Morgunblaðið - 17.03.2003, Qupperneq 34

34 MÁNUDAGUR 17. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
fim 20/3 kl. 21, AUKAS. Nokkur sæti
föst 21/3 kl. 21, UPPSELT,
lau 22/3 kl, 21, UPPSELT
fim 27/3 kl. 21, AUKAS. UPPSELT
föst 28/3 kl, 21, UPPSELT
lau 29/3 kl, 21,UPPSELT
föst 4/4 kl, 21, Nokkur sæti
lau 5/4 kl. 21, Laus sæti
föst 11/4 kl, 21, Nokkur sæti
lau 12/4 kl. 21, Laus sæti
fim 17/4, SJALLINN AKUREYRI
lau 19/4, SJALLINN AKUREYRI
ÓSÓTTAR PANTANIR SELDAR
FJÓRUM DÖGUM FYRIR SYNINGU
Sýnd kl. 8 og 10.
Skemmtilegasta rómantíska
gamanmyndin síðan
Pretty Woman!
Rómantík,
grín og góð
tónlist í
frábærri
mynd!
Sýnd kl. 5.45Sýnd kl. 10. B. i. 16Sýnd kl. 7. B.i. 16.



HJ MBL
Stóra svið
PUNTILA OG MATTI e. Bertolt Brecht
Frumsýning fi 20/3 kl 20 UPPSELT
2. sýn fi 27/3 kl 20 gul kort
3. sýn su 30/3 kl 20 rauð kort
4. sýn fi 3/4 kl 20 græn kort
5. sýn su 6/4 kl 20 blá kort
fi 10/4 kl 20
LÁT HJARTAÐ RÁÐA FÖR
ÍSLENSKI DANSFLOKKURINN - Þrjú ný verk
eftir Katrínu Hall, Itzik Galili og Ed Wubbe
Su 23/3 kl 20,
Lau 29/3 kl 20
Fö 4/4 kl 20
ATH: Síðustu sýningar
SÖNGLEIKURINN SÓL & MÁNI
eftir Sálina og Karl Ágúst Úlfsson
Fö 21/3 kl 20,
Lau 22/3 kl 20,
Fö 28/3 kl 20,
Lau 5/4 kl 20
Lau 12/4 kl 20
HONK! LJÓTI ANDARUNGINN
e. George Stiles og Anthony Drewe
Gamansöngleikur fyrir alla fjölskylduna
Su 23/3 kl 14
ALLRA SÍÐUSTU SÝNINGAR
Nýja svið
Þriðja hæðin
Litla svið
Miðasalan er opin frá kl. 13-18 og fram að sýningu sýningardaga. Sími miðasölu opnaður kl. 10 virka daga.
Fax 568 0383 - midasala@borgarleikhus.is
Miðasala 568 8000
RÓMEÓ OG JÚLÍA e. Shakespeare
í samstarfi við VESTURPORT
Fö 21/3 kl 20,
Mi 26/3 kl 20,
MAÐURINN SEM HÉLT AÐ KONAN HANS
VÆRI HATTUR
eftir Peter Brook og Marie-Hélène Estienne
Fö 21/3 kl 20, Fö 28/3 kl 20, Su 30/3 kl 20
PÍKUSÖGUR eftir Eve Ensler
Lau 22/3 kl 20, Lau 29/3 kl 20
STÍGVÉLAÐI KÖTTURINN
í samstarfi við SJÓNLEIKHÚSIÐ
Leikrit með söngvum - og ís á eftir!
Lau 22/3 KL. 14, UPPSELT
Lau 29/3 kl 14
Lau 5/4 kl 14
KVETCH eftir Steven Berkoff
í samstarfi við Á SENUNNI
Su 23/3 kl 20, Lau 29/3 kl 20
Takmarkaður sýningarfjöldi
Miðasala opnar kl. 15.30 HUGSAÐU STÓRT
Tilnefningar til Óskarsverð-
launa, þ.á.m. besta mynd og
besti leikstjóri10



HJ MBL
EINI THX LÚXUSSALUR LANDSINS
SV. MBL
HK DV
ÓHT Rás 2
Kvikmyndir.com
13
Tilnefningar
til Óskars-
verðlauna
þ. á. m.
besta mynd
Sýnd kl. 8. B.i 12.

