Morgunblaðið - 25.03.2003, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 ÞRIÐJUDAGUR 25. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
NÁLGAST BAGDAD
Herir bandamanna nálguðust
Bagdad í gær en enn var barist í
bæjum og borgum í suðurhluta
Íraks. Harðar loftárásir hafa verið
gerðar á Bagdad síðustu klukku-
stundir. Írakar hafa hótað blóðugum
átökum um borgina og því ljóst að
íraska stjórnin mun ekki falla jafn-
fljótt og bandamenn höfðu vonast til.
Bandamenn segja þó markmiðum
stríðsins til þessa hafa verið náð.
Saddam hvetur þjóð sína
Saddam Hussein hrósaði í gær í
sjónvarpsávarpi her sínum fyrir
frammistöðu sína í stríðinu í Írak.
Hét hann því að Írakar myndu sigra
bandamenn. Sagði hann ekkert bíða
Bandaríkjamanna og Breta annað en
„kviksyndi“ er þeir nálguðust
Bagdad. Sagði hann að stríðið yrði
bandamönnum langt og erfitt. Hvatti
hann þjóð sína til dáða og að taka á
móti óvininum af öllu afli.
Nær manneldismarkmiðum
Mataræði Íslendinga hefur á und-
anförnum árum færst nær manneld-
ismarkmiðum, fitan hefur minnkað í
fæðunni og neysla grænmetis og
ávaxta hefur aukist. Gosdrykkja-
þamb er þó úr hófi og ungir strákar
drekka t.d. tæpan lítra af gosi á dag.
Vatn er samt vinsælasti drykkurinn
en þetta kemur fram í nýrri könnun
Manneldisráðs.
Íslenskar fiskroðsflíkur
Flíkur Eggerts feldskera úr fisk-
roði sem er búið til hjá Sjávarleðri á
Sauðárkróki, hafa vakið athygli í
Bandaríkjunum. Mörg þekkt tísku-
hús hafa notað efnið í tískuflíkur sín-
ar. Ekki er nógu gott aðgengi að ís-
lensku fiskroði og því þarf
Sjávarleður að flytja fiskroð inn frá
útlöndum í framleiðslu sína.
Vilja fríverslun með fisk
Pólverjar vilja algert tollfrelsi í
stækkuðu Evrópusambandi á fisk frá
EFTA-löndunum sem fluttur hefur
verið til landsins. Þetta kom fram á
samningafundi EFTA-ríkjanna og
ESB í síðustu viku. ESB-lönd eru
vaxandi markaður fyrir íslenskan
fisk. Fríverslun með fisk er mikil-
vægt hagsmunamál fyrir Noreg og
Ísland. Eru hagsmunir Íslendinga af
viðskiptum með fisk til Austur-
Evrópu töluverðir en Pólverjar eru
væntanleg aðildarþjóð ESB.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 32
Viðskipti 12/13 Hestar 37
Erlent 16/19 Minningar 33/36
Höfuðborgin 20 Bréf 40/41
Akureyri 21 Dagbók 42/43
Suðurnes 22 Kvikmyndir 48
Landið 23 Fólk 49/53
Neytendur 24 Bíó 50/51
Listir 24/25 Ljósvakar 54
Forystugrein 28 Veður 55
* * *
„VIÐ fullorðna fólkið megum ekki
gleyma okkur yfir fréttunum af
stríðinu í Írak og gleyma börnunum
okkar. Þetta er tími til að þjappa
fjölskyldunni saman,“ segir Jóhann
Thoroddsen, sálfræðingur hjá
Rauða krossinum, en foreldrar hafa
að undanförnu haft samband við
hann og beðið um ráð um hvernig
best sé að ræða um stríðið við börn
sín.
„Það er fátt annað rætt í dag en
stríðið í Írak og það er ánægjulegt
