Morgunblaðið - 10.04.2003, Blaðsíða 1
OZ var í upphafi tölvuteiknifyrirtæki og hóf starfsemi árið 1990. Árið 1995
fer OZ að huga að útrás og leita erlendra fjárfesta. OZ.COM var stofnað í
Bandaríkjunum þetta ár og skrifstofa opnuð í San Francisco.
Samkvæmt því sem fram kom í fréttum tókst OZ að afla 8 milljóna dollara
á árinu 1995 með sölu hlutafjár, en það samsvarar rúmum hálfum milljarði
íslenskra króna á þáverandi gengi dollars. Árið eftir var íslenskum fjárfestum
boðið að kaupa hlut í OZ, samtals að andvirði þá um 40 milljónir króna eða
600 þúsund dollara. Svaraði þetta til 2,3% hlutar í félaginu en forsvarsmenn
OZ sögðu markaðsvirði OZ nema 25 milljónum dollara eða rösklega 1,6 millj-
örðum króna miðað við gengi hlutabréfanna erlendis. Jafnframt var í hluta-
fjárútboði til fagfjárfesta boðið út hlutafé að söluvirði 9,1 milljón dollara,
eða um 646 milljónir króna. Verð hvers hlutar var 1,3 dollarar.
Á árinu 1998 var gerður þriggja ára samstarfssamningur á milli OZ og Er-
icsson sem metinn var á a.m.k. einn milljarð króna. Opnuð var skrifstofa í
Svíþjóð í byrjun árs 1999.
Gengi bréfa í OZ hækkaði ört um það leyti sem samningurinn var gerður,
fór á skömmum tíma úr 1,3 dollurum í 3,2.
Stuttu eftir að samningurinn var í höfn, í ársbyrjun 1999, keyptu FBA og
Landsbréf nýtt hlutafé í OZ fyrir um 273 milljónir króna að söluvirði, á geng-
inu 3,8. Verðmæti félagsins var á þessum tíma talið nema um 11 milljörðum
króna.
Þá gekk Ericsson skrefinu lengra vorið 1999 og keypti 19% hlut í OZ fyrir
um milljarð króna eða 13,1 milljón dollara, en sölugengi hvers hlutar var 1,3
dollarar. Síðla sumars ákvað OZ og leggja í framtíðinni aðaláherslu á sam-
skiptalausnir í stað þrívíddarlausna. Skrifstofunni í San Francisco var lokað
og starfsemi hennar flutt til Boston.
Í nóvember 2000 keypti OZ á 2,3 milljarða króna fyrirtæki í Montreal í
Kanada sem stofnað var af Microcell Telecommunications og Ericsson Can-
ada. Greiðslan fyrir fyrirtækið var í formi hlutafjár í OZ, alls 13% hlutur. Jafn-
framt var gerður samstarfssamningur á milli OZ, Microcell og Ericsson Can-
ada sem tryggði OZ Canada að lágmarki 1,5 milljarða króna til þróunar og
rannsóknarvinnu á sviði þriðju kynslóðar farsímakerfa. Árið 2001 var skrif-
stofu OZ í Svíþjóð lokað og árið 2002 skrifstofunni á Íslandi.
Félagið hefur aldrei skilað hagnaði þrátt fyrir mikla veltu. Alls hefur OZ
aflað, samkvæmt upplýsingum frá fyrirtækinu, um 26 milljóna dollara í pen-
ingum sem runnið hafa til fyrirtækisins, eða sem nemur rúmum 2 milljörðum
króna, að núvirði með sölu hlutafjár. Í nóvember í fyrra tilkynnti OZ um 126
milljóna króna hagnað eftir fyrstu níu mánuði 2002, sem skýrðist fyrst og
fremst af lokagreiðslu frá Ericsson.
Eignir OZ í lok september 2002 námu tæpum 2,3 milljónum Bandaríkja-
dala, eða 180 milljónum króna að núvirði.
Þrettán ára saga á enda
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS FIMMTUDAGUR 10. APRÍL 2003 Á netinu mbl.is/vidskipti BLAÐ B
VIÐSKIPTABLAÐ MORGUNBLAÐSINS
S É R B L A Ð Á F I M M T U D Ö G U M U M V I Ð S K I P T I S J Á V A R Ú T V E G & A T H A F N A L Í F
TÓNLIST FERÐAMÁL FISKUR
Stefán Hjörleifsson
ætlar að setja ís-
lenska tónlist á Net-
ið. Slóðin er tonlist.is
Ferðaþjónustan í heim-
inum mun skaðast
vegna stríðsins í Írak,
a.m.k. í vor
Young’s Bluecrest er
stærsti framleiðandi
sjávarafurða í
Bretlandi.
NÝ/12 VORAR/6 FERSKLEIKI/9
SKÚLI Mogensen, forstjóri OZ Comm-
unications, fyrrverandi og núverandi, seg-
ir að sem eigandi verulegs hluta almenn-
ingsbréfa félagsins sé þessi niðurstaða að
sjálfsögðu gríðarleg vonbrigði, eins og
hann orðar það. „Ég er hinsvegar þannig
gerður að ég lít ekki á þetta sem endi.
Allar ytri aðstæður hafa verið mjög erf-
iðar undanfarin ár sem hefur sett veru-
legt strik í reikninginn og því fögnum við
því að Landsbankinn skuli með þessum
hætti tryggja áframhaldandi vöruþróun
og hag starfsmanna sem skiptir mig
mestu máli úr því sem komið er. Þetta er
mjög öflugur hópur sem hefur staðið sam-
an og er kominn með gríðarlega reynslu
og við ætlum okkur að klára það verk
sem við höfum tekið okkur fyrir hendur.“
Hvað fór úrskeiðis?