Kvikmyndir.com

SG DV
Sýnd kl. 3.45, 5.50, 8 og 10.30. B.i. 12.
Sýnd kl. 10.10. B.i. 16 Sýnd kl. 3.45 og 5.50.
Sýnd kl. 3.40, 5.50, 8 og 10.20. B.i. 16Sýnd kl. 5.30, 8 og 10.20.
kl. 8 og 10.20
Eingöngu sýnd í LÚXUSSAL kl. 4. B. i. 12.
Skemmtilegasta rómantíska
gamanmyndin síðan
Pretty Woman!
Rómantík,
grín og góð
tónlist í
frábærri
mynd!
Frá leikstjóra Boogie Nights.
Miðasala 5523000 - www.madeinusa.is
SÝNT Í LOFTKASTALNUM
Næstu sýningartímar
þri 18.3 kl. 20 Aukas. Nokkur sæti
fös 21.3 kl. 20 Lokas. Örfá sæti
Síðustu sýningar
SÖNGLE
IKUR
EFTIR
JÓN
GNARR
Miðasala er opin frá kl. 10-16 virka daga,
kl. 14-17 um helgar, frá kl. 19 sýningardaga.
Ósóttar pantanir seldar 4 dögum fyrir sýningar.
Sími 562 9700. beyglur@simnet.is
„Engum er hollt að hlæja
samfellt í lengri tíma“
S. H Mbl
Kvöldverður fyrir og eftir sýningar
Fim 20/3 kl 21
Fös 21/3 kl 21
Fös 28/3 kl 21
Fim 3/4 kl 21Síðustu
sýningar
Í HINNI nýju kvikmynd sinni,
Píanóleikaranum, sem hlaut
Gullpálmann í Cannes árið 2002,
ræðst Roman Polanski ekki á garð-
inn þar sem hann er lægstur. Helför
nasista gegn gyðingum í heimsstyrj-
öldinni síðari, er viðfangsefni sem
ekki er aðeins vandmeðfarið í eðli
sínu, heldur hafa hinar mörgu og
misjöfnu atrennur sem gerðar hafa
verið að því á kvikmyndasviðinu,
e.t.v. getið af sér nokkurs konar
ónæmi eða óþol nútímafólks fyrir
þessu myrka tímabili sögunnar. Og
þótt ótækt sé að gera þá kröfu til
kvikmyndagerðarmannsins að hann
nálgist helförina á einhvern ferskan
eða nýjan máta, stendur hann óhjá-
kvæmilega frammi fyrir spurning-
um um hvernig réttast sé að taka á
viðfangsefninu, með hliðsjón af því
sem þegar hefur verið gert og í ljósi
siðferðilegra spurninga um hversu
langt menn geti leyft sér að ganga í
því að gera helförina einungis að
sögusviði fyrir klisjukenndar hetju-
sögur, þar sem sjónum er beint að
örlögum fárra útvaldra söguhetja.
Því fátt er ósmekklegra en þegar
kvikmyndagerðarmenn notfæra sér
stríð og mannlega harmleiki til að
gefa stöðluðum afþreyingarsögum
átakasaman bakgrunn.
Einmitt í þessu ljósi sýnir Roman
Polanski einkar yfirvegaða nálgun
við viðfangsefnið í Píanóleikaranum,
kvikmynd sem byggð er á bók
pólska píanóleikarans Vladyslav
Szpilman um upplifun sína af helför-
inni. Polanski er sjálfur einn af eft-
irlifendum helfararinnar, hann
missti móður sína í fangabúðum
nasista, en slapp sjálfur úr gyðinga-
gettói Kraká-borgar á barnsaldri. Í
þessari vönduðu kvikmynd dregur
hann upp kaldranalega mynd af
meðferð nasista á gyðingum í her-
teknu Póllandi heimsstyrjaldarinnar
síðari, mynd sem er fremur tilraun
til að kortleggja og kalla fram hinn
grimma veruleika helfararinnar og
stríðsins en að skapa einhverja
merkingarríka örlagasögu eða
draga fram nýjan flöt á sögunni eins
og við þekkjum hana.
Engu að síður er sú mynd sem
brugðið er upp af sögunnar rás í
senn breið og marghliða. Frásögnin
markast við sjónarhorn Szpilmans
sjálfs, þess sem lifði af, og segir
sögu þeirra mörgu harmleikja sem
