Morgunblaðið - 08.02.2003, Blaðsíða 26

UMRÆÐAN
26 LAUGARDAGUR 8. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Í ORÐSENDINGU til Ellerts B.
Schram í Morgunblaðinu nýverið
segist Sverrir Hermannsson vilja
upplýsa Ellert um stöðu sjávarút-
vegsmála hjá Samfylkingunni eins
og hann viti hana réttasta. Það sem á
eftir fer bendir til að Sverrir viti of
lítið um stefnu Samfylkingarinnar til
að upplýsa aðra um hana. Auk þess
fer hann rangt með mikilvæga þætti.
Margar eru nefndirnar
Sverrir segir orðrétt í skrifi sínu
til Ellerts: „Það hefur einnig komið
fram álit okkar á því hvernig svika-
leiðin var þrædd með skipan hinnar
svonefndu Auðlindanefndar. Ég leyfi
mér að vitna í grein þína (Ellerts) í
Morgunblaðinu 30 sept. 2001:
„Nefndin góða sem ríkisstjórnin
skipaði til að finna sættir um fisk-
veiðistjórnina hefur lokið störfum.
Ekki náðist samkomulag í nefndinni
og meirihluti hennar leggur til að
tekið verði upp auðlindagjald, mála-
myndagjald upp á einn milljarð enda
verði felld niður gjöld á móti nokk-
urn veginn sem því nemur.““ Um
þetta fjallar Sverrir í lengra máli en
segir svo: „Undir nefndarálitið sem
þú (Ellert) ert þarna að vitna til
skrifuðu allir þrír þingmenn Sam-
fylkingar sem sæti áttu í Auðlinda-
nefnd – fyrirvaralaust.“ Þetta er
ekki rétt. Formaður Frjálslynda
flokksins hlýtur að vita að þeir sem
áttu sæti í Auðlindanefnd skiluðu
sínu áliti um tvær mögulegar leiðir
en skrifuðu aldrei upp á álit þeirrar
nefndar sem kölluð var „sáttanefnd“
og Ellert vitnaði til í grein sinni. Frá
Samfylkingunni átti ég einn sæti í
þeirri nefnd og lagðist eindregið
gegn niðurstöðu meirihlutans. Það
er alvarlegt mál að skrökva því upp
að fulltrúar Samfylkingarinnar hafi
samþykkt hana en varla er þessi
sögufölsun tilviljun því að Margrét
Sverrisdóttir, varaþingmaður
Frjálslynda flokksins, fullyrti sömu
vitleysuna í þætti á Skjá einum fyrir
viku.
Stefnumörkun
Samfylkingarinnar
Sverrir lætur að því liggja að Sam-
fylkingin sé „rótklofin“ í afstöðunni
til sjávarútvegsmála. Á einum stað í
„tilskrifi“ Sverris stendur: „Fyrir
einarða baráttu þremenninganna (og
á hér við undirritaðan ásamt Gísla S.
Einarssyni og Karli V. Matthíassyni)
var ofin værðarvoð að breiða yfir tví-
skinnunginn. Fyrningarleiðin skyldi
valin og hún nái fram að ganga á 20 –
tuttugu árum!“ Þetta er alrangt en
þessa sömu vitleysu fór Margrét
Sverrisdóttir með á Skjá einum fyrir
viku. Það nægir að benda á að strax á
fyrsta vetri þessa kjörtímabils lagði
þingflokkur Samfylkingarinnar
fram frumvarp til laga um stjórn
fiskveiða sem byggist á innköllun
(fyrningu) veiðiheimilda. Í upphafi
greinargerðar með málinu stendur:
„Úthlutun aflahlutdeilda án endur-
gjalds verður afnumin í jöfnum
áföngum á tíu árum en útgerðum
fiskiskipa þess í stað gefinn kostur á
aflahlutdeildarsamningi til fimm ára
í senn á markaði þar sem öllum út-
gerðum sambærilegra fiskiskipa er
fenginn jafn réttur og nýliðun þar
með auðvelduð. Greiðslum fyrir
veiðiheimildir verður dreift á það ár
sem þær eru nýttar á. Allar aflahlut-
deildir verða komnar á markað eftir
tíu ár.“ Allir 17 þingmenn Samfylk-
ingarinnar hafa flutt þetta mál á
hverju þingi síðan. Samfylkingin
staðfesti þá stefnumörkun sem felst í
frumvarpi þingflokksins á stofnfundi
flokksins árið 2000.
