Morgunblaðið - 20.03.2003, Blaðsíða 2

2 B FIMMTUDAGUR 20. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ














































































































NFRÉTTIR     


 
 ./4.4 564047404
2 $!"4 89:
897
89.
89/
79;
564/.4 564/0




 


 
  
5.9/
559;
559:
5597
559.
./4.4 56404./4.4 56404


  $!"4  5.;
5.:
5.7
5..
5./
55;
564.4 56404
 !  
"
HRINU ársuppgjöra fyrirtækja í sjávarútvegi fyrir síðastaár er nú að mestu lokið. Öll skila þau miklum „hagnaði“og gífurlegum „afkomubata“ frá árinu 2001 svo ætla máað allir séu kátir og glaðir. Svo er hins vegar ekki raunin.
Í öllum þessum uppgjörum er sama grundvallaratriðið. Afkomu-
bata má að mestu rekja til styrkingar krónunnar. Hvað þýðir það
svo í raun? Jú, skuldir fyrirtækjanna í erlendum myntum lækka
vissulega, séu þær umreiknaðar í íslenzkar krónur. Það segir hins
vegar ekkert um reksturinn. Á árinu 2001 var viðkvæðið hins veg-
ar þveröfugt. Slaka útkomu má helzt rekja til lágs gengis íslenzku
krónunnar. Þá hækkuðu erlendu skuldirnar umreiknaðar í ís-
lenzkar krónur. Það sagði heldur ekkert um reksturinn. Það get-
ur ekki gengið að hækkun eða lækkun erlendra skulda reiknuð í
íslenzkum krónum sé tekin beint inn í reksturinn sem tekjur eða
tap. Þessar skuldir eru nefnilega ekki greiddar upp á viðkomandi
rekstrarári, heldur er aðeins hluti þeirra greiddur, yfirleitt með
jöfnum afborgunum. Það ætti því aðeins að taka þau áhrif geng-
isbreytinga inn í rekstrarreikninginn, það er hve mikið lækkuðu
eða hækkuðu afborganir vegna gengisbreytinga. Allt annað er í
raun blekking.
Þegar litið er á reksturinn kemur allt annað í ljós. Reksturinn á
tapárinu mikla 2001 gekk í raun betur en flest ár önnur. Vegna
hás gengis erlendra gjaldmiðla gagnvart krónunni, komu miklu
fleiri íslenzkar krónur í kassann en árin á undan. Framlegð af
rekstrinum var oft í kringum 30% og í sumum tilfellum mun meiri.
Veltufé frá rekstri var mikið og veltufjárhlutfall hátt. Þetta segja
margir að sé hinn raunverulegi mælikvarði á afkomuna. Hve
miklum fjármunum reksturinn sé í
raun að skila. Því voru það margir
sem lögðu áherzlu á það í árupp-
gjörum 2001 hve hátt veltufjárhlut-
fallið væri.
Nú hefur þetta snúizt við. Hinn til-
búni hagnaður verður aðalatriðið, en
lítið er talað um framlegð eða veltu-
fjárhlutfall, sem hefur lækkað tölu-
vert. Hvers vegna?
Ársreikningar hafa verið töluvert
til umfjöllunar að undanförnu, ekki
aðeins af þessum sökum, heldur einnig að lög um þá séu ófull-
nægjandi og að ekki sé farið að lögum við útgáfu þeirra. Afsögn
Stefáns Svavarssonar, dósents við viðskipta- og hagfræðideild
Háskóla Íslands, úr reikningsskilaráði er skýrt dæmi um stöðu
þessara mála. Hann sagði af sér vegna óánægju með stefnu
stjórnvalda varðandi reikningsskil fyrirtækja. Hann segir lögin
um ársreikninga gölluð og brýnt að endurskoða þau.
Hvert skyldi framhaldið svo verða. Mun fyrirtækjunum áfram
leyfast að gefa upp villandi tölur í ársreikningum sínum? Það er í
raun vandséð hvers vegna fyrirtækin gera það. Þau eru vissulega
ekki að aðhafast neitt ólöglegt, þau fara að reglum og venjum um
reikningsskil. En væri ekki betra fyrir allað aðila að áherzlan væri
á hina raunverulegu afkomu? Myndi það ekki auka traust fólks á
fyrirtækjunum. Að tíunda mikla breytingu rekstrarhagnaðar,
sem byggist á tímabundinni hækkun eða lækkun gengis íslenzku