að foreldrar skuli gefa þessu gaum
því börnin gleymast svo oft í þessari
umræðu. Það er svo auðvelt fyrir
okkur að hugsa sem svo að þau
skilji þetta ekki og þar af leiðandi
hugsi þau ekki um það en það er
öðru nær. Þau þurfa ekki að skilja
svo mikið til að hugsa og mynda sér
hugmyndir út frá þeim áreitum sem
þau verða fyrir og það þurfum við
að hafa í huga.“
Jóhann segir að nauðsynlegt sé
fyrir foreldra áður en þeir ræði um
stríð við börnin sín að þeir velti fyr-
ir sér sínum eigin hugmyndum um
stríð. „Það er erfitt að fara út í um-
ræðu við börnin og átta sig svo á því
að maður er kominn út á mjög hál-
an ís.“ Fullorðnir eru fyrirmynd
barnanna og geta því ekki leyft sér
að haga sér eins og þeim sýnist.
Þeir eiga að gæta sín á því að vera
ekki með æsing eða rífast um mis-
munandi afstöðu fyrir framan börn-
in. „Fólk má ekki láta tilfinningar
hlaupa með sig í gönur. Þetta stríð
er auðvitað ömurlegt en við bætum
ekki líðan barna með því að láta
angistina ná tökum á okkur.“
Jóhann mælir ekki með að sér-
stakir fjölskyldufundir séu haldnir
þar sem rætt er um stríðið. „Ég
held að það sé ekki leiðin. Grunn-
skólabörn og unglingar eru sér
mjög meðvitandi um að þetta er í
gangi og það besta sem við gerum
er að vera opin gagnvart spurn-
ingum frá þeim og því sem þau eru
að tala um, reyna að leiðrétta mis-
skilning og draga úr ýktum við-
brögðum og hegðun. Við þurfum að
benda börnunum á að stríð er graf-
alvarlegur hlutur. Þarna deyr fólk.
Börn á þeirra aldri, foreldrar þeirra
og hermenn.“
Jóhann segir að þar sem fréttir af
stríðinu séu í beinni útsendingu
nánast allan sólarhringinn sé hætta
á að börnum finnist stríðið vera eins
og kvikmynd eða íþróttakappleikur,
með upphafi, hápunkti og endi. „Það
má ekki gera þetta að einhverjum
ólympíuleikum. Það er mjög hættu-
legt gagnvart börnunum að þynna
svona hluti út.“
Þá segir Jóhann skipta miklu
máli að rætt sé um stríðið við börn-
in með tilliti til aldurs þeirra. „For-
eldrar yngstu barnanna ættu að
reyna að vera svolítill skjöldur og
takmarka upplýsingar sem þau fá.
Það er engin ástæða fyrir þau að
sitja og horfa á fréttir.“ Þá segir Jó-
hann nauðsynlegt að gera sér grein
fyrir að heimurinn er lítill í huga
yngstu barnanna. Stríðið í Írak gæti
í þeirra huga verið mjög nálæg ógn.
„Stríð í Írak gæti í þeirra huga ver-
ið í næstu götu. Það er hægt að
sýna þeim landakort og sýna þeim
fram á að gatan við hliðina sé enn
friðsæl og þar sé ekki verið að
skjóta neinn. Ef þau heyra læti úti
gætu þau upplifað að það væri stríð
fyrir utan húsið.“
Dregið úr töffaraskap
Jóhann segir að foreldrar allra
barna og unglinga ættu að fylgjast
vel með því sem þau horfa á í sjón-
varpinu. Hann segir að ef börn eru
ein að horfa og fá engar útskýringar
búi þau til sinn eigin heim. „Við
