Morgunblaðið - 03.04.2003, Síða 1

PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 2003 Á netinu mbl.is/vidskipti BLAÐ B
VIÐSKIPTABLAÐ MORGUNBLAÐSINS
S É R B L A Ð Á F I M M T U D Ö G U M U M V I Ð S K I P T I , S J Á V A R Ú T V E G & A T H A F N A L Í F
FJARSKIPTI FJÁRMÁL FISKVEIÐAR
Stefnt er að rekstri á
þriðju kynslóðar
þjónustu víða í Evrópu
þegar á þessu ári.
Íslensk fyrirtæki standa
jafnan frammi fyrir
mikilli gjaldeyrisáhættu
í starfsemi sinni.
Mörgum þykir uppbygg-
ing þorskstofnsins
ganga hægt þrátt fyrir
miklar veiðitakmarkanir.
SÍMKERFI/4 VARNIR/5 HITNAR/6
„ÞETTA nýja kerfi verður algjör bylting
hér á fiskmörkuðum. Það eru um 200 kaup-
endur á innlendum fiskmörkuðum og nú geta
þeir boðið í fiskinn á eigin skrifstofu, en þurfa
ekki að eyða dýrmætum tíma í að koma á
markaðinn. Þeir geta
látið tölvuna sína
vita, þegar fiskur
sem þeir hafa áhuga
verður boðinn upp
og gert tilboð í fisk,
sem þá vantar, og fá svo bara að vita hvort
þeir hafa fengið fiskinn eða ekki,“ segir Ingv-
ar Örn Guðjónsson, framkvæmdastjóri Ís-
landsmarkaðar hf.
Íslandsmarkaður hf. sem rekur tölvu-
vinnslu fyrir íslenska fiskmarkaði er um þess-
ar mundir að ljúka þróun uppboðskerfisins
Fisknets. Fisknet verður starfrækt á Netinu
og munu kaupendur því bjóða í fiskinn frá
skrifstofu sinni í gegnum Netið.
„Á síðasta ári voru seld 89 þúsund tonn af
ferskum fiski á íslenskum fiskmörkuðum og
þurftu kaupendur að gera sér ferð á fisk-
markað til að geta tekið þátt í uppboðum, en
það mun nú brátt heyra sögunni til. Ótvírætt
hagræði verður af þessu fyrirkomulagi fyrir
kaupendur þar sem þeir geta sinnt verkefn-
um á skrifstofunni og látið svo tölvuna gefa
sér merki þegar fisktegund sem þeir vilja
bjóða í kemur til sölu. Þeir geta jafnvel skráð
tilboð í fisk og látið tölvuna bjóða í fyrir sig,“
segir Ingvar Örn.
Fisknet var hannað í samvinnu við kaup-
endur á íslenskum fiskmörkuðum. Íslands-
markaður átti í viðræðum við nokkur fyrir-
tæki um kaup á kerfi og var gengið til
samninga við belgíska fyrirtækið Aucxis
Trading Systems (ATS) en þeir hafa afhent
yfir 200 uppboðskerfi víðs vegar um heiminn.
Þróun og forritun Fisknets hefur staðið yfir í
eitt ár en við hönnun kerfisins var sérstaklega
horft til þess að hægt yrði að tengja Fisknet
við uppboðskerfi sem nú þegar eru uppsett á
erlendum fiskmörkuðum, svo sem í Englandi,
Frakklandi, Hollandi og Belgíu. „Þetta fyr-
irkomulag mun gefa Íslandsmarkaði færi á að
bæta stórum erlendum kaupendahópi inn á
íslensku fiskmarkaðina í viðbót við þá rúm-
lega 200 innlendu kaupendur sem þegar eru
virkir,“ segir Ingvar Örn Guðjónsson.
S J Á V A R Ú T V E G U R
„Bylting á
mörkuðum“
Íslandsmarkaður kynnir Fisknet,
uppboðskerfi á fiski á Netinu
HÆRRI raunvextir en í ná-
grannalöndunum og dýrt og óhag-
kvæmt bankakerfi svo og miklar
gengissveiflur valda ferðaþjónust-
unni miklum erfiðleikum. Þetta
kom fram í máli Steins Loga
Björnssonar, formanns Samtaka
ferðaþjónustunnar, SAF, á aðal-
fundi samtakanna í gær.
Hann sagði að sú spurning hljóti
að vakna hvernig íslenskir bankar
komist í þá aðstöðu að vera óhag-
kvæmir en samt eins arðbærir og
raun ber vitni.
„Er það vegna þess skjóls sem
íslenska krónan veitir þeim frá
samkeppni við öfluga erlenda
banka?“ spurði Sveinn Logi. Þá
kom fram í máli hans að það væri
afar brýnt, og lífsspursmál fyrir
mörg ferðaþjónustufyrirtæki, að
það takist að draga verulega úr
þeim gengissveiflum sem hér hafi
verið, annaðhvort með því að
tengja íslensku krónuna með trú-
verðugum hætti helstu viðskipta-
myntum eða með öðrum trúverð-
ugum aðgerðum.