krónunnar er ekki að skýra frá raunverulegri rekstrarafkomu.
Innherji skrifar
Bætta afkomu má
rekja til styrking-
ar krónunnar
Hinn tilbúni hagn-
aður verður aðal-
atriðið, en lítið er
talað um framlegð
eða veltufjárhlut-
fall, sem hefur
lækkað töluvert.
innherji@mbl.is
ll FLUGREKSTUR
● PROCTER & Gamble keypti á þriðjudag
77,6% hlut í þýska hárvörufyrirtækinu Wella
á genginu 92,25 evrur á hlut.
Mikill þrýstingur var á P&G að gera tilboð í
Wella eftir að annað fyrirtæki, Henkel, keypti
7% hlut í Wella í liðinni viku. Henkel gerði í
fyrra óformlegt tilboð í hlutinn sem til sölu
var í Wella og voru verðhugmyndir á bilinu
70-80 evrur á hlut. Það þótti of lágt. Gengi
bréfa í Wella var 75,50 evrur á hlut við lokun
markaða á mánudag, en gengið var frá
samningnum á þriðjudag. P&G greiðir því um
22% yfirverð á hlut.
P&G kaupir Wella
◆
◆
● LIÐLEGA 4% aukning varð í verslun með
dagvöru á föstu verðlagi í febrúar miðað við
árið þar á undan, að því er fram kemur í til-
kynningu frá Samtökum
verslunar og þjónustu.
Verðlag lækkaði um
4,3% á dagvöru á milli
ára. Veltuaukning varð
einnig í sölu áfengis, um
2,4%, ef borin eru saman sömu tímabil.
Hins vegar hefur velta í lyfjaverslunum farið
minnkandi undanfarna tvo mánuði og hefur
minnkað um 7,3% milli mánaða.
Smásöluvísitala SVÞ er mæld á grundvelli
upplýsinga frá flestum dagvöruverslunum
landsins, ÁTVR og lyfjaverslunum. IMG ann-
ast vinnslu og framsetningu smásöluvísitöl-
unnar.
Veltuaukning í
dagvöruverslun
ll VERSLUN
● RÍFLEGA 39% hlutur í útgerðarfélaginu Ög-
urvík hf. er til sölu. Ætla má að verðmæti
hlutarins sé um 1.400
milljónir króna.
Hluturinn er í eigu fjöl-
skyldu Péturs heitins
Gunnarssonar en aðrir
hluthafar í félaginu eru
Gísli Jón Hermannson,
framkvæmdastjóri fé-
lagsins, og fjölskylda
hans sem á einnig ríflega 39% hlut, Skelj-
ungur hf. sem á 15% hlut og Brynjólfur Hall-
dórsson, skipstjóri, sem á 6,8% hlut. Upp-
lausnarvirði Ögurvíkur er um 3,6 milljarðar
króna og því má ætla að verðmæti 39% hlut-
ar sé um 1.400 m.kr. Hjörtur Gíslason, út-
gerðarstjóri og einn eigenda félagsins, segir
að verið sé að leita að kaupanda en vill ekki
tjá sig um málið að öðru leyti.
39% hlutur í
Ögurvík til sölu
HOLLENSKA fyrirtækið
Ahold, sem er þriðja stærsta
matvörurfyrirtæki heims, hefur
tilkynnt að það neyðist til að
bakfæra sölutekjur upp á 30
milljarða dollara, eða sem nema
2.300 milljörðum íslenskra
króna og eru 15% af tekjum fé-
lagsins. Þó er ekki talið að þess-
ar aðgerðir hafi áhrif á bókfærð-
an hagnað fyrirtækisins.
Þetta eru tekjur tengdra fé-
laga fyrirtækisins síðustu þrjú
ár, en samkvæmt bandarískum
lögum um reikningsskil var
Ahold ekki heimilt að færa þær í
bókhaldi sínu. Um er að ræða
sameignarfyrirtæki félagsins á
Norðurlöndum, Portúgal og
Argentínu. Bandarískar reglur
kveða á um að fyrirtæki verði að
færa allar tekjur félags í bók-
haldi sínu, ef eignarhlutur í því
er yfir 50%.
Ahold tilkynnti að komið hefði
í ljós að eignarhlutur fyrirtæk-
isins í ICA Ahold á Norðurlönd-
unum, Disco Ahold í Argentínu
og Jeronimo í Portúgal, hefði
aldrei farið yfir 50%. Þetta væru
„upplýsingar sem endurskoð-
endum hefðu ekki verið kunn-
ugar fyrr en nýlega.“
Ahold hefur sem kunnugt er
lent í miklum hremmingum að
undanförnu. Fyrir rúmum
tveimur vikum var tilkynnt að
tekjur dótturfyrirtækisins U.S.
Foodservice í Bandaríkjunum
hefðu verið oftaldar sem nemur
