Morgunblaðið - 27.02.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞINGFLOKKUR Vinstrihreyfing-
arinnar – græns framboðs ítrekaði
andstöðu sína við byggingu álverk-
smiðju í Reyðarfirði í annarri um-
ræðu um frumvarp þess efnis á Al-
þingi í gær. Umræðan hófst í
gærmorgun og var búist við því að
hún stæði fram á nótt, en ræðutími í
annarri umræðu er ótakmarkaður.
Með frumvarpinu, sem Valgerður
Sverrisdóttir iðnaðarráðherra mælti
fyrir í lok janúar, er leitað eftir heim-
ild til samninga við Alcoa og tengd fé-
lög um að reisa og reka 322 þúsund
tonna álverksmiðju á Reyðarfirði.
Árni Steinar Jóhannsson, fulltrúi
VG í iðnaðarnefnd, mælti fyrir minni-
hlutaáliti sínu í nefndinni. Hann lagði
m.a. áherslu á að forsenda þess að
hægt yrði að ganga til samninga um
byggingu álversins væri bygging
Kárahnjúkavirkjunar en hún myndi
leiða af sér gríðarleg óbætanleg nátt-
úruspjöll á landsvæðinu norðan
Vatnajökuls og í Fljótsdal. „Hugsan-
legur efnahagslegur ávinningur rétt-
lætir ekki þau hrikalegu náttúru-
spjöll sem auk þess myndu eyðileggja
möguleikana á nýtingu þessa land-
svæðis undir þjóðgarð á heimsmæli-
kvarða.“ Lagði Árni Steinar til að
frumvarpinu yrði vísað frá m.a. í ljósi
þeirra náttúruspjalla sem Kára-
hnjúkavirkjun myndi leiða af sér.
Starfi við sama
skattaumhverfi
Í áliti fulltrúa Samfylkingarinnar í
iðnaðarnefnd, þeirra Svanfríðar Jón-
asdóttur og Bryndísar Hlöðversdótt-
ur, kom fram að stuðningur væri inn-
an Samfylkingarinnar við samþykkt
frumvarpsins. Þær gerðu þó nokkrar
athugasemdir við álversfrumvarpið,
m.a. við atriði er varða skattamál.
„Fulltrúar Samfylkingarinnar telja
óeðlilegt og óæskilegt að þegar er-
lend fyrirtæki, s.s. stóriðjufyrirtæki,
hafa verið sett niður á Íslandi skuli
samið við hvert þeirra fyrir sig um af-
slætti frá þeim reglum, þ.m.t. skatta-
reglum, sem íslenskum fyrirtækjum
er ætlað að búa við. Það er fullkom-
lega óeðlilegt að fyrirtæki sem starfa
á sama sviði og að sams konar starf-
semi skuli búa hvert við sitt skatta-
umhverfi, allt eftir því hvernig að-
stæður voru þegar samið var.
Eðlilegra væri að öll fyrirtæki sem
t.d. starfa á vettvangi stóriðju byggju
við samskonar skattareglur og auð-
vitað hlýtur markmiðið að vera það
að öllum fyrirtækjum í landinu sé
boðið upp á ásættanlegt skattaum-
hverfi þannig að ekki þurfi að semja
sérstaklega um frávik þegar laða á
erlenda atvinnustarfsemi inn í land-
ið.“
Hjálmar Árnason, formaður iðnað-
arnefndar, mælti fyrir nefndaráliti
meirihluta nefndarinnar, en hann
skipa fulltrúar Sjálfstæðisflokksins,
þ.e. Guðjón Guðmundsson, Pétur H.
Blöndal og Kjartan Ólafsson, og
fulltrúar Framsóknarflokksins, þ.e.,
auk Hjálmars, Ísólfur Gylfi Pálma-
son. Hjálmar sagði að yrðu umrædd-
ar framkvæmdir að veruleika myndi
hlutfall sjávarútvegs í íslensku efna-
hagslífi í fyrsta sinn fara niður fyrir
50%. „Og þar með má segja að skap-
ast hafi forsendur fyrir enn frekari
stöðugleika í íslensku efnahagslífi.“
Hann sagði aukinheldur að með
framkvæmdunum væri verið að
leggja grunninn að velferðarkerfinu
til framtíðar. „Með því kunnum við
einmitt að vera að skapa grunn að
frekari skattalækkunum en umfram
allt betri kjörum fyrir íslenskt efna-
hagslíf og fyrir íslenska þjóð.“
Önnur umræða um álversfrumvarp
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Rætt var um álverksmiðjur og framkvæmdir vegna stóriðju á Alþingi.
