Morgunblaðið - 05.04.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 5. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
McLOUIS HÚSBÍLAR
í fyrsta sinn á Íslandi
Stórkostleg opnunartilboð
Sölu- og kynningarsýning
Netsalan ehf. Garðatorgi 3, 210 Garðabæ
Sími 565 6241, 544 4210 - fax 544 4211, netf.: netsalan@itn.is
Heimasíða: www.itn.is/netsalan
Opið á virkum dögum frá kl. 10–18, laugardaga 10-12.
Lagan 251
aðeins kr. 3.990.000 stgr.
Lagan 410
aðeins kr. 4.170.000 stgr.
Opið í dag, laugardag frá kl. 10-16
Opið á morgun, sunnudag, frá kl. 11-16
VALGERÐUR Sverrisdóttir, iðnað-
ar og viðskiptaráðherra, sagði í
ávarpi sínu á samráðsfundi Lands-
virkjunar í gær að nokkuð ljóst væri
að eftir því sem Íslendingar nýttu
fleiri virkjunarkosti til orkufram-
leiðslu hér á landi kunni að verða
meiri deilur uppi um þá kosti sem
eftir verða.
„Í því ljósi var á árinu 1999 í sam-
ræmi við framkvæmdaáætlun ríkis-
stjórnarinnar í umhverfismálum haf-
in vinna við gerð rammaáætlunar til
langs tíma um nýtingu vatnsafls og
jarðvarma. Markmið áætlunarinnar
var og er að leggja mat á og flokka
innbyrðis virkjunarkosti til raforku-
framleiðslu meðal annars með tilliti
til hagkvæmni, þjóðhagslegs gildis
og umhverfisáhrifa. Stór hópur sér-
fræðinga hefur komið þar að verki
og verkefnisstjórn Rammaáætlunar
og áformar að skila niðurstöðum sín-
um til ráðherra í maí,“ sagði ráð-
herra.
Stjórnarformaður Landsvirkjun-
ar, Jóhannes Geir Sigurgeirsson,
sagði að enginn gengi veg málamiðl-
ana milli ólíkra og umdeildra hags-
muna öðru vísi en að á honum bryti.
Jóhannes sagðist vera þeirrar
skoðunar að nauðsynlegt væri að
færa starfshætti og rekstrarform
orkufyrirtækjanna nær því sem tíðk-
aðist almennt í atvinnulífinu. Menn
yrðu að fara að skoða hver fyrstu
skrefin í þessa átt gætu verið og
setja sér tímasett markmið í því
sambandi. Jóhannes benti á að
fyrsta skrefið að fyrirtækjavæðingu
Landsvirkjunar gæti verið það að
opna leiðir fyrir íslensku lífeyrissjóð-
ina að fjárfesta í fyrirtækinu. „Sjóð-
irnir þurfa á nýjum fjárfestingar-
tækifærum að halda og orkugeirinn
fellur vel að þörfum þeirra fyrir að
fjárfesta í öruggu tekjuflæði til langs
tíma. Þá bendir margt til að ávöxtun
þess fjármagns sem er bundið í
orkugeiranum verði að skila sér af
fullum þunga á þeim tíma þegar fjöl-
mennir árgangar með full réttindi
fara að taka lífeyri.“
Þarf að þróa nýja þekkingu
Friðrik Sophusson, forstjóri
Landsvirkjunar, benti á að á Íslandi
væri nú framleitt mest rafmagn í
heimi á íbúa. Með þeim samningum,
sem gerðir hefðu verið við Fjarðaál
og eru í burðarliðnum við Norðurál
yxu enn áhrif álframleiðslu á efna-
hags- og atvinnulíf þjóðarinnar. „Ís-
land er að komast í hóp stærri ál-
framleiðsluþjóða og álútflutningur
mun í framtíðinni hafa enn frekari
áhrif á þjóðarhag. Við höfum langa
reynslu í rannsóknum og þekkingu á
bæði sjávarútvegi og jarðhita.“
Friðrik sagði einnig að efna þurfi
til samstarfs milli álfyrirtækja, orku-
fyrirtækja, viðskiptadeilda háskóla,
greiningardeilda lánastofnana og
hagstofnana til að safna saman upp-
lýsingum og þróa þekkingargrunn.
Árlegur samráðsfundur Landsvirkjunar í gær
Lífeyrissjóðir fái að
fjárfesta í fyrirtækinu
Morgunblaðið/Golli
Ýmis mál komu til umræðu á fjölmennum samráðsfundi Landsvirkjunar sem haldinn var í Reykjavík í gær.
