt horft til þessa svæðis
á háhitasvæðinu sem svæðis sem
síðast og helst aldrei yrði hróflað
við.“
Kom fram í máli hans að umrætt
svæði tilheyrði friðlandi. Sagði hann
það athyglisverða stefnu hjá Lands-
virkjun að horfa fyrst og fremst til
friðlýstra svæði. „Það skyldi þó ekki
vera að Landsvirkjun væri að helga
sér land í ljósi væntanlegrar sam-
keppni í orkumálum.“ Steingrímur
sagði einnig að nægir aðrir kostir
væru til jarðvarmavirkjana. Nefndi
hann m.a. Kröflu, Öxarfjörð, Þeista-
reyki, Suðurnes og Hengilssvæðið.
Kolbrún Halldórsdóttir, þing-
maður VG, spurði hvers virði frið-
lýsing væri og talaði um valdníðslu
Landsvirkjunar. Sagði hún enn-
fremur að fyrirtækið væri að draga
vagn iðnaðarráðherra. „Mér sýnist
hér stefna í mikið gullæði,“ sagði
Kolbrún og átti við að samkeppni
væri að hefjast um náttúruauðlind-
irnar undir kjörorðinu fyrstir koma,
fyrstir fá.
Rannveig Guðmundsdóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, sagðist
velta því fyrir sér hvort Landsvirkj-
un væri komin í stríð við náttúru-
unnendur landsins en Ísólfur Gylfi
Pálmason, þingmaður Framsóknar-
flokksins, tók upp hanskann fyrir
ráðherra og sagði þingmenn taka
allt of djúpt í árinni. Hann benti auk
þess á að sveitarstjórnarmenn á
svæðinu hefðu í mörg ár horft til
þeirrar gríðarlegu orku sem þar
væri að finna og að þeir vildu láta
rannsaka það hve mikil sú orka
væri. Iðnaðarráðherra ítrekaði það
að síðustu að hún teldi að upphlaup
þingmanna VG út af þessu máli
væri óþarft að sínu mati. Ekki væri
búið að taka neinar ákvarðanir í
málinu.
Gagnrýni
á rannsóknir
á Torfajök-
ulssvæðinu
Morgunblaðið/Golli
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðarráðherra lagði áherslu á að engar ákvarð-
anir hefðu verið teknar varðandi orkunýtingu á Torfajökulssvæðinu.
VALGERÐUR Sverrisdóttir iðnað-
arráðherra mælti á Alþingi í gær fyr-
ir frumvarpi til nýrra raforkulaga.
Frumvarpið felur í sér heildarend-
urskoðun á löggjöf um vinnslu, flutn-
ing, dreifingu og sölu raforku. Það
var fyrst lagt fram til kynningar á
Alþingi árið 2001 og vísað til iðnaðar-
nefndar sem hafði það til umfjöllun-
ar. Það var síðan lagt fram á Alþingi
að nýju í fyrra með breytingum og
enn hefur það verið lagt fram á Al-
þingi og með enn fleiri breytingum.
Meðal helstu breytinga eru þær að
gildistöku III. kafla frumvarpsins
um flutning raforku er skotið á frest
og lagt til að nefnd með aðkomu allra
þingflokka og helstu hagsmunaðila
verði falið að koma með tillögur um
fyrirkomulag flutnings raforku fyrir
1. janúar 2004.
„Mál þetta er afar viðamikið og
um leið mikilvægt. Það hefur fengið
ítarlega kynningu og umfjöllun utan
þings sem innan á undanförnum ár-
um. Nauðsynlegt er að frumvarpið
verði að lögum á þessu þingi svo
hefja megi undirbúning að nýju laga-
umhverfi sem kæmi til framkvæmda
1. júní 2003 skv. frumvarpinu,“ sagði
ráðherra.
Meðal þess sem þingmenn minnt-
ust á í umræðum um frumvarpið var
hvernig hægt yrði að tryggja sem
jafnast orkuverð um allt land. Þeirri
spurningu svaraði ráðherra með því
að ítreka að landinu verði skipt í
gjaldskrársvæði og að sama verð
yrði innan hvers gjaldskrársvæðis
fyrir sig. „En það er ekki hægt að
ákveða það fyrirfram að raforku-
verðið verði nákvæmlega það sama
um allt land enda er það svo langt frá
því að vera það í dag,“ sagði ráð-
herra.
Ný raf-
orkulög
taki gildi
1. júní
ÞRÍR þingmenn Vinstrihreyfing-
arinnar – græns framboðs hafa
lagt fram á Alþingi tillögu til
þingsályktunar um að samgöngu-
ráðherra verði falið að beita sér í
krafti eignarhluta ríkisins í Lands-
síma Íslands fyrir því að fyrirtæk-
ið setji sér það markmið að hefjast
þegar handa um að tryggja öllum
landsmönnum aðgang að GSM-far-
símakerfinu.
Jafnframt verði ráðherra falið
að undirbúa og leggja fram frum-
varp til breytinga á fjarskiptalög-
um þess efnis að GSM-farsíma-
kerfið verði skilgreint sem
öryggis- og neyðarkerfi í byggð og