Steinn Logi sagði að óveðursský
hafi hrannast upp fyrir fyrirtæki í
ferðaþjónustunni með ófriðnum í
Írak. Nú þegar sé ljóst að mjög
hafi dregið úr bókunum, einkum
eftir að fréttir fóru að berast af því
að stríðið gengi e.t.v. ekki eins
hratt yfir og vonast hafi verið til.
„Nú virðist ljóst að ferðamanna-
straumur í vor, þ.e. apríl og maí,
mun líða fyrir þetta, hvenær sem
því lýkur. Hins vegar ef stríðið
dregst á langinn, fram í maí, þá má
búast við að áhrifanna fari að gæta
verulega í sumar líka.“ Hann sagði
þó að ef til vill væri einhver von í
því að Ísland njóti með einhverjum
hætti góðs af ímynd sinni sem frið-
samt og öruggt land fjarri skark-
ala heimsins.
Auka-raunvaxtakostnaður
Að sögn Steins Loga nam gjald at-
vinnulífsins hér á landi vegna
hærri raunvaxta en í nágranna-
löndunum um 15–20 milljörðum
króna á síðasta ári. Hann sagði
þetta gjald slaga hátt í að jafnast á
við heildarhagnað fyrirtækja í
Kauphöll Íslands í fyrra, að und-
anskildum bönkum og trygginga-
félögum, sem nam um 25 milljörð-
um króna. Þess bæri þó að geta að
stór hluti hagnaðar þessara fyrir-
tækja sé vegna áhrifa gengis á er-
lendar skuldir. Þar að auki séu
þessi fyrirtæki að öllum líkindum
ekki greiðendur þessara vaxta þar
sem þau séu öll stór og burðug og
hafi aðgang að alþjóðlegri fjár-
mögnun. „Það eru kannski einmitt
þau fyrirtæki sem ekki eru í Kaup-
höllinni sem eru að greiða þessa
háu vexti,“ sagði Steinn Logi.
„Fyrirtæki eins og þau sem eru í
Samtökum ferðaþjónustunnar.“
Þarf að rýmka markmiðin?
Steinn Logi sagði að stjórn ríkis-
fjármála verði að taka miklu meira
mið af því að draga úr þrýstingi á
gengið en verið hefur. Þá hljóti að
vera umhugsunaratriði hvort
rýmka eigi þau markmið í stjórn
efnahagsmála sem Seðlabankan-
um séu sett, þ.e. að halda verðlagi
stöðugu. Það hafi í för með sér að
gengið taki sveiflunum en ekki
verðlagið. Þetta sé útflutningsat-
vinnuvegunum óhagstætt og megi
segja að verðlagssveiflum sé mætt
með sveiflum í afkomu eða eigin fé
þeirra. Stöðugleiki verðlags komi
því niður á stöðugleika í rekstri og
afkomu þessara fyrirtækja. Það sé
óviðunandi og grafi undan útflutn-
ingsatvinnugreinum eins og ferða-
þjónustu, sem sé sérstaklega við-
kvæm fyrir þessu vegna þess að
mörg fyrirtæki í ferðaþjónustu séu
með tiltölulega lítið eigið fé sem
hlutfall bæði af heildareignum og
af veltu.
Steinn Logi greindi frá því að
SAF hafi leitað til hagfræðinga og
annarra sérfræðinga til að fá álit
þeirra á því hvort það sé raunhæf
og trúverðug tillaga af samtak-
anna hálfu að leggja til mynt-
bandalag við ESB án aðildar, eða
myntbandalag við eitthvert annað
ríki. Niðurstaðan af þeirri umræðu
virðist að sögn Steins Loga vera sú
að slíkt sé hæpið en þó ekki úti-
lokað. „En þó að þjóðin vilji ekki
ganga í Evrópusambandið, þá er
það óviðunandi að þar með þurfi
útflutningsatvinnuvegirnir og sér-
staklega ferðaþjónustan að sætta
sig við að búa við þær sveiflur sem
við höfum mátt þola og það óhag-
ræði og kostnað sem fylgir því að
vera upp á íslenska vexti og banka
komin,“ sagði Steinn Logi.
Lífsspursmál að draga
úr gengissveiflum
Formaður SAF segir óviðunandi að ferðaþjónustan þurfi að búa við hinar miklu gengis-
sveiflur og þann kostnað sem fylgi því að vera upp á íslenska vexti og banka komin
Morgunblaðið/RAX
Steinn Logi Björnsson, formaður Samtaka ferðaþjónustunnar, sagði á aðal-
fundi samtakanna í gær, að ferðamannastraumur hér á landi mundi líða fyrir
stríðið í Írak, a.m.k. í vor og í sumar líka ef stríðið dregst á langinn.

Miðopna: Hitnar undir þorskinum