Morgunblaðið - 09.03.2003, Blaðsíða 38

UMRÆÐAN
38 SUNNUDAGUR 9. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
AÐ læra að lesa er mikið og
merkilegt. sumum börnum er það
auðvelt, öðrum erfitt og allt þar á
milli. Við höfum varið drýgstum
hluta starfsævi okkar til að kenna
litlum börnum að lesa. Nú er mikið
rætt um lestrarörðugleika, les-
blindu, og því langar okkur að segja
frá reynslu okkar af lestrarkennslu.
Við reynum að endurtaka ekki atriði
sem komið hafa fram annars staðar,
til dæmis í blaðagreinum um efnið.
Við lærðum til verka í stúdenta-
deild í Kennaraskólanum. Kennari
okkar í lestrarkennslufræðum var
Ísak Jónsson og æfingakennarar
voru Björgvin Jósteinsson og Helga
Magnúsdóttir. Auk framhaldsnáms
höfum við gegnum tíðina lesið okkur
til um efnið allt það sem við höfum
komist yfir og tileinkað okkur það
eftir því sem tilefni hafa verið til.
Í frumbernsku er lagður sá
þroskagrunnur sem einstaklingur-
inn byggir á. Barnið upplifir um-
hverfi sitt í gegnum allar færar
skynleiðir. Lærir að túlka skynáhrif-
in, leitt af uppalanda sínum, sem
hvetur og gleðst yfir framförum.
Barnið skynjar umhverfi sitt í þrí-
vídd. Það kannar umhverfið og þarf
tíma til þess. Á bernskuskeiðinu eru
þroskaþættirnir margir. Ef til vill
má segja að þættirnir samtvinnist í
hugtakaskilningi og málþroska. Í
tæknivæddu þjóðfélagi er lestur tal-
inn sjálfsagður þáttur í málþroska
einstaklings.
Á bernskuárunum er grunnur
lagður að lestrarnámi barnsins.
Uppalendur tala við barnið, hlusta á
það, segja barninu sögur, syngja
með barninu, útskýra og lesa með
því í hin ýmsu tákn umhverfisins.
Nú er kominn tími til lestrar-
námsins. Okkur finnst kjörtíminn
vera við 5–6 ára aldurinn. Okkur
finnst að börnin njóti þess að læra að
lesa í hópi.
Áður en farið er að kenna börn-
unum á blaði í tvívídd fer fram mikil
vinna. Kennarinn segir börnunum
sögur um hvert málhljóð og tákn
þess. Sagan er stutt, markviss minn-
ishjálp um hljóðið og táknið – bók-
stafinn.
Barnið vinnur bókstafinn í leir,
býr hann til úr perlum, garni, pinn-
um, kubbum, þreifar stafinn á hrjúf-
um pappír. Stafinn má baka og
borða. Gerður er greinarmunur á
sérhljóða og samhljóða. Barnið leik-
ur stafinn, saman er farið í tengi-
leiki. Hver stafur á sinn stað.Við
þurfum að æfa vinstri – hægri. Æf-
ing í tengingu skapar lestækni.
Nú er komið að ritunarþjálfun.
Vanda þarf til verks. Smám saman
nær barnið tökum á lestrinum. Með
æfingu verður barnið læst. Sum
börn hafa lestrarörðugleika. Flest
komast þá yfir með stuðningi, mikilli
æfingu og þolgæði. Trú barnsins á
eigin getu skiptir mestu máli og vilji
þess til að ná tökum á viðfangsefn-
inu.
Nokkur börn eru „lesblind“ (við
erum ekki sáttar við orðið lesblind-
ur, því að ekki er um blindu að
ræða). Á þessu stigi þurfa lesblind
börn að leggja á sig því meiri vinnu.
Kennari og uppalandi þurfa að hafa
nána samvinnu. Ganga þarf út frá
barninu sjálfu, þörfum þess og út-
haldi, áhugamálum þess og því hvers
konar vinnulag hentar barninu.
Áríðandi er að barnið fái greiningu
snemma, helst ekki seinna en 9 ára.
Greininguna þarf að gera innan
skólakerfisins. Nauðsynlegt er að
foreldrar horfist í augu við niður-
stöðu greiningar, það að barnið er
lesblint. Samvinna verður að vera á
milli barns, heimilis og skóla. Mik-
ilvægt er að barnið og aðstandendur
fái þann stuðning sem þeim ber.
Frá upphafi yngri barna kennslu
við Kennaraskóla Íslands 1932
kenndi Ísak Jónsson öllum kennara-
nemum að kenna lestur þar til hann
féll frá 1963. Í byrjun 6. áratugarins
kynnti Ísak sér það sem þá var efst á
baugi erlendis varðandi lestrar-
vanda. Í Kennaraskóla Íslands
kenndi hann um þau fræði. Og í
Skóla Ísaks Jónssonar fengu börn
með lestrarörðugleika einstaklings-
kennslu. Gerð var einstaklingsáætl-
un fyrir hvert barn og unnið í sam-
ræmi við hana. Þróun lestrar-
kennslu innan skólans byggist á
þeim grunni sem Ísaks Jónsson
lagði.
