Morgunblaðið - 25.03.2003, Blaðsíða 36

MINNINGAR
36 ÞRIÐJUDAGUR 25. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Friðþóra Stef-ánsdóttir fæddist
á Nöf við Hofsós 4.
janúar 1910. Hún
lézt í Sjúkrahúsi
Siglufjarðar 17.
marz síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Dýrleif Einars-
dóttir og Stefán Pét-
ursson. Systkini
Friðþóru voru;
Skafti, Pétur, Indriði
og Guðveig. Þau eru
öll látin.
Friðþóra giftist
17. desember 1938
Jóhanni Þorvaldssyni. Hann lézt
9. október 1999. Börn Friðþóru
og Jóhanns eru fimm talsins; 1)
Sigríður, maki Henning Finn-
bogason. Þau eiga tvo syni. 2)
Þorvaldur, maki Dóra Sæmunds-
dóttir, d. 28. maí 1998. Þau eiga
sex börn. 3) Stefanía. Hún á fimm
dætur. 4) Indriði, maki Kristjana
Björk Leifsdóttir. Þau eiga fjögur
börn. 5) Freysteinn, maki Jóna
Ágústa Ragnheiðar-
dóttir. Þau eiga
fjögur börn.
Nú eru barna-
börnin 21, barna-
barnabörnin 41 og
barnabarnabarna-
börnin 8.
Friðþóra lauk
kennaraprófi 1931
og fór eftir það með
atbeina Kvenfélags-
ins Vonar í Siglu-
firði til Englands og
kynnti sér barna-
heimili og rekstur
þeirra. Hún veitti
svo dagheimili Vonar forstöðu og
kenndi við Barnaskóla Siglufjarð-
ar 1932 til ’38. Eftir það stundaði
hún einkakennslu í mörg ár.
Friðþóra starfaði einnig innan
bindindishreyfingarinnar um
árabil.
Útför Friðþóru Stefánsdóttur
fer fram frá Siglufjarðarkirkju í
dag, þriðjudag, og hefst athöfnin
klukkan 15.
Þau voru mörg sumrin sem maður
eyddi á Sigló sem krakki, ég man
ekki nákvæmlega hversu mörg en
þetta eru með sterkustu æskuminn-
ingunum mínum.
Amma var ótrúleg kona, ég held
að það að eyða þessum sumrum á
Sigló hafi sett sitt mark á mína per-
sónu á margan hátt. Amma hafði
mikinn aga og oft á tíðum fannst mér
hún of ströng en agi er gott vega-
nesti út í lífið, maður gerir sér bara
ekki grein fyrir því fyrr en komið er
á fullorðinsár. Þó að hásumar væri
alltaf þegar maður var hjá ömmu og
afa þá var alltaf lærdómur alla virka
daga, alltaf á sama tíma dags og allt
var í röð og reglu. Amma kenndi mér
8 ára gamalli alla margföldunartöfl-
una og þegar ég mætti í skólann þá
um haustið var ég henni þakklát þó
ég hafi nú ekki verið sérlega ánægð
með að fá ekki að fara út að leika
mér á sólskinsdegi fyrir hádegi af
því ég átti eftir að þilja upp marg-
földunartöfluna, sauma út og svo
hjálpa til með hádegismatinn áður
en afi kæmi heim úr skógræktinni.
Sú mynd sem mér er sterkust af
ömmu er hún í brúna sloppnum sín-
um með appelsínugulu blómunum
umlandi inní eldhúsi að handþeyta
skyrið hans afa, hún var mjög mikið í
eldhúsinu, það var líka alltaf stútfullt
búr af mat og kræsingum og kom
maður alltaf heim gildnari um sig
heldur en þegar maður kom. Eftir
því sem árin komu yfir ömmu og afa
þá fannst manni fyrst að maður næði
almennilega að kynnast þeim, sér-
staklega afa, hann var afar fámáll við
mann þegar maður var krakki en
síðustu árin sem hann lifði og var
mikið í Reykjavík vegna veikinda
kom í ljós þessi líka mikli húmoristi,
það var frábært að kynnast þeirri
hlið á honum en það var öðruvísi með
ömmu vegna veikinda hennar. Það
er eins og fyrir löngu að hún hætti að
átta sig almennilega hver maður var.