VG ítrekar
andstöðu við
álversfrumvarp
ÞINGFUNDUR Alþingis hefst kl.
10.30 í dag. Utanríkismál munu ein-
kenna dagskrá þingfundarins.
MEIRIHLUTI iðnaðarnefndar Al-
þingis hvetur til þess, í tengslum
við fyrirhugaða stækkun álvera
Alcans og Norðuráls, að teknar
verði upp viðræður við fyrirtækin
um endurskoðun á samningum
þeirra við hið opinbera, ekki síst í
skattamálum og varðandi orku-
verð.
Kemur þetta fram í nefndaráliti
meirihlutans vegna álversfrum-
varps iðnaðarráðherra, Valgerðar
Sverrisdóttur.
Í álitinu segir að samningurinn
um byggingu álvers við Reyðar-
fjörð sé sá þriðji í röðinni vegna
slíkrar starfsemi hér á landi.
„Eldri samningar eru ólíkir inn-
byrðis og gagnvart Fjarðaráli.
Nefndin telur mikilvægt að hið
bráðasta verði mótuð sú stefna um
álver að fyrirtæki í sambærilegum
rekstri búi við sem líkust rekstr-
arskilyrði.
Hvetur því nefndin til að í
tengslum við fyrirhugaða stækkun
Alcan og Norðuráls verði teknar
upp viðræður við fyrirtækin um
endurskoðun á samningum þeirra
við hið opinbera.“
Vilja við-
ræður við
Alcan og
Norðurál
Meirihluti iðnaðar-
nefndar Alþingis
ÞINGFLOKKUR Vinstrihreyf-
ingarinnar – græns framboðs
hefur lagt fram á Alþingi tillögu
til þingsályktunar um svæðis-
bundið átak til að treysta byggð
og efla atvinnulíf á landsbyggð-
inni. Fyrsti flutningsmaður til-
lögunnar er Þuríður Backman.
Meginefni tillögunnar er að
Alþingi álykti að fela ríkisstjórn-
inni að gera á næstu árum svæð-
isbundið átak til að efla byggð
um land allt og stuðla að já-
kvæðri þróun atvinnulífs og
mannlífs. „Í því skyni verði
veittar 600 milljónir kr. árlega í
sex ár af fjárlögum íslenska rík-
isins frá og með árinu 2003,“
segir í tillögunni. „Fjármunum
þessum verði skipt milli at-
vinnuþróunarfélaga um allt land
í samræmi við reglur sem taki
mið af byggðaþróun og atvinnu-
ástandi á einstökum svæðum.
Árangur og framvinda verkefn-
isins á svæði hvers atvinnuþró-
unarfélags verði metin áður en
tímabilið er hálfnað og ákvarð-
anir um framhaldið teknar með
hliðsjón af því mati, m.a. lífs-
kjarakönnun á viðkomandi
svæðum. Við val verkefna verði
annars vegar lögð áhersla á fjöl-
breytni í atvinnusköpun og hins
vegar á stuðning við hvers kyns
nýsköpun og þróun.“
Í greinargerð tillögunnar seg-
ir m.a. að stórfelldir búferla-
flutningar hafi átt sér stað hér á
landi um nokkurra ára skeið.
„Mikil fólksfjölgun hefur orðið á
höfuðborgarsvæðinu en víðast
hvar á landsbyggðinni hefur
fólki fækkað að sama skapi.“ Í
greinargerðinni segja flutnings-
menn að brýnt sé að bregðast
við þessari þróun.
Tillaga
um að efla
lands-
byggðina
SAMTALS 415 einkahlutafélög
á sviði heilbrigðisþjónustu voru
skráð hér á landi 12. febrúar sl.