þurfum að vera ofboðslega heið-
arleg gagnvart börnunum. Það þýð-
ir ekkert að vera að fegra stríð,
þetta er ljótt og þetta er hættulegt.“
Jóhann segir að oft séu strákar í
eldri bekkjum grunnskóla upp-
teknir af stríði og vopnum. „Þeir
eru oft með einhvern töffaraskap og
það þarf að ræða við þá um alvar-
legu hliðar stríðsins.“
Kennarar og aðrir sem vinna með
börnum ættu að mati Jóhanns einn-
ig að ræða um stríð við nemendur
sína. Best er ef það gerist í
tengslum við það efni sem verið er
að fara í.
Þegar unglingar tala um stríðið
segir Jóhann mikilvægt að foreldrar
virði þeirra skoðanir. „Þó svo að
skoðanir þeirra séu ýktar og ekki
alveg í takt við foreldranna. Ung-
lingar eru í ákveðinni sjálfstæð-
isbaráttu gagnvart foreldrum sín-
um, þeir eru ýktir og þeir mega
vera það. Það er hægt að ræða við
þá um stríðið meðan horft er á
fréttirnar. En enga fjölskyldufundi,
takk.“
Að lokum nefnir Jóhann að ýmsir
hópar barna, t.d. börn flóttamanna
og nýbúa, gætu verið sérstaklega
viðkvæmir fyrir umræðunni um
stríð og geta jafnvel orðið fyrir
áreitni og ofsóknum. „Svo eru sum
börn þunglynd og kvíðin og mörg
börn hafa upplifað alvarlega atburði
og vel þarf að fylgjast með hegðun
þeirra.“
Jóhann Thoroddsen sálfræðingur segir nauðsynlegt að ræða um stríðið í Írak við börn
Reuters
Íslensk börn geta upplifað stríðið í Írak mjög nálægt. Hér sést íraskur
drengur fylgjast með útvarpsfréttum af stríðinu í heimalandi sínu.
„Þurfum að vera
heiðarleg gagn-
vart börnunum“
Börn upplifa stríð á annan hátt en fullorðnir,
segir Jóhann Thoroddsen sálfræðingur.
Stríð getur í huga barnanna virst vera í
næstu götu. Stríð er alvarlegur hlutur og
fullorðnir þurfa að vera heiðarlegir og ættu
ekki að fegra ástandið fyrir börnum sínum.
HVERT tölublað Morgunblaðsins er
lesið af 58% landsmanna að meðaltali.
Meðallestur Fréttablaðsins mælist
58,2% og DV 23,7%. Þetta kemur
fram í fjölmiðlakönnun Gallup sem
birt var í gær. Voru 800 einstaklingar
valdir til að skrá hjá sér notkun fjöl-
miðla í vikunni 21. til 27. febrúar sl.
Tæp 450 svör bárust og var svarhlut-
fallið 60%.
Í síðustu fjölmiðlakönnun Gallup,
sem fór fram 16. til 22. október í fyrra
og var byggð á tvöfalt stærra úrtaki
en nú, var meðallestur á hvert tölu-
blað Morgunblaðsins 57,3%. Frétta-
blaðið var með 51,8% meðallestur og
DV 31,5% meðallestur.
Samkvæmt könnuninni nú lásu
76,7% Morgunblaðið eitthvað í könn-
unarvikunni, 77,1% lásu Fréttablaðið
eitthvað og 48,3% DV.
Þegar lestur á einstökum tölublöð-
um er skoðaður kemur í ljós að Morg-
unblaðið er mest lesið á föstudögum,
en 65% landsmanna lesa föstudags-
blað Morgunblaðsins. 59,5% lesa
Morgunblaðið á sunnudögum og
58,9% á laugardögum. Fréttablaðið
er mest lesið á föstudögum eins og
Morgunblaðið, en þá lesa 62,8% blað-
