Morgunblaðið - 07.04.2003, Side 15

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. APRÍL 2003 15
TÓNLEIKHALD áhugahópa og
nemendatónleikar eru hugsanlega
nokkuð nákvæmur mælikvarði á
stöðu tónlistar, því t.d. í hljómsveit
áhugamanna safnast saman þeir sem
lagt hafa stund á reglulegt tónlist-
arnám um lengri eða skemmri tíma,
aflað sér töluverðrar kunnáttu án
þess þó að hugsa til þess að gerast at-
vinnumenn og með þessu fólki koma
oft fram lengra komnir nemendur,
sem aftur á móti eru að undirbúa sig
sem atvinnufólk. Þetta einkenndi
tónleika er Sinfóníuhljómsveit
áhugamanna hélt sl. sunnudag í Sel-
tjarnarneskirkju undir stjórn Ingv-
ars Jónassonar, því áhugamenn og
nemendur stóðu saman að mjög
vönduðum flutningi á verkum Moz-
arts. Fyrsta viðfangsefni tón-
leikanna var Divertimento K 136,
sem Mozart mun hafa samið áður en
hann fór í síðustu ferð sína til Ítalíu,
svo hann hefði eitthvað í handraðan-
um, enda eru „kvartettarnir“ þrír
136-138 samdir í ítölskum stíl, hvað
formskipan snertir, en ekki í hefð-
bundinni divertimento formskipan,
t.d. með tveimur menúettum. Mozart
er að feta sig áfram í gerð kamm-
ertónlistar og má segja að nefndir
„kvartettar“ séu í raun ítalskar sin-
fóníur fyrir strengi. Þetta fallega
verk K.136 var vel flutt og furðulítið
um tónstöðu vandræði, samspilið
sérlega gott og strengjahljómurinn á
köflum fallegur og þéttur, sérstak-
lega í fyrsta þættinum.
Annað viðfangsefni var síðasti
fiðlukonsertinn af fimm, í A-dúr K
219, er Mozart samdi 1775 og er með-
al fegurri verka meistarans, einfald-
ur að gerð en ríkur af syngjandi fögr-
um tónlínum, sem streymdu
lindartærar án viðnáms úr huga
þessa einstæða snillings. Hjörleifur
Valsson lék konsertinn á köflum
mjög vel og hefur á valdi sínu fal-
legan og syngjandi tón og tókst hon-
um best upp í fyrsta kaflanum en í
miðkaflann vantaði þá hlýju dvöl í
mótun tónmyndana, sem er aðall
þessa sérlega þýða og einfalda
„söngverks“. Menúettinn með sínum
„tyrkneska“ millikafla vantaði þær
andstæður, sem búa annars vegar í
hátíðlegum menúettinum og hins
vegar galsafengnum „tyrkjaslættin-
um“. Í heild var konsertinn samt vel
fluttur og var samspilið víða sérlega
gott og sömuleiðis jafnvægi í styrk á
milli hljómsveitar og einleikara.
Tónleikarnir gjörðust nokkuð
langir með næstu verkum, því eftir
hlé var konsert-arían Ah, lo previdi
K 272, sem þykir ein dramatískasta
konsertaría Mozarts. Margrét Bóas-
dóttir söng aríuna af öryggi en átti
við of mikinn hljóm hljómsveitar að
kljást. Konsertaríur Mozarts eru oft
margskiptar og í þessari, er skiptist í
tónles-aríu-tónles-arioso og cavat-
ínu, þarf að leggja mikla áherslu á
andstæður formsins, tónlesið er sag-
an, leikræn og frjáls í hryn en laglín-
urnar eru háttbundnar og átökin eft-
ir þeim tilfinningum, sem túlka skal,
og t.d. er cavatínan eins konar nið-
urstaða, mettuð ljúfsárri ástarsorg. Í
heild var konsertarían einum of stíf í
hryn og hljómsveitin á köflum ekki
samferða söngnum, en það er alveg
sérstök tækni, að útfæra á sannfær-
andi máta undirleik við tónles. Að
þessu leyti drukknaði góður og vel
mótaður söngur Margrétar í of mikl-
um hljómi og stífu hrynrænu áfram-
haldi.
Lokaverkið var Sinfónía concert-
ante K 297b, sem sagt er að Mozart
hafi samið fyrir Le Gros fostjóra
Concert spirituels og hvorki fengið
greiðslur fyrir verkið eða flutning á
því og svo virðist sem nefndur Le
Gros hafi komið verkinu fyrir. Til er
píanóumritun á verkinu er þykir
nokkuð sannfærandi. Í bréfi til föður
síns tilgreinir hann sólistana en upp-
haflega var verkið samið fyrir
„flautu, Wending; óbó, Ramm; horn,
Punto; fagott, Ritter“ er voru allir
nema Punto frá Mannheim. Verkið
er hvorki sinfónía eða concert, eitt-
hvað þar í millum og þrátt fyrir að
upprunaleg „orkestrasjón“ sé glötuð
og skipan einleikara önnur er verkið
sérlega glæsilegt og stórt að gerð,
sérstaklega fyrsti þátturinn, og í öll-
um þáttunum fá einleikarnir sitthvað
að sýsla en oftast í samleik en þó sér-
staklega í þeim síðasta, tema og tíu
tilbrigðum, þar sem hverjum einleik-
ara er gefið sérstakt rými til að sýna
leikni sína. Einleikararnir, sem allir
eru um það bil að ljúka námi, léku af
glæsibrag. Tindrandi tónninn í
óbóinu (Matthias B. Nardeau),
flosmjúkur tónninn í klarinettinu
(Grímur Helgason), dimmfagur
tónninn í fagottinu (Sigríður Krist-
jánsdóttir) og syngjandi glæsilegur
tónninn í horninu (Ella Vala Ár-
mannsdóttir) vitnar um þann „stand-
ard“ sem tónlistarkennslan stendur
á og gefur auk þess fyrirheit um að
hér séu á ferðinni sérlega efnilegir
hljóðfæraleikarar. Hljómsveitin und-
ir stjórn Ingvars Jónassonar lék
mjög vel og féll þar allt að einu, góð
tónlist, góður einleikarar og góður
flutningur. Með þessum tónleikum
hefur Sinfóníuhljómsveit áhuga-
manna ítrekað þá stöðu sína, að hafa
tekið sér sæti á bekk með þeim sem í
alvöru geta kallað sig góða flytjend-
ur.
Góð tónlist, góðir einleik-
arar og góð hljómsveit
TÓNLIST
Seltjarnarneskirkja
Sinfóníuhljómsveit áhugamanna flutti
eingöngu verk eftir Mozart Einsöngvari:
Margrét Bóasdóttir. Einleikarar: Hjörleif-
ur Valsson, Matthias Birgir Nardeau,
Gunnar Helgason, Ella Vala Ármanns-
dóttir og Sigurður Kristjánsdóttir. Stjórn-
andi: Ingvar Jónasson.
Sunnudagurinn 30. mars, 2203.
SINFÓNÍUTÓNLEIKAR
Jón Ásgeirsson