Morgunblaðið - 07.04.2003, Page 8

FRÉTTIR
8 MÁNUDAGUR 7. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Við sleppum þér við að fara á Bryggjuna, ef þú lofar að hugsa vel um hríslurnar, svo þær
verði Símanum til mikils sóma.
Foreldrafélag barna með AD/HD 15 ára
Eitt til tvö börn
í hverjum bekk
FORELDRAFÉLAGmisþroska barna,sem nýlega skipti
um nafn og heitir nú For-
eldrafélag barna með AD/
HD er fimmtán ára í dag.
Alls eru 840 fjölskyldur
skráðar í félagið í dag.Ný-
lega kjörinn formaður fé-
lagsins er Ingibjörg Karls-
dóttir og svaraði hún
nokkrum spurningum
Morgunblaðsins.
– Segðu okkur aðeins
frá stofnun þessa félags,
tilurð þes og hverjir þar
voru á ferð...
„Foreldrafélag mis-
þroska barna var formlega
stofnað 7. apríl 1988. Að
stofnun þess stóðu Matth-
ías Kristiansen þýðandi og
kona hans Heidi Krist-
iansen textíllistakona ásamt
Sveini Sveinssyni barnalækni
sem lést árið 1995. Stefna félags-
ins var frá upphafi að miðla
fræðslu um ýmis þroskafrávik
barna til foreldra, kennara, fag-
fólks og annarra sem vinna með
börnum. Matthías var formaður
félagsins frá upphafi og allt til síð-
asta árs, en þá tók ég við for-
mennsku.“
– Hvað er þessi hópur, „mis-
þroska börn“ stór á Íslandi?
„Rannsóknir sýna að nálægt
5% barna á grunnskólastigi glíma
við athyglisbrest og ofvirkni sem
þýðir að gera má ráð fyrir að í
hverjum bekk í öllum aldurshóp-
um séu það 1–2 börn að meðaltali.
Sum þessara barna eru með mik-
inn athyglisbrest en óveruleg ein-
kenni hreyfiofvirkni og hvatvísi.
Þau eru oft mjög hæg og róleg og
því er stundum talað um að þau
séu vanvirk. Þessi börn koma síð-
ur til greiningar, en athyglis-
bresturinn getur þó haft alvarleg
áhrif á námshæfni þeirra.“
– Hvað veldur misþroska og
hvernig lýsir hann sér?
„Þegar foreldrafélagið var
stofnað fyrir 15 árum var grein-
ingarhugtakið misþroski mjög al-
gengt, en stærsti hluti þessara
barna fær nú orðið greininguna
athyglisbrestur með eða án of-
virkni. Við hjá foreldrafélaginu
höfum því nýlega orðið að breyta
nafninu á félaginu til samræmis
við þessa þróun. Nýtt nafn félags-
ins er því Foreldrafélag barna
með AD/HD. Þessi alþjóðlega
skammstöfun AD/HD stendur
fyrir Attention Deficit/Hyperacti-
vity Disorder eða athyglisbrestur
með/án ofvirkni. Orsakir fyrir at-
hyglisbresti og ofvirkni eru líf-
fræðilegar og því er ekki um að
kenna t.d. óheppilegu uppeldi eða
kennsluaðferðum. Rannsóknir
benda til að um sé að ræða trufl-
un í boðefnakerfi heila á stöðum
sem gegna mikilvægu hlutverki í
stjórn hegðunar. Erfðir gegna
hér mikilvægu hlutverki sem sést
best á því að í fjölskyldum þess-
ara barna eru fleiri með þessi ein-
kenni en almennt gerist. Um er
að ræða þrjá megin-
flokka einkenna sem
koma fram í athyglis-
bresti, hvatvísi og
hreyfiofvirkni. Of langt
mál er að lýsa einkenn-
um nánar.“
– Hvert er hlutverk félagsins?
„Hlutverk foreldrafélagsins er
stuðningur, upplýsingar og ráð-
gjöf til fjölskyldna barna og ung-
linga með athyglisbrest, ofvirkni
og ýmsar fylgiraskanir.“
– Hverjar verða helstu áhersl-
urnar í náinni framtíð?
„Nú í apríl mun verða opnuð ný
heimasíða sem mun stórbæta
upplýsingagjöf til allra. Jafnframt
er að koma út nýr bæklingur með
ennþá betri upplýsingum um
hvert foreldrar geta leitað eftir
þjónustu. Nú, við ætlum að gefa
út barnabók um ofvirkan dreng á
þessu ári. Foreldrafélagið er enn-
fremur aðili að samstarfi við önn-
ur félög um stofnun þjónustumið-
stöðvar fyrir fjölskyldur barna
með sérþarfir. Þessir samstarfs-
aðilar eru, auk foreldrafélagsins,
Þroskahjálp, Umhyggja og
Styrktarfélag lamaðra og fatl-
aðra. Næsta haust verður lands-
söfnun í sjónvarpinu til að stofna
þessa þjónustumiðstöð.“
– Hverju hefur félagið áorkað?
„Félagið hefur í gegnum árin
staðið að eftirfarandi: Fréttabréf
hefur verið gefið út reglulega frá
upphafi. Fræðslufundir félagsins
þar sem helstu sérfræðingar
landsins í fötlun barna hafa flutt
fyrirlestra hafa verið vel sóttir af
bæði foreldrum og fagaðilum í
gegnum árin. Frá 1994 hafa verið
skipulögð fræðslunámskeið fyrir
foreldra í samráði við sérfræð-
inga á Barna- og unglingageð-
deild og seinna Fræðslu- og ráð-
gjafaþjónustuna Eirð. Félagið tók
þátt í norrænu samstarfi frá upp-
hafi og var m.a. haldin samnor-
ræn ráðstefna hérlendis árið 1999
sem var sótt af 340 manns frá öll-
um Norðurlöndunum og víðar. Þá
höfum við haft opna upplýsinga-
og fræðsluþjónustu tvo tíma á
dag tíu mánuði ársins
frá 1997, komið upp öfl-
ugu bókasafni á ýms-
um málum, auk mikils
úrklippusafns. Loks
má nefna að félagið
hefur styrkt eða gefið út fagbæk-
ur um þroskafrávik barna fyrir
foreldra og fagfólk.“
– Hvað verður gert í tilefni
dagsins?
„Í tilefni afmælisárs erum við
farin að huga að málþingi í haust
um skólamál barna með athygl-
isbrest og ofvirkni. En skólamálin
brenna mjög á þessum fjölskyld-
um.“
Ingibjörg Karlsdóttir
 Ingibjörg Karlsdóttir er fædd
í Reykjavík 6. apríl 1958. Fé-
lagsráðgjafi frá HÍ 1989. Starfað
hjá Félagsþjónustunni í Reykja-
vík frá 1992, síðustu tvö árin á
þróunarsviði. Hefur lagt stund á
hómópatíu við College of Practi-
cal Homoeopathy í Englandi sl.
fjögur ár og útskrifaðist sl.
haust. Kjörin formaður For-
eldrafélags misþroska barna fyr-
ir rúmu ári. Félagið heitir nú
Foreldrafélag barna með AD/
HD. Hún á tvö börn, Önnu Þóru
og Alex, en sambýlismaður er
Svanur Jónsson, málari og
tækniteiknari.
Upplýsingar
og ráðgjöf til
fjölskyldna