Morgunblaðið - 27.03.2003, Qupperneq 1

Stríð í Írak: „Kraftaverk að við skulum vera lifandi“

Barist í úthverfum Basra 16/22
STOFNAÐ 1913 84. TBL. 91. ÁRG. FIMMTUDAGUR 27. MARS 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Vika er nú liðin frá því að stríðið í
Írak hófst og var loftárásum haldið
áfram á Bagdad, höfuðborg Íraks í
gær. Þungar sprengjudrunur heyrð-
ust í miðborginni í gærkvöldi.
Ljóst er að fimmtán óbreyttir
borgarar, hið minnsta, biðu bana og
30 til viðbótar særðust í sprengjuárás
á íbúðarhverfi í Bagdad í gærmorg-
un. Vestrænir fréttamenn, sem skoð-
að hafa verksummerki á staðnum,
segja að svo virðist sem tvö flug-
skeyti hafi lent á markaði í norður-
hluta borgarinnar; talsvert langt frá
nokkrum hernaðarmannvirkjum.
Fulltrúar Bandaríkjahers neituðu
því að viljandi hefði verið gerð árás á
íbúðarhluta hverfisins. Þeir staðfestu
að gerð hefði verið árás á þetta svæði
í því skyni að eyða níu eldflaugum og
skotbúnaði sem Írakar hefðu komið
fyrir í hverfinu í aðeins um 100 metra
fjarlægð frá íbúðarhúsum. Hugsan-
legt væri að óbreyttir borgarar hefðu
fallið.
Fram eftir degi velti sérfræðingur
BBC vöngum yfir því hvort hugsan-
legt væri að Írakar hefðu sjálfir stað-
ið fyrir sprengingunni í áróðurs-
skyni.
Nokkra furðu vöktu þær fréttir í
gærkvöldi að bryndeild Íraka hefði
haldið frá borginni Basra í suðurhluta
á leið til Faw-skaga. Sögðu sérfræð-
ingar það undarlegt í ljósi þess að með
því móti gæfu Írakar bandamönnum
tækifæri til að nýta yfirburði sína í
lofti. Engin merki um uppgjöf írösku
hermannanna bárust. Hermdu fréttir
BBC seint í gærkvöldi að bandamenn
hefðu grandað ótilteknum fjölda
brynvagnanna.
Fallhlífasveit lendir í N-Írak
Bandarískur embættismaður
greindi frá því seint í gærkvöldi að
sveit allt að 1.000 bandarískra fallhlíf-
arhermanna hefði lent á flugvelli í
Norður-Írak og tekið hann.
Ný víglína væri því að myndast þar
og frekari liðsafli myndi berast. Flug-
völlurinn væri í hinum kúrdíska hluta
Íraks en þar hafa bandarískar sér-
sveitir verið á ferð.
CNN greindi frá því í gærkvöldi að
gríðarmikil bryndeild hefði haldið frá
Bagdad og stefndi gegn liðsafla band-
manna. Richard Myers hershöfðingi
bar fréttina til baka, sagði farartækin
fá og brugðist hefði verið við ógninni.
AP
Bandarískir hermenn aðstoða íraska konu nærri þorpinu Al Faysaliyah.
BANDARÍKJAMENN og Bretar gerðu í gærkvöldi harðar stór-
skotaliðs- og loftárásir á skriðdreka og brynvagna Írakshers sem
stefndu frá borginni Basra í Suður-Írak til Faw-skaga. Um var að
ræða á bilinu 70 til 120 farartæki og sögðu talsmenn breska hersins
að annaðhvort hygðust Írakar gera gagnárás á heri bandamanna á
Faw-skaga eða þá að Írakar hefðu tekið ákvörðun um að hörfa frá
Basra, hugsanlega sökum hættunnar á uppreisn íbúa þar. Óljósar
fréttir bárust um að „mikill óstöðugleiki“ ríkti í Basra.
Harðar árásir á bryn-
deild Íraka við Basra
 Fallhlífasveit bandamanna lendir á
flugvelli í Norður-Írak
 Fimmtán óbreyttir borgarar falla í
árás á íbúðarhverfi í Bagdad
VEGNA slæmrar afkomu Lífeyrissjóðs Austur-
lands hefur stjórn sjóðsins gert tillögur um skerð-
ingu réttinda sjóðfélaga um
5,4%, auk þess sem lækkun
lífeyrisaldurs úr 67 í 65 verð-
ur dregin til baka og makalíf-
eyrir sömuleiðis skertur um
5,4%. Á síðustu tveimur ár-
um hefur sjóðurinn þurft að
afskrifa rúman milljarð
króna, þar af um 800 millj-
ónir vegna eignar í óskráðum
hlutabréfum, innlendum sem
erlendum. Hæsta leyfilega
hlutfall slíkra eigna er 10%
en var um 12% síðustu áramót. Þegar hæst lét fór
hlutfallið í 34% um mitt ár 2000.
Ávöxtun sjóðsins á síðasta ári, samkvæmt drög-
um að uppgjöri, var neikvæð um rúm 11% og hefur
verið neikvæð síðustu þrjú ár.
Breytingar á makalífeyri og ellilífeyrisaldri
snerta ekki þá sem þegar eru farnir að fá greiðslur
frá sjóðnum, sem eru rúmlega 1.500 manns í dag.
Alls eru sjóðfélagar á sjötta þúsund og heildar-
eignir sjóðsins nema um 13,5 milljörðum króna.
Niðurstaða tryggingafræðilegrar úttektar
leiddi í ljós að sjóðinn vantaði verulega upp á að
eignir dygðu fyrir skuldbindingum. Lögum sam-
kvæmt má mismunur á milli skuldbindinga og
eigna ekki vera meira en 10% en samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins er sá mismunur kominn í
19%, þ.e. hve skuldbindingar eru miklar umfram
eignir. Auknar ævilíkur landsmanna hafa einnig
haft sitt að segja.
Hrafnkell A. Jónsson, stjórnarformaður Lífeyr-
issjóðs Austurlands, segir að það sé hræðileg
staða að þurfa að skerða réttindi lífeyrisþega, slíkt
geri enginn með bros á vör. Aðspurður hvort
stjórn sjóðsins hafi allan tímann verið kunnugt um
slæma stöðu hans segir Hrafnkell að upplýsinga-
gjöf til stjórnar og eftirlitsaðila hafi ekki verið í
lagi af hálfu þeirra sem ábyrgð hafi borið þar á
málum.
Lífeyrissjóður Austurlands skerðir réttindi sjóðfélaga sinna um 5,4%
Eignir afskrifaðar fyrir
rúman einn milljarð króna