ið. 58,9% lesa það á mánudögum. DV
er mest lesið á laugardögum (27,4%)
og föstudögum (26,8%).
Meðallestur Morgunblaðsins á suð-
vesturhorninu var 65,3% í könnunar-
vikunni, meðallestur Fréttablaðsins
65,6% og meðallestur DV á sama
svæði 23%. 82,9% íbúa á þessu svæði
lásu Morgunblaðið eitthvað í vikunni,
83,9% lásu Fréttablaðið eitthvað og
48% DV.
Á landsbyggðinni lásu að meðaltali
45,3% hvert tölublað Morgunblaðsins
í könnunarvikunni en 33,7% Frétta-
blaðið. 26,4% landsbyggðarfólks las
DV að meðaltali á hverjum degi.
Hlutfall landsbyggðarfólks sem las
Morgunblaðið eitthvað vikuna sem
könnunin fór fram var 64,4%. 58,9%
lásu Fréttablaðið eitthvað og 47,9%
DV. Föstudagsblað Morgunblaðsins
var víðlesnast á landsbyggðinni þegar
54,4% íbúa lásu blaðið. Sama dag lásu
39,3% Fréttablaðið og 30,4% DV.
Morgunblaðið
lesið af 58%
landsmanna
LIÐLEGA 47 þúsund manns höfðu
skilað skattframtali á Netinu í gær-
kvöld en frestur til að skila skatt-
framtali var framlengdur til mið-
vikudagsins 26. mars og gildir það
um alla einstaklinga, bæði launa-
menn og menn með rekstur og
hvort sem skilað er á pappír eða á
Netinu. Margir stóðu þó í þeirri trú
að síðustu forvöð væru í gærkvöld
og var nokkur straumur fólks fyrir
utan lúgu skattstjórans í Tryggva-
götunni í gærkvöld.
Sem fyrr er hægt að sækja um
lengri frest á Netinu en tilviljun
ræður hversu langan frest menn fá
til viðbótar. Ekki er hægt að fá við-
bótarfrest vegna pappírsskila.
Morgunblaðið/Kristinn
Hátt í 50 þúsund bú-
in að skila á Netinu
Síðasti skiladagur skattframtala á morgun
Þriðjudagur
25. mars 2003
Prentsmiðja
Morgunblaðsins blað B
Þúsundir fasteigna af öllum stærðum og öllum gerðum alls staðar á landinu
Tilfyrri
virðingar
Ingólfsstræti 1 26
Ungt
f́ólk
Innbrot
ogöryggi
Í Sólarsölum 34 Bæklingur 5
UM þessar mundir er verið að skipu-
leggja nýja íbúðarbyggð á Laugum í
Þingeyjarsveit.
„Um er að ræða alls níu íbúðarhús
sem geta verið allt frá einbýlishúsum
upp í fjórbýlishús, hvert og eitt
þeirra,“ sagði Jóhann Guðni Reyn-
isson, sveitarstjóri Þingeyjarsveitar.
„Þetta eru tvö parhús, eitt raðhús
með þremur íbúðum og sex lóðir að
auki fyrir einbýli eða fjölbýli. Deili-
skipulag svæðisins er í kynningu og
reiknað er með að úthlutun hefjist í
júní ef ekki berast alvarlegar at-
hugasemdir. “
Hver hefur skipulagt þetta bygg-
ingarsvæði?
„Landslag ehf. hefur gert það.
Verkið á sér um þriggja ára aðdrag-
anda með skipulagningu á mun
stærra svæði í landi Hóla og Lauta í
Reykjadal. Þessi skipulagsreitur var
tekinn út úr þeirri skipulagsvinnu til
þess að flýta mögulegum fram-
kvæmdum á þessu svæði.“
Er mikil þörf fyrir nýtt íbúðar-
svæði í Þingeyjarsveit?
„Já, tvímælalaust. Hér stendur
t.d. eitt gamalt hús og bíður eftir að
komast á nýjan grunn á þessu svæði