ÞAÐ ER bæði vegsemd og vandi
lýðræðislegra samfélagshátta að
viðurkenna fjölbreytileika mann-
legra verðmæta og takast á við mat
á ólíkum hagsmunum og þörfum án
þess að loka augunum fyrir því hve
erfitt það er, sagði Atli Harðarson
heimspekingur í erindi sem hann
flutti á samráðsfundinum.
Atli benti á að í umræðum um
náttúruvernd reyndu menn oft að
flýja þennan vanda með því að telja
sér trú um að hægt væri að mæla
sundurleit verðmæti á kvarða, sem
aðeins hentaði sumum þeirra, eða
þá með því að telja sér trú um að til-
tekin verðmæti væru algild og þau
bæri að varðveita burtséð frá
mannlegum þörfum og hags-
munum. Atli sagði viðleitni í þá
veru að setja öll verðmæti undir
sama hatt eiga sér langa sögu.
„Nú til dags á þessi kenning sér
formælendur fáa. Þeir sem nú
ganga lengst í að setja sundurleit
verðmæti undir einn hatt eru lík-
lega hagfræðilega þenkjandi menn
sem reyna að meta sem flest í krón-
um og aurum. Að einhverju leyti er
tilhneiging til að nota verðmæta-
kvarða viðskiptalífsins á fleiri og
fleiri svið eðlilegur fylgifiskur
markaðsvæðingar og samfélags-
hátta þar sem sífellt fleira gengur í
reynd kaupum og sölum.“ Atli telur
þetta hafa ýtt undir tilhneigingu til
að reyna að meta verðmæti eins og
náttúrufegurð í krónum og aurum
án þess að framboð og eftirspurn á
markaði hafi gefið þeim neitt þess
háttar verðgildi.
Ekki æðri öðrum verðmætum
Atli benti á að stundum vilji fólk
skilja þetta sem svo að verðmæti
sem ekki sé hægt að mæla í pen-
ingum séu á einhvern hátt æðri eða
meiri en þau gæði sem hægt er að
kaupa. Þetta telur hann vera mis-
skilning. Fegurð himinsins sé t.d.
ekki endilega neitt merkilegri en
fallegir hlutir sem fást í verslunum,
hún sé bara til hliðar við hagræna
mælikvarða og verði ekki mæld í
krónum.
„Það er ekki til neinn einn mæli-
kvarði á öll gæði. Þurfi að gera upp
á milli sundurleitra verðmæta höf-
um við enga betri leið en að hlusta á
mál þeirra sem eiga hagsmuna að
gæta, velta fyrir okkur þörfum nú-
lifandi fólks og komandi kynslóða
og reyna að semja um málamiðlun
eða finna eitthvert mundangshóf.
Stundum er það hægt, stundum
ekki.“ Atli sagði erfitt að gagnrýna
málflutning þeirra sem álíta að til
séu verðmæti sem séu óháð öllum
hagsmunum: „Stundum nota menn
orðalag eins og „að náttúran eigi að
njóta vafans“ og láta sem náttúran
hafi hagsmuni sem okkur ber að
standa vörð um. Þessu fylgja
gjarna kenningar í þá veru að nátt-
úran skuli helst vera laus við um-
merki um mannlegar athafnir al-
veg óháð því hvaða hagsmunir eru í
húfi.“
Segir lagatexta ekki skýran
Atli benti á að hugmyndum af
þessari ætt brygði fyrir í lögum um
náttúruvernd en í 1. grein þeirra
segði: „Lögin eiga að tryggja eftir
föngum þróun íslenskrar náttúru
eftir eigin lögmálum …“. Atli sagði
ekki vera skýrt í lagatextanum
hvað átt væri við með þróun náttúr-
unnar „eftir eigin lögmálum“ en
gera mæti ráð fyrir að átt væri við
að breytingar yrðu ekki af manna
völdum.
Atli taldi nauðsynlegt að varast
einfaldanir í umræðu um nátt-
úruvernd eins og vart yrði hjá þeim
sem vildu láta hagfræðilega út-
reikninga koma í staðinn fyrir um-
ræðu um mannleg verðmæti.
Ekki til neinn
einn mælikvarði
á verðmæti
RÁÐGERT er að Loftleiðir, leigu-
flugsfyrirtæki Flugleiða, taki B767-
breiðþotu í notkun 1. júlí næstkom-
andi í stað 1. nóvember eins og áður
hafði verið ráðgert. Slík vél hefur
ekki fyrr verið í rekstri hjá Flug-
leiðafyrirtækjum.