En svona er lífið og maður verður að
þakka fyrir góðu stundirnar og
kunna að meta lífið í heild sinni.
Nú taka minningarnar við og
amma er loksins búin að öðlast frið
og núna veit ég að það rifjast heldur
betur fyrir henni hver við erum og
mun hún fylgjast náið með öllum sín-
um. Hvíl í friði, elsku amma.
Friðþóra (Adda).
Elskulega amma, njóttu
eilíflega Guði hjá,
umbunar þess, er við hlutum,
ávallt þinni hendi frá;
Þú varst okkar ungu hjörtum,
eins og þegar sólin hlý
vorblómin með vorsins geislum
vefur sumarfegurð í.
Hjartkær amma, far í friði,
föðurlandið himneskt á,
þúsundfaldar þakkir hljóttu
þínum litlu vinum frá.
Vertu sæl um allar aldir,
alvaldshendi falin ver,
inn á landið unaðsbjarta
englar Drottins fylgi þér.
(Ók. höf.)
Siglufjörður hefur ávallt átt sér-
stakan sess í hjarta mínu. Þar
bjuggu amma og afi á Hverfisgöt-
unni og ég og systur mínar vorum
tíðir sumargestir hjá þeim í sumar-
leyfum okkar.
Á kveðjustund sem þessari
streyma minningabrotin fram og
ylja mér um hjartað. Ég sé fyrir
hugskoti mínu litlar stelpur dansa
fyrir ömmu á græna teppinu hennar
eða „grasinu“, eins og við kölluðum
það, og amma liggur á dívaninum
sínum og klappar. Systur sem sitja á
dívaninum og læra og bíða eftir að
amma kalli þær inn í eldhús til að
hlýða þeim yfir. Skápurinn á efri
hæðinni með öllum bókunum og
Æskunum sem við fengum að ganga
í að vild. Gönguferðum í kirkjugarð-
inn að setja blóm á leiði látinna ást-
vina. Margs er að minnast og það
gerir manni gott að hverfa í minn-
inganna sjóð.
Ég man hversu stolt ég var þegar
ég fór í æfingakennslu til Siglufjarð-
ar og kenndi, ásamt skólasystur
minni, í gömlu kennslustofunni
hennar ömmu. Það var sérstök til-
finning að taka sín fyrstu skref sem
kennari í gömlu skólastofunni henn-
ar.
Þar sem ég er búsett erlendis leið
oft langt á milli þess sem ég sá
ömmu. Ég heimsótti hana síðast
sumarið 2001 með fjölskylduna og
nýjasta fjölskyldumeðliminn hana
Friðþóru litlu, nöfnu hennar. Andlit
ömmu lýstist alltaf upp þegar hún sá
börn og þessi heimsókn var engin
undantekning. Kóngabrjóstsykurinn
var tekinn upp og við áttum góða
stund saman.
Nú er komið að leiðarlokum. Ég
kveð með hinstu kveðju ömmu mína,
Friðþóru Stefánsdóttur. Hafðu þökk
fyrir allt.
Elísabet María Sigfúsdóttir.
Í kvöld ég kveiki á kerti og færi
mig aftur í tímann, minningar, gleði
og þegar barnshjartað mitt sló
óáreitt.
Þegar Elvis Presley dó kveikti
amma á kerti.
Ég man hvað ég öfundaði Elvis af
að eiga sama afmælisdag og amma,
því hún var stjarnan í mínum augum.
Ég vil þakka þér, amma, fyrir að
hafa nestað mig fyrir lífið.
Í kvöld kveiki ég á kerti, set Elvis
á fóninn og hugsa til þín.
Birgir.
