Morgunblaðið - 25.03.2003, Blaðsíða 25

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. MARS 2003 25
HÖFÐABAKKI 9 112 REYKJAVÍK
SÍMI: 544 5330 FAX: 544 5335
13
58
/
T
A
K
T
ÍK
-
2
x1
5
-
N
r.:
2
8
C
HEXREC, raftónlistarhópur sem
skipaður er þeim Camillu Söderberg,
Hilmari Þórðarsyni og Ríkharði H.
Friðrikssyni, heldur tónleika í Saln-
um í Kópavogi í kvöld. Tónleikarnir
eru hluti af tónleikaröð kennara Tón-
listarskóla Kópavogs.
Á tónleikunum leikur hópurinn á
ýmsar gerðir rafhljóðfæra sem sum
myndu teljast hinir mestu furðugrip-
ir og ekki allir myndu samþykkja
sem alvöru hljóðfæri, að minnsta
kosti ekki samkvæmt viðteknum skil-
greiningum. Það er ekki á hverjum
degi sem kostur gefst á að sjá slíkt
safn hljóðfæra á Íslandi og verða tón-
leikarnir því að teljast stór viðburður
í raftónlistarsögu landsins, að sögn
aðstandenda.
Hljóðfæraskipan Hexrec er enn-
fremur sérkennileg blanda af göml-
um og nýjum tíma. Camilla leikur á
allar stærðir og gerðir af blokkflaut-
um, frá sopranino niður í kontra-
bassa, og Ríkharður á rafmagnsgítar.
Þessi gömlu hljóðfæri eru annað-
hvort notuð í bland við tölvuhljóð eða
send í gegnum tölvukerfi sem um-
breytir upprunalegu hljóði þeirra.
Auk þess leika þau öll á nýrri hljóð-
færi sem eru byggð á tölvugrunni.
„Camilla leikur á MIDI-blásturs-
hljóðfæri þar sem í stað þess að
mynda hljóð sendir hljóðfærið stjórn-
merki til tölvu sem síðan gefur frá sér
hljóð eftir ákveðnum fyrirmælum
hljóðfæraleikarans. Ég leik á Lightn-
ing, tölvuhljóðfæri sem stjórnað er
með því að sveifla tveimur sprotum
„út í loftið“ en í rauninni sjá innrauðir
ljósskynjarar um að skynja staðsetn-
ingu og hreyfingu sprotanna. Hilmar
leikur á stjórnborð sem hefur áhrif á
ferli þess sem við Camilla leikum, auk
þess að mynda sín eigin hljóð,“ segir
einn Hexrec-félaga, Ríkharður H.
Friðriksson.
Á efnisskrá tónleikanna eru sjö
raftónverk, flest nýleg, en eitt á ræt-
ur að rekja aftur til áttunda áratug-
arins. Auk þeirra verður hljóðinn-
setningin Umhverfi I eftir Ríkharð
flutt í hléi. Þau eru Sýnheimar (1999),
Sylanop (1974), N.N.N. (2003), 4by4
(2003), Camilliana (2002), Flæði
(2003) og N 1 N.N.N. (2003).
„Þetta er allt rafmögnuð tónlist,“
segir Hilmar Þórðarson, annar
Hexrec-meðlimur, „sem er að mestu
byggð upp af mjög óhefðbundnum
hljóðfærum. Sum verkanna höfum
við öll unnið í sameiningu og fikrað
okkur áfram með. Það er verið að
gera ýmsar tilraunir, svo það má
segja að verkin beri yfirbragð þess að
vera svolítið tilraunakennd að ein-
hverju leyti. Í einu verkanna er líka
notast við myndband, sem Haraldur
Karlsson sjónskáld hefur sett saman.
Þar er einmitt líka verið að gera til-
raunir með að nota myndmálið við
tónmálið og láta það spila saman.“
Hilmar segir tónlistina alls ekki
vera tilviljanakennda, þó að hljóðfær-
in séu óhefðbundin og tilraunir hafi
ráðið ríkjum við gerð verkanna. „Það
væri ekki rétt að kalla hana það. Tón-
listin er fyrirfram uppsett og þessi
hljóðfæri, þótt þau séu óhefðbundin,
geta virkað alveg eins og venjuleg
hljóðfæri. En það má segja að það sé
ákveðið frjálsræði innan rammans og
sumt kemur okkur jafnmikið á óvart
og sjálfsagt áheyrendum. Enginn
flutningur er öðrum líkur á flestum
verkanna.“
Margir kunna að áætla, að til-
raunakennd raftónlist reyni talsvert
á eyru áheyrenda og sé ekki fyrir við-
kvæmar sálir. Hilmar tekur fyrir það.
