Morgunblaðið - 16.02.2003, Blaðsíða 60

60 SUNNUDAGUR 16. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
leonardo dicaprio tom hanks
Sýnd kl. 2.
Sýnd kl. 2, 4, 6 og 8. Stranglega bönnuð innan 16.
Sýnd kl. 8 og 10. Enskur texti
H.K DV
Kvikmyndir.is
H.L MBL
Sýnd kl. 3, 6, 8 og 10.
DV
Sýnd kl. 4. Síðustu sýningar.
Sýnd kl. 6.15.
HK DV
2
Tilnefningar til Óskarsverðlauna
Aukahlutverk karla: Christopher Walken
Besta tónlistin: John Williams
Náðu þeim í
bíó í dag.
Kvikmyndir.com
SV MBL
Radíó X
OHT Rás 2
Hann hafði draumastúlkuna við hlið sér...
...en áttaði sig á því þegar hún var farin
Sýnd kl. 3.50, 5.50, 8 og 10.10.
Sýnd kl. 2, 4 og 6.
Sýnd kl. 2 og 10
ÓHT Rás 2
Náðu þeim í bíó í dag.
Í mynd eftir Steven Spielberg
Radíó X
SV MBL
HK DV
ÓHT Rás 2
Kvikmyndir.com
ÁLFABAKKI KEFLAVÍK AKUREYRI
2Tilnefningar til ÓskarsverðlaunaAukahlutverk karla: Christopher WalkenBesta tónlistin: John Williams
Sýnd kl. 8 og 10. / Sýnd kl. 8. / Sýnd kl. 8.
Sýnd kl. 2, 4 og 6. Sýnd kl. 2, 4 og 6 Sýnd kl. 2, 4 og 6.
ÁLFABAKKI / KEFLAVÍK / AKUREYRI
FÁIR HAFA erjað eins vel ak-ur einsemdarinnar og treg-ans og Will Oldham. Oldhamhefur sent frá sér vel á annan
tug hljómplatna á síðustu tíu árum
undir ýmsum nöfnum og komið við
sögu á mörgum plötum til, ýmist sem
söngvari, lagasmiður, gítarleikari eða
ljósmyndari. Oldham hefur notað ým-
is nöfn á plötum sínum, en síðustu ár
hefur hann haldið sig við aukasjálfið
Bonnie ’Prince’ Billy og notar það á
nýrri plötu sinni, Master and Every-
one.
Oldham, sem fæddur er 1970, ólst
upp í Louisville í Ohio. Hann hefur
lýst því að þegar áhugi hans kviknaði
á tónlist þá heillaðist hann af popp-
tónlist sjötta og sjöunda áratugarins,
einfaldri og tærri popptónlist Everly
bræðra, Elvis Presley, Del Shannon,
Platters og álíka, en einnig segist
hann hafa mikið hlustað á söngleikja-
tónlist. Um líkt leyti kviknaði hjá
honum mikill kvikmyndaáhugi og svo
áhugi á leiklist, hann tók virkan þátt í
starfi áhugamannaleikfélags og skrif-
aði fyrir það stutta leikþætti.
Straumhvörf urðu í tónlistarþroska
hins unga Oldhams þegar hann
komst í tæri við plötusafn bróður síns
og fékk þá nasasjón af sveitum eins
og The Fall, Lou Reed og Ramones,
en þess má geta að bróðirinn, sem
ekki kemur frekar við sögu í þessari
samantekt, heitir Ned Oldham og
heldur úti hljómsveitinni Anomoa-
non. Þriðji bróðirinn, sem einnig er
liðtækur tónlistarmaður er Paul Old-
ham. Þeir bræður hafa starfað allir
saman á fleiri en einni skífu.
Í framhaldi af kynnunum af ný-
bylgjupönki segist Will Oldham hafa
þróast útí Husker Du, Foetus, Big
Black og Dinosaur Jr. og um líkt leyti
fór hann að spila á gítar, semja lög og
syngja, en leiklistin var þó aðal
áhugamálið. Fyrst sást hann op-
inberlega syngja tónlist eftir aðra í
kvikmyndinni Matewan, en í henni
lék Oldham er hann var aðeins fimm-
tán ára. Í myndinni söng hann, með
öðrum, „Avanti Populo“, sem er graf-
skrift ítalsks kommúnista, og sálm-
ana „Blood of the Lamb“ og „What a
Friend We Have in Jesus“.
Brotnaði saman
Leikarastarfið átti ekki við Oldham
þegar á reyndi; hann áttaði sig á því
við tökur á næstu mynd að hann vildi
ekki vera leikari að atvinnu. Vanda-
málið var þó ekki bara að hann vildi
ekki vera leikari, heldur að hann vissi
ekki hvað hann vildi vera eða gera.
Næstu ár var hann á flækingi meira
og minna og í borginni Splitjogradia í
Tékklandi brotnaði hann saman í
þunglyndi og kröm.
