Morgunblaðið - 09.03.2003, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. MARS 2003 23
ÆTLARÐU að faraeinn að hitta Thaci?“spurði maður, semekki lætur sérmargt fyrir brjósti
brenna, áhyggjufullur á svip er hann
heyrði að sá er þessi orð skrifar ætti
pantað viðtal við fyrrverandi foringja
Frelsishers Kosovo (UCK), samtaka
Albana sem daglega voru í fréttum
þegar átökin í Kosovo stóðu sem hæst
fyrir fjórum árum eða svo. Eru við-
brögðin til marks um það orð sem af
Hashim Thaci fer. Vilja sumir meina
að það hefði átt að vera búið að draga
Thaci fyrir stríðsglæpadómstólinn í
Haag vegna verka sem unnin voru af
sveitunum, sem hann veitti forystu.
Viðtalið við Thaci fer fram í miðbæ
Pristina í skrifstofum stjórnmála-
flokksins, sem hann veitir forystu.
Flokkurinn, PDK, var stofnaður eftir
átökin 1999 og eru flestir forystu-
manna hans fyrrverandi liðsmenn
UCK. PDK fékk 25,7% atkvæða í
þingkosningunum í hitteðfyrra, en
flokkur Ibrahims Rugova fékk 45,6%.
Fyrir skömmu voru nokkrir Kos-
ovo-Albanar ákærðir af stríðsglæpa-
dómstólnum í Haag vegna atburða
sem áttu sér stað í Kosovo 1998–1999.
Meðal þeirra var Fatmir nokkur Lim-
aj, þingmaður fyrir PDK. Limaj var
staddur í Slóveníu þegar heyrðist um
að ákæra hefði verið gefin út á hendur
honum og Thaci staðfestir í samtali
við Morgunblaðið að hann hafi verið
með Limaj er fréttist af ákærunni.
Segir hann að þeir hafi setið á hádeg-
isverðarfundi með slóvenskum emb-
ættismönnum þegar tíðindin bárust.
Limaj gaf sig fram við yfirvöld og er
hann nú kominn í fangaklefa í Haag.
„Það er mikilvægt að gera sér
grein fyrir því að Fatmir Limaj hefur
ekki verið sendur til Haag vegna þess
að fulltrúar alþjóðasamfélagsins vilji
honum illt,“ segir Thaci. „Limaj starf-
aði náið með fulltrúum alþjóðasam-
félagsins í Kosovo. Hann vinnur nú
með embættismönnum dómstólsins,
sýnir þeim fyllsta samstarfsvilja. Við
trúum á sakleysi hans. Nú þarf hann
einfaldlega að sanna það sakleysi.“
Það er jákvætt að hann sýnir emb-
ættismönnum dómstólsins samstarfs-
vilja en á hinn bóginn verður varla
framhjá því litið að hann hefur verið
ákærður fyrir alvarlega glæpi.
„Við verðum að bíða og sjá hver
niðurstaða dómara verður. Við getum
ekki ákveðið fyrirfram um sekt og
sakleysi,“ svarar Thaci.
Hefurðu ástæðu til að ætla að þú
verðir sjálfur ákærður fyrir stríðs-
glæpi?
„Limaj er vissulega vinur minn.
Hann er sannarlega einn af hinum
pólitísku forystumönnum Kosovo. Ég
er hins vegar stoltur af fortíð minni.
Hvað spurningu þína varðar þá get ég
sagt að þetta mun ekki gerast.“
Ertu að segja að það muni ekki
gerast – eða að þú hafir ekki áhyggjur
af því, vegna þess að þú getir sannað
að þú hafir ekkert saknæmt unnið?
„Þetta mun ekki gerast – ég er viss
um það. Við höfðum rétt á að reka á
brott þá sem ofsóttu okkur.“
Krefst sjálfstæðis fyrir Kosovo
Eins og aðrir Kosovo-Albanar set-
ur Hashim Thaci sjálfstæði til handa
Kosovo á oddinn. Ekkert annað er
viðunandi í þeirra augum. Segir Thaci
að þróunin undanfarin fjögur ár, þ.e.
frá því að Sameinuðu þjóðirnar tóku
við stjórn mála í héraðinu, hafi verið
hægari en æskilegt hefði verið.
„Menn hafa auðvitað mismunandi
skoðanir á þessu efni; Kosovo-Alb-
anar hafa sína skoðun og Serbar hafa
aðra, þær eru ósamrýmanlegar. Síð-
an er um að ræða afstöðu fulltrúa al-
þjóðasamfélagsins sem eru hlynntir
eins konar bráðabirgðafyrirkomulagi.
Staðreyndin er hins vegar sú að allir í
Kosovo styðja sjálfstæði. Þann veru-
leika hafa stjórnvöld í Belgrad ekki
enn meðtekið,“ segir Thaci. „Við er-
um ekki svo óþolinmóðir að það sé
farið að valda erfiðleikum. Ýmis ljón
eru auðvitað á vegi okkar en það
markmið, að Kosovo hljóti sjálfstæði,
er langtímamarkmið; það er ekki eitt-
hvað sem við ákváðum í gær að yrði
að nást í dag. Við vinnum einfaldlega
markvisst að því að búa í haginn fyrir
framtíðina. Jafnvel þó að við værum
sjálfstæð þyrftum við að vinna að
sömu verkefnum og við erum nú að
vinna. Þar er ég að ræða um að koma
á lýðræðisskipulagi og þeim sam-
félagsstofnunum sem því fylgir, og
þeim stöðugleika sem þarf til.“
Segist Thaci ekki hlynntur því að
setja ákveðin tímamörk, hann viti að
Kosovo fái sjálfstæði
innan langs tíma. „Al-
þjóðasamfélagið er að
taka á okkar málum af
meiri alvöru en menn
halda. Við vinnum að
því með þeim að mjaka
málum áfram, markmið
okkar eru þau sömu,
þ.e. að koma á fót sam-
félagi frjálsra borgara
hér í Kosovo, þar sem
fólk af öllum þjóðernum
getur unað hag sínum
vel.“
Segir Thaci að ekki
komi þó til mála að
stjórnvöld í Belgrað fái
aftur yfirráð yfir Kosovo. „Tími ein-
ræðisherranna er lokið á Balkanskag-
anum,“ segir hann. „Á hinn bóginn er-
um við hlynntir því að eiga góð
samskipti við alla ná-
granna okkar og það á
við um Serbíu líka. Eng-
inn einræðisherra fær
þó að segja okkur fyrir
verkum framar.“
Thaci er spurður um
atburðina 1999 og um
aðstæður Kosovo-Alb-
ana þegar Júgóslavía
var og hét. Albanar hafa
um aldir verið í miklum
meirihluta í héraðinu en
hafa þó borið skarðan
hlut frá borði, ekki síst
eftir að Slobodan Milos-
evic komst til valda
1989. „Ég vil ógjarnan
dvelja í fortíðinni,“ segir Thaci. „Hitt
er annað mál að til að endurtaka ekki
mistök fortíðar er mikilvægt að læra
af sögunni.“
„Ég er stoltur af
fortíð minni“
Hashim Thaci, fyrrverandi leiðtogi Frelsishers Kosovo, á ekki von á að verða ákærður fyrir stríðsglæpi
Hashim Thaci