„Það er ákveðinn breytileiki milli
verka, en sumt af tónlistinni er mjög
aðgengilegt. Það væri rangt af mér
að kalla hana afþreyingartónlist og
stundum reynir hún á áheyrandann.
En það er alls ekkert óþægilegt að
hlusta á þessa tónlist, það er frekar
að hún reyni á hugmyndaflug fólks og
að það geti sest niður og leyft hljóð-
unum að svífa í kringum sig. Salurinn
er auk þess frábær vettvangur fyrir
svona tónleika, því það er svo gott að
hlusta á tónlist af þessu tagi þar.“
Tónleikar Hexrec í kvöld hefjast
kl. 20.
Raftónlist leikin á furðugripi
Morgunblaðið/Jim Smart
Raftónlistarhópurinn Hexrec heldur tónleika í Salnum í kvöld, þar sem leikið verður á ýmsar gerðir rafhljóðfæra.
Hafnarfjarðarleikhúsið Aukasýn-
ing á Sölku miðli hjá Leikfélagi
Hafnarfjarðar verður kl. 21.
Oddi, stofa 201
Þórarinn Eldjárn,
rithöfundur og þýð-
andi, fjallar um þýð-
ingar úr sænsku og
norsku kl. 17.15.
Hann segir frá eigin
reynslu í sambandi
við þýðingar og gefst gestum tæki-
færi til að spjalla við hann um verk
hans.
Í DAG

Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
ÞJÓÐLAGHÁTÍÐIN á Siglufirði
verður haldin í 4. sinn dagana 2.–6.
júní og í ár er bryddað upp á því ný-
mæli að óska eftir nýju hljómsveit-
arverki eftir ungt tónskáld, 35 ára eða
yngra, til frumflutnings á hátíðinni.
Sú hefð hefur skapast að frumflytja
tónverk á hátíðinni og að þessu sinni
var ákveðið að hafa þennan háttinn á
og frumflytja síðan verkið á sérstök-
um hátíðartónleikum.
„Verkið á að miðast við meðalstóra
hljómsveit og kunnáttu nemenda á
6.–8. stigi,“ segir Gunnsteinn Ólafs-
son, skipuleggjandi hátíðarinnar.
Frestur til að leggja fram hljómsveit-
arverk rennur út 1. maí.
Á Þjóðlagahátíðinni koma m.a.
fram kórar á Siglufirði, Hlöðver Sig-
urðsson tenór syngur og Renata Ivan
leikur einleik á píanó ásamt Sinfón-
íuhljómsveit Þjóðlagahátíðarinnar á
Siglufirði undir stjórn Gunnsteins
Ólafssonar.
Óskað eftir nýju
hljómsveitarverki
MARGT var um manninn bæði í
sætum og á söngpalli á afmæl-
istónleikum Kórs Langholtskirkju
á sunnudaginn var. Og þótt auð-
velt sé að afskrifa nútímaslagorð
eins og stærðin skiptir máli sem
frumstæða neyzluhyggju, þá er
hinu ekki að neita að langt er liðið
síðan álíka kraftmikill og hrífandi
risakórhljómur hefur heyrzt af
jafngóðri samstillingu og gerðist
við þetta tækifæri. Afmæliskór
eldri og yngri félaga taldi skv.
nafnalista í tónleikaskrá 168
söngvara, og þó að kynjamisvægið
væri rúmlega 2:1 (að venju konum
í vil – 113 á móti 55 körlum) var
jafnvægi radda engu að síður
undragott og án þess að bæri á
rembingi í karlaröddum. Ekki sak-
aði heldur hljómburðurinn í tví-
mælalaust bezta kórsöngshúsi
þriggja höfuðkirkna Reykjavíkur á
tónlistarsviði.
Dagskráin samanstóð af fjöl-
breyttu úrvali fremur stuttra inn-
og erlendra kórlaga, veraldlegra í
fyrri hluta en andlegra í seinni.