Þrátt fyrir áfallið í Splitjogradia
kom Oldham sér til Charlottesville í
Virginiu-ríki og dvaldi hjá Paul bróð-
ur sínum á meðan hann var að ná átt-
um að nýju, jafnaði sig andlega og
byrjaði að semja tónlist sem tekin var
upp jafnharðan á fjögurra rása upp-
tökutæki bróður hans. Eftir því sem
Will náði áttum langaði hann að
breyta til, fór í sjómannaskóla en
brotnaði þá saman aftur og enn kom
Paul honum til hjálpar; Will Oldham
lýsti því í viðtali við Guardian á síð-
asta ári hvernig bróðir hans kom til
hans þar sem hann var í þunglyndi
heima hjá foreldrum sínum og stakk
upp á að hann myndi stofna hljóm-
sveit til að vinna með eitthvað af lög-
unum sem hann tók upp í afturbat-
anum í Virginiu, nokkuð sem hann
segir að hafi bjargað lífi sínu.
Palace hljómsveitirnar
Hljómsveitin sem Will Oldham
stofnaði í framhaldi af þessu hét Pal-
ace Songs á fyrstu smáskífunni, Ohio
River Boat Song, Palace Brothers á
fyrstu stóru plötunni, There Is No-
One That Will Take Care of You, sem
kom út 1993, og bara Palace á plöt-
unni Viva Last Blues sem kom út
1995, en alls komu út fimm breið-
skífur og lagasöfn sem nýttu eitt-
hvert afbrigði Palace nafnanna. 1997
lagði hann svo Palace nafninu og
sendi frá sér sólóskífu undir nafninu
Will Oldham, en Palace plöturnar
voru í síauknum mæli hrein sólóverk.
Fyrsta Will Oldham platan hét Joya
en síðan var komið að nýju nafni því
1998 kom út skífan I See A Darkness
sem Oldham gaf út undir nafninu
Bonnie ’Prince’ Billy, nafni sem hann
segir vísa til Billy the Kid, bófans úr
villta vestrinu, og Charles Edward
Stuart sem reyndi að ná undir sig
bresku krúnunni á átjándu öld, en
hann var ýmist kallaður The Young
Pretender eða Bonnie Prince Charlie.
Oldham segist hafa skipt um nafn
meðal annars vegna þess að hann var
tekinn að vinna með nýju fólki og því
rétt að gera það undir nýju nafni, en
aðalástæðan sé sú skoðun hans að
nöfn séu aðeins til þess fallin að flækj-
ast fyrir mönnum þegar verið sé að
meta tónlist; í raun ættu allir að spá í
plötunar sjálfar en ekki hverjir búi
þær til og hann dreymi um að plötum
sé raðað í plötubúðum eftir heitum en
ekki flytjendum.
Engar vinsældir, takk
Oldham segir sjálfur svo frá að vin-
sældir myndu spilla upplifun hans á
eigin tónlist; ef eitthvert laga hans
yrði verulega vinsælt þyrfti hann að
draga sig í hlé og hætta að fást við
tónlist því þá væri hann kominn í þá
stöðu að allir væru að búast við meira
af því sama, nýir áheyrendur myndu
kaupa plötur hans til að heyra fleiri
lög eins og menn tækju að þrýsta á
hann um að spila á tónleikum fyrir
þúsundir í stað hundraða.
Af ofangreindu má ráða að Oldham
kann því illa að vera vinsæll eða fræg-
ur, kýs að halda sig utan sviðsljóssins
sem mest hann má og er ekki ýkja
gefinn fyrir viðtöl, ekki síst ef þau
eiga að snúast um hann sjálfan en
ekki það sem hann er að gera. Það
segir sitt að hann sleppti þremur lög-
um af plötunni nýju vegna þess að
hann óttaðist að sögn að þau yrðu of
vinsæl. Sagan af því er hann var að
kynna síðustu skífu sína er einnig
fræg: Svo mikið varð Oldham um að
veita svo mörg viðtöl að hann lagðist í
rúmið, sárþjáður, og síðustu viðtölin
voru tekin við hann rúmliggjandi.
Þrátt fyrir þessa hlédrægni hefur
vegur Oldhams farið vaxandi á und-
anförnum árum og er skemmst að
minnast þess að Johnny Cash tók upp
á arma sína eitt af hans bestu lögum,
I See a Darkness, og þeir syngja það
saman á plötu Cash American III.
Oldham segir að það hafi verið há-
punkturinn á ferli hans sem laga-
smiðs að Cash hafi tekið lagið, enda
sé það ævinlega markmið hans að
semja lög sem staðið geti án hans, lög
sem aðrir geti heyrt, skilið og túlkað
án þess að Will Oldham sé alltaf að
þvælast þar fyrir.
Tónlist á sunnudegi
Árni Matthíasson
Einsemd og tregi
Listamaðurinn Will Oldham, sem kallar sig mörg-
um nöfnum, þar á meðal Bonnie ‘Prince’ Billy,
sendi frá sér langþráða plötu á dögunum.
Grallarinn Will Oldham / Bonnie
Prince Billy bregður sér í gervi
Friedrichs Nietzches.