Morgunblaðið - 08.04.2003, Síða 1

AP
Bandarískir hermenn í höll Saddams Husseins í miðborg Bagdad í gær.
Sky-sjónvarpið sagði að þar hefðu aðeins sjö menn verið til varnar.
BANDARÍSKIR bryndrekar
héldu enn til í miðborg Bagdad
seint í gærkvöldi og hermdu óstað-
festar fregnir að ekki væru uppi
áform um að kalla liðsaflann þaðan.
Var það í ósamræmi við fyrri yf-
irlýsingar herstjórnar banda-
manna þess efnis að leiftursókn
bandarískrar bryndeildar inn í
miðborg Bagdad í gærmorgun
hefði einkum verið hugsuð til að
sýna Írökum fram á að Banda-
ríkjamenn gætu farið allra sinna
ferða um höfuðborgina. Var þessi
aðgerð talin mikill sálfræðilegur
sigur fyrir Bandaríkjamenn og
áróðursgildi hennar ótvírætt.
Fréttamenn í Bagdad sögðu í
gærkvöldi að svo virtist sem
Bandaríkjamenn hefðu náð um
þriggja ferkílómetra svæði á sitt
vald í miðborginni en bryndeildin
hélt inn í borgina um klukkan 4.30
að íslenskum tíma í gærmorgun.
Bandaríkjamenn hefðu tekið Lýð-
veldishöllina, eina af helstu höllum
Saddams Husseins forseta, án telj-
andi mótspyrnu. Sjónvarpsmyndir
úr glæsilegri höllu Íraksforseta
voru sýndar um heim allan en aðrir
hlutar borgarinnar voru sagðir á
valdi Íraka. Herstjórn banda-
manna sagði að „lokaorrustan um
Bagdad“ væri ekki nauðsynlega
hafin.
Fréttamenn breska ríkisút-
varpsins, BBC, sögðu ógerlegt
með öllu að nálgast staðinn þar
sem bandaríska bryndeildin héldi
sig. Liðsmenn úr svonefndum
„Píslarvottasveitum Saddams“
lokuðu öllum aðkomuleiðum.
Mohammad Saeed Sahhaf, upp-
lýsingaráðherra Íraks, lýsti yfir
því að fregnir af leiftursókn
Bandaríkjamanna inn í sjálfa mið-
borg Bagdad væru lygar og upp-
spuni. Árásinni hefði verið hrundið
og engar bandarískar sveitir væru
í borginni. Fréttamenn sem hlýddu
á yfirlýsingar ráðherrans sáu
bandarískan bryndreka í um 500
metra fjarlægð á bakka Tígris-
fljóts þegar hann lét þessi orð falla.
Óljósar fregnir af bardögum og
mannfalli bárust frá úthverfum í
norðvesturhluta Bagdad. Frétta-
menn BBC sögðu þó ljóst að
óbreyttir borgarar hefðu fallið þar.
Sjónarvottar sögðu AFP-frétta-
stofunni að 14 óbreyttir borgarar
hefðu fallið er flugskeyti hafnaði á
íbúðarhverfi í miðborginni.
Bandaríkjamenn kveðast hafa
misst 89 menn í stríðinu til þessa,
Bretar 30. Fregnir af mannfalli í
röðum Íraka eru óljósar mjög,
bandamenn kveðast hafa fellt um
2.600 hermenn þeirra frá því á
föstudag og Írakar segja um 600
óbreytta borgara hafa fallið.
Donald Rumsfeld, varnarmála-
ráðherra Bandaríkjanna, sagði í
gær að Saddam forseti réði ekki
lengur stórum hluta Íraks. Bar-
dagar brutust út í borginni Nas-
iriya suður af Bagdad í gærkvöldi.
Virtist sem þar berðust sveitir hlið-
hollar Saddam forseta og aðrir
vopnum búnir Írakar.
George Bush Bandaríkjaforseti
kom í gær til fundar við Tony Blair,
forsætisráðherra Bretlands, í Bel-
fast á Norður-Írlandi.
Bandarísk brynsveit
í miðborg Bagdad
BANDARÍSKUR herforingi sagði í gær að
fyrstu rannsóknir á efnum, sem fundist
hefðu nálægt írösku borginni Karbala,
bentu til þess að um væri að ræða blöndu
bannaðra efna, svo sem banvænt taugagas
og eiturefni sem notuð hafa verið í efnavopn.
Bandaríski majórinn Michael Hamlet
sagði að fyrstu rannsóknir bentu til þess að
taugagas, sarín og tabun, og fleiri ólögleg
efni væru í tunnum sem fundust í þjálfunar-
búðum fyrir íraska hermenn í Albu Mahaw-
ish, milli Karbala og bæjarins Hilla. Hann
bætti þó við að þetta væri ekki endanleg nið-
urstaða og rannsókninni yrði haldið áfram.
„Þetta gæti sannað að Írakar eigi vopnin
sem við höfum alltaf sagt að þeir ráði yfir,“
sagði Hamlet. „En við vitum það ekki núna.“
Donald Rumsfeld, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, kvaðst hafa frétt af rann-
sókninni en sagði að fyrstu fregnir af slíkum
málum væru oft rangar.