á aðalþjóðvegum landsins. Fyrsti
flutningsmaður tillögunnar er Jón
Bjarnason, alþingismaður Vinstri-
hreyfingarinnar.
Sífellt meira treyst
á GSM-kerfið
Í greinargerð tillögunnar segir
m.a. að GSM-kerfið hafi vaxið
jafnt og þétt á undanförnum árum
og að almenningur sem og op-
inberir aðilar treysta á það í æ rík-
ari mæli. „Nokkuð vantar þó upp á
að kerfið nái til allra landsmanna.
Þá er það algjörlega undir símrek-
anda komið hversu hratt brugðist
er við bilunum í kerfinu en slíkt
getur haft verulega þýðingu í ör-
yggistilliti.“
Í greinargerðinni segir að unnt
sé að tryggja hámarksöryggi og
útbreiðslu GSM-farsímakerfisins
með ýmsum hætti. „Nærtækast er
einfaldlega að fela Landssíma Ís-
lands, sem er að nær öllu leyti í
eigu þjóðarinnar, að ráðast í verk-
efnið.“
Allir lands-
menn hafi
aðgang að
GSM-kerfinu HVORKI leikskólar Reykjavíkur
né Akureyrar hafa hug á því að
taka upp sektakerfi komi foreldrar
endurtekið of seint að sækja börn-
in sín líkt og fyrirhugað er að taka
upp í Skagafirði.
Hrafnhildur Sigurðardóttir, leik-
skólafulltrúi á Akureyri, sagðist
ekki verða vör við miklar kvartanir
leikskólastjóra vegna þessa. Hún
sagðist þó vissulega þekkja þetta
vandamál en það væri yfirleitt
leyst í samvinnu við foreldra. Ef
foreldrar koma til að mynda end-
urtekið of seint að sækja barnið
sitt, ræðir leikskólastjóri við þá,
bætir svo hálftíma aftan við plássið
í næsta mánuði á eftir. Foreldrið
þarf því að greiða fyrir aukna dag-
vistun.
Hrafnhildur sagði starfsfólk að-
eins á launum til 17:15 og því
slæmt þegar foreldrar kæmu síðar
en það. Hún sagði að ef vandamál
kæmu upp væru þau jafnan leyst í
samráði við foreldra á jákvæðum
nótum. Hún taldi leikskólana ekki
bera teljandi kostnað af þessum
seinagangi foreldra enda yfirleitt
sú lausn notuð að bæta hálftíma við
pláss barnsins gerist þess þörf.
Á Akureyri eru 11 leikskólar og
sagði Hrafnhildur starfsfólk skiln-
ingsríkt ef óhöpp kæmu upp og
einnig ef færð væri slæm. „Við
reynum að fara milliveginn af
sanngirni. Ef það er alltaf sama
fólkið sem gerir þetta í hverjum
mánuði þá ræðir leikskólastjórinn
við þá aðila.“
Foreldrar geta bætt klukku-
stund við dagvistina
Í Reykjavík eru svipaðar reglur
viðhafðar um dvalartíma barna á
leikskólum. „Vandamálið í sam-
bandi við að foreldrar komi of seint
að ná í börnin sín hefur oft verið
rætt,“ sagði Bergur Felixson fram-
kvæmdastjóri Leikskóla Reykja-
víkur. Hann sagði þó sektakerfi
aldrei hafa komið til tals. Sam-
kvæmt Bergi er reglan þannig að
allir foreldrar skrifa undir dvalar-
samning. Í dvalarsamningi er skýrt
frá dvalartíma barnsins.
Ef ítrekað er komið síðar að
sækja barnið en dvalarsamningur
segir til um breytist dvalarsamn-
ingurinn og klukkustund bætist við
plássið. Foreldrar geta því í sjálfu
sér ráðið því hvort þeir bæta auka-
tíma við dagvistunarplássið á leik-
skólanum.
Mismunurinn á Reykjavík og
Akureyri er sá að á Akureyri bæt-
ist hálftími við hvert pláss en í
Reykjavík hleypur það á klukku-
stund.
Ekki sektað á leikskól-
um Reykjavíkurborgar
ÞETTA línurit sem borgarstjórnar-
flokkur Sjálfstæðisflokks hefur látið
gera sýnir ólíka þróun í hreinum
skuldum ríkissjóðs án lífeyrisskuld-
bindinga og hreinum skuldum
Reykjavíkurborgar. Staða ríkis og
borgar hvað þetta varðar er svipuð
árið 1993 en áratug síðar hafa hrein-
ar skuldir borgarinnar aukist um
1100% meðan sambærilegar skuldir
ríkis hafa lækkað um 13%.
Í gær var haft eftir Birni Bjarna-
syni að ríkið hefði vissulega selt
eignir á tímabilinu, en hann benti á
að borgin hefði einnig með óbeinum
hætti selt eignir. Peningar hefðu til
að mynda verið fluttir úr Orkuveitu
Reykjavíkur í borgarsjóð. Eignar-
hlutur Landsvirkjunar hefði verið
fluttur frá Rafmagnsveitum Reykja-
víkur inn í eignarhlut borgarinnar
árið 1991. Það er ekki rétt ártal. Til-
færslan sem um ræðir átti sér stað
árið 1999 eða fyrir fjórum árum.

