Morgunblaðið - 05.04.2003, Blaðsíða 25

STRÍÐ Í ÍRAK
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. APRÍL 2003 25
ÞAÐ var rúmlega þrítugur íraskur
lögfræðingur að nafni Mohammed
sem kom bandarískum land-
gönguliðum á spor Jessicu Lynch,
19 ára bandarísks hermanns, sem
sérsveit frelsaði úr haldi Íraka í síð-
ustu viku.
Kona Mohammeds vinnur á
sjúkrahúsinu í Nasiriyah í Írak, þar
sem Jessica var í haldi, og er hann
fór þangað dag einn í síðustu viku til
að hitta hana tók hann eftir því að
öryggisverðir voru út um allt. Hann
varð forvitinn og spurðist fyrir um
hverju þetta sætti. Vinur hans, sem
er læknir, sagði honum að banda-
rískur stríðsfangi lægi á sjúkrahús-
inu.
Læknirinn sýndi Mohammed
gjörgæsludeildina, sem er á fyrstu
hæð, og benti í gegnum glugga á
stríðsfangann – unga stúlku liggj-
andi í rúmi með lak breitt yfir sig.
Inni í herberginu var svartklæddur
Íraki. Mohammed sá þann svart-
klædda löðrunga konuna tvisvar. Á
því augnabliki ákvað Mohammed að
gera eitthvað í málinu.
Daginn eftir, þegar sá svart-
klæddi var fjarri, laumaðist Moham-
med inn á gjörgæsludeildina til að
hitta ungu konuna. „Ekki vera
hrædd, ekki vera hrædd,“ sagði
hann við hana – hann ætlaði að
hjálpa henni. Hann hafði uppi á
bandarískum landgönguliðum og
sagði þeim frá Jessicu.
Black Hawk í skjóli myrkurs
Fimm dögum síðar, í skjóli myrk-
urs, lentu Black Hawk þyrlur við
sjúkrahúsið og þungvopnaðir sér-
sveitarmenn þustu inn. Með aðstoð
korta sem Mohammed og kona hans
höfðu teiknað tókst þeim fljótlega
að finna Jessicu og fluttu hana á
brott.
Mohammed segir að hann hafi
ákveðið að bjarga Jessicu vegna
þess að hann þoldi ekki að sjá svart-
klædda Írakann berja hana á
sjúkrahúsinu. „Ég kenndi í brjósti
um hana,“ segir hann um viðbrögð
sín. „Og ég ákvað að fara til Banda-
ríkjamannanna og segja þeim alla
söguna.“
Á fimmtudaginn var Mohammed
fluttur ásamt konu sinni og sex ára
dóttur til búða bandaríska land-
gönguliðsins í Suður-Írak, en í gær
var förinni heitið áfram til flótta-
mannabúða í hafnarbænum Umm
Qasr við Persaflóann. Land-
gönguliðarnir segja að án hans
hjálpar hefði Jessica aldrei fundist.
„Upplýsingarnar frá honum voru
hárréttar,“ sagði Bill Durrett
ofursti.
Jessica Lynch var á ferð í bílalest
507. viðhaldsdeildar hersins í Suður-
Írak 23. mars er vopnaðar sveitir
Íraka sátu fyrir deildinni eftir að
hún hafði tekið ranga beygju við
Nasiriyah, sem er á bökkum Efrat.
Tveir bandarískir hermenn féllu í
fyrirsátinni, fimm voru teknir til
fanga og óvíst er um afdrif sjö.
Lynch var flutt á sjúkrahús í her-
stöð Bandaríkjamanna í Þýskalandi
í gær þar sem hún gekkst undir að-
gerð. Að sögn foreldra hennar var
hún ekki með skotsár, eins og fyrri
fregnir höfðu hermt. Hún var með
brákaðan hryggjarlið, brotin á báð-
um fótum og öðrum handleggnum.
Bandarísku landgönguliðarnir í
Írak vilja ekki gefa upp ættarnafn
Mohammeds. Hann fæddist í Najaf,
sem er helg borg fyrir shítamúslíma
eins og hann, og lærði lögfræði og
dálitla ensku í Basra í Suðaustur-
Írak og varð lögfræðingur. Hann og
konan hans reyndu að koma sér og
dóttur sinni sem best fyrir; þau áttu
hús og rússneskan bíl. En eins og
Mohammed orðaði það, þau þráðu
að sá dagur rynni upp er Saddam
Hussein hrektist frá völdum.
