Morgunblaðið - 11.03.2003, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. MARS 2003 29
MÉR þykir bæði rétt og skylt
að taka strax fram að afstaða til
íþróttamála er ekki flokks-
pólitískt mál. Úr öllum flokkum
og á öllum tímum hafa valist
menn til forystu í íþróttahreyf-
ingunni án tillits til stjórnmála-
skoðana og sömuleiðis er að
finna í öllum stjórnmálaflokkum
bæði konur og karlmenn, sem
sýnt hafa íþróttalífi og íþrótta-
iðkun áhuga og stuðning.
Þetta er auðvitað eðlilegt og
um leið ánægjulegt, vegna þess
að íþróttir eru ekki einkamál
íþróttanna sjálfra og þeirra sem
þær stunda eða þar starfa. Iðk-
un íþrótta, hvort heldur til af-
reka eða afþreyingar, er sam-
félaginu öllu til hagsbóta og
hollustu og ég leyfi mér að full-
yrða að ekkert forvarnarstarf
kemur heilbrigðiskerfinu betur,
engin tómstundaiðja er hollari
og eftirsóknarverðari en hreyf-
ing og aftur hreyfing. Þetta á
jafnt við um ungviðið, sem lærir
sína íþrótt og býr að því alla
ævi, sem hina eldri, sem þannig
njóta útivistar og líkamlegrar
áreynslu, sér til heilsubótar og
ánægju, á efri árum.
Íþróttastarfinu í landinu er
að langmestu leyti haldið gang-
andi af hinum fjölmörgu
íþróttafélögum um land allt.
Hvert og eitt sérsamband
stendur síðan undir þátttöku
okkar í alþjóðakeppni og teflir
fram liðum eða einstaklingum í
nafni þjóðarinnar.
Það á bæði við um íþrótta-
félögin og sérsamböndin að
auknar kröfur, dýrt úthald og
vaxandi þátttaka veldur því að
endar nást sjaldan saman milli
tekna og útgjalda. Útgjöldin
hafa vinninginn. Svo snýst þetta
einnig um aðstöðu, félagsleg
áhrif, framlag sjálfboðaliða og
starfsumhverfi.
Einhvern veginn er það svo
að opinberar aðilar hafa til-
hneigingu til að líta svo á, að
íþróttahreyfingin bjargi sér
sjálf. Þetta sé frjáls fjöldahreyf-
ing, frjálst val hvers og eins að
taka þátt, og samfélaginu komi
það ekki beint við, hvort fjár-
hagurinn og félagsskapurinn
standi undir starfi og rekstri.
Gildir þá einu, hverjir sitja við
stjórnvölinn hverju sinni.
Það er mín skoðun að þetta
sé rangt mat. Og það sé einnig
rangur hugsunarháttur að fram-
lög opinberra aðila til íþrótta-
mála séu styrkir, sem hreyf-
ingin geti verið þakklát fyrir.
Auðvitað er ekkert vanþakk-
að sem vel er gert. Hitt vil ég
leiðrétta að liðveisla opinberra
aðila sé gustukaverk. Peningum
sem renna til íþróttahreyfingar
af almannafé er vel varið.
Vegna þess að þeir eru ekki
styrkir heldur framlag skatt-
borgaranna til starfsemi, sem
skilar sér margfalt, í heilbrigð-
ari æsku, í betri heilsu, í meiri
vellíðan, í fullnægjandi tóm-
stundaiðju, í góðum félagsskap
og ekki síst í meiri afrekum,
sem unnin eru í nafni þjóð-
arinnar og eru jákvæð auglýs-
ing fyrir íslenska þjóð.
Ég hef verið lengi í forystu
íþróttahreyfingarinnar á Ís-
landi. Þótt ég segi sjálfur frá tel
ég mig hafa starfað þar af heil-
indum og skiptir þá engu máli,
hvar ég hef skipað mér í póli-
tískan flokk. Alveg eins og fjöl-
margir aðrir forystumenn fé-
laga og íþróttasamtaka hafa
gert, án tillits til stjórnmála-
skoðana. Kjarni málsins er sá,
að það hlýtur að vera styrkur
fyrir svo stóra fjöldahreyfingu
að hafa fólk, hverju nafni sem
það nefnist, innan raða stjórn-
málaflokkanna og inni á Al-
þingi, sem þekkir vanda og við-
fangsefni íþróttanna og getur
talað máli þeirra.
Íþróttir eru ekki einkamál.
Þær eru sameiginlegt, sam-
félagslegt verkefni. Ekki síst á
vettvangi löggjafar og fjárveit-
inga. Það getur varla skaðað að
eiga þar hauka í horni.
Íþróttir eru ekki einkamál
Eftir Ellert B.
Schram
„Íþróttir eru ekki
einkamál. Þær eru
sameiginlegt, sam-
félagslegt verk-
efni.“
Höfundur er í sjötta sæti á lista
Samfylkingarinnar í Reykjavík
norður.