Þekking á vandamálunum hefur
aukist og margir íslenskir kennarar
vinna merkilegt starf sem lýtur að
lestrarkennslu. Yfirvöld mennta-
mála þurfa að tryggja að öllum
börnum standi til boða viðeigandi
lestrarkennsla. Lestrarkennsla
yngri barna er mikilvæg, hefur for-
varnargildi ef vel tekst til. Því ber að
leita allra leiða og vanda til kennsl-
unnar sem best.
Það er gleðiefni að sá áfangi skuli
vera innan seilingar að viðurkennt
er að lesblinda er eðlileg staðreynd í
lífi margra. Gleymum ekki að ýmsir
lesblindir geta þakkað fyrir þá sér-
stöku gáfu sem oft fylgir lesblind-
unni.
Efir Sigríði Soffíu
Sandholt og
Þóreyju Kolbeins
„Þekking á vandamál-
unum hefur aukist og
margir íslenskir kenn-
arar vinna merkilegt
starf sem lýtur að lestr-
arkennslu.“
Höfundar eru kennarar við Skóla
Ísaks Jónssonar.
Sigríður Soffía Þórey
Lestrarkennsla
yngri barna
Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. - www.valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9-17.30.
Vegna skipulagsbreytinga eigum
við eftirfarandi til ráðstöfunar í
þessu glæsilega húsi.
1. Hæð suðurhús. samtals 312 fm.
4. Hæð suðurhús. samtals 312 fm.
2. Hæð norðurhús. samtals 531 fm.
Skrifstofur í toppstandi, gott lyftuhús,
glæslegt útsýni yfir Laugardalinn.
Húsnæðið uppfyllir allar kröfur til nútíma
skrifstofureksturs.
Eignin er í eigu Landsafls, sem er öflugt
sérhæft fasteignarfélag.
Sanngjörn og hagstæð leiga fyrir rétta aðila.
Uppl. veitir Magnús Gunnarsson, s. 588 4477 eða 822 8242.
Suðurlandsbraut - til leigu
Vorum að fá í einkasölu sérstaklega
fallega hæð (rishæð) og ris í góðu 3-
býlishúsi. Um er að ræða 106 fm 5 her-
bergja íbúð á tveimur hæðum en gólf-
flötur er töluvert meiri. Íbúðinni fylgir 53
fm bílskúr. Stór suðurlóð. Íbúðin verður
til sýnis í dag, sunnudag, milli kl. 13 og
14. V. 18,2 m. 3112
Bárugata 29 - OPIÐ HÚS
Vorum að fá í einkasölu alla húseignina
nr. 14 við Laufásveg í Reykjavík. Húsið
er um 380 fm og skiptist í kjallara, 1.
hæð, 2. hæð og ris. Húsið er í dag
skráð sem íbúðar- og verslunarhús-
næði og býður upp á mikla möguleika,
en eignin þarfnast gagngerðra endur-
bóta. Laust fljótlega. Góð staðsetning
með útsýni yfir tjörnina. V. 25,5 m.
2901
Laufásvegur
EINBÝLI
PARHÚS
Samtún - með aukaíbúð
230 fm parhús á þremur hæðum með
séríbúð í kjallara ásamt 34 fm sérstæð-
um bílskúr. Á miðhæðinni er forstofa,
hol, eldhús, baðherbergi, tvær samliggj-
andi stofur, sjónvarpsstofa og svefnher-
bergi. Í risi er stór stofa, svefnherbergi
og snyrting. Í kjallara er kyndiklefi,
þvottahús, tvær geymslur og séríbúð
sem skiptist í stofu, eldhús, baðher-
bergi, hol og svefnherbergi. V. 22,9 m.
2848
4RA-6 HERB.
Svarthamrar - jarðhæð með
sérinng.