Flugskeyti með eiturefnaoddum?
Bandaríska útvarpsstöðin National Publ-
ic Radio skýrði frá því í gær að bandarísk
hersveit nálægt Bagdad hefði fundið 20
flugskeyti með sprengihleðslum sem talin
væru innihalda sarín og sinnepsgas. Flug-
skeytin hefðu verið tilbúin til notkunar.
Bandaríska herstjórnin staðfesti þetta ekki
í gær.
Fregnir hermdu að bandarískir hermenn
hefðu talið sig hafa fundið sarín nálægt
bænum Hindiyah, um 100 km sunnan við
Bagdad, en rannsókn leiddi í ljós að um
meindýraeitur var að ræða.
Bönnuð
eiturefni
fundin?
Reuters
Tunnur sem fundust nálægt Karbala í Írak
og kunna að innihalda taugagas.
VERULEGA miðaði í samkomu-
lagsátt á samningafundi EFTA-
ríkjanna og Evrópusambandsins í
Brussel í gærkvöldi um aðlögun
EES-samningsins að stækkun
ESB. Halldór Ásgrímsson utanrík-
isráðherra segist „bærilega bjart-
sýnn“ á að samkomulag náist á
samningafundi, sem boðaður er kl.
11 í dag. Halldór mun fyrir hádegi
gera ríkisstjórninni og utanríkis-
málanefnd Alþingis grein fyrir
stöðu viðræðnanna.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins hafa EFTA-ríkin komið
enn frekar til móts við kröfur ESB
um fjárframlög til fátækari ríkja
sambandsins. Rætt er um að Ís-
land hækki framlag sitt úr um 100
milljónum í allt að 500 milljónum
króna árlega. Norðmenn bjóða
hlutfallslega mun meiri hækkun á
sínum greiðslum. Upphafleg krafa
ESB var að Ísland greiddi allt að
þremur milljörðum króna.
Halldór Ásgrímsson sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að Ísland
hefði lagt á það megináherzlu í við-
ræðunum að undanförnu að fá
fellda niður tolla á síldarsamflök-
um (samföstum flökum, sk. fiðrild-
um), sem nú eru flutt tollfrjálst út
til landa A-Evrópu en munu að
óbreyttu bera 15% toll þegar ríkin
ganga í ESB. „Þetta er langstærsti
hlutinn af okkar útflutningi til
þessara landa og á síðasta ári voru
flutt út um 20.000 tonn,“ segir
Halldór. „Það lítur nokkuð vel út
með tollfrelsi á því.“
Samkvæmt heimildum blaðsins
hefði þurft að greiða um 300 millj-
ónir króna í toll af síldarsamflök-
um, sem flutt voru til ríkja Austur-
Evrópu á síðasta ári ef ESB-tollur
hefði verið kominn á. Útflutning-
urinn hefur farið hraðvaxandi á
undanförnum árum og má því gera
ráð fyrir að um enn meiri hags-
muni verði að ræða á næstu árum.
Hitaveituverkefni styrkhæf
Halldór segir að samningamenn
hafi jafnframt lagt áherzlu á að
þróunarsjóðurinn, sem úthluti
styrkjum EFTA-ríkjanna, geti
fjármagnað verkefni á sviði jarð-
varma og hitaveitna. „Íslenzkir að-
ilar hafa verið að vinna verkefni á
þessu sviði í sumum löndum
A-Evrópu og ég er bjartsýnn á að
slík samvinnuverkefni verði styrk-
hæf,“ segir Halldór.
Aðspurður hvort krafa ESB um
heimild til fjárfestinga í íslenzkum
og norskum sjávarútvegi sé enn
uppi á borðinu, segir Halldór: „Við
höfum aldrei léð máls á því.“
Utanríkisráðherra bjartsýnn á að ESB og EFTA nái samkomulagi í dag
Vonast til að ná fram toll-
frelsi á síldarflökum
Tollar yrðu að óbreyttu a.m.k. 300
milljónir – Rætt um að Ísland greiði
allt að 500 milljónum í þróunarsjóð
Stríð í Írak: Bandaríkjamenn réðust inn í hallir
Saddams
Fylgist bin Laden með úr helli sínum? 16/19
TALSMENN bresku herstjórnarinn-
ar sögðu í gær að liðsafli þeirra hefði
náð „stærstum hluta“ Basra á sitt vald
en þar ræðir um næststærstu borg
Íraks í suðurhluta landsins. Bretar
sögðu að stjórn Baath-flokksins,
flokks Saddams forseta, væri „liðin
undir lok“ í borginni. Átökum væri
„meira og minna lokið“.
Samkvæmt fréttum BBC var nokk-
uð um það að almenningur fagnaði
komu hermannanna. Glæsileg höll
Saddams forseta var tekin í borginni í
gær en þar höfðu þjófar farið um áður
og „hreinsað“ bygginguna. Rán og
gripdeildir færast í vöxt í Basra og víð-
ar í Írak.
Basra á
valdi Breta
STOFNAÐ 1913 96. TBL. 91. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 8. APRÍL 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is