Elsku amma á Sigló.
Ósjálfrátt sé ég þig fyrir mér sitj-
andi á trékollinum þínum í bláa eld-
húsinu á Hverfisgötunni, horfandi á
flokkinn þinn matast, það fékk eng-
inn að fara svangur frá þínu borði.
Ég man sumar, ég man vetur, ég
man lærdóm, ég man leik. Þú varst
stundum ströng en alltaf sanngjörn
og af hrósi og hvatningu áttir þú nóg.
Sálmarnir sem að þú hummaðir
með sjálfri þér hljóma ennþá í huga
mér eins og hefði verið í gær. Cheer-
iosið í plastpokanum og vanillu-
hringirnir, allt á þetta sinn stað í
minningunni.
Ég man líka, þegar þú bjóst hjá
okkur í Ljósheimunum. Við sátum
oft við eldhúsborðið, þú last upp og
ég skrifaði, þú hélst mér við efnið. Þá
var þetta hin mesta þraut, í dag ljúf
minning.
Þú hafðir yfirleitt ekki mörg orð
um hlutina og ég vil fara að dæmi
þínu, en tala í staðinn til þín í bænum
mínum.
Guð blessi þig, amma mín.
Þinn
Ómar.
Siglufjörður var staður ævintýr-
anna á sjötta áratugnum. Að
minnsta kosti í augum fjögurra ára
snáða sem þá fór til sinnar fyrstu
sumardvalar hjá afa og ömmu í
Siglufirði. Allt var öðru vísi en fyrir
sunnan. Ferðin yfir Skarðið, gegn-
um margra metra há snjógöng, var
ógleymanleg. Þar opnaðist útsýnið
yfir fjörðinn fríða sem varð miðdepill
tilverunnar næsta áratuginn. Húsið
okkar, Nöfin, stóð í flæðarmálinu og
síldarplanið var þar fyrir framan.
Vorlyktin var sérstök, blanda af
sjávarilmi, málningar- og tjörulykt
sem tengdist vorverkunum. Snemm-
sumars kom síldin og með henni
mörg hundruð manns. Nöfin og hin-
ar söltunarstöðvarnar í Siglufirði ið-
uðu af lífi nánast allan sólarhringinn.
Afi karlinn, hann Skafti á Nöf, gekk
reistur um planið sitt í blárri dugg-
arapeysu og smekkbuxum með six-
pensara á hausnum. Í stillum lagðist
yfir bæinn reykurinn frá Rauðku og
SR. Sá reykur var tákn um velsæld
enda mörg ár í að orðið mengun
fengi merkingu í málinu. Allir unnu
sem vettlingi gátu valdið, jafnt þeir
sem fullorðnir voru og þeir sem enn
voru á barnsaldri. Verkalýðsfélagið
Vaka gaf út aldurstengda kauptaxta
þar sem fyrst var tilgreint fullorð-
inskaup, en svo kaup fyrir 14–16 ára,
12–14 ára og loks 10–12 ára. Nú telst
það víst barnaþrælkun að láta 10 ára
börn vinna fyrir sér og ekkert verka-
lýðsfélag myndi leita eftir kjara-
samningi fyrir börn á þeim aldri.
Kannski varðar slíkt við lög.
En þótt vinnan hefði forgang í
flestu vildu afi og amma samt
tryggja að sonarsonurinn fengi ein-
hverja fræðslu. Þess vegna var gutt-
inn sendur klukkan fjögur alla virka
daga til afasystur sinnar upp á
Hverfisgötu. Þar bjó frænka, Frið-
þóra Stefánsdóttir frá Nöf, ásamt
manni sínum Jóhanni Þorvaldssyni,
skólastjóra og skógræktarfrömuði,
og börnum þeirra Sigríði, Þorvaldi,
Stefaníu, Indriða og Freysteini.
Friðþóra var frábær kennari. Hún
var í senn þolinmóð og lagin og hafði
þann góða sið að tala af viti við börn.