HINN 17. desember sl. var birt
hér í blaðinu grein mín sem bar
fyrirsögnina „Vanrækir Ísland
OSPAR-samninginn?“ Nú hef ég
grennslast betur fyrir um málið
og því miður er það svo að gögn
málsins gefa tilefni til þess að
breyta fyrirsögninni úr spurn-
ingu í fullyrðingu.
Lítið verið gert
Árið 1992 gaf skrifstofa
OSPAR-samningsins út tilmæli
um að aðildarríkin skyldu stöðva
notkun skaðlegra sápuefna sem
heita nónýlfenóletoxýlöt (NFE).
Í náttúrunni brotnar NFE niður
í nónýlfenól (NF) sem er fitu-
leysanlegt og hefur neikvæð
áhrif á lífríki sjávar sökum
hormónavirkni. Samkvæmt til-
mælunum átti að stöðva notkun
efnanna alfarið árið 2000. Dap-
urlegt er að umhverfisyfirvöld á
Íslandi höfðu vart hafist handa
við að framfylgja tilmælunum
þegar ég bar fram fyrirspurn til
umhverfisráðherra seint í fyrra.
Í framhaldi af fyrirspurn minni
óskaði ég eftir að fá afrit af þeim
skýrslum sem yfirvöld áttu, skv.
tilmælunum, að senda skrifstofu
samningsins um framgang máls-
ins. Nýlega bárust mér umbeðn-
ar upplýsingar sem voru heilar
átta línur, enda lítið verið gert
og því frá litlu að segja.
Tylliástæða
Í fyrstu „skýrslunni“ sem Ís-
land sendi frá sér til skrifstofu
samningsins 1995 kom fram að
til stæði að taka á málinu með
reglugerð. Slíkt hefði verið í fullu
samræmi við tilmælin frá
OSPAR. Víkjum þá að „skýrsl-
unni“ sem umhverfisyfirvöld
sendu árið 1998. Þar kemur fram
að tilmælunum hafi ekki verið
komið í framkvæmd með reglu-
gerð, þrátt fyrir fyrirheitin í
„skýrslunni“ frá 1995. Fram
kemur að setningu reglugerðar
hafi verið frestað af lög-
fræðilegum ástæðum. Vænt-
anlega hafa íslensk yfirvöld ekki
verið viss um hvort þau gætu
bannað efnin þar sem þau hafa
ekki verið bönnuð í öllum aðild-
arríkjum Evrópska efnahags-
svæðisins. Og í „skýrslunni“ frá
2001 segir einfaldlega: „Tilmælin
hafa ekki verið innleidd.“
Núna liggur fyrir að Norð-
menn hafa bannað notkun þess-
ara efna með setningu reglu-
gerðar. Norðmenn eru jú aðilar
að Evrópska efnahagssvæðinu
rétt eins og við. Þar með ætti öll-
um að vera ljóst að það eru ekki
lögfræðileg álitamál sem tefja
málið heldur einfaldlega áhuga-
leysi sitjandi stjórnvalda á mál-
efninu.
Að vera sjálfum sér
samkvæmur
Rétt er að taka það fram að
aðildarríkin eru ekki skuldbund-
in til þess að framfylgja til-
mælum frá OSPAR. En við skul-
um hafa í huga að OSPAR
gegnir lykilhlutverki í baráttunni
fyrir verndun hafsins. Undir
liðnum „erlend samskipti“ í verk-
efnaskrá umhverfisráðuneytisins
fyrir það kjörtímabil sem senn er
á enda segir: „Áfram verði unnið
að verndun hafsins þar sem við
höldum forystuhlutverki okkar á
alþjóðavettvangi.“ Þarf að minna
ráðherrann á að OSPAR er
samningur um verndun hafsins
og tilmælin um að stöðva notkun
NFE-efna voru gefin út til þess
að vernda hafið? Eru þessi
vinnubrögð til þess fallin að
halda forystuhlutverki okkar í
þessum málaflokki?
Ísland vanrækir OSPAR-samninginn
Eftir Kolbrúnu
Halldórsdóttur
„Nýlega bárust skýrslur
um málið frá umhverfis-
ráðuneytinu en þær
voru samanlagt heilar
átta línur.“
Höfundur er þingmaður Vinstri-
hreyfingarinnar – græns framboðs
og skipar 1. sæti á lista flokksins í
Reykjavíkurkjördæmi norður.
GÍFURLEGT átak stendur nú
fyrir dyrum í samgöngumálum
landsins, eftir að samþykkt hef-
ur verið að veita samtals 4.600
milljónum króna aukalega til
vegamála á næstu 18 mánuðum.
Með þeirri ákvörðun sem tekin
hefur verið um að flýta vega-
framkvæmdum má segja að í
það minnsta þrjár flugur hafi
verið slegnar í einu höggi; vegir
landsins verða bættir mun fyrr
en ella hefði orðið, atvinna er
efld á réttum tíma og búið er í
haginn til að síðar verði unnt að
beita ríkisfjármálum til mót-
vægis þegar mestu fram-
kvæmdir Íslandssögunnar munu
standa yfir eftir fáein ár.
