Morgunblaðið - 22.02.2003, Blaðsíða 18

ERLENT
18 LAUGARDAGUR 22. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
AÐ MINNSTA kosti 95 manns fór-
ust þegar eldur blossaði upp á
stjörnuljósasýningu á tónleikum
rokkhljómsveitar í næturklúbbi í
West Warwick í Rhode Island í fyrri-
nótt. Húsið varð alelda á þremur
mínútum og mikill troðningur varð
þegar fólkið hljóp í ofboði að aðal-
dyrunum. Yfir 180 manns voru flutt-
ir á sjúkrahús og búist var við að
dánartalan myndi hækka þar sem
nokkurra var enn saknað.
Eldurinn kviknaði þegar rokk-
hljómsveitin Great White var að
hefja tónleikana og stjörnuljós skut-
ust upp í nokkrar sekúndur. Eldur-
inn læsti sig um plasthljóðeinangrun
á bak við hljómsveitina og breiddist
út um loftið á örskammri stundu.
Húsið fylltist af þykkum, svörtum
reyk og varð alelda áður en slökkvi-
lið kom á staðinn.
Héldu að eldurinn væri
hluti af sýningunni
Sjónarvottar sögðu að tónleika-
gestirnir hefðu í fyrstu haldið að eld-
urinn væri þáttur í stjörnuljósasýn-
ingunni og haldið áfram að fagna
hljómsveitinni. Þegar eldurinn tók
að breiðast út fóru nokkrir að að-
aldyrum hússins en ofsahræðsla
greip síðan um sig. Fólkið hljóp að
aðaldyrunum en margir komust ekki
út vegna troðningsins.
Flest líkin fundust nálægt fram-
dyrum hússins og mörg þeirra voru
illa brunnin. Aðrir köfnuðu eða tróð-
ust undir.
„Þau reyndu að fara út sömu leið
og þau komu inn. Það var vanda-
málið,“ sagði sagði Charles Hall,
slökkviliðsstjóri í West Warwick, um
25 km suðvestan við Providence,
helstu borg Rhode Island. „Þau not-
uðu ekki hina neyðarútgangana
þrjá.“
Hafði ekki leyfi til
stjörnuljósasýningar
Slökkviliðsstjórinn sagði að næt-
urklúbburinn hefði staðist eldvarna-
kröfur við skoðun 31. desember eftir
smávægilegar lagfæringar.
Skemmtistaðurinn hefði ekki haft
leyfi til stjörnuljósasýningarinnar og
engin úðunartæki hefðu verið í hús-
inu, enda hefði þess ekki verið kraf-
ist vegna þess að byggingin var til-
tölulega lítil.
Jack Russell, aðalsöngvari Great
White, kvaðst hafa rætt við fram-
kvæmdastjóra næturklúbbsins fyrir
tónleikana og hann hefði samþykkt
stjörnuljósasýninguna. Sviðstækni-
maður skemmtistaðarins, Paul
Vanner, kvaðst þó ekki hafa vitað að
hljómsveitin ætlaði að skjóta upp
stjörnuljósum. Hann sagði að slíkar
sýningar hefðu áður verið haldnar á
tónleikum í næturklúbbnum, en allt-
af undir eftirliti sérfræðings með til-
skilin starfsleyfi. Í þetta sinn hefði
enginn eftirlitsmaður verið á sviðinu.
Slökkviliðsstjórinn sagði að 300
manns hefðu mátt vera í húsinu en
færri hefðu verið á tónleikunum.
Næturklúbburinn nefndist The Sta-
tion og var í einnar hæðar byggingu
sem var reist fyrir um 60 árum.
„Þau gátu ekkert gert“
Aðeins sviðin grind hússins stóð
uppi. Hundruð slökkviliðs- og lög-
reglumanna voru á staðnum og báru
illa brunnin lík úr rústunum.
Nokkurra var enn saknað, þeirra á
meðal Ty Longley, gítarleikara
Great White. Yngstu fórnarlömb
eldsins voru á táningsaldri og þau
elstu um fertugt.