Þegar ég lít til baka finnst mér að
frænka hafi haft endalausan tíma til
þess að sinna mér á þessum árum og
man ekki til þess að af vörum hennar
hafi nokkru sinni hrokkið styggð-
aryrði til mín. Í minningunni er Frið-
þóra frænka á sínum stað, jafnlynd
og brosmild. Mér finnst hún helst
hafa sýnt merki um geðshræringu
þegar tilkynnt var í útvarpinu að
næsta lag syngi Sigurður Ólafsson.
Svo mjög dásamaði frænka söng
Sigurðar að ég taldi víst að þar færi
fræknasti söngvari sögunnar.
Þau eru alltof mörg árin frá því ég
heimsótti frænku síðast. Þá tók hún
glöð á móti okkur hjónum og elstu
börnum okkar. Mér fannst við setj-
ast inn í horfinn heim þegar við sett-
umst við gamla eldhúsborðið hjá
frænku á Hverfisgötunni. Hún opn-
aði dós af niðursoðnum, blönduðum
ávöxtum og bar okkur ís með. Sama
rósemin, velvildin og væntumþykj-
an.
Að leiðarlokum vil ég þakka þér
kæra frænka fyrir allt sem þú gerðir
fyrir mig og bið góðan Guð að geyma
þig.
Gestur Jónsson.
Í dag verður amma á Sigló til
moldar borin. Minningar frá æsku-
árunum leituðu á hugann þegar mér
bárust þau tíðindi 17. mars, á afmæl-
isdegi Viktors Andra, að nú væri hún
loks komin yfir móðuna miklu.
Amma var fyrir löngu tilbúin að
kveðja þennan heim, lífsverki henn-
ar var lokið. Veikindi og hár aldur
höfðu valdið því að þessi athafna-
sama og sterka kona gat ekki lengur
hugsað um sig sjálf. Nú er hún loks
komin til afa og hennar Böldu sinnar
og samgleðst ég henni þeim friði og
hvíld sem hún hefur nú loks fengið.
Við systurnar fórum oft á sumrin
til afa og ömmu á Sigló og eigum við
margar minningar frá þeim tíma.
Skógræktarferðirnar með afa voru
ófáar og amma sá um að þjálfa okkur
og æfa í lestri, skrift, saumaskap
ásamt ýmsum fínhreyfiverkefnum
við misgóðar undirtektir (við vorum
jú í skólafríi). Í minningunni eru
notalegustu stundirnar mínar með
ömmu þegar við systurnar sátum við
borðið að teikna, lita í litabækur eða
skrifa bréf heim og amma sat á
beddanum og raulaði eða söng lögin
þeirra Hauks Morthens og Villa Vill.
Amma lét sér ávallt annt um ann-
að fólk og þá sérstaklega þá sem
minna máttu sín í lífinu. Ég elskaði
að horfa á ljósmynd af henni á sínum
ungu árum þar sem hún leiðir tvö fá-
tæklega klædd og óhrein börn – á
meðan sagði hún mér ýmsar sögur af
því hvernig hún hjálpaði og annaðist
börnin. Myndin er frá þeim tíma sem
amma nam uppeldisfræði í Eng-
landi. Þegar ég hóf svo nám í þroska-
þjálfun hafði amma mikið dálæti af
því að fræða mig um laka stöðu fatl-
aðra og bagalegt viðhorf manna
vegna fáfræði í þeirra garð í gamla
daga – ég hlustaði og drakk í mig
reynslusögur hennar af þessu tagi.
Ég kveð hinsta sinni ömmu mína,
Friðþóru Stefánsdóttur. Hafðu þökk
fyrir allt.
Inga Birna Sigfúsdóttir.