Meðferð Afmæliskórsins var frá
upphafi þróttmikil og glaðleg,
fyrst í hinum sænsku lögum Wett-
erlings og Wallins. Sjá roðann á
hnjúkunum háu eftir Jón Laxdal
hafði greinilega elzt bráðvel í eld-
móðugum söng kórsins, og litli
gimsteinninn Gunnars Reynis
Sveinssonar, Haldiðún Gróa (Lax-
ness), hefur varla áður hlotið jafn-
sveigjanlega túlkun hjá jafnstórum
kór með skemmtilega máluðum
andstæðum í hraða og styrkvídd.
Sama gilti um þegar klassíska
kórglettu Páls Pampichlers við
limru Þorsteins Valdimarssonar,
Öld hraðans, og kórinn söng Maí-
stjörnu Jóns Ásgeirssonar líkt og
hann meinti hvert einasta orð.
Sænska þjóðlagið Uti vår hage
(sem með álagajurtaþulu viðlags-
ins minnir á hið enska Scarbor-
ough Fair) var sungið af álíka
næmri textatilfinningu og íslenzku
lögin.
„Karlakórinn Stjúpbræður“ var
næstur á skrá með fjögur erkitýp-
ísk karlakórslög, Sveinar kátir
syngið, Logn og blíða (Bellman),
hinn ljúfa „þýzka rakarasöng“
Schraders Enn syngur vornóttin –
sem tókst bezt – og frekar lummu-
legt lag Lindblads, Vetur kóngur.
Burtséð frá svolitlu hnigi á efstu
nótum í 1. tenór var sungið með
ágætum tilþrifum af (ef að líkum
lætur) ekki eldri karlakór að vera.
Núverandi starfandi Kór Lang-
holtskirkju söng næst við orgel-
undirleik lítið brot úr Sanctus-
þætti Guðbrandsmessu Hildigunn-
ar Rúnarsdóttur sem enn mun í
smíðum og ætlunin er að frum-
flytja nk. páska. Brotið var full-
stutt til að veita áþreifanlegan for-
smekk, en náði samt að kveikja
þónokkra forvitni, enda kórstjór-
inn óspar á lofið um verkið. Þá tók
aftur við 168 manna Afmæliskór-
inn og söng kirkjusmáperlurnar
kunnu Alta trinita (lauda, ekki
„madrigal“), Lofsyngið Drottni
(Canticorum iubilo) Händels,
Cantate Domino (Pitoni), Exultate
Deo A. Scarlattis, Bruckner-lögin
Locus iste og Ave Maria og „cori
spezzati“ endurreisnarverk
Schützs Lobe den Herrn af afli og
innlifun með tignarlegum topp-
nótum í sópran, ekki sízt í Bruckn-
er þar sem dulúð Ave Maria birtist
hlustendum með nærri rússneskri
rétttrúnaðarkynngi.
Aukalögin voru bæði þjóðlagaút-
setningar eftir Jón Ásgeirsson,
Krummi krunkar úti og Ég að öll-
um háska hlæ; létt og hressilega
flutt, og af leiftrandi sönggleði.
TÓNLIST
Langholtskirkja
50 ára afmælistónleikar Kórs Langholts-
kirkju. Stjórnandi: Jón Stefánsson.
Sunnudaginn 23. marz kl. 16.
KÓRTÓNLEIKAR
Leiftrandi sönggleði
Ríkarður Ö. Pálsson
Á SÍÐUSTU háskólatónleikum
vormisseris í Norræna húsinu í
hádeginu á morgun kl. 12.30
syngur Háskólakórinn undir
stjórn Hákonar Leifssonar. Ein-
söngvari er Bergþór Pálsson og
undirleikari á píanó er Kristinn
Örn Kristinsson. Verkið sem
flutt verður er Háskólakantata
eftir Pál Ísólfsson, samin við
Hátíðarljóð Háskóla Íslands eft-
ir Þorstein Gíslason.
Morgunblaðið/Jim Smart
Háskólakórinn og Bergþór Pálsson
SAMSÝNINGU 10 listamanna í
Baksalnum lýkur á fimmtudag. Dav-
íð Oddsson forsætisráðherra valdi
listamennina til þátttöku í sýning-
unni, sem nefnist Að mínu skapi.
Þá lýkur einnig sýningum á vatns-
litamyndum Kristínar Arngríms-
dóttur í Rauðu stofunni og ljós-
myndasýningu Sigurðar Stefáns
Jónssonar í Ljósfold.
Sýningum
lýkur