Ekki málstaðnum
til framdráttar
Baráttan fyrir því að endurheimta
sameiginlega auðlind þjóðarinnar úr
tröllahöndum er eitthvert stærsta
átakamál íslenskra stjórnmála á síð-
ari árum. Um grundvallarafstöðu í
því máli er ekki ágreiningur milli
Samfylkingarinnar og Frjálslynda
flokksins. Það er heldur dapurlegt að
sjá samherja í þessari baráttu rang-
túlka stefnu Samfylkingarinnar.
Slíkt er ekki málstaðnum til fram-
dráttar og ljóst að forystumenn
Frjálslynda flokksins eru meira
haldnir ótta um framtíð eigin flokks
en þess málefnis sem hann á þó að
standa fyrir öllu fremst. Ég skora á
þá að berjast um fylgi kjósenda með
öðrum ráðum.
Það er satt
sem sjálfum
kemur
Eftir Jóhann
Ársælsson
„Um grund-
vallaraf-
stöðu er
ekki ágrein-
ingur milli
Samfylkingarinnar og
Frjálslynda flokksins.“
Höfundur er alþingismaður.
ÍÞRÓTTA- og tómstundaráð
Reykjavíkurborgar (ÍTR) hefur
ákveðið að hefjast handa á næst-
unni við umfangsmikla stefnumót-
unarvinnu á sviði frítímaþjónustu í
borginni. Fyrirhugað er að þessi
vinna nái ekki einungis til þeirrar
starfsemi sem Reykjavíkurborg
ber ábyrgð á heldur er að því
stefnt að fá til liðs sem flesta
þeirra sem hlutverki hafa að gegna
á vettvangi frítímans. Opin um-
ræða um nýja framtíðarsýn er ekki
síst nauðsynleg vegna mikilla
breytinga í samfélaginu öllu. Meiri
tími er nú en áður fyrir einstak-
linginn til þess að sinna áhuga-
málum sínum og ekki er lengur lit-
ið á frítímann sem tíma
afþreyingar og hvíldar heldur einn-
ig sem vettvang uppeldis og
menntunar.
Stefnumótun til langs tíma er
einnig mikilvæg vegna þróunar
byggðarinnar í borginni, en
ígrunda þarf vel ákvarðanir um dýr
mannvirki sem eiga að standa og
þjóna borgarbúum um langa fram-
tíð.
Mikilvægt er í þessu samhengi
öllu að áhugamál og frístundir geti
þróast samhliða öðrum þeim breyt-
ingum sem verða í samfélaginu.
Starfsumhverfi fólks er að breytast
og áherslur fjölskyldunnar og frí-
tímaþjónustan er miklu fjölbreyti-
legri í borginni en áður. Nýjar og
breyttar áherslur þurfa þannig að
koma til bæði í hefðbundnu íþrótta-
starfi og í almennu æskulýðs- og
tómstundastarfi.
Miklar breytingar hafa átt sér
stað á liðnum árum í starfi íþrótta-
félaga. Áður fyrr byggðist starfið
fyrst og fremst á áhuga og elju
þeirra sem íþróttirnar stunduðu.
Frumkvöðlar og stofnendur
íþróttafélaganna unnu baki brotnu
í sjálfboðavinnu við að koma upp
aðstöðu fyrir íþróttina og fjölga
iðkendum. Þetta einkenni á starfi
félaganna í upphafi hefur á und-
anförnum árum breyst nokkuð.
Þetta á reyndar einnig við um
marga aðra félagsstarfsemi en æ
fleiri launaðir starfsmenn hafa tek-
ið við störfum sem áður voru borin
uppi af sjálfboðaliðum. Nú eru aðr-
ir tímar og auknar kröfur gerðar
til íþróttafélaganna um aðbúnað og
þjálfun, ekki síst af hálfu foreldra
þeirra barna og unglinga sem
íþróttirnar stunda. Einnig hafa
komið fram nýjar kröfur af hálfu
íþróttafélaganna um stuðning
vegna innra starfs þeirra. Þrátt
fyrir mikla uppbyggingu íþrótta-
mannvirkja í borginni undanfarin
ár hafa komið fram enn frekari
óskir um nýjar byggingar og að-
stöðu, bæði í nýjum hverfum og
eldri. Uppi eru óskir um sérhæfð-
ari aðstöðu fyrir t.d. fimleika, skot-
æfingar og vélhjólaíþróttir svo eitt-
hvað sé nefnt. Jaðaríþróttir gera
auk þess kröfur um aukna aðstöðu.