Í dag er við kveðjum ömmu á
Sigló hinstu kveðju reikar hugurinn
til baka á Hverfisgötu 4. Í minning-
unni var það stærst allra húsa, æv-
intýri líkast á heilum þremur hæð-
um, með dularfulla stigann upp á
þriðju hæð, þar réð amma ríkjum
með sitt stóra matarbúr og enn
stærra hjarta. Hverfisgatan var ekki
bara merkileg fyrir þær sakir að þar
bjuggu amma og afi heldur líka
vegna þess að þetta hús hafði amma
ung að árum sjálf byggt með systur
sinni og móður.
Amma var alltaf stór hluti af mínu
lífi og lagði hún mikið upp úr því að
halda fjölskyldunni saman. Við
krakkarnir fórum á sumrin á Sigló
en ekki gekk það þrautalaust að
keyra með fullan bíl af bílveikum
börnum alla leiðina norður, enda oft-
ast byrjað á að skríða beint í ból hjá
ömmu til að jafna sig eftir ferðalagið.
Ég hafði mikla matarást á ömmu,
hrefnukjötið hennar var það besta af
öllu góðu, og alltaf var vel útilátið
nestið góða og mjólkin tilbúin á
flösku þegar lagt var af stað arkandi
með afa út í skógrækt.
Allir í fjölskyldunni kannast vel
við það að engan sendi amma í burtu
eftir heimsókn á Sigló nema vel nest-
aðan, með a.m.k soðbrauð, smjör og
hangikjöt.
Þeir rifjast ljúflega upp dagarnir
sem við amma áttum saman við lest-
ur eða saumaskap og þau voru ekki
fá saumastykkin sem stolt stelpa
kom með heim á Seyðisfjörð eftir
veturinn sem ég dvaldi hjá ömmu og
afa.
Amma var mjög söngelsk, alltaf
raulandi að mér fannst, og mörg
voru þau lögin sem við krakkarnir
lærðum í mjúkri kjöltu hennar. Er
mér hugleiknast lagið „Fullvel man
ég 50 ára sól“ og ljúft er að minnast
gamla góða glampans sem kom í
augu ömmu nú síðasta haust er við
sátum saman á hjúkrunardeild
Sjúkrahúss Siglufjarðar, rifjuðum
upp og sungum saman ásamt börn-
unum hennar einmitt þetta lag.
Þessa minningu ásamt hafsjó af
fleirum geymi ég nú í hjarta mínu.
Kveð þig, elsku amma, með mikl-
um söknuði en þakklátum huga fyrir
að hafa átt þig að.
Blessuð sé minning þín, amma
mín.
Friðþóra Ester Þorvaldsdóttir
og fjölskylda.
FRIÐÞÓRA
STEFÁNSDÓTTIR
Hugheilar þakkir til allra þeirra, sem sýndu
mér samúð, hlýju og vinarhug með kveðjum,
skeytum og blómum, vegna andláts og útfarar
eiginmanns míns,
ÓLAFS MARS ÁMUNDASONAR.
Innilegar þakkir til alls starfsfólks Heilbrigðis-
stofnunarinnar á Hvammstanga fyrir hlýja og
góða umönnun.
Guð blessi ykkur öll.
Guðrún Benediktsdóttir.
Ástkær móðir okkar,
MARGRÉT KR. MELDAL,
lést á hjúkrunarheimilinu Droplaugarstöðum
sunnudaginn 23. mars.
Útför hennar verður gerð frá Háteigskirkju
föstudaginn 28. mars kl. 13.30.
Hjalti Jóhannesson,
Kristmundur Jóhannnesson.
Innilegar þakkir sendum við öllum þeim, sem
sýndu okkur hlýhug og samúð við andlát og
útför móður okkar, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
LAUFEYJAR SIGURÐARDÓTTUR,
Tangagötu 11,
Stykkishólmi.
Guð blessi ykkur öll.
Agnar Olsen, Rafnhildur Jóhannesdóttir,
Kristín Jónsdóttir,
Níels Br. Jónsson,
Ágúst Jónsson, Bryndís Bjarnadóttir,
Svanhildur Jónsdóttir,
Sigurður Jónsson, Sigrún Sævarsdóttir
og fjölskyldur.