Robin Petrarca, 44 ára kona á
meðal tónleikagestanna, var einn og
hálfan metra frá dyrunum en sagði
að reykurinn hefði verið svo þykkur
að hún hefði ekki séð þær. Hún hras-
aði og lenti í troðningnum en komst
út. „Þau gátu ekkert gert, eldurinn
gaus svo hratt upp.“
Tók brunann upp á myndband
Brian Butler var að taka tón-
leikana upp á myndband fyrir sjón-
varpsstöðina WPRI vegna fréttar
um öryggismál næturklúbba. Á upp-
tökunni sáust hrúgur af fólki, sem lá
hvað ofan á öðru og reyndi að skríða
út úr skemmtistaðnum.
„Sumir reyndu strax að forða sér
[þegar eldurinn gaus upp] en aðrir
sátu bara og sögðu „vá, þetta er
snjallt“ og ég man þessi orð vegna
þess að ég hugsaði með mér að þetta
væri ekkert snjallt og nú ættu allir
að forða sér út,“ sagði Butler.
„Fólk reyndi að hjálpa hvað öðru
og braut rúður,“ sagði Butler. „Fólk-
inu var alveg sama um öll skurðsár-
in, meiðslin og brunasárin, vildi bara
komast út úr byggingunni.“
„Hvernig gat þetta gerst?“
„Ég fann allt í einu mikinn hita,“
sagði Russell, söngvari hljómsveit-
arinnar, sem stökk af sviðinu ásamt
félögum sínum þegar hann gerði sér
grein fyrir því að ekki yrði hægt að
slökkva eldinn. „Ég sá að plast-
klæðningin logaði og fyrr en nokk-
urn varði var allt húsið í ljósum log-
um.“
Söngvarinn kvaðst hafa reynt að
skvetta vatni úr flösku á eldinn en án
nokkurs árangurs og öll ljósin í hús-
inu hefðu síðan slökknað. „Það var
ótrúlegt hvað eldurinn gaus hratt
upp.“
Don Garcier, ríkisstjóri Rhode
Island, kvaðst furða sig á því að slíkt
skyldi geta gerst. „Það vakna alls
konar spurningar um hvernig þetta
gat gerst og hvers vegna þetta gerð-
ist,“ sagði ríkisstjórinn. „Slökkviliðs-
stjórinn sagði að stjörnuljósasýning-
in hefði ekki verið leyfð. Hvers
vegna var þetta þá ekki stöðvað?“
Einn mannskæðasti bruni í
sögu Bandaríkjanna
Great White er þungarokkshljóm-
sveit og á meðal þekktust laga henn-
ar eru „Once Bitten, Twice Shy“ og
„Rock Me“. Hún var stofnuð í Los
Angeles á níunda áratugnum og
plötur hennar hafa selst í sex millj-
ónum eintaka. Hún var tilnefnd til
Grammy-verðlauna árið 1990.
Þetta er annað stórslysið í banda-
rískum skemmtistað á fjórum dög-
um. 21 fórst og yfir 50 slösuðust í
miklum troðningi í næturklúbbi í
Chicago aðfaranótt mánudags þegar
ofsahræðsla greip um sig eftir að ör-
yggisvörður beitti piparúða til að
skilja að áflogaseggi.
Eldsvoðinn í fyrrinótt er mann-
skæðari en bruninn í byggingu sér-
trúarsafnaðar í Waco í Texas árið
1993 þegar nær 80 manns fórust.
Mannskæðasti bruni sögunnar í
bandarískum næturklúbbi varð í
nóvember 1942 þegar 491 maður
fórst í næturklúbbnum Cocoanut
Grove í Boston.
AP
Slökkviliðs- og björgunarmenn bera lík út úr næturklúbbnum The Station í West Warwick í Rhode Island eftir eldsvoðann mannskæða í fyrrinótt.
Tugir manna farast í
eldsvoða í næturklúbbi
West Warwick. AP, AFP.