„Mjög vondir“
Því var það að þegar hann áttaði
sig á því að svartklæddi maðurinn
inni á stofunni hjá Jessicu á sjúkra-
húsinu í Nasiriyah var einn af hin-
um svonefndu Píslarvottum Sadd-
ams, sérsveitarliðum sem taldir eru
reiðubúnir til að láta lífið fyrir for-
setann og hafa séð um að vinna
mörg mestu óhæfuverk stjórn-
arinnar í Írak, varð hann þess full-
viss að eitthvað slæmt væri í aðsigi.
Hann segist þekkja suma Písl-
arvottana persónulega. Þegar hann
er spurður um þá hristir hann bara
höfuðið. „Mjög vondir,“ segir hann.
„Mjög, mjög, mjög, mjög vondir.“
Hann sagði að eftir að stríðið braust
út hafi hann einu sinni séð þá draga
lík konu eftir götunum og munu þeir
hafa drepið hana af því að hún veif-
aði til bandarískrar þyrlu.
Sama dag og hann sá Jessicu
fyrst á sjúkrahúsinu hélt hann af
stað fótgangandi í leit að Banda-
ríkjamönnum. Landgönguliðarnir
voru á verði við tvær brýr yfir Efrat
austur af Nasiriyah til að tryggja að
bílalestir með vistir gætu farið þar
um. Mohammed segist hafa gengið
um tíu kílómetra frá miðborginni
áður en hann hitti landgönguliða.
Hann nálgaðist þá með hendur á
lofti. „Hvað viltu?“ spurði einn land-
gönguliðinn. „Ég er með mikilvægar
upplýsingar um kvenhermann á
sjúkrahúsi,“ sagði hann. Með því að
nefna kvenhermann náði hann at-
hygli landgönguliðanna sem fóru
með hann á fund yfirmanna sem
spurðu hann spjörunum úr um
sjúkrahúsið og hermanninn þar.
Mohammed hafði samband við
konuna sína og bað hana að leita
skjóls hjá fjölskyldu sinni – og það
mátti ekki seinna vera. Sama kvöld,
að því er vinir hans tjáðu honum síð-
ar, komu Píslarvottar Saddams á
heimili hans og umturnuðu þar öllu.
Þeir voru að leita að einhverju.
Bandaríkjamennirnir sendu
Mohammed nokkrum sinnum til
baka á sjúkrahúsið til að afla upp-
lýsinga. Hann komst að því hversu
margir Píslarvottar voru þar, 41,
komst að því að fjórir verðir í borg-
aralegum klæðum voru fyrir utan
stofuna sem Jessica var á, vopnaðir
Kalashnikov-rifflum og með tal-
stöðvar. Hann fann einnig leiðir sem
bandarískir sérsveitarliðar gætu
farið um sjúkrahúsið.
„Hefði ekki sloppið lifandi“
Mohammed fórnaði heimili sínu
og búsetu til að hjálpa konu sem
hann hafði bara séð einu sinni.
Hann kom ásamt fjölskyldu sinni til
búða landgönguliðanna með ekkert
nema fötin sem þau voru í og eitt
teppi. En Mohammed brosti breitt
og sagðist ekki hafa neinar efa-
semdir um að hann hefði breytt rétt.
„Hún hefði ekki sloppið lifandi.
Þetta var mikilvægt. Manneskja er
manneskja, sama hverrar þjóðar
hún er. Trúið mér, ég elska Banda-
ríkjamenn,“ sagði hann.
Þrítugur Íraki hætti lífi sínu og fórnaði heimili sínu og búsetu er
hann veitti bandarískum landgönguliðum upplýsingar sem leiddu til
þess að 19 ára bandarískur stríðsfangi var frelsaður í síðustu viku.
’ Manneskja ermanneskja, sama
hverrar þjóðar
hún er. ‘
The Washington Post.
„Ég kenndi í brjósti um hana“