Morgunblaðið - 09.03.2003, Blaðsíða 36

UMRÆÐAN
36 SUNNUDAGUR 9. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
EINS og flestir vita sem vilja
hafa stjórnvöld dregið jafnt og þétt
úr framlögum til rekstrar Land-
helgisgæslunnar allt frá lokum
þorskastríðanna fyrir 27 árum. Nú
orðið eru aðeins tvö varðskip gerð
út og flugrekstur skorinn það mik-
ið niður að varla nægir til viðhalds
flugréttinda flugmanna stofnunar-
innar. Þetta hefur gerst þrátt fyrir
margfalda stækkun eftirlitssvæðis
efnahagslögsögunnar og augljósa
þörf á eftirliti. Margrítrekaðar
beiðnir stjórnenda LHG til stjórn-
valda um aðstoð hafa nær alltaf
mætt daufum eyrum stjórnvalda. Í
dag er svo komið að stór svæði lög-
sögunnar eru í raun án eftirlits
langtímum saman, sem er vafa-
laust einhverjum að skapi. Starfs-
mönnum Landhelgisgæslunnar
þykir því mörgum að þeir hafi til
lítils barist á sínum tíma. Maður
spyr sig, er afrakstur Íslandsmiða
skárri í dag en hann var fyrir síð-
ustu þorskastríð?
Undanfarið hafa birst blaða-
greinar ýmissa aðila sem virðast
hafa þann tilgang, meðvitað eða
ómeðvitað, að þvinga fram breyt-
ingar á innri starfsemi og skipulagi
Landhelgisgæslu Íslands, en eink-
um og sér í lagi breytingar á for-
sendum fyrir rekstri stjórnstöðvar
hennar. LHG hefur fært rök fyrir
því að þetta skaði starfsemi Land-
helgisgæslunnar, og rýri enn frek-
ar getu hennar til starfa í þágu
þjóðarinnar, en Landhelgisgæslan
er nú nánast rekin á hungurmörk-
um. Fyrirséð virðist að án breyttr-
ar stefnu stjórnvalda verði að færa
verkefni frá Landhelgisgæslunni,
segja upp starfsfólki og hætta
rekstri þyrlunnar TF-LIF.
Stjórnstöð Landhelgisgæslunn-
ar, sem nálgast nú sitt fimmtug-
asta starfsár, hefur verið rekin
með sólarhringsvakt undanfarin
sextán ár, og er eins og mál hafa
þróast eina virka sjóbjörgunar-
stjórnstöðin á Íslandi. Fyrir um
tveim árum gerði Ríkisendurskoð-
un stjórnsýsluúttekt á skipulagi og
rekstri Landhelgisgæslunnar. Í
skýrslunni kom m.a. fram að einn
helsti styrkur Landhelgisgæslunn-
ar fælist í stjórnstöð stofnunarinn-
ar, og lagði Ríkisendurskoðun til
að starfsemi stjórnstöðvarinnar
yrði styrkt frekar.
Um svipað leyti voru LHG og
SVFL í viðræðum um sameiginleg-
an rekstur stjórnstöðvar LHG og
Tilkynningarskyldu íslenskra
skipa, en við það hefðu m.a. allar
fáanlegar upplýsingar um skipa-
ferðir verið tiltækar á einum stað,
og bakland sjóbjörgunarstarfsemi
SVFÍ eflt aftur, og skipaður sá
sess sem henni ber að mati þeirra
sem til þekkja. Rökin fyrir samein-
ingunni eru betra rekstraröryggi
fyrir starfsemi beggja aðila, góð
samlegðaráhrif þar sem starfs-
menn Tilkynningarskyldunnar og
LHG starfa náið saman, betri
tengsl við félaga í björgunarsveit-
unum, umtalsverður sparnaður
fyrir skattgreiðendur, en síðast en
ekki síst skilvirkari þjónusta við
fólk í neyð.