Ofsahræðsla greip um sig meðal
gestanna eftir að eldur kviknaði
vegna stjörnuljósasýningar
AP
Robin Petrarca (t.h.) og 44 ára kona, sem lifði af eldsvoðann, með vinkonu.
TALSMENN stjórnvalda á Filipps-
eyjum drógu í gær úr fréttum um, að
bandarískir hermenn myndu taka
þátt í bardögum gegn múslímskum
uppreisnarmönnum á eyjunum.
Sögðu þeir, að ekki væri enn ljóst
hvernig staðið yrði að fyrirhugaðri
sókn gegn þeim.
„Það er ekkert afráðið í þessum
efnum,“ sagði Angelo Reyes, varn-
armálaráðherra Filippseyja, um þá
frétt, sem höfð var eftir ónefndum
embættismanni í bandaríska utan-
ríkisráðuneytinu, að um 1.750
bandarískir hermenn myndu taka
þátt í sókn gegn skæruliðum Abu
Sayyaf-hreyfingarinnar á eyjunni
Jolo í suðurhluta eyjaklasans. Sagði
Reyes, að það eitt væri víst, að að
þessum aðgerðum yrði staðið í sam-
ræmi við filippísk lög en stjórnar-
skráin bannar þátttöku erlendra
hermanna í átökum á filippískri
grund.
Reyes bætti því við, að hann færi
til Washington um helgina og myndi
þá ræða þessi mál við kollega sinn,
Donald Rumsfeld, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna.
Ekki
bandarískir
hermenn
Manila. AFP.
STEFNT er að því, að allir íbú-
ar Evrópusambandsríkjanna
verði komnir með sérstakt
heilsukort í hendurnar um mitt
næst ár en það veitir þeim rétt
á læknisþjónustu hvar sem er
innan sambandsins.
Með heilsukortinu á að út-
rýma alls konar skriffinnsku,
sem nú fylgir því að leita sér
lækninga í öðru ESB-ríki en
sínu eigin. Hafa þeir fengið að
finna fyrir því, sem búa eða
starfa utan heimalandsins, og
mörg dæmi eru um, að dregist
hafi að veita fólki bráðaþjón-
ustu vegna mikillar pappírs-
vinnu.
Nýju heilsukortin eiga að
breyta þessu og tryggja, að fólk
fái þá þjónustu, sem það hefði
ella fengið í sínu landi. Er þetta
liður í margvíslegri samræm-
ingarstarfsemi innan ESB.
Heilsukort
innan ESB
Brussel. AP.
STARFSMENN áfengiseinkasölu
ríkisins í Svíþjóð drekka næstum
50% meira áfengi en aðrir lands-
menn til jafnaðar. Er það nið-
urstaða könnunar, sem gerð var
meðal þeirra.
Röksemdir sænskra yfirvalda
fyrir einkasölu ríkisins á áfengi eru
ekki síst þær, að með henni sé í
raun verið að takmarka áfeng-
isneyslu og draga um leið úr þeim
alvarlegu afleiðingum, sem henni
geta fylgt. Af þessum sökum meðal
annars hefur könnunin vakið mikla
athygli og hefur stjórn einkasöl-
unnar ákveðið að herða reglur um
áfengisneyslu starfsmanna. Karl-
menn í hópi starfsmannanna kváð-
ust drekka 7,7 lítra af hreinum vín-
anda á ári en landsmeðaltalið er 5,2
lítrar. Konurnar áætluðu sína
drykkju 3,7 lítra en meðaltalið er
2,7 lítrar. Þá kemur fram, að sjö af
tíu karlmönnum og sex af tíu kon-
um fóru að drekka meira eftir að
hafa hafið störf hjá einkasölunni.
Björn Rydberg, talsmaður einka-
sölunnar, sagði, að svo virtist sem
starfsmennirnir drykkju ekki verr
en aðrir í hvert sinn en augljóslega
oftar en almennt gerðist. Hann tók
hins vegar skýrt fram, að starfs-
fólkið fengi ekki áfengi á öðrum
kjörum en aðrir landsmenn.
Varasamur
vinnustaður
Stokkhólmi. AFP.