hann verður vitni að á tíma stríðs-
ins. Sjálfur ritaði Szpilman minn-
ingar sínar strax að loknu stríði, og
hefur verið bent á að þar sé um að
ræða frásögn þess sem nýlega hefur
lifað mestu hugsanlegu hörmungar,
er harmi sleginn, dofinn og mark-
aður kaldri vantrú á siðferðisleg
mörk mannkynsins. Þessi afstaða
endurspeglast að mörgu leyti í kvik-
mynd Polanskis, sem lýsir harm-
leiknum af kaldranalegu raunsæi og
er alveg laus við melódramatíska til-
burði.
Frásögn kvikmyndarinnar hefst í
Varsjá árið 1939, skömmu eftir að
Þýskaland Hitlers hefur hertekið
Pólland. Hinn ungi Szpilman býr
þar ásamt fjölskyldu sinni, og þegar
byrjaður að skapa sér nafn sem ein-
leikari. Fjölskyldan ákveður að
halda kyrru fyrir í Varsjá í von um
að allt fari vel og styrkist sú von
þegar fregnir berast af því að Bret-
ar og Frakkar hafi sagt Þjóðverjum
stríð á hendur. Sagan lýsir því síðan
hvernig snaran herðist smám saman
um háls gyðinganna í borginni, í
fyrstu eru sett aðskilnaðarlög, síðar
er gyðingunum komið fyrir í gettó-
um og að lokum hefjast skipuleg
morðin. Fylgst er með viðbrögðum
Szpilmans og fjölskyldu hans, vina,
kunningja og nágranna (gyðinga eð-
ur ei) sem markast af vantrú, óör-
yggi, ótta og loks bjargarleysi.
Sjálfur sleppur Szpilman við út-
rýmingarbúðirnar, og er leyft að
dvelja áfram í borginni sem hluti af
gyðinglegu vinnuafli sem er undir
ströngu eftirliti, og undirselt tilvilj-
unarkenndu ofbeldi. Sú mynd sem
gefin er af stríðshrjáðri borginni og
eyðilegu gyðingahverfinu eftir að
stærstur hluti íbúanna hefur verið
sendur í dauðann, er áhrifarík og
sterk. Eftir að dyrnar á gripavögn-
unum sem flytja fjölskyldu Szpil-
mans í útrýmingarbúðirnar lokast,
situr hann sjálfur eftir og þarf að
takast á við sorgina, biturðina og
e.t.v. sektarkenndina yfir því að
hafa einn lifað af. Ein af spurning-
unum sem kvikmyndin tekur upp,
er hin óvægna spurning sem bæði
fórnarlömbin og skilningsvana síð-
ari tíma kynslóðir hafa sett fram í
sífellu, þ.e. hvers vegna risu hinir
kúguðu ekki upp gegn kúgurum sín-
um? Í fremur nákvæmri kortlagn-
ingu sinni á kúgunarferlinu svarar
kvikmyndin þessari spurningu, auk
þess sem sjónarhorn kvikmyndar-
innar sem staðsett er í miðju átak-
anna, þar sem Szpilman fylgist
bjargarlaus með framvindu stríðs-
ins, gerir það að verkum að hægt er
að víkja að andspyrnutilraunum
ekki aðeins Pólverja við lok stríðsins
heldur hinna fáliðuðu gyðinga sem
eftir urðu í gettóunum. Þessum hug-
uðu uppreisnum fylgist Szpilman þó
aðeins með úr fjarlægð, og úr felum.
Engin tilraun er gerð til hetjugerv-
ingar á aðalsöguhetjunni, hún ein-
faldlega lifir af og segir söguna. Hin
Að lifa af og segja söguna
KVIKMYNDIR
Háskólabíó
Leikstjórn: Roman Polanski. Handrit:
Ronald Harwood, byggt á bók eftir Vlad-
yslav Szpilman. Kvikmyndataka: Pawel
Edelman. Tónlist: Vojciech Kilar. Aðal-
hlutverk: Adrien Brody. Bretland/
Þýskaland/Pólland/Holland. Focus
Features, 2002.
THE PIANIST / PÍANÓLEIKARINN



1/2