  



         Skerða þarf/12
GEORGE W. Bush Bandaríkjafor-
seti sagði í gær að senn rynni upp sá
dagur að Saddam Hussein, forseti
Íraks, þyrfti að „svara fyrir gjörðir
sínar“. Bush varaði landa sína þó við
því í ræðu sem hann hélt í Macdill-
herstöðinni í Flórída, að stríðinu í
Írak væri engan veginn lokið.
„Núna þegar hersveitir okkar
nálgast Bagdad mæta þær örvænt-
ingarfyllstu liðssveitum ríkisstjórnar
sem brátt verður úr sögunni,“ sagði
Bush við hermenn sem hlýddu á mál
hans. Var tilkynnt í Washington að
30 þúsund hermenn yrðu sendir til
viðbótar til Persaflóans í því skyni að
taka þátt í stríðinu við Írak.
Blair ræðir við Bush
Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, kom til fundar við Bush í
Camp David í gær en þar hugðust
leiðtogarnir ræða framgang stríðsins
í Írak. Mun Blair einnig ætla að
hvetja Bush til að láta Sameinuðu
þjóðirnar sjá um stjórn mála í Írak
að Saddam gengnum.
Bush stapp-
ar stálinu
í landa sína
Macdill-herstöðinni, London. AFP.
KOFI Annan, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, lýsti í gær
miklum áhyggj-
um sínum vegna
mannfalls í stríð-
inu í Írak. „Ég
vil minna alla
stríðsaðila á að
þeim ber að
virða alþjóða
mannréttindalög
og gera allt sem í
þeirra valdi
stendur til að
verja líf óbreyttra borgara,“ sagði
Annan. Vísaði hann m.a. til frétta
um að fimmtán óbreyttir borgarar
hefðu fallið í loftárásum Breta og
Bandaríkjamanna á Bagdad í gær-
morgun.
Öryggisráð SÞ kom saman í gær
í fyrsta sinn frá því að átökin í Írak
hófust fyrir viku. Hvatti Annan full-
trúa í ráðinu til þess við upphaf
fundarins að slá striki yfir inn-
byrðis deilur til að hefja á ný áætl-
un um olíu fyrir mat í Írak, þannig
að hægt verði að tryggja stríðs-
hrjáðum mat og aðrar nauðsynjar.
Óttast um
líf óbreyttra
borgara
Kofi Annan
Sameinuðu þjóðunum. AFP, AP.
♦ ♦ ♦