Morgunblaðið - 28.03.2003, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. MARS 2003 33
OFT er það sagt um stjórnmálamenn að
fólk viti ekki hvar það hefur þá. Slíkt
verður ekki sagt um stjórnmálamann-
inn Össur Skarphéðinsson. Maður veit
alltaf hvar maður hefur hann og enn og
aftur sýnir hann þjóðinni að hann er
samkvæmur sjálfum sér. Einhverjir
hafa vakið athygli á því að hann tók
þveröfuga afstöðu í málefnum Íraks
miðað við afstöðu hans í málefnum Kos-
ovo. Á það hefur verið bent að í báðum
tilfellum var umdeilt hvort að Banda-
menn hefðu skýra heimild alþjóða-
samfélagsins til að hefja hernaðar-
aðgerðir, þó ekki sé um það deilt að
samþykktir SÞ voru mun skýrari í
dæminu um Írak en Kosovo. En eins og
kunnugt er þá studdi Össur eindregið
hernað í Kosovo en ekki í Írak. Fyrir
þetta hefur hann verið gagnrýndur, sú
gagnrýni er ekki sanngjörn því enn og
aftur sýnir Össur okkur fyrir hvað hann
stendur: Kjósendur geta bókað að póli-
tísk afstaða hans í dag hefur breyst á
morgun. Hann sagði okkur um áramót-
in að hann væri forsætisráðherraefni
Samfylkingarinnar en það breyttist á
nokkrum dögum. Nú talar hann um að
skattar hafi hækkað, en eins og menn
muna talaði hann fyrir fáeinum miss-
erum um það sem mikil mistök hjá rík-
isstjórninni að lækka skatta á ein-
staklinga og sagði m.a. að fólkið eyddi
peningunum sem að það fengi við
skattalækkunina í ,,erlendan lúxus.
Áfram Össur
Eftir Guðlaug Þór
Þórðarson
„Kjósendur geta bókað að pólitísk
afstaða hans í dag hefur breyst á
morgun.“
Höfundur er frambjóðandi Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavíkurkjördæmi norður.
k-
-
r
t
milljörðum miðað við verðlag.
Óskerti hluti barnabótanna var
greiddur með öllum börnum að
16 ára aldri þegar ríkisstjórnin
tók við en er nú greiddur að 7
ára aldri.
Þorir Davíð ekki?
Samfylkingin vill ræða um
skatta fyrir þessar kosningar.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
skoraði á Davíð Oddsson til kapp-
ræðna við sig um þessi mál á
fundi í Kópavogi nýverið. Davíð
hefur ekki orðið við áskorun
hennar. Er það vegna þess að
hann treystir sér ekki í þessa um-
ræðu í aðdraganda kosninga? Er
það vegna þess að hann veit sem
er að ríkisstjórn hans hefur ekki
verið að lækka skatta, heldur
hækka þá? Spyr sá sem ekki veit.
Hitt veit ég að fólkið mun áfram
kalla á þessa umræðu og Davíð
þarf að svara fyrr eða síðar.
höfðu árið 2001 213 þúsund
krónur á mánuði í tekjur hefur
aukist um 10,5% frá því að rík-
isstjórnin tók við.

Hjá 90% hjóna og sambúð-
arfólks hefur tekjuskattbyrðin
aukist frá árinu 1995 og hið
sama gildir um 75% ein-
staklinga.

Hjá 5% hjóna og sambýlisfólks
eða þeirra sem höfðu árið 2001
árstekjur upp á rúmar 18 millj-
ónir, lækkaði skattbyrðin á
valdatíma ríkisstjórnarinnar
um 8%. Það þýðir að hjón eða
sambýlisfólk í þessum 5% hópi
greiðir um einni og hálfri millj-
ón króna minna í tekjuskatt,
en ef skattbyrðin hefði verið
hlutfallslega óbreytt frá 1995.

Þeir sem lifa af bótum einum
voru undanþegnir tekjuskatti
1995 en greiða nú 1 milljarð
samanlagt á ári í skatt. Það
samsvarar um einum mán-
aðartekjum þeirra á ári.

Barnabætur hafa verið skertar
frá árinu 1995 sem nemur 8
ndir um skatta
Höfundur er formaður þingflokks
Samfylkingarinnar.
STJÓRNMÁLAUMRÆÐAN fær
stundum á sig undarlegan svip. Sér-
staklega þegar stjórnmálamenn taka
upp á því að rífast um raunveruleikann.
