Morgunblaðið - 20.02.2003, Blaðsíða 52

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Sími 588 1200
Lágmúla og Smáratorgi
opið kl. 8-24
alla daga
PERSÓNUVERND getur með engu móti fall-
ist á veigamikil atriði í frumvarpi heilbrigðisráð-
herra um lyfjagagnagrunna. Persónuvernd
leggst eindregið gegn því að ríkið búi til einn
miðlægan gagnagrunn um lyfjanotkun hvers
einasta Íslendings, að sögn Sigrúnar Jóhannes-
dóttur, forstjóra Persónuverndar. Persónu-
vernd hefur sent heilbrigðisnefnd Alþingis bréf
þar sem frumvarpið er gagnrýnt.
Allt of viðamikil söfnun
„Frumvarpið gerir ráð fyrir því að persónu-
merktar upplýsingar berist Tryggingastofnun
ríkisins (TR) um lyfjaneyslu hvers einasta
manns, sem á annað borð fær afgreitt lyf gegn
lyfjaávísun. Þar er enginn munur gerður á því
hvort sá sem fær lyfið fær yfirhöfuð eitthvað
endurgreitt frá TR, eða hvort hann er að fá lyf
sem er á lista yfir varhugaverð lyf, t.d. ávana-
bindandi lyf,“ segir Sigrún.
„Persónuvernd gagnrýnir að þetta sé allt of
viðamikil söfnun upplýsinga,“ segir hún. Sigrún
segir það skoðun Persónuverndar að TR eigi að
fá þær upplýsingar undir persónuauðkennum,
sem stofnunin þurfi á að halda til að sinna því
hlutverki að endurgreiða hlut ríkisins þegar um
endurgreiðsluskyld lyf er að ræða. Stofnunin
eigi hins vegar að fá upplýsingar um önnur lyf
sem ríkið greiðir án kennitalna eða nafna.
Hvað ávana- og fíkniefnalyf varðar er það mat
Persónuverndar að landlæknir eigi að fá þær
upplýsingar sem hann þarf á að halda til sporna
gegn misnotkun.
„En við leggjumst eindregið gegn því að ríkið
búi til einn miðlægan gagnagrunn um lyfjanotk-
un hvers einasta Íslendings, alveg óháð því
hvort þar er um ávanabindandi lyf að ræða eða
lyf sem eru á einhvern hátt háð endurgreiðslu
ríkisins,“ segir hún.
Hún segir skiljanlegt að ríkið þurfi að geta
gengið úr skugga um að ekki sé verið að end-
urgreiða fólki sem ekki eigi rétt á endur-
greiðslum og að landlæknir þurfi að geta haft
eftirlit með störfum lækna, „en að búa til svona
miðlægan gagnagrunn teljum við vera brot á
hinni almennu meðalhófsreglu stjórnsýslurétt-
arins og storka stjórnarskrárvörðum rétti
manna til að njóta einkalífsréttar, og ekki bara
það heldur líka storka rétti manna til að geta
notfært sér þann möguleika að borga sjálfir fyr-
ir sín lyf og læknisþjónustu,“ segir hún.
Persónuvernd gagnrýnir lagafrumvarp á Alþingi um lyfjagagnagrunna
Storkar stjórnarskrár-
vörðum rétti fólks
SNEMMA beygist krókurinn sem verða vill,
segir málshátturinn. Ekki síst til bókástar.
Það sannast á þessari ungu dömu sem hvarf
sem snöggvast inn í heim bókarinnar í Smára-
lind í gær.
Hundar, ljóð, hárgreiðsla, ævisögur og
stangveiði – bækur um alla þessa málaflokka
og tugi annarra má finna á hinum árlega
bókamarkaði Félags íslenskra bókaútgefenda
sem verður opnaður þar í dag. Til sölu verða
yfir 10.000 titlar, gefnir út á árinu 2000 og
fyrr, allt aftur til þar síðustu aldar, að sögn
Benedikts Kristjánssonar, framkvæmdastjóra
félagsins.
Markaðurinn hefur notið mikilla vinsælda
undanfarin ár, enda ekki amalegt að geta orð-
ið sér úti um bækur af öllum toga á góðu verði.
Hann hefur verið haldinn í Perlunni síðustu
árin, en á rætur að rekja til Lárusar Blöndal
og Jónasar Eggertssonar á árunum í kring um
1960.
Morgunblaðið/Sverrir
Snemma beygist krókurinn
LANDSBANKI Íslands rukkar
viðskiptavini sína sem hringja í
þjónustuver og fá uppgefna stöðu
og færslur á reikningi, um 60 krón-
ur fyrir hverja uppflettingu. Þessi
gjaldtaka bankans hófst í þessum
mánuði. Hærra gjald er innheimt
hjá Sparisjóði Reykjavíkur og ná-
grennis (SPRON), eða 75 krónur
fyrir sams konar þjónustu.
Samkvæmt upplýsingum frá
SPRON hefur þetta viðgengist
lengi. Aftur á móti er þessi þjón-
usta notendum endurgjaldslaus
þegar hringt er í þjónustuver Ís-
landsbanka og Búnaðarbanka og
spurt um stöðu á reikningi.
Sigrún Hildur Guðmundsdóttir,
þjónustustjóri SPRON, segir enga
nýbreytni falda í þessari gjald-
töku. Svona hafi þetta verið um
langt skeið hjá SPRON og eigi að
standa straum af kostnaði sem
hljótist af þjónustunni. Sigrún
bendir á að viðskiptavinir hafi aðra
möguleika til að nálgast þessar
upplýsingar sér að kostnaðar-
lausu, eins og heimabanka, þjón-
ustusíma Reiknistofu bankanna og
hraðbanka.
Nýti betur sjálfvirknina
„Við erum að fá fólk til að nýta
betur þá sjálfvirkni sem er til stað-
ar í bankakerfinu,“ segir Björn
Líndal framkvæmdastjóri við-
skiptabankasviðs Landsbankans.
„Mjög margir einstaklingar í hópi
okkar viðskiptavina, eða um 60%,
nota netbanka Landsbankans þar
sem hægt er að nálgast þessar
upplýsingar. Sú þjónusta er við-
skiptavinum að kostnaðarlausu.
Ekki er tekið sérstakt gjald hjá
þeim sem hringja í þjónustusíma
bankanna hjá RB eða athuga stöðu
reikninga í hraðbönkum. Með
þessari gjaldtöku erum við að
reyna að fá fólk til að nota hag-
kvæmari leiðir til að nálgast þess-
ar tilteknu upplýsingar, leiðir sem
eru því sjálfu og bankanum ódýr-
ari en að láta starfsmann lesa upp-
lýsingarnar fyrir sig.“
Lísa Ásgeirsdóttir, þjónustu-
stjóri Búnaðarbankans, segir að
viðskiptavinir þurfi ekki að greiða
fyrir þessa þjónustu þegar þeir
hringi í þjónustuver bankans.
Sömu upplýsingar fengust frá Ís-
landsbanka.
Þegar hringt er í þjónustuver
SPRON og beðið um millifærslu á
milli reikninga innan sparisjóð-
anna kostar það 80 krónur. Þegar
beðið er um millifærslur innan
hvers banka er ekkert gjald tekið
fyrir þá þjónustu.
Viðskiptavinir sem hringja í þjónustuver Landsbanka Íslands og SPRON
Greiða fyrir hverja uppflettingu
NIÐURGREIÐSLA á vöxtum af íbúða-
lánum í gegnum vaxtabótakerfið hefur farið
minnkandi á undanförnum árum. Þetta
kom fram í máli Guðjóns Rúnarssonar,
framkvæmdastjóra Samtaka banka og
verðbréfafyrirtækja (SBV), á fundi í gær
þar sem kynnt var skýrsla samtakanna um
markaðsvæð-
ingu húsnæð-
isfjármögn-
unar á Ís-
landi.
Guðjón
greindi frá
því að raun-
vaxtabyrði af
öllum íbúða-
lánum, að
teknu tilliti til
vaxtabóta,
hefði verið
3,6% árið
1997, 4,1% árið 1999 og 4,4% bæði árin 2001
og 2002. Með öllum íbúðalánum er átt við
lán Íbúðalánasjóðs og lán lífeyrissjóða og
banka vegna íbúðarhúsnæðis.
Gera megi ráð fyrir að í árslok 2002 hafi
lán Íbúðalánasjóðs verið um 78% af íbúða-
lánum hér á landi, um 17% hafi þá verið lán
lífeyrissjóða og um 5% frá bönkum og
sparisjóðum. Vaxtagjöld íbúðaeigenda
vegna íbúðalána jukust úr tæpum 10 millj-
örðum króna 1997 í rúma 24 milljarða á síð-
asta ári. Að teknu tilliti til vaxtabóta voru
vaxtagjöldin um 6,5 milljarðar á 1997 og um
19,6 milljarðar á síðasta ári.