500 milljónum dollara. Í kjölfar-
ið sögðu forstjóri og fjármála-
stjóri Ahold af sér.
Ahold verður að
bakfæra tekjur
Hefur ekki áhrif á bókfærðan hagnað
Morgunblaðið/Árni Sæberg
TÖLVUMIÐSTÖÐ sparisjóð-
anna og Origo ehf., dótturfyr-
irtæki TölvuMynda hf., hafa
undirritað samstarfssamning
um uppsetningu á vefumsjón-
arkerfinu WebMaster. Samning-
urinn felur í sér uppsetningu á
WebMaster og vefun nýs vef-
svæðis fyrir Samband íslenskra
sparisjóða (Sisp) og Tölvu-
miðstöð sparisjóðanna (TS) með
möguleika á sér vefsvæðum fyr-
ir hvern einstakan sparisjóð.
„Á vefsvæðum sparisjóðanna
er kappkostað að höfða til
ólíkra þarfa viðskiptavina og
veita einstaklingum og fyrir-
tækjum tímanlega upplýsingar
um fjármál. Vefsvæðunum er ætlað að vera upplýsingagátt fyrir
allt sem snertir fjármál og að miðla upplýsingum um vörur og
þjónustu sparisjóðanna. Að auki mun innranet sparisjóðanna –
Upplýsingavefur starfsmanna– verða fært yfir í hið nýja vef-
umsjónarkerfi,“ segir í fréttatilkynningu frá sparisjóðunum.
Samið um upplýsinga-
veitu sparisjóðanna
Gísli Jafetsson, markaðsstjóri
Sambands íslenskra sparisjóða,
Sæmundur Sæmundsson, fram-
kvæmdastjóri Tölvumiðstöðvar
sparisjóðanna, og Stefán Þór Stef-
ánsson, sölu- og markaðsstjóri
Origo ehf., við undirritun samn-
ingsins.
Möguleiki á vefsvæðum fyrir hvern sparisjóð
ICELANDAIR og Ölgerðin
Egill Skallagrímsson hafa gert
með sér samstarfssamning til
tveggja ára um markaðssetn-
ingu og innkaup á Iceland
Spring-vatni, gosdrykkjum,
bjór, sterku áfengi og léttu víni
fyrir veitingastarfsemi um borð
í flugvélum Icelandair. Gengið
var til samstarfsins eftir útboð.
Í fréttatilkynningu segir að
samningurinn sé með þeim
stærri sem Icelandair hafi gert
á þessu sviði og hafi í för með
sér að flestir drykkir sem veitt-
ir eru um borð séu nú frá Öl-
gerðinni. Til að halda kostnaði í
lágmarki leiti Icelandair ávallt
hagstæðustu tilboða en félagið
leggi mikla áherslu á að skipta
við íslensk fyrirtæki sé þess
kostur. Þá segir að fyrirtækin
telji að þessi samningur styrki
starfsemi beggja og jafnframt
íslenskar framleiðsluvörur.
Hann feli í sér að íslenskum
ferðamönnum séu boðnar ís-
lenskar vörur, auk þess að er-
lendum ferðamönnum séu
kynntar vörurnar. Samningur-
inn feli jafnframt í sér að vörur
Ölgerðarinnar verði auglýstar í
sjónvarpi í öllum vélum Ice-
landair.
Icelandair býður
drykki Ölgerðarinnar
Morgunblaðið/Sverrir
ll SJÁVARÚTVEGUR
◆
● VERÐ hlutabréfa fjögurra stærstu flug-
félöga í Evrópu snarféllu í gærmorgun eft-
ir að Standard & Poor hafði gefið út þá
yfirlýsingu að til skoðunar væri að skerða
lánshæfismat
tveggja evr-
ópskra flug-
félaga og níu
bandarískra.
Verð bréfa í British Airways, sem talið
er að S&P muni skerða lánshæfismat á,
féll um 7% en Lufthansa, um 5%, en
þeirra lánshæfiseinkunn núna hljóðar upp
á BBB+. Air France féll um 4% og KLM
um 6%.
Þessar hugsanlegu niðurfærslur á láns-
hæfiseinkunninni bætast við þá miklu erf-
iðleika sem flugfélögin hafa glímt við síð-
ustu misseri, auk þeirra vandræða sem
stríð í Írak gæti þýtt fyrir félögin, en talið
er að hugsanlegt stríð komi harkalega
niður á tekjum flugfélaga um allan heim.
Sem dæmi þá sagði United Airlines fyrr í
vikunni að pantanir í millilandaflugi hefðu
hrunið sl. viku og væru 40% færri nú en
fyrir ári. Félagið horfir nú fram á að þurfa
að grípa til hópuppsagna eða fara í gjald-
þrot að öðrum kosti.
Vandi flugfélaga eykst
◆