Það kom því á óvart þegar Slysa-
varnafélagið Landsbjörg söðlaði
skyndilega um og tók ásamt ýms-
um öðrum aðilum að beita sér fyrir
því að sameina allar stjórnstöðvar í
eina fyrir sjó, loft og land. Þar
finnst mér koma í ljós áherslu-
breytingar í starfsemi SVFL frá
því sem áður var, þekking og
reynsla á því sem snýr að hafinu og
hættum tengdum því virðast vera á
undanhaldi. Að mínu mati kemur
þetta berlega í ljós í þessari meintu
viðleitni til niðurrifs á starfsemi
stjórnstöðvar LHG. Til að bæta
gráu ofan á svart hvað varðar LHG
ákvað samgönguráðuneytið að
beita sér fyrir stofnun svokallaðrar
vaktstöðvar siglinga, en væntanleg
verkefni vaktstöðvarinnar eru að
langmestu leyti í höndum Land-
helgisgæslunnar. Rekstur vakt-
stöðvarinnar í höndum annarra að-
ila en LHG mun að mínu mati geta
aflagt ýmis störf sem unnin hafa
verið í stjórnstöð hennar, og í raun
rekstrargrundvöll hennar.
Hugmyndir um eina björgunar-
stjórnstöð fyrir sjó og land virðast
byggjast á því að sú stjórnstöð yrði
einskonar samhæfingarstöð en aðr-
ar stöðvar yrðu vaktstöðvar. Það
hefur för með sér enn einn millilið-
inn í stað þess að einn og sami aðili
taki á móti neyðarköllum og bregð-
ist við þeim. Að fenginni reynslu er
vandséð hvernig slík samhæfing-
arstöð getur bætt ástand björg-
unarmála á hafinu umhverfis Ís-
land. Reikna má með að slík stöð
gæti verið starfhæf innan einnar
klst. frá útkalli. Ef hins vegar er
gert ráð fyrir sólarhringssímavakt
í slíkri samhæfingarstöð þarf hún
samt sem áður að leita til annarra
aðila vegna fagfólks og björgunar-
tækja. Það er grundvallaratriði við
leit og björgun á sjó að aðgerðir
hefjist án tafar.
Hvað verður
um Landhelg-
isgæsluna?
Eftir Hjalta
Sæmundsson
„Fyrirséð
virðist að án
breyttrar
stefnu
stjórnvalda
verði að færa verkefni
frá Landhelgisgæslunni,
segja upp starfsfólki og
hætta rekstri þyrlunnar
TF-LIF.“
Höfundur hefur starfað yfir 30 ár
hjá Landhelgisgæslunni og undan-
farin 16 ár í stjórnstöð hennar.
SUNNDAGINN 23. febrúar sl.
var rætt við Sveinbjörgu Svein-
björnsdóttur, íslenskukennara í Fjöl-
brautaskólanum við Ármúla, í frétta-
tíma Stöðvar 2. Í lok viðtalsins
skoraði hún á íslenskukennara í
Menntaskólanum í Reykjavík að
hætta að fella lesblinda nemendur á
stafsetningu. Umrædd áskorun er
tilefni þessarar greinar eða öllu held-
ur sú ranga fullyrðing sem kemur
fram í henni. Alþjóð til fræðslu verð-
ur hér nú vikið að því sem MR gerir
til að létta lesblindum einstaklingum
námið.
Flestum sem komnir eru til vits og
ára er enn í fersku minni orðfærið á
þeim æfingum sem notaðar voru við
stafsetningarkennsluna fyrr á tíð og
margir skemmta sér við að rifja upp
ýmis kringilyrði úr þeim og mergj-
aðar málsgreinar. Þessar æfingar
heyra nú sögunni til. Hið sama verð-
ur sem betur fer ekki sagt um staf-
setningarreglur móðurmálsins og
enn er þörf á að kenna þær og æfa
nemendur í ritun af ýmsu tagi. Nú
notum við kennslubók eftir Ragn-
heiði Briem, fyrrum kennara við
skólann, og æfingarnar sem í henni
eru. Þær eru á nútímalegu máli þótt
eitt og annað megi hugsanlega enn
gagnrýna í málfarinu.