     
   
  
 !"#$$!
    
       



  


 
Ólík þróun
hjá ríki
og borg
NEFND Sameinuðu þjóðanna um
réttindi barna tók fyrir skýrslu ís-
lenskra stjórnvalda um fram-
kvæmd samnings Sameinuðu þjóð-
anna um réttindi barna. Þetta er
önnur skýrslan sem íslensk stjórn-
völd leggja fyrir. Skýrslan fjallar
m.a. um réttarstöðu barna og skil-
greiningu á hugtakinu barn, að-
stöðu barna og þjónustu við þau á
sviði heilbrigðis-félags-, dóms- og
menntamála. Fyrsta skýrsla Ís-
lands var tekin fyrir af nefndinni ár-
ið 1996 og grundvallast því innihald
skýrslunnar nú á lokaniðurstöðum
nefndarinnar árið 1996, svo og þeim
lagabreytingum sem hafa átt sér
stað.
Skýrslu Íslands var vel tekið af
nefndinni og þótti hún bæði skýr og
upplýsandi. Nefndin er skipuð af
sérfræðingum í mannréttindum og
málefnum barna.
Skýrslan fjallaði meðal annars
um áhrif samnings Sameinuðu þjóð-
anna í íslenskum lögum og stefnu-
mótun í málefnum fjölskyldunnar
og barna. Nefndin lagði áherslu á
stöðu og aðbúnað barna af erlend-
um uppruna á öllum sviðum sam-
félagsins. Barnaverndarmál voru
mikið rædd, réttarstaða barna,
hlutverk barnayfirvalda og úrræði
ásamt því að rætt var um börn og
réttarkerfið. Einnig var komið inn á
menntastefnu íslenskra stjórnvalda
og þjónustu við börn á öllum skóla-
stigum. Þá beindist athygli nefnd-
arinnar að heilbrigðismálum, stöðu
langveikra barna og barna með geð-
raskanir og ýmis forvarnarverkefni.
Nefndin mun fljótlega skila lokaat-
hugasemdum sínum um réttindi
barna á Íslandi.
Stefán Haukur Jóhannesson,
sendiherra Íslands í Genf, fór fyrir
sendinefnd Íslands við skýrsluvörn-
ina.
Skýrslan þótti upplýsandi