Jens Bjarnason flugrekstrarstjóri
segir að samið hafi verið um leigu á
vélinni í verkefni í Bretlandi frá 1.
nóvember. Færi hafi hins vegar gef-
ist á verkefnum frá Portúgal til
borga í Brasilíu og Karíbahafinu og
muni þau hefjast 1. júlí. Jens segir
þjálfun milli B757 og 767 tiltölulega
einfalda þar sem stjórnklefar séu
sambærilegir. Hann segir að sjö til
níu áhafnir þurfi til að reka B767-
þotuna á því langflugi sem áætlað er
en gerir ráð fyrir að fleiri verði þjálf-
aðir á þessa tegund ef fleiri verkefni
reki á fjörurnar.
B767-breiðþota til
Loftleiða frá 1. júlí
Í RITSTJÓRNARGREIN í nýjasta
hefti Læknablaðsins er mælt gegn
þeirri hugmynd að kannabis verði
hugsanlega notað sem lyf, en grein-
ina ritar Vilhjálmur Rafnsson pró-
fessor við Háskóla Íslands. Þar
kemur fram að nokkur umræða hafi
átt sér stað um málið en að nið-
urstöður samanburðarrannsókna
þar sem reynt sé aðkanna hvort
kannabisefni geti verið áhrifarík og
örugg verkjameðferð, mæli ekki
með notkun þess. „Kannabisefnin
voru ekki áhrifameiri en kódein
gegn verkjum og þau höfðu slæv-
andi áhrif á miðtaugakerfið,“ segir í
greininni.
Bent er á að vísbendingar séu um
að neysla kannabis tengist geðrösk-
unum, leiði síðar til þunglyndis og
valdi sjálfsmorðshugleiðingum, al-
mennri vansæld og kvíða. Þá hafi
niðurstöður nýlegra rannsókna sýnt
að kannabisreykingar valdi eitur-
verkun á erfðaefni og framkalli
þannig krabbamein.
Bent á langtímaáhrif kannabisneyslu
Kannabis verði
ekki notað sem lyf
BÍLL var hengdur upp í rjáf-
ur í Vetrargarði Smáralindar
í Kópavogi í gær. Á hann að
hanga þar meðan sýningin
Meiri Volkswagen stendur yf-
ir um helgina. Bíllinn vegur
1.250 kg og hangir í járnvír-
um sem þola 6 tonna þunga.
Auk bílasýningar verður
hljómsveitin Í svörtum fötum
á ferðinni um helgina og raf-
magnsbílar úr Húsdýragarð-
inum verða á ferðinni og
bjóða smáfólkinu far. Einnig
geta gestir kynnt sér þýðingu
öryggisbeltanna í veltibíln-
um.
Hangandi
bíll í
Smáralind
HÆSTIRÉTTUR hefur staðfestt-
veggja ára fangelsisdóm yfir Sixtusi
Mbah Nto fyrir að hafa ásamt öðrum
svikið um 12,2 milljónir út úr bresk-
um bönkum, fyrir skjalafals og til-
rauna til enn frekari fjársvika.
Hæstiréttur taldi að hafið væri yfir
skynsamlegan vafa að Sixtus hefði
gerst sekur um þau brot sem honum
voru gefin að sök, að hafa með föls-
uðum millifærslubeiðnum og blekk-
ingum svikið féð út úr bönkunum.
Sigríður J. Friðjónsdóttir saksókn-
ari sótti málið en Björn Ólafur Hall-
grímsson hrl. var til varnar. Málið
dæmdu hæstaréttardómararnir
Guðrún Erlendsdóttir, Garðar Gísla-
son, Haraldur Henrysson, Hrafn
Bragason og Pétur Kr. Hafstein.
Tveggja ára
fangelsi fyrir
milljónasvik
FULLTRÚAR hjúkrunarfræðinga í
heimahjúkrun segja að stjórn heilsu-
gæslunnar í Reykjavík hafi ekki
komið með nein ný tilboð á árangurs-
lausum fundi sem haldinn var í
fyrradag til að reyna að leysa ágrein-
ing um akstursfyrirkomulag. Þeir
segja ágreininginn tilkominn vegna
mismunandi túlkunar á reglunum en
að á fundinum hafi greinilega komið
fram að stjórnin vilji eingöngu að
starfsmennirnir breyti túlkun sinni.
Þá hafi þeir verið varaðir við hugs-
anlegum afleiðingum uppsagna.
Segja stjórn
ekki bjóða neina
nýja lausn
Morgunblaðið/Jim Smart
♦ ♦ ♦