Morgunblaðið - 25.02.2003, Blaðsíða 15

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRÚAR 2003 15
ÍRAKAR hafa enn ekki greint frá
því hvernig þeir hyggjast bregðast
við kröfum Hans Blix, yfirmanns
vopnaeftirlitsnefndar Sameinuðu
þjóðanna, þess efnis að þeir byrji að
eyðileggja Al Samoud 2-eldflaugar
sínar fyrir 1. mars. Er fullyrt í frétt
The New York Times í gær að þeir
vonist til að viðræður við vopnaeft-
irlitsmennina um tæknilega hlið
málsins geri að verkum að kröfunni
verði ekki fylgt eftir. Ummæli Hoss-
ams Mohammeds Amins, tengiliðs
Íraksstjórnar við vopnaeftirlits-
mennina, í fyrradag bentu þó til að
Írakar gerðu sér ljóst að þeir yrðu á
endanum að verða við kröfunni, en
Amin gerði þá lítið úr mikilvægi
flaugnanna.
Blix fór á föstudag formlega fram
á það í bréfi til íraskra stjórnvalda að
flaugarnar yrðu eyðilagðar, en kom-
ið hafði í ljós að þær draga lengra en
150 km. Skv. skilmálum ályktana ör-
yggisráðs SÞ frá því eftir Persaflóa-
stríðið 1991 mega Írakar ekki eiga
svo langdrægar flaugar.
Ekki hægt að treysta Írökum
Þrátt fyrir að Írakar séu tregir til
að farga eldflaugunum er talið lík-
legt að þeir verði á endanum við
kröfum Blix og sjálfur sagðist Blix í
gær reikna með að Írakar hæfust
senn handa. Frakkar hafa t.a.m.
þegar krafist þess að Írakar fari að
óskum Blix og Írökum er ljóst að
hafni þeir kröfunni myndi það
styrkja stöðu Bandaríkjamanna sem
nú reyna að telja ríkin, sem eiga sæti
í öryggisráði SÞ, á að samþykkja
aðra ályktun, þar sem Írak er lýst
brotlegt við fyrri ályktun ráðsins og
þar sem veitt er heimild fyrir hern-
aðaraðgerðum sökum þess.
Amin sagði á sunnudag að eyði-
legging flauganna myndi vitaskuld
skerða varnarbúnað Írakshers, þó
ekki þannig að það skipti sköpum.
Hann sagði ekki hversu margar Al
Samoud 2-flaugar Írakar ættu en í
frétt The New York Times í gær
kemur fram að sérfræðingar telji
þær um eitt hundrað talsins.
Blix segir í viðtali við tímaritið
Time að ekki sé hægt að treysta
Írökum til að afvopnast en aðeins ör-
yggisráðið geti tekið ákvörðun um
það hvenær binda eigi enda á vopna-
eftirlit í Írak og grípa til annarra
ráða til að tryggja afvopnun. „Auð-
vitað er ekki hægt að treysta orðum
þeirra. Hafi það einhvern tíma verið
hægt þá glötuðu þeir í öllu falli öllum
trúverðugleika árið 1991. Ég get
ekki séð að breyting hafi orðið á síð-
an þá,“ segir Blix í viðtalinu.
Írakar tregir til að farga
Al Samoud-eldflaugum
Bagdad, Washington. AFP, AP.
Reuters
Hans Blix ræðir við fréttamenn í höfuðstöðvum SÞ í New York í gær.
FYRSTA stóra tilraunin með bólu-
efni gegn alnæmi hefur valdið von-
brigðum en svo er samt að sjá sem
það hrífi miklu betur á fólk af afr-
ískum og asískum uppruna en á
hvíta menn.
Tilraunabóluefnið, aidsvax, er það
fyrsta, sem reynt er á þúsundum
manna, og voru miklar vonir bundn-
ar við það. Niðurstaðan er samt sú
eftir þriggja ára reynslu, að það dró
lítið úr sýkingum almennt.
Rétt rúmlega 5.000 manns tóku
þátt í tilrauninni, aðallega samkyn-
hneigðir karlmenn í Bandaríkjunum
og sjálfboðaliðar í Kanada, Púertó
Ríkó og Hollandi. Var tveimur
þriðju þeirra gefið bóluefnið en hin-
ir fengu lyfleysu. Útkoman var sú,
að sýkingum fækkaði verulega með-
al blökkumanna og fólks af asískum
uppruna en ekki meðal hvítra
manna eða fólks af suður-amerísk-
um uppruna.
Phillip Berman, aðstoðarforstjóri
VaxGen, fyrirtækisins, sem fram-
leiddi bóluefnið, sagði, að þrátt fyrir
nokkur vonbrigði væri það uppörv-
andi, að bóluefnið hefði haft áhrif á
suma hópa, sem sýndi, að ónæm-
isviðbrögð þeirra væru betri.