Umræður um það hvort skattar hafi
hækkað eða lækkað á launafólk á síðustu
árum er af þeirri tegundinni. Það er
grátbroslegt að fylgjast með stuðnings-
mönnum ríkisstjórnarinnar reyna að
telja sjálfum sér og almenningi trú um
það að skattar hafi ekki hækkað, heldur
jafnvel lækkað á launafólk. Og þetta
reyna þeir, þótt fyrir liggi í svörum sjálfs
fjármálaráðherra, þegar hann svaraði
fyrirspurn Rannveigar Guðmundsdóttur
á síðustu dögum þingsins um þessi efni,
að skattar á 95% launamanna hafa
hækkað frá því núverandi ríkisstjórn tók
við völdum. En samt berja forystumenn
ríkisstjórnarinnar höfðinu við steininn og
segja svart vera hvítt og blautt vera
þurrt. Reyna að telja fólki trú um það, að
forsvarsmenn verkalýðshreyfingarinnar,
aldraðra og fleiri hópa frjálsra félaga,
sem hafa réttilega dregið upp stað-
reyndir mála varðandi aukna skattbyrði
á sitt fólk, að allt sé það á misskilningi
byggt.
Segir þetta ekki allt?
En er ekki fokið í flest skjól fyrir ráð-
herra þessarar ríkisstjórnar, þegar sjálf-
ir oddvitar hennar, hafa ítrekað mætt til
leiks og hamrað á mikilvægi þess, að á
næsta kjörtímabili verði að lækka skatta
á almenning í landinu? Eru það ekki aug-
ljóslega menn með slæma samvisku, sem
segja að flokkar þeirra ætli eftir næstu
kosningar, að draga úr skattbyrði á al-
menning? Er ekki augljóst að þetta finna
þeir sig knúna til að lofa þessu vegna
þess að þeim hefur ekki tekist þetta ætl-
unarverk á valdatíma þeirra – á síðustu
átta árum?
Halldór Ásgrímsson, formaður Fram-
sóknarflokksins, hefur nú lofað skatta-
lækkun og auknum bótagreiðslum í, sem
leggja sig á meira en 20 milljarða króna
samtals í lækkuðum tekjum og auknum
útgjöldum. Það ætlar framsókn að gera á
næsta kjörtímabili. Er þar á ferðinni
maður sem virðist hafa af miklu að státa í
fortíð í þessum efnum?
Eða er Davíð Oddsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, mjög trúverðugur,
þegar hann nefnir til sögunnar marg-
háttaðar skattalækkanir á almenning og
auknar bótagreiðslur, sem hann ætlar að
framkvæma á næsta kjörtímabili? Finnst
fólki það líklegt að þessi maður, sem hef-
ur setið á stóli forsætisráðherra síðustu
12 árin, telji sig hafa langa afrekaskrá að
baki í skattalækkunum á almenning,
þegar hann finnur sig knúinn til þess nú
rétt fyrir kosningar að lofa öllum allt í
þessum efnum – einhvern tíma seinna?
Tölur tala
Tölurnar tala sínu máli. Skattar hafa
hækkað á almenning, hvernig sem
„talnasérfræðingar“ ríkisstjórnar láta.
Fólk finnur það einfaldlega á eigin
pyngju.
Segir það í raun ekki allt sem segja
þarf um skattamálin, þegar oddvitar nú-
verandi ríkisstjórnar koma fram á sjón-
arsviðið og lofa stórkostlegum skatta-
lækkunum á almenning? Er það líklegt
að þessir menn, sem finna sig nú knúna
til að lofa öllu fögru í framtíðinni, að þeir
telja sig um leið geta státað af miklum
árangri í skattalækkunum á almenning á
liðnum árum. Svari hver fyrir sig.
Þarf frekari vitna við?
Þarf frekari vitna við?
Eftir Guðmund
Árna Stefánsson
„Skattar hafa hækkað á almenning,
hvernig sem „talnasérfræðingar“ rík-
isstjórnar láta.“
Höfundur er alþingismaður og skipar 1.
sæti á lista Samfylkingarinnar í Suðvest-
urkjördæmi.
t
n-
a
á
öruggu verðbréf eru mjög góður
kostur fyrir erlenda fjárfesta
sem á undanförnum mánuðum
hafa fjárfest í húsbréfum Íbúða-
lánasjóðs fyrir þrjá til fjóra millj-
arða í hverjum mánuði. Sú fjár-
festing hefur meðal annars orðið
til þess að halda afföllum í al-
gjöru lágmarki þrátt fyrir met-
útgáfu húsbréfa.
Ríkisábyrgð tryggir fjöl-
skyldum lægri vexti
Með því að færa lánastarfsemi
Íbúðalánasjóðs í bankakerfið
hyrfi ríkisábyrgðin og íslensk
húsbréf myndu hætta að verða
vænlegur fjárfestingakostur er-
lendra fjárfesta. Það þýðir hækk-
un vaxta og aukin afföll húsbréfa.