Þegar nemandi sest í 3. bekk í MR,
en fyrsta árið er nefnt 3. bekkur, er
lögð fyrir hann könnun sem íslensku-
kennarar setjast yfir í því skyni að
greina hvort hann sé haldinn les-
blindu. Þetta er gert við alla nem-
endur. Á meðan Lestrarmiðstöð
Kennaraháskólans var við lýði var
þeim sem kennarana grunaði að
væru lesblindir boðið að fara þangað
í greiningu. Illu heilli var sú stofnun
lögð niður sumarið 2002 og hlýtur
það að teljast furðulegt að engin úr-
ræði hafa komið í staðinn til þjónustu
við skólana. Erfitt er að ívilna nem-
anda með lengdum próftíma eða öðru
nema fyrir liggi greining á vanda
hans og því eru auðvitað margir í
ógöngum. Það hlýtur að teljast nokk-
uð seint að uppgötva fyrst í mennta-
skóla að viðkomandi einstaklingur sé
lesblindur. Undirrituð þekkti vel til í
grunnskóla áður en sú mikla umræða
sem nú á sér stað um lesblindu hófst.
Þar er samband nemenda og kenn-
ara nánara en í framhaldsskóla. Því
má spyrja hvort ekki sé í flestum til-
vikum hægt að greina vandann miklu
fyrr og forða þannig mörgum frá
beiskri þrautagöngu í skólakerfinu.
Vandinn er hins vegar sá að úrræði
liggja ekki á lausu. Rétt er þó að taka
fram að foreldrar geta keypt grein-
ingu hjá sálfræðingi en hún kostar
tugi þúsunda.
En hvað er gert fyrir lesblinda
nemendur í MR?
1. Þeir sem greinast lesblindir eru
í stafsetningartímum með sínum
bekk á haustmisseri en er einnig boð-
ið á stafsetningarnámskeið, bæði
haust og vor, þar sem þeir geta aukið
færni sína undir handleiðslu kenn-
ara.
2. Þegar kemur að jólaprófi gilda
eftirfarandi reglur:
a. Nemendur fá lengri próftíma.
Þetta gildir um öll próf sem þeir taka
bæði um jól og að vori. Sama er að
segja um liði b, c og e hér á eftir.
b. Nemendur eru prófaðir í sér-
stofu.
c. Þeir fá stækkuð próf ef þeir vilja.
d. Ef um próf í stafsetningu er að
ræða fá nemendur prófið upplesið á
snældu. Þeir mæta með „vasa-
diskóið“ sitt og heyrnartól og geta
spilað upplesturinn svo oft sem þá
lystir til að ná sem bestum árangri.
e. MR er bekkjaskóli og skólaárið
er gert upp á vorin. Nemendur falla
ekki á jólaprófi, hvorki lesblindir né
aðrir. Ef illa gengur þurfa þeir á hinn
bóginn að bæta sig þeim mun meira á
vormisseri.
3. Nái lesblindur nemandi ekki lág-
markseinkunn í íslenskum stíl að
vori, en hún samanstendur af ein-
kunn í stafsetningu og ritgerð, þá fær
hann svonefnda biðeinkunn ef hann
hefur sýnt fram á framfarir í námi.
Hún fleytir honum áfram upp í næsta
bekk en nemandanum er skylt að
mæta á stafsetningarnámskeið og fá
viðbótarhjálp uns viðunandi árangri
er náð.
Mikilvægi þess að uppgötva les-
blindu sem fyrst liggur í augum uppi.
Því er með öllu óskiljanlegt hversu
erfitt er að fá greiningu fyrir nem-
endur svo að veita megi þeim nokkra
úrlausn mála sinna. Nóg er erfiði
þeirra og andlegur sársauki samt.