Talsmaður annars fyrirtækis, Int-
ernational Aids Vaccine Initiative
(IAVI), sem einnig vinnur að gerð
bóluefnis, dró hins vegar þessar
ályktanir í efa og sagði, að um svo
fáar sýkingar hefði verið að ræða í
hópunum, hvort heldur meðal
þeirra, sem fengu bóluefnið, eða
hinna, sem fengu lyfleysuna, að lítið
mark væri á þeim takandi. Auk þess
hefir verið brýnt fyrir öllum þátt-
takendum og þeim kennt að forðast
áhættusamt líferni. Það hefði vafa-
laust haft sín áhrif á niðurstöðuna.
Talsmaður IAVI sagði, að þrátt
fyrir þessa úkomu hjá VaxGen
myndi IAVI halda áfram sinni
vinnu við gerð bóluefnis. Það væri
líklegast til að stöðva alnæmisfar-
aldurinn en áætlað er, að um 15.000
manns smitist daglega af sjúkdómn-
um.
Bóluefni við alnæmi
veldur vonbrigðum
Virðist samt koma
að gagni fyrir fólk
af afrískum og
asískum uppruna
San Francisco. AFP.
ARIEL Sharon, forsætisráðherra
Ísraels, tókst í gær að mynda ríkis-
stjórn í Ísrael eftir nokkurt þóf en
hann fékk þá Shinui-flokkinn til liðs
við sig. Þingmeirihluti stjórnarinnar
er þó naumur, Sharon hefur aðeins
tryggt sér stuðning sextíu og eins af
120 þingmönnum á ísraelska þinginu.
Á sunnudag hafði Sharon skrifað und-
ir stjórnarsáttmála við harðlínuflokk-
inn NRP, sem er fylgjandi landtöku
gyðinga á svæðum Palestínumanna,
og var þá endanlega orðið ljóst að
ekkert yrði úr þjóðstjórn með þátt-
töku Verkamannaflokksins.
Forystumenn Shas-bókstafstrúar-
flokksins jusu í gær úr skálum reiði
sinnar en samkomulag Sharons við
Shinui-flokkinn þýddi að ekkert yrði
af áframhaldandi stjórnarþátttöku
Shas. Brotthvarf Shas þýðir að yfir-
bragð stjórnarinnar verður heldur
hófsamara en ella; ljóst er þó að hún
verður töluvert til hægri.
Shas-flokkurinn hefur 11 þingsæti
en Shinui fór hins vegar úr sex þing-
mönnum í fimmtán í kosningunum,
sem haldnar voru í síðasta mánuði.
NRP-flokkurinn hefur 6 þingmenn og
Likud 40 en samanlagt gerir þetta
tveggja sæta meirihluta í þinginu.
„Sharon hefur svikið okkur. Hann
ætlar að mynda ríkisstjórn með rusla-
fötulýðnum,“ sagði Ovadia Yosef,
andlegur leiðtogi Shas. Og Shlomo
Benizri, sem nú lætur af embætti heil-
brigðisráðherra, gekk svo langt að
lýsa Tommy Lapid, leiðtoga Shinui,
sem „svörnum óvini gyðingdóms“.
Fá fimm ráðuneyti
Samkomulag Sharons og Lapids
tryggir Shinui fimm ráðherrastóla.
Fær flokkurinn innanríkismál, dóms-
mál, efnahagslegt uppbyggingar-
starf, umhverfismál og vísinda- og
tæknimál í sinn hlut. Þá verður Lapid
sjálfur aðstoðarforsætisráðherra.
Líklegt er talið að nýja stjórnin taki
formlega við völdum á fimmtudag.
Sharon hafði á sunnudag samið við
NRP og sleit Amram Mitzna, leiðtogi
Verkamannaflokksins, viðræðum við
Likud-flokkinn í kjölfarið og sagði
þær þýðingarlausar.
Effi Eitam, leiðtogi NRP, sagði að
Likud-flokkur Sharons hefði í viðræð-
um um aðild flokksins að stjórn hans
samþykkt að landnemabyggðir gyð-
inga á Vesturbakkanum og Gaza-
svæðinu yrðu stækkaðar. Flokkur
Eitans hefur einnig lýst algerri and-
stöðu við allar hugmyndir um sjálf-
stætt ríki Palestínumanna.
Mitzna hafði lýst því yfir að ekki
kæmi til greina að ganga til liðs við
stjórn undir forystu Sharons nema
hann féllist á að leggja niður land-
tökubyggðirnar á Gaza og fækka íbú-
um á þeim sem reistar hafa verið á
Vesturbakkanum. Ágreiningur
Verkamannaflokksins og Likud um
fjármögnun landnemabyggða leiddi
til þess að síðasta samsteypustjórn
Sharons féll í október.
Sharon myndar stjórn
Jerúsalem. AP, AFP.
Ariel Sharon Tommy Lapid