Því leggjumst við framsókn-
armenn gegn þessum hug-
myndum. Við viljum tryggja
áframhaldandi hagkvæmustu
lánakjör til kaupa og byggingu á
hóflegu húsnæði fyrir fjölskyld-
urnar í landinu með því að standa
vörð um Íbúðalánasjóð. Það er
best gert með því að tryggja
Framsóknarflokknum góða
kosningu hinn 10. maí.
fjármálastofnana, sem m.a. með
háu vaxtastigi og þjónustugjöld-
um, skila eigendum sínum glymr-
andi góðum arði?
Reyndar eru rök þessara aðila
þau, að ríkisvaldið skuli mæta
fyrirséðri vaxtahækkun húsnæð-
islánanna vegna yfirfærslunnar í
bankakerfið með auknum vaxta-
bótum. En þá þarf ríkisvaldið að
skattleggja þessar sömu fjöl-
skyldur eða atvinnulífið um þess-
ar 110 þúsund krónur á ári á
hvert húsnæðislán. Mín spá er að
aurarnir verði alltaf teknir úr
vasa hins almenna húsnæðis-
kaupanda.
Verðbréf Íbúðalánasjóðs þau
öruggustu á markaði
Ástæða þess að Íbúðalánasjóð-
ur getur tryggt íslenskum fjöl-
skyldum lán á hagkvæmustu
markaðskjörum er tvíþætt. Í
fyrsta lagi er það ríkisábyrgð og
verðtrygging húsbréfa og hús-
næðisbréfa, en Íbúðalánasjóður
selur húsnæðisbréf á markaði til
að fjármagna meðal annars við-
bótarlán sín. Þetta gerir verðbréf
Íbúðalánasjóðs þau öruggustu
sem unnt er að finna á fjár-
magnsmarkaði.
Í öðru lagi er það stærð hús-
bréfaflokka Íbúálánasjóðs sem
gerir það að verkum að þessi
arnar?
Höfundur er framkvæmdastjóri og
skipar annað sæti á lista Fram-
sóknarflokksins í Reykjavíkur-
kjördæmi norður.
15. DESEMBER 2000 samþykkti Al-
þingi samhljóða þingsályktunartillögu
mína um að settar skuli reglur um flutn-
ing hættulegra efna um jarðgöng, en
þar segir að í reglunum verði m.a. kveð-
ið á um hvort slíkir flutningar skuli
leyfðir og þá með hvaða skilyrðum, þ.e.
flutningstækjum, ökuhraða, eftirliti og
hvort loka skuli göngum fyrir annarri
umferð meðan flutningurinn fer fram.
Í framhaldi af þessari samþykkt skip-
aði dómsmálaráðherra starfshóp til að
gera tillögur að nýjum reglum um þessa
flutninga. Starfshópurinn skilaði til-
lögum sínum í lok október s.l. Þar er
sérstaklega fjallað um Hvalfjarðargöng
og lagt til að í stað núgildandi reglna,
þ.e. að flutningur hættulegra efna er
bannaður frá kl. 10 á föstudögum til kl.
24 á sunnudögum allt árið og lengur um
verslunarmannahelgi, páska og hvíta-
sunnu verði flutningur á eldfimu gasi í
tönkum og sprengiefni í >50 kg farmi
alfarið bannaður. Flutningur á elds-
neyti í tönkum (og tómum eldsneyt-
istönkum) bannaður mánudaga til
fimmtudaga kl. 15–20. Allur flutningur
hættulegs farms bannaður frá kl. 10–1 á
föstudögum, 7–1 á laugardögum og 7–
24 á sunnudögum og einnig um versl-
unarmannahelgi, páska og hvítasunnu.
Mér finnst þessar tillögur ganga of
skammt og hvet dómsmálaráðherra til
að ganga lengra þegar nýjar reglur
verða settar. Það eru nokkur hundruð
manns sem fara um göngin á hverjum
morgni til vinnu og í skóla. Könnun sem
gerð var á 6 mánaða tímabili í fyrra
sýndi að meðalumferð um göngin er
135–178 bílar milli kl. 7 og 8 á morgn-
ana. Það er ekki ásættanlegt að mæta
bensín- og olíuflutningabílum í göng-
unum á þessum tíma. Það verður að
banna alfarið þessa flutninga a.m.k. frá
kl. 7 að morgni alla daga vikunnar, en
ekki bara kl. 15–20 á virkum dögum
eins og starfshópurinn leggur til. Best
væri að banna þessa flutninga alveg.