Falleg og björt 4ra-5 herbergja 113 fm
íbúð í 4-býlishúsi við Svarthamra. Eignin
skiptist í forstofu, hol, stofu, eldhús, þrjú
svefnherbergi, geymslu m. glugga sem
er notuð sem svefnherbergi, baðher-
bergi, sérþvottahús og geymslu undir
stiga. Fallegur garður til suðurs. Parket
og flísar á gólfum. V. 13,9 m. 3138
Brávallagata
Góð 4ra herbergja 82 fm risíbúð á þess-
un vinsæla stað. Íbúðin skiptist í hol/
gang, stofu, eldhús, baðherbergi, tvö
barnaherbergi, hjónaherbergi og sér-
geymslu ásamt sameign. Parket á gólf-
um, svalir til suðurs. V. 11,7 m. 3151
Bjarnastaðavör - Álftanes
Erum með í einkasölu gott einbýlis-
hús u.þ.b. 147 fm ásamt 32 fm bíl-
skúr. Húsið er byggt út timbri og
virðist í góðu ástandi m.a. parket á
gólfum. Góð lofthæð í stofu. Húsið
er laust nú þegar. V. 17,9 m. 3144
Hlynsalir - 3ja herb. m. bílskýli
Erum með í sölu fallegar og bjartar 3ja herbergja íbúðir í fjögurra hæða lyftuhúsi
þar sem hver íbúð er með sérinngangi af svölum. Öllum íbúðum fylgir stæði í
bílageymslu. Íbúðirnar eru u.þ.b. 90 fm og afhendast fullbúnar með öllum inn-
réttingum en án gólfefna innan 2ja mánaða. Mjög hagstætt verð eða frá 14,2
millj. 2870
Blönduhlíð - mikið standsett
Falleg 4ra herb. um 112 mjög björt lítið
niðurgr. kj. Íbúðin skiptist í gang, hol, tvö
herb., 2 stofur, eldh. og bað auk sér-
geymslu. Íbúðin er mjög mikið standsett,
m.a. öll gólfefni, bað, eldhús, gler,
skolp- og raflagnir o.fl. V. 13,7 m. 3154
Laufrimi - sérinngangur af
svölum
Erum með í einkasölu fallega og bjarta
u.þ.b. 97 fm 4ra herbergja íbúð á 2. hæð
með sérinngangi. Parket og góðar inn-
réttingar. Stórar svalir. 3143
Maríubakki
Mjög falleg, björt og rúmgóð 111 fm
4ra-5 herbergja íbúð á efstu hæð í góðri
blokk ásamt stóru aukaherbergi í kjallara
með aðgangi að saml. baðherbergi.
Eignin skiptist m.a. í hol, eldhús, þvotta-
hús/búr, stofu, þrjú herbergi og baðher-
bergi. Herbergi í kjallara hentar mjög vel
til útleigu. V. 12,9 m. 3128
3JA HERB.
Bárugrandi
Mjög falleg 87 fm 3ja-4ra herbergja íbúð
auk stæðis í bílageymslu í nýlegu fjölbýli
í vesturbænum. Íbúðin skiptist í forstofu,
stofu, borðstofu, eldhús, baðherbergi og
tvö svefnherbergi. Niðurlímt parket. Sér-
geymsla í kjallara og leikherbergi. 3140
2JA HERB.
Ránargata
Falleg og vel skipulögð 2ja herb. 49,7 fm
íbúð á 2. hæð í litlu fjölbýlishúsi. Íbúðin
skiptist þannig: stofa, eldhús, baðher-
bergi, herbergi og hol. Parket á gólfum.
V. 8,4 m. 3043
Reynimelur - laus fljótlega
Mjög falleg og björt 2ja herbergja 60,5
fm kjallaraíbúð sem mikið hefur verið
standsett m.a. ný eldhúsinnr. og parket.
Íbúðin skiptist í hol, baðherbergi, snyrt-
ingu, svefnherbergi, stofu og eldhús.
Áhv. 5,9 m. í húsb. 33 þús. á mán. V. 8,7
m. 3142
Nökkvavogur
Nýkomin í einkasölu 2ja herbergja 52 fm
íbúð í þríbýlishúsi á rólegum stað. Húsið
er nýlega klætt að utan, nýtt dren og ný-
legt gler. Sérinngangur. V. 8,2 m. 3149
Viggó Sigursteinsson
Gsm :863-2822.eða 520-9305.
Heimilisfang: Sunnuvegur 12.
Stærð eignar: 161 fm.
Verð: 19,9 millj.
Viggó tekur á móti gestum á frá kl. 16-18.
Um er að ræða glæsilega íbúð á 2. hæð með risi
í góðu tvíbýli í grónu hverfi í Hafnarfirði auk bíl-
skúrs. Íbúðin er hönnuð af arkitektinum Birni S.
Hallssyni og hefur ekkert verið til sparað við að
gera hana sem glæsilegasta. Íbúðin skiptist
þannig að á neðri hæð
eru tvö rúmgóð svefn-
herbergi. Borðstofa er með miklum sérsmíðuð-
um skápum og eldhúsið er vel útbúið. Baðher-
bergið og alrýmið með stiga upp á risloftið. Ris-
loftið, sem líkist koníaksstofu, er með arni og
stórum bogadregnum gluggum með útsýni til
allra átta. Það er stærra en fermetrafjöldinn segir
til um, því allt rýmið er nýtt með hillum. Þar er
einnig eitt svefnherbergi. Allar innréttingar í íbúð-
inni eru í stíl og skemmtilega hannaðar og lýs-
ingin er vönduð. Þetta er glæsileg eign á róleg-
um og góðum stað við Lækinn.
OPIÐ HÚS - Hafnarfjörður - Sunnuvegur 12
Hrafnhildur Bridde
lögg. fasteignasali