Morgunblaðið - 06.04.2003, Blaðsíða 4
4 B SUNNUDAGUR 6. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
„EF OKKUR hefði ekki auðnast að
byggja ferðaþjónustuna eins vel
upp og raun er á þá væri engin
byggð í Lapplandi,“ segir Urpo
Haapalainen, hótelstjóri í Ivalo. Og
þetta virðist samdóma álit íbúa
Finnlands, hvort heldur þeir búa í
nyrstu byggðum landsins eða þeim
syðstu.
Í lok síðari heimsstyrjaldarinnar
var Lappland rjúkandi rúst. Þegar
Þjóðverjar, bandamenn Finna í
stríðinu, voru hraktir burt kvöddu
þeir með því að brenna heilu
byggðarlögin. Í bænum Rovaniemi,
sem stendur við heimskautsbaug,
standa t.d. einungis fjögur hús frá
því fyrir stríð. Nú er bærinn
ókrýndur höfuðbær Lapplands og
sá fjölmennasti með um 35.000
íbúa.
Á árunum eftir stríð voru helstu
atvinnuvegirnir í nyrsta hluta
Finnlands skógarhögg, trjáiðnaður
og hreindýrabúskapur. Síðan hófst
fólksflótti þaðan, rétt eins og frá
öðrum dreifðari byggðum landsins,
suður á bóginn. Fólk sóttist eftir
fjölbreyttari atvinnu og marg-
breytilegra mannlífi.
Í augum heimamanna hefst
Lappland við heimskautsbaug en
þaðan eru um 500 km norður í Ís-
haf. Lappland er svipað að stærð
og Ísland og íbúarnir um tvö
hundruð þúsund, sveitarfélögin 22.
Í Lapplandi eru töluð fjögur tungu-
mál, finnska og þrjár samískar
tungur sem eru svo ólíkar að
ógerningur er fyrir þá sem tala
þær að skilja hverjir aðra. Það var
ekki fyrr en árið 1994 sem Finnar
viðurkenndu samísku sem opinbert
mál. Fram að því voru Samar
neyddir til að nota finnsku í allri
sinni þjónustu, skólum og stjórn-
sýslu. Samísk börn urðu t.d. að lesa
allt sitt námsefni á finnsku, sem
þau oftar en ekki skildu lítið í þeg-
ar þau settust á skólabekk.
Nú hafa Samar fengið glæsilegt
menningarsögusafn í höfuðbæ sín-
um – Inari – sem styrkir sjálfs-
mynd þeirra og laðar að ferðalanga
frá öllum heimshornum.
Ímynd Lapplands og
galdur ferðaþjónustunnar
Finnum hefur tekist snilldarlega
að markaðssetja Lappland um
heimsbyggðina sem land hreinleika
og ósnortinnar náttúru. Þeir geta
líka stoltir staðið við að svo sé og
hafa friðað yfir 75% landsins á einn
eða annan hátt. Þar eru tveir
stærstu þjóðgarðar landsins, Urho
Kekkonen-þjóðgarðurinn og
Lemmenjoki-þjóðgarðurinn, sem
er stærsta ósnortna svæði Evrópu
sem er vaxið skógi.
Lappland er landið þar sem hinn
eini sanni jólasveinn hefur aðsetur,
landið þar sem norðurljósin dansa
á veturna og sól sest ekki á sumrin.
Land friðsældar þar sem þú getur
verið einn með sjálfum þér í áþreif-
anlegri kyrrð fjarri hávaðamengun
og neonljósum stórborganna. Því
þó svo að einnig sé boðið upp á vél-
sleðaferðir þá er það á afmörkuð-
um brautum og þess er vandlega
gætt að þær komi ekki of nærri
göngu- og skíðabrautum.
Háannatími ferðaþjónustunnar
er desember. Þá flykkist fólk til
Lapplands til að líta eigin augum
hinn eina sanna jólasvein. Í desem-
ber sl. komu 350 leiguflugvélar til
Lapplands auk áætlunarflugs og er
talið að erlendir gestir sem komu
flugleiðina hafi hafi verið nálægt
60.000 í þessum eina mánuði.
Maria Astrén-Riipi, formaður
Ferðamálasamtaka Norður-Lapp-
lands, segir íbúa Mið-Evrópu
þekkja Lappland mun betur en
Finnland og hið sama megi segja
um Norðurkollu (Nordkap).
„Ferðaþjónusta er ímynd sem þú
selur og það verða allir að standa
saman að baki þeirri ímynd þannig
að hún sé sönn,“ segir hún. Í sama
streng tekur hótelstjórinn Urpo
Haapalainen, sem segir að fyrst
þurfi landsyfirvöld að ákveða hvaða
ímynd landið eigi að hafa. Lapp-
land hafi ímynd hins ósnorta lands
og sé þekkt sem slíkt, rétt eins og
allir þekki Írland sem grænu eyj-
una. Ímynd lands þurfi að vera
skýr. Síðan þurfi hvert svæði eða
sveitarfélag að skilgreina ímynd
sína í samræmi við heildarímynd-
ina. Hvert einasta fyrirtæki þurfi
einnig að skapa sér sína sérstöðu –
sína eigin ímynd. Öll heildin þurfi
síðan að hljóma eins og vel stillt
hljóðfæri.
Galdurinn á bak við allt þetta
segir hann vera náið samstarf og
samstöðu allra aðila. „Hver einasti
Ferðaþjónustan er lífæð Lapplands
Um þrjár milljónir ferðamanna sækja þetta friðaða land jólasveinsins heim ár hvert til að njóta
ósnortinnar náttúru og upplifa norðurljós, myrkur, kulda, kyrrð, nætursól og önnur náttúru- og
menningarauðæfi sem Finnum hefur tekist að varðveita skrifar Sigurbjörg Árnadóttir.
1. Aukabúgrein hreindýrabóndans Timo Palonoja er að sýna ferðafólki búgarð-
inn, segja þeim sögur og jojka (söngla) fyrir þá.
2. Ein margra hótelíbúða í Saariselkä umvafin vetrarskrúða.
3. Aðalstarf margra íbúa Lapplands er smíði nytjalistmuna sem seldir eru
ferðamönnum.
4. Kvöldkyrrð við Enarivatn.
5. Brúður í samískum þjóðbúningum.