Þær vegaframkvæmdir sem
um ræðir ná til landsins alls og
munu greiða mikið fyrir sam-
göngum og auka öryggi á veg-
um landsins. Tengingar þétt-
býliskjarna og dreifðari byggða
munu batna til muna og á þetta
ekki síst við um þær fram-
kvæmdir sem fyrirhugaðar eru í
Suðurkjördæmi. Á Hellisheiði
verða vegabætur fyrir 200 millj-
ónir króna og sömu fjárhæð
verður varið til Gjábakkaleiðar.
Sérstök áhersla er lögð á að
lagfæra hættulega vegakafla og
má sem dæmi nefna gatnamótin
við Þrengslaveg og gerð hring-
torgs á Hellu. Þá er afar þýð-
ingarmikið að 500 milljónum
króna verður varið til lagningar
Suðurstrandarvegar, en sá veg-
ur mun tengja saman byggðir í
Suðurkjördæmi og verða til
þess að efla atvinnu á svæðinu
öllu. Má þar meðal annars
benda á tenginguna við Kefla-
víkurflugvöll, en hún skiptir
miklu máli bæði fyrir útflytj-
endur og ferðaþjónustu á Suð-
urlandi. Raunar er það svo að
allar þessar vegabætur eru
mjög til þess fallnar að efla
ferðaþjónustu á svæðinu með
því að greiða ferðamönnum leið
og auðvelda þeim að komast til
þeirra eftirsóttu ferðamanna-
staða sem er að finna á Suður-
landi og Reykjanesi.
Mikið verk hefur verið unnið í
samgöngumálum hér á landi á
síðustu árum eins og allir þeir
sem ferðast um landið þekkja af
eigin raun. Í samgönguáætlun
til næstu tólf ára er gert ráð
fyrir áframhaldandi mikilli upp-
byggingu. Ætlunin er að verja
um 240 milljörðum króna á
þessu tímabili til samgöngu-
mála, þar af um 162 milljörðum
króna til vegamála. Inni í þess-
ari áætlun er tvöföldun Reykja-
nesbrautar og eins og þeir sem
aka Reykjanesbrautina vita er
sú framkvæmd þegar hafin. Sú
framkvæmd er mikil samgöngu-
bót og eykur öryggi þeirra sem
um brautina aka.
Með þeirri ákvörðun að nýta
verðmæti landsmanna í Bún-
aðarbankanum, Landsbankanum
og Íslenskum aðalverktökum til
að flýta framkvæmdum hefur
ríkisstjórnin sýnt framsýni í at-
vinnumálum, vegamálum og rík-
isfjármálum, um leið og ríkið er
með ákvörðuninni dregið end-
anlega út úr verktaka- og
bankastarfsemi. Ákvörðunin efl-
ir atvinnulífið bæði beint og
óbeint, sérstaklega til skamms
tíma, en vegabæturnar munu
nýtast landsmönnum um ókomin
ár.
Vegabótum hraðað
Eftir Drífu
Hjartardóttur
„Ákvörðunin eflir atvinnulífið
bæði beint og óbeint, sér-
staklega til skamms tíma, en
vegabæturnar munu nýtast
landsmönnum um ókomin ár.“
Höfundur er alþingismaður
Sjálfstæðisflokksins.
mál.
áherslu á
ist í bar-
ahindrun-
Schlüter,
sráðherra
því eftir.
oul berst
ankayfir-
ra reglur
auðveld-
ríkisfang
ennitölur
na á ein-
Siv og Berit heimsóttu í gær
höfuðstöðvar þjónustusímans
Halló Norðurlönd en hann er til
húsa hjá Norræna félaginu. Þjón-
ustusíminn er ætlaður þeim sem
þarfnast upplýsinga um búsetu á
Norðurlöndum. Í fyrra voru
hringingar um 250 en þær hafa
aukist mjög að undanförnu og eru
þegar orðnar 109 það sem af er
þessu ári. Esther Sigurðardóttir,
framkvæmdastjóri þjónustusím-
ans, sagði betri kynningu á þjón-
ustunni að undanförnu skila til-
ætluðum árangri.
gi um nafnamál
mæra-
r vegi
Morgunblaðið/Kristinn
ga í tölvuna í Norræna félaginu.
r vikum og þá jókst áhugi hennar á að koma
ða húsið. „Þessi aðferð setur barnið í for-
og allir aðilar vinna saman að því að rann-
fbeldi gegn því. Allt er gert með hagsmuni
ns fyrir brjósti og forðast eftir fremsta
að setja barnið í erfiðar aðstæður. Ég er
rifin og verð að segja að það er mikill áhugi
óð um Barnahúsið.“
fst af Barnahúsi
Morgunblaðið/Kristinn
t Andnor Barnahús.