Þessari uppbyggingu íþróttamann-
virkja í borginni er því langt frá
því lokið.
Á undanförnum árum hafa um-
fangsmiklar rannsóknir verið gerð-
ar á högum barna og unglinga í
borginni. Í könnun sem ÍTR
gekkst fyrir vorið 2001 kemur í ljós
að iðkun íþrótta hefur farið vax-
andi allt frá árinu 1992. Einnig
kemur fram að þátttaka í félags-
og tómstundastarfi hefur ekki auk-
ist að sama skapi. Á móti kemur að
unglingar taka mjög virkan þátt í
félagsstarfi í sínum skóla og
stærstur hluti hópsins ver tóm-
stundum sínum við holla og góða
iðju.
Við mótun framtíðarstefnu á
sviði frítímans þarf að huga að
mörgum þáttum. Skoða þarf þróun
og uppbyggingu borgarinnar og
einstakra hverfa út frá þróun í ald-
ursamsetningu íbúa og út frá
skipulagi nýrra hverfa. Sameiningu
og samstarf eða flutningur eldri
íþróttafélaga verður að skoða svo
og samnýtingu mannvirkja íþrótta-
félaganna. Jafnframt þarf að huga
að fjármálum og rekstri íþótta-
félaga. Huga þarf að áherslu á al-
menningsíþróttir innan íþrótta-
félaganna og hvort stuðla eigi að
myndun sérstakra afreksmanna-
félaga. Samstarf skóla og fé-
lagsmiðstöðva og aðkoma íþrótta-
félaga að æskulýðsstarfi verður að
skoða, auk þess sem framboð ann-
arrar starfsemi fyrir börn og ung-
linga í borginni verður skoðuð.
Þetta þarf að vinna í náinni sam-
vinnu og samstarfi með íþrótta-
félögum borgarinnar, Íþrótta-
bandalagi Reykjavíkur og öðrum
þeim aðilum sem tengjast þróun og
uppbyggingu íþróttastarfs í borg-
inni. Jafnframt þarf að hafa gott
samstarf við alla þá aðila sem
tengjast æskulýðs- og tómstunda-
starfi í borginni.
Stefnumótun snýst að stórum
hluta um miðlun þekkingar og
reynslu. Þekkingu á þörfum sam-
félagsins er ekki síst að finna hjá
þeim sem lifa og hrærast og starfa
við íþrótta-, æskulýðs- og fé-
lagsstörf en sá hópur hefur á síð-
ustu árum vaxið mjög. Til hefur
orðið ákveðin fagþekking og gild-
ismat sem skylt er að taka tillit til
við stefnumótunarvinnu opinberra
aðila í málaflokknum. ÍTR vill beita
sér fyrir víðtæku samráði og sam-
vinnu þar sem þekking og reynsla
er nýtt.
Með góðri samvinnu allrar hlut-
aðeigandi aðila, upplýstri umræðu
og miðlun þekkingar á að vera
hægt að ná fram umbótum sem
stuðlað geta að framþróun íþrótta-
og æskulýðsstarfs borginni. Öll er-
um við að vissu leyti í ákveðinni
keppni. Keppnin er t.d. einn grunn-
þáttur íþróttastarfsins en langt frá
því það eina sem skiptir máli.
Íþróttir og æskulýðsstarf leggja
ekki síður áherslu á samvinnu og
samhjálp. ÍTR hvetur þess vegna
til samstarfs um stefnumótun á
sviði frítímaþjónustu í borginni.
Stefnumótun í
íþrótta- og
æskulýðsmálum
Eftir Önnu
Kristinsdóttur
Höfundur er borgarfulltrúi.
„Með góðri
samvinnu
allra hlut-
aðeigandi
aðila, upp-
lýstri umræðu og
miðlun þekkingar á að
vera hægt að ná fram
umbótum…“
ÞAÐ dregur að kosningum, þess
má víða sjá merki. Í spjallþáttum
má heyra nýjan tón, þar er aum-
ingjagæskan í fyrirrúmi. Þar eru á
oddinum málefni ungra, gamalla og
miðaldra, allir hafa orðið fyrir
barðinu á illu stjórnarfari. Þegar
hlýtt hefur verið á mærðina er ef til
vill mesta undrunarefnið að nokkur
sála skuli búa á þessu volaða landi.
Það eiga allir svo óskaplega bágt.
Það er yfirþyrmandi fátækt í hverju
horni og enginn, ekki einn einasti, á
sjálfur sök á hvernig komið er.