Skólakerfið er ekki sérlega vel í
stakk búið til að sinna þeim en flestir
kennarar eru allir af vilja gerðir að
taka tillit til slíkra nemenda eins og
frekast er kostur. Velvild og stuðn-
ingur kennara má sín þó lítils ef
stjórnvöld skapa skólastarfinu ekki
þau skilyrði sem því eru nauðsynleg.
Þá verður lítið úr þeirri háleitu hug-
sjón að allir fái menntun við sitt hæfi.
Hvað er
sannleikur?
Eftir Kristínu
Jónsdóttur
„Mikilvægi
þess að upp-
götva les-
blindu sem
fyrst liggur í
augum uppi.“
Höfundur er íslenskukennari í MR.
Bæjarhrauni 10 • Hafnarfirði
HAMRABORG - KÓP. - 2JA
Magnús Emilsson löggiltur fasteignasala
Nýkomin í einkas. á þessum fráb. útsýnis-
stað mjög góð 60 fm íbúð á efstu hæð (8.
hæð) í góðu lyftuhúsi. Góðar s-svalir. Ein-
stakt útsýni. Stutt í alla þjónustu. Stæði í
sameiginlegri bílageymslu. Verð 9,5 millj.
93790. Laus strax.
ÞRASTARÁS 44 - HF. -
LYFTA - BÍLSKÝLI
Glæsilegar nýjar íbúðir til afhendingar í
mars nk. Um er að ræða 2ja, 3ja og 4ra
herb. lúxusíbúðir í lyftuhúsi auk stæðis í
bílageymslu í vönduðu viðhaldslitlu
lyftuhúsi. Frábær útsýnisstaður. Húsið
afhendist fullbúið að utan (klætt), lóð frágengin, að innan afhendist íb. fullbú-
in án gólfefna, bað og þvottaherb. flísalögð. Teikn. og skilalýsing á skrifst.
Byggingaverktakar Feðgar ehf. Verð frá 10,9 millj.
SALAHVERFI - KÓPAVOGI
NÝJAR ÍBÚÐIR
Lómasalir 10-12. Gott verð. Glæsilegar 3ja
og 4ra herb. íbúðir með sérinngangi í 4ra
hæða lyftuhúsi á frábærum útsýnisstað
ásamt stæði í bílageymslu. Íbúðirnar af-
hendast fullbúnar án gólfefna, en með flísa-
lögðu baðherb. og þvottaherb. Vandaðar
Modulia-innréttingar og góð tæki. Til af-
hendingar í maí/júní 2003. Verktaki lánar
allt að 85% af kaupverði. Glæsilegar, vandaðar útsýnisíbúðir. Upplýsingar og sölubæk-
lingar á skrifstofu Hraunhamars, einnig á hraunhamar.is. Traustur verktaki.
REYKJAVÍKURVEGUR - HF.
EINBÝLI
Nýkomið glæsil. mikið endurnýjað einb.,
kjallari, hæð og ris, skráð 99 fm. Nýklætt að
utan, endurnýjaðir gluggar og gler o.fl. Þrjú
svefnherb. Verð 12,9 millj. 72783
Viðar Böðvarsson, framkvæmda-
stjóri Foldar, hefur verið í forsvari
fyrir fasteignasölu í 23 ár. Það er
mikilvægt fyrir þá sem eru að
kaupa eða selja fasteign að vita að
reynsla liggur að baki hjá þeim sem
annast viðskiptin. Tjaldaðu ekki til
einnar nætur heldur byggðu við-
skiptin á traustum grunni.
Viðar Böðvarsson
Sími 552 1400
fax 552 1405
Laugavegi 170, 2. hæð, 105 Reykjavík
Viðar Böðvarsson
viðskiptafræðingur
löggiltur fasteignasali
Heimasíða: www.fold.is - Netfang: fold@fold.is
Traust og reynsla eru mikilvæg
í fasteignaviðskiptum
Fyrir
flottar
konur
Bankastræti 11
sími 551 3930
FRÉTTIR
mbl.is