„Þegar litið er yfir síðustu 13 ár er ljóst
að OZ hefur komið víða við og unnið með
mörgum af stærstu fyrirtækjum heims.
Við getum verið mjög ánægðir með margt
og það er ljóst að OZ hefur unnið braut-
ryðjandi starf á mörgum sviðum bæði
tæknilega og viðskiptalega séð. Samning-
urinn sem við gerðum við Ericsson fyrir 5
árum var að mörgu leyti einstakur fyrir
íslenskt fyrirtæki, bæði að umfangi og
eins þar sem við seldum farsímarisanum
Ericsson ákveðna sýn um framtíð sam-
skipta. Þessi sýn er fyrst að verða að
veruleika í ár með tilkomu farsíma frá öll-
um helstu símaframleiðendum í heimi
sem verða með innbyggðum stöðluðum
skyndiskilaboðaþjónustum (Instant Mess-
aging) fyrir farsímakerfi. Þessi staðall er
að mörgu leyti byggður á þeirri vinnu
sem við unnum með Ericsson á sínum
tíma.
Ef litið er um öxl má segja að helsti
galli en jafnframt kostur OZ var hversu
stórhuga við vorum, við ætluðum okkur
alla tíð að búa til og markaðssetja tækni-
vörur fyrir almenning á heimsvísu. Jafn-
framt má segja að við höfum yfirleitt ver-
ið á undan okkar samtíma í okkar
vöruþróun. Þetta hefur verið gegnum-
gangandi í flestu því sem OZ hefur verið
að gera hvort sem það var með Microsoft,
Intel eða Ericsson.“
Ertu sestur að í Kanada?
„Ég bý í Montreal, höfuðstöðvar OZ
verða þar áfram og ég geri ráð fyrir að
vera hér ásamt fjölskyldunni næstu árin.“
V I Ð S K I P T I
Enginn endir
Stórhugur bæði helsti kostur
og galli hjá OZ í gegnum tíðina
Hugbúnaðarfyrirtækið OZ
Communications Inc., OZ, hefur
selt eignir fyrirtækisins til ný-
stofnaðs dótturfyrirtækis Lands-
banka Íslands hf. í Kanada,
Landsbanki Holding Canada
Inc., með það fyrir augum að
vinna áfram að frekari þróun og
sölu á þeim vörum sem OZ fram-
leiðir.
Þetta er gert til að vernda hag
lánardrottna, hluthafa, viðskipta-
vina og starfsmanna OZ, að því er
fram kemur í fréttatilkynningu
frá OZ.
Landsbankinn hefur samhliða
stofnun LHC inc., stofnað félagið
OZ Communication Inc. sem er
heitið á nýja félaginu sem tekur
við starfseminni. Framkvæmda-
stjóri hins nýja félags verður
Skúli Mogensen. 35 starfsmenn
starfa hjá félaginu þar af átta Ís-
lendingar.
Hafa ekki selt sína hluti
Eftir að gengið hefur verið frá
öllum skuldbindingum og kostn-
aði gagnvart lánardrottnum fé-
lagsins, sá stærsti þeirra Lands-
bankinn, verður eigendum
forgangshluta greiddur út sinn
hlutur. Ólíklegt þykir að almennir
hluthafar fái nokkuð fyrir bréf
sín. Stærstu eigendur forgangs-
hluta eru Ericsson annarsvegar
með 90% forgangshluta, eða 10
milljón hluti, og hinsvegar hinir
upprunalegu japönsku fjárfestar.
Á meðal almennra hluthafa eru
stofnendur fyrirtækisins Skúli
Mogensen forstjóri og Guðjón
Már Guðjónsson með samtals
u.þ.b. 55 milljón bréf. Skúli tekur
það sérstaklega fram í samtali við
Morgunblaðið að þeir Guðjón hafi
ekkert selt af sínum hlut í gegn-
um árin.
Öllu starfsfólki OZ-samstæð-
unnar mun verða boðið starf hjá
hinu nýja félagi og hið nýja félag
mun yfirtaka samninga OZ-sam-
stæðunnar við viðskiptavini fé-
lagsins.
Aðkoma Landsbanka Íslands
hf er hugsuð sem umbreytingar-
verkefni til skamms tíma en
Landsbankinn telur að í hug-
verkaréttindum og sölusamning-
um OZ-samstæðunnar felist
áhugaverð fjárfestingar- og um-
breytingartækifæri til framtíðar.
Í fréttatilkynningu frá OZ seg-
ir að reksturinn hafi verið erfiður
undanfarin ár eftir að samningum
félagsins við Ericsson og Micro-
cell var sagt upp. „Á sama tíma og
það eru mikil vonbrigði að hafa
ekki náð að tryggja viðunandi
rekstrargrundvöll fyrir OZ er
ánægjulegt að Landsbankinn
skuli sjá sér hag í því að vinna að
áframhaldandi þróun og sölu á
vörum félagsins og tryggja hag
starfsmanna, viðskiptavina og
lánardrottna,“ segir Skúli Mog-
ensen, forstjóri OZ í fréttatil-
kynningunni.
Kaupsamningurinn tryggir OZ
nægt rekstrarfé til að halda
rekstri þess áfram þar til skilyrð-
um kaupsamningsins hefur verið
fullnægt. Samningurinn tryggir
OZ auk þess fjármuni til að
standa við skuldbindingar sínar
og dótturfélaga til lánardrottna
og til að standa straum af kostn-
aði við slit félagsins.
LÍ kaupir OZ
Ólíklegt að almennir hluthafar, þ.á m. Skúli og Guðjón Már, fái eitthvað fyrir hlutabréf sín.
Miðopna: Vorar seint í ár?