 


     
#))*
#))+
#)))
&%%%
&%%#
&%%&







       "
 
"
  #%,%
##,-
#.,#
#*,*
&#,.
&','
$%
$&
'(
'$
''
''
)  
*    

  "
 
"
  -,.
*,)
##,'
#(,+
#*,&
#),-
Minni nið-
urgreiðsla
vaxta af
íbúðalánum

Húsnæðislán/C1
♦ ♦ ♦
HLUTFALL forystumanna sem sótt hafa
nám erlendis er töluvert hærra í íslenskum
fyrirtækjum sem hafa hafið útrás á erlenda
markaði en í fyrirtækjum sem það hafa ekki
gert. Þetta er meðal þess sem fram kemur í
rannsókn sem Þór Sigfússon, nýráðinn
framkvæmdastjóri Verslunarráðs Íslands,
hefur unnið að. Könnunin sem rannsóknin
byggist á var gerð af Samtökum atvinnu-
lífsins.
Einnig kemur fram í rannsókn Þórs að
stjórnendur útrásarfyrirtækja virðast í
meira mæli vera menntaðir erlendis en
gengur og gerist í helstu nágrannalöndun-
um.
Meginniðurstöður rannsóknarinnar eru
þær að um 79% stjórnenda öflugustu ís-
lensku útrásarfyrirtækjanna hafi stundað
nám eða starfað erlendis í sex mánuði eða
lengur. Í sambærilegri rannsókn sem fram-
kvæmd var í Noregi 1994 kemur fram að
verulega lægra hlutfall stjórnenda þar í
landi hafi stundað nám eða starfað erlendis.
Í rannsókninni kemur jafnframt fram að
mikil aukning muni verða á fjölda útrás-
arfyrirtækja á næstu tveimur til þremur ár-
um, eða um 40%. Þá kemur fram að stjórn-
endur útrásarfyrirtækja reikna með um
helmingi meiri vexti fyrirtækja sinna á
komandi árum en stjórnendur fyrirtækja
sem ekki hafa hafið útrás.
Þór segir niðurstöðurnar gefa til kynna
að útrás fyrirtækja skapi aukna breidd í ís-
lensku atvinnulífi en leggi um leið þá
ábyrgð á stjórnvöld að búa svo um hnúta að
fyrirtækin sjái sér hag í að vera íslensk.
Stjórnendur út-
rásarfyrirtækja
frekar mennt-
aðir erlendis

Athafnafólk/C13