Þetta kemur fram í skriflegu
svari Jóns Kristjánssonar heil-
brigðisráðherra við fyrirspurn
Rannveigar Guðmundsdóttur,
þingmanns Samfylkingarinnar.
Er í svarinu vísað í upplýsingar
úr fyrirtækjaskrá Hagstofu Ís-
lands. Flest félaganna eru
starfrækt um sérfræðiþjónustu
lækna, eða 194. Næstflest eru
starfrækt um tannlækningar
eða 116. Þá eru 20 einkahluta-
félög starfrækt um tannsmíðar,
41 um starfsemi sjúkraþjálfara,
7 um starfsemi sálfræðinga, 7
um heilsugæslu, 2 um dvalar-
heimili aldraðra og 26 um aðra
heilbrigðisþjónustu, svo dæmi
séu nefnd.
415 einka-
hlutafélög
á sviði
heilbrigðis-
þjónustu
FYRRVERANDI forstjóri
Byggðastofnunar, Theodór Agnar
Bjarnason, heldur fullum launum,
um 650 þúsund kr. á mánuði, fram
til 30. júní 2004 samkvæmt starfs-
lokasamningi sem gerður var við
hann í júní 2002, en þá var honum
veitt lausn frá störfum. Auk þess
fékk hann, skv. samningnum,
greidda eina milljón kr. vegna bú-
ferlaflutninga.
Þetta kemur fram í skriflegu
svari Valgerðar Sverrisdóttur við-
skiptaráðherra við fyrirspurn Ástu
R. Jóhannesdóttur, þingmanns
Samfylkingarinnar. Svarinu var
dreift á Alþingi í gær. Nýr for-
stjóri, Aðalsteinn Þorsteinsson,
tók við Byggðastofnun hinn 1. jan-
úar sl.
Í svarinu segir að forstjórinn
fyrrverandi hafi verið skipaður, af
viðskiptaráðherra, til fimm ára frá
ársbyrjun 2001 til loka árs 2005.
„Vegna sérstakra ástæðna var tal-
ið óhjákvæmilegt að semja um
starfslok. Var það gert með und-
irritun samnings 13. júní 2002 þeg-
ar 3,5 ár voru eftir af skipunar-
tíma forstjórans,“ segir í svarinu
en forstjóranum var veitt, að eigin
ósk, lausn frá störfum 21. júní sl.
„Forstjórinn heldur fullum laun-
um, skv. ákvörðun kjaranefndar til
30. júní 2004 eða í tvö ár frá því að
starfsskyldum hans lauk hjá
Byggðastofnun. Um var að ræða
þáverandi heildarlaun metin til
650.000 kr. á mánuði. Einnig fékk
forstjórinn greiddar 1.000.000 kr.
til að bæta honum hluta af þeim
kostnaði og röskun sem hann hafði
af því að hafa flust búferlum frá
Danmörku til Íslands til að taka
við starfi forstjóra Byggðastofn-
unar ásamt því að lögmannskostn-
aður hans vegna starfslokanna var
greiddur. Afnot af ferðatölvu og
farsíma í eigu stofnunarinnar fékk
forstjórinn til loka júní 2004 þó
þannig að hann ber allan kostnað
af notkun frá lausnardegi. Bifreið
sem stofnunin hafði lagt honum til,
hafði hann svo til afnota frá lausn-
ardegi til loka ágúst 2002 eða í um
tvo mánuði.“
Einnig samningur
við Guðmund
Að auki kemur fram í svarinu að
einnig hafi verið gerður starfsloka-
samningur við Guðmund Malm-
quist, sem lét af störfum forstjóra
stofnunarinnar, í árslok 2000. Sá
samningur var gerður í september
það ár. „Samningurinn fól í sér að
viðkomandi héldi fullum launum
og hlunnindum í eitt ár frá því að
hann lét af störfum í árslok 2000.