og verið er að byggja á öðrum lóðum
á Laugum tvö íbúðarhús og hið
þriðja er nýbyggt. Sjá má uppdrátt
af byggingarsvæðinu á slóðinni
www.thingeyjarsveit.is.“
Hvað veldur þessum mikla bygg-
ingaráhuga núna?
„Það er atvinnustarfsemin á svæð-
inu, hún er blómleg og hér eru burð-
arásar sveitarfélagsins, svo sem
Laugafiskur, sem um 30 manns
starfa hjá, og svo Framhaldsskólinn
á Laugum, þar sem annað eins af
fólki vinnur, og loks er sveitarfélagið
sjálft nokkuð stór atvinnurekandi.
Hér eru líka sparisjóður, verslun og
veitingahús og vélaverkstæði og
önnur starfsemi sem veitir talsverða
vinnu og þjónustu. Loks ber að nefna
hinn hefðbundna landbúnað í sveit-
unum í kring, sem er ein af undir-
stöðum sveitarfélagsins. Við njótum
að auki nálægðarinnar við Akureyri
og Húsavík, hér búa ýmsir sem
starfa og njóta þjónustu þar.
Hér búa um 730 manns á 5.000 fer-
kílómetrum. Sveitarfélagið var ný-
lega stofnað á grunni Hálshrepps,
Ljósavatnshrepps, Bárðdælahrepps
og Reykdælahrepps.“
Eru hin nýju íbúðarhús á Laugum
steinsteypt eða úr timbri?
„Það er ýmist, sum eru steypt upp
á lóðinni en önnur flutt á staðinn eða
byggð hér úr timbri. Hér er mikil
veðursæld og það er einn megin-
styrkur Þingeyjarsveitar hvað mörg
sumarhús eru á svæðinu, einkum í
Fnjóskadal. Þess má geta að til
stendur að byggja ný íbúðarhús á
bújörðum í Þingeyjarsveit.“
Er þetta nýja svæði á Laugum í
fjarlægð frá annarri byggð?
„Nei, þetta er hluti af eldri
byggðakjarna með níu einbýlishús-
um og fjórum íbúðum í parhúsum.
Hverfið heitir Laugar og þaðan er
stutt í alla þjónustu, svo sem grunn-
skóla, framhaldsskóla, tónlistarskóla
og leikskóla, einnig heilsugæslu-
útibú, verslun og veitingahús með
bensínsölu, sparisjóð, pósthús, hár-
greiðslustofu og verkstæðisþjón-
ustu. Hér er einnig öflugt trésmíða-
verkstæði og byggingarverktaki.
Skrifstofur sveitarfélagsins eru og
hér rétt hjá. Byggðarkjarninn er
rétt við hringveginn þannig að meg-
insamgönguæðin er steinsnar frá
byggðinni. Loks skal nefna að verið
er að vinna að undirbúningi að gerð
ganga í gegnum Vaðlaheiði sem
styttir vegalengd frá Laugum til Ak-
ureyrar um 15 til 20 kílómetra.“
Ný íbúðarhúsabyggð á Laugum
Deiliskipulag nýrrar íbúðarhúsabyggðar á Laugum.
Hluti af nýbyggingarsvæðinu og afstaða til þjónustukjarna.
Sparnaður,
öryggi,
þægindi

     


 






 







 
  
    



 











 
 

 

  

   
 

 


 !"!#$!
% "

#$
     
&'(

)*+
&'(


) *+
 ,



 !
"#$
 %&$! %&&'
-%.$/#$
%"/++%
01%23+
456#0!+
(1+1/7+ !+
8+ 23+
'%" 9+
"
 :$+;
% ":$+;
$!+%.+
 :$+;
% ":$+;










(
 
  (%<) "%"+$
+$ 1+=""+)>>>1+
 


?"/@+AB

*

*
*

*
! ! !" !,
#$ 


 
)*


 
 +% /@AB


"&-
'
'
%.
"/
-
"
"0.
%$'.&
"#1%
/
/%12
"&10
6+B 
3! 4


! $ ".$
 %'$! %&&'
8%"+#$!
&"
%""+
% %
 
   "
 

















     
$   $