Minna má á að Vinnueftirlit ríkisins
varaði við flutningi hættulegra efna um
Hvalfjarðargöng í maí 2001 og sagði þar
að ljóst væri að verði alvarlegt óhapp
við eldsneytisflutning um göngin þann-
ig að eldur komist í farm flutninga-
bifreiðar muni mikil hætta stafa af fyrir
alla sem í göngunum kynnu að vera. Þá
má minna á að aðrir kostir eru til staðar
varðandi þessa flutninga; ágætur vegur
fyrir Hvalfjörð með lítilli umferð og svo
sjóleiðin sem olíufélögin notuðu áður en
göngin urðu til. 6. mars s.l. ofhitnaði bif-
reið í göngunum og þau fylltust af reyk.
Þar hefði getað farið illa ef farmur bif-
reiðarinnar hefði verið eldfim efni.
Þetta atvik staðfestir nauðsyn þess að
stórherða reglur um þessa flutninga.
Það er almenn ánægja með Hval-
fjarðargöngin og óhætt að segja að ein-
staklega vel hafi tekist til með þá fram-
kvæmd alla. Þeir einkaaðilar sem árum
saman börðust fyrir því að ráðist yrði í
þessa framkvæmd, byggðu göngin og
reka þau, eiga heiður skilinn. Án þraut-
seigju þeirra væru engin Hvalfjarð-
argöng. Umferð um göngin hefur aukist
ár frá ári, úr rúmlega einni milljón bíla
árið 1999 í eina komma þrjár milljónir
árið 2002. Sem betur fer hafa ekki orðið
alvarleg slys í göngunum. Strangari
reglur um flutning hættulegra efna
auka öryggi þeirra sem um göngin fara.
Flutningur hættulegra
efna um jarðgöng
Eftir Guðjón Guðmundsson „Það er ekki ásættanlegt að mæta
bensín- og olíuflutningabílum í göng-
unum á þessum tíma.“
Höfundur er alþingismaður.
ir
-
í
r-
ð
a
ð
r-
k-
aðra aðstoð við nemendur og for-
eldra. Ég er sannfærður um að
það myndi spara þjóðfélagi okkar
milljarða ef tekið væri á málum
barna og ungmenna með fagleg-
um og myndarlegum hætti um
leið og fyrstu viðvörunarljósin
blikka. Við höfum ekki efni á því
að ungmenni leiðist út í fíkniefna-
neyslu og afbrot og sæti fang-
elsun.
Við lifum á tímum þar sem
fjárhagslegt mat er lagt á þjóð-
félagsverkefni, þau eiga öll að
skila gróða. Kannski hafa börn og
ungmenni orðið útundan þar sem
fjárfesting í þeim skilar sér seint.
En þótt hún skili sér seint kemur
hún margföld til baka ef rétt er á
málum haldið. Það væri verðugt
verkefni fyrir greiningardeildir
fjármálastofnana, þar sem starf-
ar ungt og vel menntað fjöl-
skyldufólk, að leggja fjárhagslegt
mat á uppeldi og umönnun barna
og ungmenna ef það er það sem
forystu- og fjármálamenn þjóð-
arinnar skilja í þessum efnum.
vanlíðunar í skóla. Samkvæmt
nýlegri rannsókn líður 19% skóla-
barna í 8. og 9. bekk illa í skóla og
26% þeirra finnst námið erfitt.
Þau hrökklast of oft úr skóla og
þeirra bíður atvinnuleysi. Mörg
ofvirk börn greinast á hverju ári
og um þau eru ritaðar skyn-
samlegar skýrslur af fagfólki sem
bendir á úrræði, að öðrum kosti
megi búast við að barnið leiðist út
í eiturlyf og afbrot. Það er þyngra
en tárum taki að horfa upp á spá-
sögnina rætast af því að ekkert er
aðhafst.
Fjárfesting í uppeldi
og umönnun
Það sagði mér leikskólakenn-
ari, sem var í forystu leikskóla-
kennara á sínum tíma, að engin
fjárfesting væri arðbærari en
fjárfesting í uppeldi og umönnun
barna og ungmenna. Það sýna
leikskólarnir glöggt þó að þeim sé
ekki sköpuð sú aðstaða að geta
sinnt sem skyldi þeim hópi barna
sem ég geri hér að umtalsefni og
er að verða alltof fjölmennur.
Sama gildir um grunnskólana
sem búa við þröng kjör, meðal
annars hvað snertir fjölda barna í
bekkjardeildum, sérkennslu og
m“
Höfundur er hæstaréttarlögmaður
og skipar 2. sætið á lista Vinstri-
hreyfingarinnar – græns framboðs í
Reykjavík norður.