Launin námu um 590 þúsund kr. á
mánuði en auk þess var 13. mán-
uðurinn greiddur. Þá hafði hann
afnot af bifreið til loka árs 2001.“
Í svarinu segir að á móti hafi
komið að Guðmundur hafi starfað
að ýmsum verkefnum fyrir
Byggðastofnun m.a. vegna flutn-
ings og yfirfærslu starfsemi stofn-
unarinnar frá Reykjavík til Sauð-
árkróks. „Í starfslokasamningnum
eru einnig ákvæði um ákveðna til-
færslu á lífeyrisréttindum. Um var
að ræða að 40% af útreiknuðum
eftirlaunaréttindum eftir 65 ára
aldur færu í viðurkenndan sér-
eignalífeyrissjóð. Á móti lækkuðu
samningsbundin eftirlaun um 40%
frá 65 ára aldri.“
Heldur fullum
launum í tvö ár
Starfslokasamningur Byggðastofnunar við fyrrverandi forstjóra til umræðu
JÓN Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra ítrekaði á Alþingi í gær að reynt
yrði að finna lausn á þeim vanda sem
skapast hefði hjá Barna- og unglinga-
geðdeild Landspítala háskólasjúkra-
húss (BUGL) vegna skorts á legu-
plássum á deildinni. Þetta kom fram í
máli hans í upphafi þingfundar eftir
að þrír þingmenn í stjórnarandstöð-
unni höfðu gagnrýnt ástand mála í
geðheilbrigðisþjónustu barna og ung-
linga.
Í skriflegu svari ráðherra, sem
dreift var á Alþingi síðar um daginn,
kom m.a. fram að innlögnum á deild-
ina hefði fjölgað um „tugi prósenta á
fáum árum.“ Innlagnir voru 33 árið
1997 en 91 árið 2002. Ellefu til þrettán
unglingar hafa verið á deildinni síð-
ustu mánuði eða tveimur til fjórum
fleiri en gert sé ráð fyrir skv. „skil-
greindum legurýmum.“ Deildin hefur
m.ö.o. verið yfirfull. „Brýnt er að
fjölga rýmum á deildinni,“ segir í
svarinu.
Rannveig Guðmundsdóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, vakti at-
hygli á málefnum BUGL í upphafi
þingfundarins. Sagði hún m.a. að
vandi BUGL hefði verið „viðvarandi
a.m.k. frá 1998.“ Ásta R. Jóhannes-
dóttir, þingmaður Samfylkingarinn-
ar, tók í sama streng og kallaði rík-
isstjórnina til ábyrgðar á því hvernig
málum væri háttað í þessum efnum.
„Kerfið er gjörsamlega að bregðast
geðsjúkum börnum,“ sagði hún.
Steingrímur J. Sigfússon, formaður
Vinstrihreyfingarinnar græns fram-
boðs, blandaði sér einnig í umræðuna
og sagði ástandið í geðheilbrigðis-
þjónustu barna og unglinga langt frá
því að vera viðunandi. Jón Kristjáns-
son sagði hins vegar ekki rétt að ekk-
ert hefði verið aðhafst í þessum mál-
um sl. ár. Sagði hann m.a. að unnið
hefði verið að því sl. fimm ár að mæta
mjög vaxandi þörf á þessu sviði. „Það
er komið upp vandamál með innlagnir
sem við verðum að taka á og við ein-
setjum okkur að gera það.“
Ráðherra sagði ennfremur að hann
hefði þegar gert ráðstafanir til þess
að ræða við það fólk sem hefði orðið
fyrir barðinu á því ástandi sem hefði
skapast að undanförnu. „Ég vonast
svo sannarlega til þess að við finnum
lausnir á þessu erfiða og alvarlega
máli.“
Starfshópur settur á laggirnar
Í fyrrgreindu skriflega svari ráð-
herra, sem barst þingmönnum í gær,
er m.a. minnt á að nýlega hafi verið
sett á laggirnar nefnd til að skoða
hvernig Landspítali háskólasjúkra-
hús geti mætt þeim vanda sem BUGL
glími við. Þá muni ráðherra á næstu
dögum stofna starfshóp einstaklinga
sem þekki vel til málsins „frá mörgum
sjónarhornum“. Sé það gert að ósk
Barna- og unglingageðlækna.
Í svarinu kemur aukinheldur fram
að hinn nýi barnaspítali muni ekki
hýsa BUGL. Sú ákvörðun hafi verið
tekin að vel athuguðu máli um 1994
eða þegar undirbúningur að barna-
spítalanum hófst.
Gagnrýna geðheilbrigðis-
þjónustu barna og unglinga