Ef einhver biður um skilgrein-
ingu á því hvað falli undir það að
vera fátækur, þá bólgna viðmæl-
endur út af réttlátri vandlætingu.
Hinir djúpvitru spyrlar sem með
réttu ættu að vera á fullri ferð að
kynna sér hið ógnvekjandi ástand,
þeir fá störu, og enn sem komið er
hef ég engan séð gera tilraun til að
sannreyna ástandið. Það ætti þó
ekki að vera vandi að sanna það í
eitt skipti fyrir öll að á Íslandi sé al-
menn fátækt. Á sama hátt hlýtur að
vera hægt að staðfesta að fátæktin
eigi sér uppsprettu í misskiptingu
auðs í stað þess að vera sjálfskap-
arvíti fólks sem hefur ekki kunnað
sér hóf í stjórnlausu neyslukapp-
hlaupi eða bakað sér tjón með
óskynsamlegri hegðan eða neyslu-
mynstri.
Tilefni þessa pistils eru tvö viðtöl
sem ég horfði á í sjónvarpi sunnu-
daginn 2. febrúar. Í Silfri Egils kom
fram formaður ungra jafnaðar-
manna, Ágúst Ólafur Ágústsson.
Hann taldi að ungt fólk hefði aldrei
átt jafnerfitt með að koma þaki yfir
höfuðið og í dag. Ég hvet hann til
að kynna sér ástandið sem skap-
aðist þegar ríkisstjórn Gunnars
Thoroddsen hleypti af stað verð-
bólguholskeflu sem rústaði efnahag
ungs fólks á þeim tíma og leiddi af
sér efnahagslega örðugleika heillar
kynslóðar. Að mínum dómi vann sú
ríkisstjórn efnahagsleg hryðjuverk
gagnvart almenningi. Ef ég ber
saman möguleika ungs fólks árið
1980 og möguleikana í dag þá er
fullyrðing Ágústs Ólafs í besta falli
dómur um fákænsku og í versta
falli vitnisburður um tilraun til
blekkingar, en seint tel ég að við
sem þoldum þessi býsn getum talið
okkur fátæk af annarra völdum.
Þetta var sjálfskaparvíti, við kusum
þessi ósköp yfir okkur.
Hitt viðtalið var tekið við nýjasta
fulltrúa fátæka fólksins, Ellert B.
Schram. Öll umgjörð viðtalsins var
við hæfi. Það mátti hver maður sjá
og heyra að þar fór maður sem lagt
hefur sig í líma við að deila kjörum
með sínum minnstu bræðrum, og
mun væntanlega í anda frelsarans
deila öllu með þeim sem minna
mega sín.
Það er átakanlegt að verða vitni
að tvískinnungnum í ræðu þeirra
sem harðast deila á aukið misrétti.
Ég held ég hafi heyrt einhvern tala
um að nú þyrfti samræmt átak
stjórnvalda, verkalýðshreyfingar-
innar og atvinnulífs. Hvernig skyldi
núverandi ástand, t.d. varðandi jað-
arskatta, hafa orðið til? Langar ein-
hvern til að komast að því? Ég held
varla, a.m.k. minnist ég þess ekki
að ég hafi séð einhverja sérstaka
úttekt á tilurð ófagnaðarins. Enda
myndi koma í ljós að megnið af jað-
arsköttunum er tilkomið í samn-
ingum fyrrgreindra aðila, ríkis-
valds, verkalýðshreyfingar og
atvinnulífs. Hugmyndafræðin er
sprottin úr kolli þess fólks sem hef-
ur það að hugsjón að einstaklingn-
um sé ekki treystandi fyrir eigin
aflafé.
Enn krefst þetta fólk aukinnar
skattheimtu. Til þess eru vítin að
varast þau. Ég treysti Íslendingum
til að nota dómgreindina og hafna
lukkuriddurunum sem ætla að
bjarga okkur frá fátæktinni. Sú
björgun mun verða fyrir okkar pen-
inga. Sannið þið til, þegar kemur að
skuldadögum mun fátæktin verða
skilgreind á ný, þá mun eyrir ekkj-
unnar verða jafnverðmætur og sjóð-
ur auðkýfingsins. Sporin hræða.
Fátækt fólk
Eftir Hrafnkel A.
Jónsson
„Ég treysti
Íslendingum
til að nota
dómgreind-
ina og hafna
lukkuriddurunum sem
ætla að bjarga okkur frá
fátæktinni.“
Höfundur er héraðsskjalavörður
í Fellabæ.
www.nowfoods.com
ATVINNA mbl.is